Аўстралія: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (гутаркі | унёсак)
д r2.7.3) (робат дадаў: lad:Ostralya
афармленьне, выпраўленьне спасылак
Радок 1: Радок 1:
{{Краіна|
{{Краіна
Назва = Аўстралія |
|Назва = Аўстралія
НазваЎРоднымСклоне = Аўстраліі |
|НазваЎРоднымСклоне = Аўстраліі
НазваНаДзяржаўнайМове = Commonwealth of Australia |
|НазваНаДзяржаўнайМове = Commonwealth of Australia
Сьцяг = Flag of Australia.svg |
|Сьцяг = Flag of Australia.svg
Герб = Australian Coat of Arms.png |
|Герб = Australian Coat of Arms.png
НацыянальныДэвіз = |
|НацыянальныДэвіз =
Месцазнаходжаньне = Location Australia.svg |
|Месцазнаходжаньне = Location Australia.svg
АфіцыйнаяМова = няма, [[ангельская мова|ангельская]] (дэ-факта) |
|АфіцыйнаяМова = няма, [[ангельская мова|ангельская]] (дэ-факта)
Сталіца = [[Канбэра]] |
|Сталіца = [[Канбэра]]
НайбуйнейшыГорад = [[Сыднэй]] |
|НайбуйнейшыГорад = [[Сыднэй]]
ТыпУраду = [[канстытуцыйная манархія]] |
|ТыпУраду = [[канстытуцыйная манархія]]
ПасадыКіраўнікоў = [[каралева]] <br /> [[губэрнатар]] |
|ПасадыКіраўнікоў = [[каралева]]<br />[[губэрнатар]]
ІмёныКіраўнікоў = [[Элізабэта ІІ]] <br /> [[Майкл Джэфры]] |
|ІмёныКіраўнікоў = [[Лізавета II]]<br />[[Майкл Джэфры]]
Плошча = 7 617 930 |
|Плошча = 7 617 930
МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 6-е |
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 6-е
АдсотакВады = 1 |
|АдсотакВады = 1
ГодАцэнкіНасельніцтва = 2010 |
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2010
МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 51-е |
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 51-е
Насельніцтва = 22 203 464 |
|Насельніцтва = 22 203 464
ШчыльнасьцьНасельніцтва = 2,833 |
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 2,833
ГодАцэнкіСУП = 2008 |
|ГодАцэнкіСУП = 2008
МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 18 |
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 18
СУП = $799,054 млрд |
|СУП = $799,054 млрд
СУПНаДушуНасельніцтва = $36 918 |
|СУПНаДушуНасельніцтва = $36 918
Валюта = [[Аўстралійскі даляр]] |
|Валюта = [[Аўстралійскі даляр]]
КодВалюты = AUD |
|КодВалюты = AUD
ЧасавыПас = UTC+8 да UTC+11,5 |
|ЧасавыПас = UTC+8 да UTC+11,5
ЧасРозьніцаUTC = +8 да +11,5 |
|ЧасРозьніцаUTC = +8 да +11,5
ЧасавыПасУлетку = +8 да +11,5 |
|ЧасавыПасУлетку = +8 да +11,5
ЧасРозьніцаUTCУлетку = +8 да +11,5 |
|ЧасРозьніцаUTCУлетку = +8 да +11,5
НезалежнасьцьПадзеі= — ад [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] |
|НезалежнасьцьПадзеі= — ад [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]]
НезалежнасьцьДаты = <br />[[1 студзеня]] [[1901]] |
|НезалежнасьцьДаты = <br />[[1 студзеня]] [[1901]]
ДзяржаўныГімн = Advance Australia Fair |
|ДзяржаўныГімн = Advance Australia Fair
АўтамабільныЗнак = AUS |
|АўтамабільныЗнак = AUS
ДамэнВерхнягаЎзроўню = au |
|ДамэнВерхнягаЎзроўню = au
ТэлефонныКод = 61 |
|ТэлефонныКод = 61
Дадаткі = [[Файл:Map of Australia.png|цэнтар|250пкс|Мапа Аўстраліі]]
|Дадаткі = [[Файл:Map of Australia.png|цэнтар|250пкс|Мапа Аўстраліі]]
}}
}}
'''Аўстралійскі Саюз''' ({{lang-en|Commonwealth of Australia}}), '''Аўстра́лія''' ({{lang-en|Australia}}, ад {{lang-la|austrālis|скарочана}} «паўднёвы») — дзяржава ў [[Паўднёвае паўшар'е|Паўднёвым паўшар'і]], чалец [[Садружнасьць нацыяў|Садружнасьці Нацыяў]]. Сталіцай дзяржавы зьяўляецца горад [[Канбэра]]. Разьмешчана на [[Аўстралія (кантынэнт)|матэрыке Аўстралія]], высьпе [[Тасманія]] і некалькіх іншых выспах [[Індыйскі акіян|Індыйскага]] і [[Ціхі акіян|Ціхага акіянаў]]. Шостае паводле плошчы дзяржава сьвету, адзіная дзяржава, якая займае цэлы матэрык. На поўнач ад Аўстралійскага Саюзу разьмешчаныя [[Усходні Тымор|Ўсходні Тымор]], [[Інданэзія]] і [[Папуа-Новая Гвінэя|Папуа — Новая Гвінэя]], да паўночнага ўсходу — [[Вануату]], [[Новая Каледонія]] і [[Саламонавы выспы]], на паўднёвы ўсход — [[Новая Зэляндыя]]. Найкарацейшую адлегласьць паміж галоўнай выспай Папуа — новай Гвінэяй і матэрыковай часткай Аўстралійскага Саюзу складае ўсяго 145 км, а адлегласьць ад аўстраліскай выспы Боігу да Папуа — новай Гвінэі — усяго 5 кілямэтраў.
'''Аўстралійскі Саюз''' ({{мова-en|Commonwealth of Australia}}), '''Аўстра́лія''' ({{мова-en|Australia}}, ад {{мова-la|austrālis|скарочана}} «паўднёвы») — дзяржава ў [[Паўднёвае паўшар’е|Паўднёвым паўшар’і]], чалец [[Садружнасьць нацыяў|Садружнасьці Нацыяў]]. Сталіцай дзяржавы зьяўляецца горад [[Канбэра]]. Разьмешчана на [[Аўстралія (кантынэнт)|мацерыку Аўстралія]], высьпе [[Тасманія]] і некалькіх іншых выспах [[Індыйскі акіян|Індыйскага]] і [[Ціхі акіян|Ціхага акіянаў]]. Шостая паводле плошчы дзяржава сьвету, адзіная дзяржава, якая займае цэлы мацярык. На поўнач ад Аўстралійскага Саюзу разьмешчаныя [[Усходні Тымор|Ўсходні Тымор]], [[Інданэзія]] і [[Папуа-Новая Гвінэя|Папуа — Новая Гвінэя]], да паўночнага ўсходу — [[Вануату]], [[Новая Каледонія]] і [[Саламонавы выспы]], на паўднёвы ўсход — [[Новая Зэляндыя]]. Найкарацейшую адлегласьць паміж галоўнай выспай Папуа — Новай Гвінэяй і матэрыковай часткай Аўстралійскага Саюзу складае ўсяго 145 км, а адлегласьць ад аўстралійскай выспы Боігу да Папуа — новай Гвінэі — усяго 5 кілямэтраў.


== Назва ==
== Назва ==
Радок 46: Радок 46:
Сучасныя дасьледаваньні даказалі, што Аўстралія была заселеная ўжо 60 тыс. гадоў таму перасяленцамі з [[Азія|Азіі]].
Сучасныя дасьледаваньні даказалі, што Аўстралія была заселеная ўжо 60 тыс. гадоў таму перасяленцамі з [[Азія|Азіі]].


Для эўрапейцаў першапачаткова Аўстралію адкрылі [[Партугалія|партугальцы]], якія ў гэтыя гады будавалі свае гандлёвыя базы ў [[Індыя|Індыі]], [[Паўднёвая Азія|Паўднёвай Азіі]] і [[Кітай|Кітаі]]. Аўстралія іх не зацікавіла, таму што была незаселеная, і мела неспрыяльныя для эўрапейцаў кліматычныя ўмовы. Таксама і [[Нідэрлянды|галяндцы]], якія дасьледавалі ў [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]] заходняе і паўночнае ўзьбярэжжа кантынэнта, далі яму толькі назву — ''Новая Галяндыя''.
Для эўрапейцаў першапачаткова Аўстралію адкрылі [[партугальцы]], якія ў гэтыя гады будавалі свае гандлёвыя базы ў [[Індыя|Індыі]], [[Паўднёвая Азія|Паўднёвай Азіі]] і [[Кітай|Кітаі]]. Аўстралія іх не зацікавіла, таму што была незаселеная, і мела неспрыяльныя для эўрапейцаў кліматычныя ўмовы. Таксама і [[Нідэрлянды|галяндцы]], якія дасьледавалі ў [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]] заходняе і паўночнае ўзьбярэжжа кантынэнта, далі яму толькі назву — ''Новая Галяндыя''.


У [[1787]] годзе на кантынэнт прыбылі першыя [[Вялікабрытанія|брытанскія]] караблі з арыштантамі з Англіі, [[Шатляндыя|Шатляндыі]] і [[Валія|Валіі]]. Большасьць былых арыштантаў заставалася ў Аўстраліі і была заснаваная брытанская калёнія ''Новы Паўднёвы Ўэльс''.
У [[1787]] годзе на кантынэнт прыбылі першыя [[Вялікабрытанія|брытанскія]] караблі з арыштантамі з Англіі, [[Шатляндыя|Шатляндыі]] і [[Валія|Валіі]]. Большасьць былых арыштантаў заставалася ў Аўстраліі і была заснаваная брытанская калёнія ''Новы Паўднёвы Ўэйлз''.


Унутраныя вобласьці кантынэнта заставаліся недасьледаваныя да пачатку [[19 стагодзьдзе|ХІХ стагодзьдзя]]. Большасьць дасьледчыкаў, якія кіраваліся ў глыб аўстралійскіх [[пустэльня]]ў не вярталіся. Нават у нашы дні гэта застаецца адным з самых складаных месцаў на Зямлі.
Унутраныя вобласьці кантынэнта заставаліся недасьледаваныя да пачатку [[19 стагодзьдзе|ХІХ стагодзьдзя]]. Большасьць дасьледчыкаў, якія кіраваліся ў глыб аўстралійскіх [[пустэльня]]ў не вярталіся. Нават у нашы дні гэта застаецца адным з самых складаных месцаў на Зямлі.
Радок 55: Радок 55:
Аўстралія зьяўляецца ўдзельнікам [[Брытанская Садружнасьць Нацыяў|Брытанскай Садружнасьці Нацыяў]], захоўвае ў дзяржаўных дакумэнтах назву [[дамініён]]. Палітычная будова краіны фармальна зьяўляецца фэдэрацыйная канстытуцыйная манархія, з дзьвюхпалатным парлямэнтам. Канстытуцыя краіны была прынятая ў [[1900]] годзе, згодна зь ёй кіраўніком дзяржавы зьяўляецца каралева Аўстраліі (цяпер [[Элізабэта ІІ]]), якая ажыцьцяўляе сваю ўладу праз [[губэрнатар]]а. Тытул каралевы Аўстраліі быў дадзены брытанскай каралеве ў [[1971]] годзе аўстралійскім парлямэнтам.
Аўстралія зьяўляецца ўдзельнікам [[Брытанская Садружнасьць Нацыяў|Брытанскай Садружнасьці Нацыяў]], захоўвае ў дзяржаўных дакумэнтах назву [[дамініён]]. Палітычная будова краіны фармальна зьяўляецца фэдэрацыйная канстытуцыйная манархія, з дзьвюхпалатным парлямэнтам. Канстытуцыя краіны была прынятая ў [[1900]] годзе, згодна зь ёй кіраўніком дзяржавы зьяўляецца каралева Аўстраліі (цяпер [[Элізабэта ІІ]]), якая ажыцьцяўляе сваю ўладу праз [[губэрнатар]]а. Тытул каралевы Аўстраліі быў дадзены брытанскай каралеве ў [[1971]] годзе аўстралійскім парлямэнтам.


Практычна кіраўніком Аўстраліі зьяўляецца губэрнатар [[Майкл Джэфры]] і [[прэм'ер-міністар]] Аўстраліі [[Кэвін Руд]]. [[Заканадаўчая ўлада]] належыць дзьвюхпалатнаму парлямэнту, дэпутаты якога выбіраюцца на ўсеагульных выбарах: Сэнат на шасьцігадовы тэрмін, налічвае 76 сэнатараў (па 12 прадстаўнікоў ад кожнага штату і па два прадстаўнікі ад Паўночнай тэрыторыі і Аўстралійскай сталічнай акругі) і Палата Прадстаўнікоў з трохгадовым тэрмінам дзеяньня, якая налічвае 150 дэпутатаў, якія выбіраюцца прапарцыянальна колькасьці насельніцтва.
Практычна кіраўніком Аўстраліі зьяўляецца губэрнатар [[Майкл Джэфры]] і [[прэм’ер-міністар]] Аўстраліі [[Кэвін Руд]]. [[Заканадаўчая ўлада]] належыць дзьвюхпалатнаму парлямэнту, дэпутаты якога выбіраюцца на ўсеагульных выбарах: Сэнат на шасьцігадовы тэрмін, налічвае 76 сэнатараў (па 12 прадстаўнікоў ад кожнага штату і па два прадстаўнікі ад Паўночнай тэрыторыі і Аўстралійскай сталічнай акругі) і Палата Прадстаўнікоў з трохгадовым тэрмінам дзеяньня, якая налічвае 150 дэпутатаў, якія выбіраюцца прапарцыянальна колькасьці насельніцтва.


[[Выканаўчая ўлада]] належыць [[урад]]у, які фармальна кіруецца губэрнатарам, але фактычна падпарадкоўваецца прэм’ер-міністру. Прэм’ер-міністра назначаецца ад імя каралевы губэрнатарам.
[[Выканаўчая ўлада]] належыць [[урад]]у, які фармальна кіруецца губэрнатарам, але фактычна падпарадкоўваецца прэм’ер-міністру. Прэм’ер-міністра назначаецца ад імя каралевы губэрнатарам.
Радок 78: Радок 78:


# [[Тэрыторыя фэдэральнай сталіцы]] (мацерыковая тэрыторыя)
# [[Тэрыторыя фэдэральнай сталіцы]] (мацерыковая тэрыторыя)
# [[Новы Паўднёвы Ўэльс]]
# [[Новы Паўднёвы Ўэйлз]]
# [[Вікторыя (штат)|Вікторыя]]
# [[Вікторыя (штат)|Вікторыя]]
# [[Квінслэнд]]
# [[Кўінзлэнд]]
# [[Паўднёвая Аўстралія]]
# [[Паўднёвая Аўстралія]]
# [[Заходняя Аўстралія]]
# [[Заходняя Аўстралія]]
Радок 110: Радок 110:
* [[Сыднэй]] — 4 293 100 жыхароў,
* [[Сыднэй]] — 4 293 100 жыхароў,
* [[Мэльбурн]] — 3 730 000 жыхароў,
* [[Мэльбурн]] — 3 730 000 жыхароў,
* [[Брысбэн]] — 1 810 900 жыхароў,
* [[Брысбэйн]] — 1 810 900 жыхароў,
* [[Перт]] — 1 507 900 жыхароў,
* [[Пэрт]] — 1 507 900 жыхароў,
* [[Адэлаіда]] — 1 138 833 жыхары,
* [[Адэлаіда]] — 1 138 833 жыхары,
* [[Голд Кост]] — 554 638 жыхароў,
* [[Голд-Кост]] — 554 638 жыхароў,
* [[Ньюкасл (Аўстралія)|Ньюкасл]] — 512 000 жыхароў,
* [[Ньюкасл (Аўстралія)|Ньюкасл]] — 512 000 жыхароў,
* [[Канбэра]] — 323 000 жыхароў.
* [[Канбэра]] — 323 000 жыхароў.


Прыкладна 63,8% насельніцтва Аўстраліі зьяўляюцца [[хрысьціянства|хрысьціянамі]], 2,1% — [[будызм|будысты]], 1,7% — [[іслам|мусульмане]], 0,7 — [[індуізм|індусы]], 0,4 — [[юдаізм|юдзеі]], 1,2% — мясцовыя веравызнаньні, 30,6% — [[атэізм|атэісты]]. Сярод хрысьціянаў самай вялікай групай зьяўляюцца [[каталіцызм|каталікі]] (25,8%) і [[анліканства|англікане]] (18,7%).
Прыкладна 63,8% насельніцтва Аўстраліі зьяўляюцца [[хрысьціянства|хрысьціянамі]], 2,1% — [[будызм|будысты]], 1,7% — [[іслам|мусульмане]], 0,7 — [[індуізм|індусы]], 0,4 — [[юдаізм|юдзеі]], 1,2% — мясцовыя веравызнаньні, 30,6% — [[атэізм|атэісты]]. Сярод хрысьціянаў самай вялікай групай зьяўляюцца [[каталіцызм|каталікі]] (25,8%) і [[анліканства|англікане]] (18,7%).

== Культура ==


== Глядзіце таксама ==
== Глядзіце таксама ==
Радок 125: Радок 123:


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Australia|выгляд=міні}}
{{Commons|Category:Australia}}


{{Краіны Акіяніі}}
{{Краіны Акіяніі}}

Вэрсія ад 23:12, 25 чэрвеня 2012

Аўстралія
Commonwealth of Australia
Сьцяг Аўстраліі Герб Аўстраліі
Сьцяг Герб
Дзяржаўны гімн: «Advance Australia Fair»
Месцазнаходжаньне Аўстраліі
Афіцыйная мова няма, ангельская (дэ-факта)
Сталіца Канбэра
Найбуйнейшы горад Сыднэй
Форма кіраваньня канстытуцыйная манархія
Лізавета II
Майкл Джэфры
Плошча
 • агульная
 • адсотак вады
6-е месца ў сьвеце
7 617 930 км²
1
Насельніцтва
 • агульнае (2010)
 • шчыльнасьць
51-е месца ў сьвеце
22 203 464
2,833/км²
СУП
 • агульны (2008)
 • на душу насельніцтва
18 месца ў сьвеце
$799,054 млрд
$36 918
Валюта Аўстралійскі даляр (AUD)
Часавы пас
 • улетку
UTC+8 да UTC+11,5 (UTC+8 да +11,5)
+8 да +11,5 (UTC+8 да +11,5)
Незалежнасьць
— ад Вялікабрытаніі

1 студзеня 1901
Аўтамабільны знак AUS
Дамэн верхняга ўзроўню .au
Тэлефонны код +61
Мапа Аўстраліі
Мапа Аўстраліі

Аўстралійскі Саюз (па-ангельску: Commonwealth of Australia), Аўстра́лія (па-ангельску: Australia, ад лац. austrālis «паўднёвы») — дзяржава ў Паўднёвым паўшар’і, чалец Садружнасьці Нацыяў. Сталіцай дзяржавы зьяўляецца горад Канбэра. Разьмешчана на мацерыку Аўстралія, высьпе Тасманія і некалькіх іншых выспах Індыйскага і Ціхага акіянаў. Шостая паводле плошчы дзяржава сьвету, адзіная дзяржава, якая займае цэлы мацярык. На поўнач ад Аўстралійскага Саюзу разьмешчаныя Ўсходні Тымор, Інданэзія і Папуа — Новая Гвінэя, да паўночнага ўсходу — Вануату, Новая Каледонія і Саламонавы выспы, на паўднёвы ўсход — Новая Зэляндыя. Найкарацейшую адлегласьць паміж галоўнай выспай Папуа — Новай Гвінэяй і матэрыковай часткай Аўстралійскага Саюзу складае ўсяго 145 км, а адлегласьць ад аўстралійскай выспы Боігу да Папуа — новай Гвінэі — усяго 5 кілямэтраў.

Назва

Назва «Аўстралія» паходзіць ад назвы «Terra Australis», якую ўжывалі эўрапейцы да XVIII стагодзьдзя. Гэты лацінскі выраз азначае: terra — «зямля», australis — «паўднёвая».

Гісторыя

Сучасныя дасьледаваньні даказалі, што Аўстралія была заселеная ўжо 60 тыс. гадоў таму перасяленцамі з Азіі.

Для эўрапейцаў першапачаткова Аўстралію адкрылі партугальцы, якія ў гэтыя гады будавалі свае гандлёвыя базы ў Індыі, Паўднёвай Азіі і Кітаі. Аўстралія іх не зацікавіла, таму што была незаселеная, і мела неспрыяльныя для эўрапейцаў кліматычныя ўмовы. Таксама і галяндцы, якія дасьледавалі ў XVII стагодзьдзі заходняе і паўночнае ўзьбярэжжа кантынэнта, далі яму толькі назву — Новая Галяндыя.

У 1787 годзе на кантынэнт прыбылі першыя брытанскія караблі з арыштантамі з Англіі, Шатляндыі і Валіі. Большасьць былых арыштантаў заставалася ў Аўстраліі і была заснаваная брытанская калёнія Новы Паўднёвы Ўэйлз.

Унутраныя вобласьці кантынэнта заставаліся недасьледаваныя да пачатку ХІХ стагодзьдзя. Большасьць дасьледчыкаў, якія кіраваліся ў глыб аўстралійскіх пустэльняў не вярталіся. Нават у нашы дні гэта застаецца адным з самых складаных месцаў на Зямлі.

Палітыка

Аўстралія зьяўляецца ўдзельнікам Брытанскай Садружнасьці Нацыяў, захоўвае ў дзяржаўных дакумэнтах назву дамініён. Палітычная будова краіны фармальна зьяўляецца фэдэрацыйная канстытуцыйная манархія, з дзьвюхпалатным парлямэнтам. Канстытуцыя краіны была прынятая ў 1900 годзе, згодна зь ёй кіраўніком дзяржавы зьяўляецца каралева Аўстраліі (цяпер Элізабэта ІІ), якая ажыцьцяўляе сваю ўладу праз губэрнатара. Тытул каралевы Аўстраліі быў дадзены брытанскай каралеве ў 1971 годзе аўстралійскім парлямэнтам.

Практычна кіраўніком Аўстраліі зьяўляецца губэрнатар Майкл Джэфры і прэм’ер-міністар Аўстраліі Кэвін Руд. Заканадаўчая ўлада належыць дзьвюхпалатнаму парлямэнту, дэпутаты якога выбіраюцца на ўсеагульных выбарах: Сэнат на шасьцігадовы тэрмін, налічвае 76 сэнатараў (па 12 прадстаўнікоў ад кожнага штату і па два прадстаўнікі ад Паўночнай тэрыторыі і Аўстралійскай сталічнай акругі) і Палата Прадстаўнікоў з трохгадовым тэрмінам дзеяньня, якая налічвае 150 дэпутатаў, якія выбіраюцца прапарцыянальна колькасьці насельніцтва.

Выканаўчая ўлада належыць ураду, які фармальна кіруецца губэрнатарам, але фактычна падпарадкоўваецца прэм’ер-міністру. Прэм’ер-міністра назначаецца ад імя каралевы губэрнатарам.

Права выбаршчыка маюць усе грамадзяне, пачынаючы з 18 гадоў. Галасаваць павінны ўсе грамадзяне, штраф за ня ўдзел у выбарах складае 50 аўстралійскіх даляраў.

Судовая ўлада ў краіне належыць Вышэйшаму Фэдэральнаму Суду (гаспадарчыя справы) і Аўстралійскі Нацыянальны Суд.

Кожны аўстралійскі штат мае сваю канстытуцыю, дзьвюхпалатны парлямэнт (за выключэньнем Куінслэнду, дзе існуе аднапалатны парлямэнт) і ўрад, на чале якога стаіць губэрнатар, які па прапанове аўстралійскага парлямэнту назначаецца брытанскай каралевай. Штаты дзеляцца на графствы, акругі і гарады.

Геаграфія

Аўстралія гэта шостая па велічыні краіна ў сьвеце. Самая высокая шчыльнасьць насельніцтва знаходзіцца ў паўднёва-ўсходняй частцы краіны. Аўстралійскі кантынэнт зьяўляецца самым плоскім з астатніх, зь сярэдняй вышынёй 330,9 м над узроўнем мора.

Плошча Аўстралійскага мацерыка складае 7 617 930 км². Паўночнае і ўсходняе ўзьбярэжжа Аўстраліі выходзіць у Арафурскае, Каралавае, Тасманава, і Тыморскае моры; заходняе і паўднёвае ў Індыйскі акіян. Недалёка ад Аўстраліі знаходзяцца вялікія выспы: Новая Гвінэя і Тасманія. Уздоўж паўночна-ўсходняга ўзьбярэжжа Аўстраліі цягнецца самы вялікі ў сьвеце каралавы рыф — Вялікі бар'ерны рыф.

Аўстралія выцягнутая з захаду на ўсход на 4000 км, а з поўначы на поўдзень на 3128 км. Даўжыня берагавой лініі складае 34 218 км.

Большую частку паверхні краіны займаюць пустэльні і паўпустэльні. Самымі вялікімі пустэльнямі зьяўляюцца Вялікая Пяшчаная пустэльня, Вялікая пустэльня Вікторыя. На ўсходзе ад пустэльні Вікторыя знаходзіцца паўпустэльня Вялікі Артэзіянскі Басэйн. На ўсходзе мацерыка знаходзяцца невысокія горы Вялікі Вадападзельны хрыбет, з самай высокай кропкай — гара Касьцюшка (2228 м).

Адміністрацыйны падзел

Аўстралія складаецца з шасьці штатаў і двух мацерыковых тэрыторыяў:

  1. Тэрыторыя фэдэральнай сталіцы (мацерыковая тэрыторыя)
  2. Новы Паўднёвы Ўэйлз
  3. Вікторыя
  4. Кўінзлэнд
  5. Паўднёвая Аўстралія
  6. Заходняя Аўстралія
  7. Тасманія
  8. Паўночная тэрыторыя (мацерыковая тэрыторыя)

Эканоміка

Грашовая адзінка — аўстралійскі даляр (1 аўстр. дал. = 0,75 дал. ЗША.)

Аўстралія — высокаразьвітая індустрыяльна-аграрная краіна. Эканамічнае разьвіцьцё характарызуецца стабільнасьцю і ўстойлівасьцю. ВУП складае каля 800 млрд аўстр. дал., узровень інфляцыі — каля 3%, беспрацоўе — каля 6%. Уліковая крэдытная стаўка — каля 6%.

Ключавая роля ў эканоміцы належыць перапрацоўчай, горназдабыўной і сельскагаспадарчай галінам, у значнай ступені арыентаваным на зьнешнія рынкі. Галоўныя галіны перапрацоўчай прамысловасьці: машынабудаваньне і мэталаапрацоўка, харчовая, хімічная і нафтаперапрацоўчая, чорная і каляровая мэталюргія, выдавецка-паліграфічная. Горназдабыўная прамысловасьць абапіраецца на запасы разнастайных карысных выкапняў і мае вядучую ролю ў фармаваньні экспарту краіны: вугаль, прыродны газ, уранавыя, жалезныя, полімэталічныя руды, баксіты, сьвінец, медзь, каштоўныя металы, дыямэнты і д.п. У сельскай гаспадарцы вядучае месца займае жывёлагадоўлю. Аўстралія — найбуйны ў сьвеце вытворца і пастаўшчык высакаякаснай поўсьці, а таксама адзін з асноўных экспарцёраў мясамалочных прадуктаў, пшаніцы, цукру. Значная частка аўстралійскага экспарту прыходзіцца на прадукцыю аграрнага сэктара і здабываючай прамысловасьці. У імпарце пераважаюць машыны, абсталяваньне і транспартныя сродкі, тавары шырокага спажываньня, хімічныя тавары, мэдыкамэнты.

Аб’ём замежных інвэстыцый у краіне — каля 980 мільярдаў аўстралійскіх даляраў. Замежны капітал у асноўным засяроджаны ў паслугах і нерухомасьці, прамысловай вытворчасьці і якая здабывае прамысловасьці.

Культура

Рэлігія — больш 70% насельніцтва вызнаюць хрысьціянства.

Нацыянальнае сьвята — Дзень Аўстраліі (26 студзеня). У гэты дзень у 1788 г. было заснавана першае эўрапейскае паселішча.

У краіне існуе абавязковая адукацыю для дзяцей ад 6 да 15 гадоў. Дзейнічаюць 39 унівэрсытэтаў, 35 каледжаў, а таксама 4 інстытута. Агульная колькасьць студэнтаў ВНУ — звыш 700 тыс.чал. (зь іх замежных студэнтаў — 174 тыс. чал.).

Шырока разьвітыя сродкі масавай інфармацыі. Аўстралія займае адно з вядучых месцаў у сьвеце па колькасьці пэрыядычных выданьняў на душу насельніцтва.

Дэмаграфія

Насельніцтва краіны налічвае каля 21,1 млн чалавек.

Самымі вялікімі гарадамі Аўстраліі зьяўляюцца:

Прыкладна 63,8% насельніцтва Аўстраліі зьяўляюцца хрысьціянамі, 2,1% — будысты, 1,7% — мусульмане, 0,7 — індусы, 0,4 — юдзеі, 1,2% — мясцовыя веравызнаньні, 30,6% — атэісты. Сярод хрысьціянаў самай вялікай групай зьяўляюцца каталікі (25,8%) і англікане (18,7%).

Глядзіце таксама

Вонкавыя спасылкі

Аўстраліясховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link GA Шаблён:Link GA Шаблён:Link GA Шаблён:Link GA Шаблён:Link GA