Вугорская мова: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
– нефарматаваны зьмест
д r2.7.2) (робат зьмяніў: yi:אונגעריש
Радок 251: Радок 251:
[[fiu-vro:Ungari kiil]]
[[fiu-vro:Ungari kiil]]
[[wa:Hongrwès]]
[[wa:Hongrwès]]
[[yi:אונגאריש]]
[[yi:אונגעריש]]
[[yo:Èdè Húngárì]]
[[yo:Èdè Húngárì]]
[[bat-smg:Vengru kalba]]
[[bat-smg:Vengru kalba]]

Вэрсія ад 16:17, 9 траўня 2012

Вугорская
magyar
Файл:Rozsireni madarstiny.PNG, Dist of hu lang europe.svg, Dist of hu lang europe-ca.svg
Ужываецца ў Вугоршчына, Румынія, Славаччына, Украіна, Сэрбія, Харватыя, Аўстрыя, Славенія
Рэгіён Цэнтральная Эўропа
Колькасьць карыстальнікаў 13 млн
Клясыфікацыя Уральскія мовы

 Фіна-вугорскія мовы   Вугорскія мовы

Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў Вугоршчына, Эўрапейскі Зьвяз
Рэгулюецца Інстытут лінгвістыкі Вугорскай Акадэміі Навук
Статус: 1 дзяржаўная[d]
Пісьмо Hungarian alphabet[d], лацінскае пісьмо і Old Hungarian[d]
Коды мовы
ISO 639-1 hu
ISO 639-2(Б) hun
ISO 639-2(Т) hun
ISO 639-3 hun

Вуго́рская мо́ва належыць да фіна-вугорскай групы моваў, у якой яна разам з мансійскай і хантыйскай мовамі складае вугорскую групу. У Эўропе роднаснымі мовамі зьяўляюцца фінская і эстонская, аднак носьбіты гэтых моваў разумець вугорцаў ня ў стане (да канца XIX стагодзьдзя сам факт прыналежнасьці вугорскай мовы да фіна-вугорскіх лічыўся сумнеўным). Зь іншага боку, большая колькасьць агульных каранёў выяўляецца ў мовах народаў комі і мары, якія пражываюць на тэрыторыі Расеі.

Вугорская мова мае мінімальную колькасьць запазычаных і інтэрнацыянальных словаў, валодае ўнікальнай сыстэмай галосных. Акрамя Вугоршчыны, шырока распаўсюджаная ў Закарпацкай вобласьці Ўкраіны, а таксама ў месцах кампактнага пражывання вугорскай нацыянальнай меншасці ў Сэрбіі, Румыніі, Славаччыне.

Гісторыя

Лінгвістычная характарыстыка

Сынтаксіс

У вугорскай мове асобны назоўнік можа выступаць у ролі выказьніка, напр.: Apám tanító = (Бацька — настаўнік). У цяперашнім часе ў адзіночным і множным ліку 3-й асобы (напрыклад Pista tanuló = Сцяпан — вучань), адпадае зьвязка van = «ёсць» — гэтаксама, як і ў беларускай мове. Што датычыць парадку словаў, вугорская мова належыць да моваў «SOV» (дзейнік-прадмет-выказьнік).

Вугорская мова на падставе навуковых дасьледаваньняў, праведзеных на працягу апошніх 25 гадоў, уяўляецца мовай, значна адрознай ад усіх астатніх вядомых эўрапейскіх моваў (як правіла, індаэўрапейскіх).

Пісьменнасьць

Пісьменнасьць на аснове лацінскага альфабэту. Моўны код — hu або hun (па ISO 639).

Вугорскі альфабэт
Літара
A
Á
B
C
Cs
D
Dz
Dzs
E
É
F
G
Gy
H
I
Í
J
K
L
Ly
M
N
Ny
O
Ó
Ö
Ő
P
(Q)
R
S
Sz
T
Ty
U
Ú
Ü
Ű
V
(W)
(X)
(Y)
Z
Zs

Фаналягічныя зьвесткі

У мове 14 галосных гукаў. Квантытатыўная яны падзяляюцца на кароткія: a, o, u, i, e, ö, ü; і доўгія: á, ó, ú, í, é, ő, ű. Паводле месца ўтварэньня падзяляюцца на галосныя пярэдняга раду: i, e, ö, ü, í, é, ő, ű; і задняга раду: a, o, u, á, ó, ú.

Вонкавыя спасылкі

Вугорская мовасховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Шаблён:Link GA