5 траўня (мэксыканскае сьвята): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 21:44, 2 траўня 2012

5 траўня (па-гішпанску: Cinco de Mayo) — нацыянальнае сьвята Мэксыкі ў гонар перамогі мэксыканскіх войскаў у Бітве пры Пуэбля, якая адбылася 5 траўня 1862 у горадзе Пуэбля-дэ-Сарагоса (гішп. Puebla de Zaragoza) паміж войскамі Мэксыкі і Францыі. Сьвяткуецца ў ЗША і Мэксыцы, дзе мае назву «Дзень Бітвы пры Пуэбля» (гішп. El Dia de la Batalla de Puebla). У ЗША 5 траўня сьвяткуюць у гонар мэксыканскай спадчыны і дзеля ўшанаваньня памяці аб усталяванай свабодзе і дэмакратыі ў пачатку Грамадзянскай вайны ў ЗША. У самім горадзе сьвяткаваньні праводзяцца таксама і ў гонар перамогі мэксыканскага войска пад кіраўніцтвам генэрала Ігнасіё Сарагосы Сэгіна. Гэта сьвята ня варта блытаць з Днём нeзалежнасьці Мэксыкі, што сьвяткуецца 16 верасьня.

Гісторыя

У чэрвені 1861 з ініцыятывы прэзыдэнта Бэніта Хуарэса (па-гішпанску: Benito Juárez) мэксыканскі кангрэс абвясьціў прыпыненьне выплаты нацыянальнага доўгу на два гады. Гішпанія, Вялікабрытанія і Францыя, галоўныя крэдыторы, выступілі з пратэстам. Вялікабрытанія і Гішпанія пагадзіліся весьці перамовы дыпламатычым шляхам, але Напалеон ІІІ, кіраўнік Францыі, вырашыў захапіць Мэксыку, каб стварыць зь яе манархію, якая б спрыяла абагачэньню Эўропы. У красавіку 1861 добра ўзброеныя французы прыбылі ў Вэракрус (гішп. Veracruz) на караблях, і пачалі ваенную кампанію, рухаючыся ў бок Цэнтральнай Мэксыкі. Першая бітва адбылася ў Акульцынга. Героем гэтай бітвы стаў генерал Ігнасіё Сарагоса. Таксама адбыліся і іншыя бітвы. Мэксыканскае войска было ўзброена горш за францускае, якое лічылася лепшым войскам таго часу. Нягледзячы на гэта, 5 траўня 1862, мэксыканцы атрымалі перамогу каля горада Пуэбля.

Але перавага мэксыканскіх войскаў не захавалася на доўгі час. Праз год 30 тысячаў францускіх жаўнераў разьбілі мэксіканскае войска, захапілі Мэхіка, і імпэратар Максымільян І стаў на чале дзяржавы. Але ж перамога французаў таксама была нядоўгай, толькі 3 гады, з 1864 па 1867. У 1865, калі скончылася Грамадзянская вайна ў ЗША, Мэксыка атрымала дапамогу ад свайго суседа, каб спыніць панаваньне французаў. У выніку, Максымільян І, разам са сваімі генэраламі Мірамон (гішп. Miramón) і Мэхія (гішп. Mejía), быў забіты мэксыканцамі.

Сьвяткаваньне

5 траўня сьвяткуецца ў ЗША і Мэксыцы, але ў Мэксыцы сьвяткаваньне не адбываецца вельмі шырока, і абмежавана сьвяткаваньнем у штаце Пуэбля.

Вонкавыя спасылкі

5 траўня (мэксыканскае сьвята) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
+[[Файл:Cinco de Mayo, 1901 poster.jpg|thumb|Постэр 1901 году, прысьвечаны сьвяту 5 траўня: «5 траўня 1962 і аблога Пуэбля».]]
-'''5 траўня''' ([[гішпанская мова|па-гішпанску]]: ''Cinco de Mayo'') — нацыянальнае сьвята [[Мэксыка|Мэксыкі]] ў гонар перамогі мэксыканскіх войскаў у [[Бітва пры Пуэбля|Бітве пры Пуэбля]], якая адбылася [[5 траўня]] [[1862]] у горадзе Пуэбля дэ Сарагоса ({{lang-es|Puebla de Zaragoza|скарочана}}) паміж войскамі Мэксыкі і Францыі. Сьвяткуецца ў [[ЗША]] і [[Мэксыка|Мэксыцы]], дзе мае назву «Дзень Бітвы пры Пуэбля» ({{lang-es|El Dia de la Batalla de Puebla|скарочана}}). У [[ЗША]] 5 траўня сьвяткуюць у гонар мэксыканскай спадчыны і дзеля ўшанаваньня памяці аб усталяванай свабодзе і дэмакратыі ў пачатку [[Грамадзянская вайна ў ЗША|Грамадзянскай вайны ў ЗША]]. У самім горадзе сьвяткаваньні праводзяцца таксама і ў гонар перамогі мэксыканскага войска пад кіраўніцтвам генэрала Ігнасіё Сарагоса Сэгіна. Гэта сьвята нельга блытаць з Днём Нeзалежнасьці Мэксыцы, што сьвяткуецца 16 верасьня.
+'''5 траўня''' ({{lang-es|Cinco de Mayo}}) — нацыянальнае сьвята [[Мэксыка|Мэксыкі]] ў гонар перамогі мэксыканскіх войскаў у [[Бітва пры Пуэбля|Бітве пры Пуэбля]], якая адбылася [[5 траўня]] [[1862]] у горадзе [[Пуэбля-дэ-Сарагоса]] ({{lang-es|Puebla de Zaragoza|скарочана}}) паміж войскамі Мэксыкі і Францыі. Сьвяткуецца ў [[ЗША]] і [[Мэксыка|Мэксыцы]], дзе мае назву «Дзень Бітвы пры Пуэбля» ({{lang-es|El Dia de la Batalla de Puebla|скарочана}}). У [[ЗША]] 5 траўня сьвяткуюць у гонар мэксыканскай спадчыны і дзеля ўшанаваньня памяці аб усталяванай свабодзе і дэмакратыі ў пачатку [[Грамадзянская вайна ў ЗША|Грамадзянскай вайны ў ЗША]]. У самім горадзе сьвяткаваньні праводзяцца таксама і ў гонар перамогі мэксыканскага войска пад кіраўніцтвам генэрала [[Ігнасіё Сарагоса|Ігнасіё Сарагосы Сэгіна]]. Гэта сьвята ня варта блытаць з [[Дзень незалежнасьці|Днём нeзалежнасьці Мэксыкі]], што сьвяткуецца 16 верасьня.
 == Гісторыя ==
-У чэрвені 1861 з ініцыятывы прэзыдэнта [[Бэніта Хуарэс]]а ({{lang-es|Benito Juárez}}) мэксыканскі кангрэс абвясьціў прыпыненьне выплаты нацыянальнага доўгу на два гады. [[Гішпанія]], [[Вялікабрытанія]] і [[Францыя]], галоўныя крэдыторы, выступілі з пратэстам. [[Вялікабрытанія]] і [[Гішпанія]] пагадзіліся весьці перамовы дыпламатычым шляхам, але [[Напалеон III Банапарт|Напалеон ІІІ]], кіраўнік [[Францыя|Францыі]], вырашыў захапіць Мэксыку, каб стварыць зь яе манархію, якая б спрыяла абагачэньню [[Эўропа|Эўропы]].У красавіку 1861 добра ўзброеныя французы прыбылі ў Вэракрус (гішп.''Veracruz'') на караблях, і пачалі ваенную кампанію, рухаючыся ў бок Цэнтральнай Мэксыцы. Першая бітва адбылася ў Акульцынга. Героем гэтай бітвы стаў генерал Ігнасіа Сарагоса (гішп.''Ignacio Zaragoza''). Таксама адбыліся і іншыя бітвы. Мэксыканскае войска было ўзброена горш за францускае, якое лічылася лепшым войскам таго часу. Нягледзячы на гэта, 5 траўня 1862, мэксыканцы атрымалі перамогу каля горада Пуэбля.
+У чэрвені 1861 з ініцыятывы прэзыдэнта [[Бэніта Хуарэс]]а ({{lang-es|Benito Juárez}}) мэксыканскі кангрэс абвясьціў прыпыненьне выплаты нацыянальнага доўгу на два гады. [[Гішпанія]], [[Вялікабрытанія]] і [[Францыя]], галоўныя крэдыторы, выступілі з пратэстам. [[Вялікабрытанія]] і [[Гішпанія]] пагадзіліся весьці перамовы дыпламатычым шляхам, але [[Напалеон III Банапарт|Напалеон ІІІ]], кіраўнік [[Францыя|Францыі]], вырашыў захапіць Мэксыку, каб стварыць зь яе манархію, якая б спрыяла абагачэньню [[Эўропа|Эўропы]]. У красавіку 1861 добра ўзброеныя французы прыбылі ў [[Вэракрус]] ({{lang-es|Veracruz|скарочана}}) на караблях, і пачалі ваенную кампанію, рухаючыся ў бок Цэнтральнай Мэксыкі. Першая бітва адбылася ў Акульцынга. Героем гэтай бітвы стаў генерал Ігнасіё Сарагоса. Таксама адбыліся і іншыя бітвы. Мэксыканскае войска было ўзброена горш за францускае, якое лічылася лепшым войскам таго часу. Нягледзячы на гэта, 5 траўня 1862, мэксыканцы атрымалі перамогу каля горада Пуэбля.
-Але перамога не захавалася на доўгі час. Праз год 30 тысячаў францускіх жаўнераў зьбілі мэксіканскае войска, захапілі [[Мэхіка]] і імпэратар [[Максымільян І]] стаў на чале дзяржавы. Але ж перамога французаў таксама была нядоўгай, толькі 3 гады, з 1864 па 1867. У 1865, калі скончылася Грамадзянская вайна ў ЗША, [[Мэксыка]] атрымала дапамогу ад свайго суседа, каб спыніць панаваньне французаў. У выніку, Максымільян І, разам са сваімі генэраламі Мірамон (гішп. ''Miramón'') і Мэхія (гішп. ''Mejía''),  быў забіты мэксыканцамі.
+Але перавага мэксыканскіх войскаў не захавалася на доўгі час. Праз год 30 тысячаў францускіх жаўнераў разьбілі мэксіканскае войска, захапілі [[Мэхіка]], і імпэратар [[Максымільян І]] стаў на чале дзяржавы. Але ж перамога французаў таксама была нядоўгай, толькі 3 гады, з 1864 па 1867. У 1865, калі скончылася Грамадзянская вайна ў ЗША, [[Мэксыка]] атрымала дапамогу ад свайго суседа, каб спыніць панаваньне французаў. У выніку, Максымільян І, разам са сваімі генэраламі Мірамон ({{lang-es|Miramón|скарочана}}) і Мэхія ({{lang-es|Mejía|скарочана}}), быў забіты мэксыканцамі.
-==Сьвяткаваньне==
+== Сьвяткаваньне ==
-Траўня сьвяткуецца ў ЗША і Мэксыцы, але ў Мэксыцы сьвяткаваньне не адбываецца вельмі шырока, і абмежавана сьвяткаваньнем у штаце Пуэбля.
+траўня сьвяткуецца ў ЗША і Мэксыцы, але ў Мэксыцы сьвяткаваньне не адбываецца вельмі шырока, і абмежавана сьвяткаваньнем у [[Пуэбля (штат)|штаце Пуэбля]].
 == Вонкавыя спасылкі ==