Розум: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.7.2+) (робат дадаў: mwl:Mente
д r2.7.2) (робат дадаў: cy:Y meddwl, gn:Apytu'ũ (Arandupykuaaty) выдаліў: scn:Spìrtu (fantàsima)
Радок 13: Радок 13:
[[ar:عقل]]
[[ar:عقل]]
[[an:Mente]]
[[an:Mente]]
[[gn:Apytu'ũ (Arandupykuaaty)]]
[[az:ذهن]]
[[az:ذهن]]
[[bn:মন]]
[[bn:মন]]
Радок 20: Радок 21:
[[ca:Ment]]
[[ca:Ment]]
[[cs:Mysl]]
[[cs:Mysl]]
[[cy:Y meddwl]]
[[de:Geist]]
[[de:Geist]]
[[et:Vaim (mens)]]
[[et:Vaim (mens)]]
Радок 56: Радок 58:
[[ru:Ум]]
[[ru:Ум]]
[[sq:Mendja]]
[[sq:Mendja]]
[[scn:Spìrtu (fantàsima)]]
[[simple:Mind]]
[[simple:Mind]]
[[sk:Myseľ]]
[[sk:Myseľ]]

Вэрсія ад 18:45, 5 красавіка 2012

Мэтафара розуму з выявы XVII стагодзьдзя

Розум — здольнасьць маніпуляваць абстрактнымі паняцьцямі ці здольнасьць аналітычнага мысьленьня з выцягваньнем вывадаў з апрацоўваемых зьвестак. Ужываньне назапашанага досьведу, каб справіцца з жыцьцёвымі сытуацыямі.

На сёньняшні дзень існуе мноства тэорыяў на конт розуму й ягоных функцыі. Першыя здагадкі на гэты конт былі зробленыя Заратустрам, Будай, Плятонам і Арыстотэлем, а таксама іншымі старажытнымі грэцкімі, індыйскімі, пазьней, ісламскімі й сярэднявечнымі эўрапейскімі філёзафамі. Папярэднія да сучасных уяўленьні аб розуме бачыліся, як адзін з аспэктаў душы, у тым сэнсе, што як боскае й несьмяротнае ён зьвязвае чалавечае мысленьне зь нязьменным прынцыпам існаваньня.

Якія ўласцівасьці адносяцца да розуму шмат абмяркоўвалася. Некаторыя псыхолягі сьцьвярджаюць, што толькі «вышэйшыя» інтэлектуальныя функцыі можна адносіць да розуму, у прыватнасьці, мысьленьне й памяць. З гэтага пункту гледжаньня эмоцыі, як то каханьне, нянавісьць, страх, радасьць, зьяўляюцца больш прымітыўнымі й суб'ектыўнымі й павінны разглядацца адрозна ад розуму. Іншыя сьцьвярджаюць, што розныя рацыянальныя й эмацыйныя станы ня могуць быць аддзелены, бо яны маюць тую ж прыроду й паходжаньне, і таму павінны быць разгледжаны ўсе як частка таго, што мы называем розумам.