Яраслаў Гашак: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 16:29, 8 сакавіка 2012

Яраслаў Гашак (па-чэску: Jaroslav Hašek; 30 красавіка 1883, Прага — 3 студзеня 1923, Ліпніцы) — чэскі пісьменьнік-сатырык.

Біяграфія

Сын настаўніка. Адукацыю атрымаў у камэрцыйнай акадэміі. Літаратурную дзейнасьць пачаў з 18 год у газэтах і гумарыстычных часопісах кароткімі апавяданьнямі чэхаўскага тыпу, якія ён называў «гумарэскамі». Ужо ў гэтых апавяданьнях высьмейваюцца рэлігійныя забабоны, сямейны побыт дробнага буржуа, парлямэнт і іншыя зьявы ў тагачасным чэхаславацкім грамадстве.

Мабілізацыя перапыніла літаратурную дзейнасьць Яраслава Гашака. У час Першай Сусьветнай вайны яго накіравалі на фронт. Праз некаторы час Гашак трапляе ў Расею як палонны. Тут ён удзельнічае ў Кастрычніцкай рэвалюцыі, уступае ў камуністычную партыю і працуе ва Ўфе падчас грамадзянскай вайны. Па сканцэньні вайны вяртаецца ў Прагу і з гэтага часу займаецца выключна літаратурай.

Раман пра бравага салдата Швэйка

Вайна і рэвалюцыя вызначылі другі пэрыяд ягонай творчасьці. Ад дробных побытавых апавяданьняў Гашак перайшоў да эпапэі. Яго «Прыгоды бравага салдата Швейка ў часе сусветнай вайны» (Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války,1921-1923) прынесьлі Гашаку сусьветную славу. Раман быў перакладзены на мноства моваў. Твор Гашака, напісаны сакавітай мовай, з прымесьсю салдацкага жаргону і праскага арго, пабудаваны на чаргаваньні падзеяў у салдацкім жыцьці галоўнага героя, якое перарываецца характэрнымі адступленьнямі — успамінамі Швэйка, анэгдотамі, прыкладамі зь ягонага жыцьцёвага досьведу. Самі чэхі апраўдана называюць раман самай сьмешнай кніжкай у сьвеце.

Заўчасная смерць на сухоты у 1923 годзе пакінула раман Швейка няскончаным. Зь імем Гашака злучана мноства легендаў. Піварня, дзе любіў бавіць час пісьменьнік — самае прыцягальнае месца для турыстаў, якія прыязджаюць у Прагу. Яраслаў Гашак — самы вядомы чэшскі пісьменьнік мінулага стагодзьдзя.

«Першае беларускае выданьне „Швэйка“ адбылося ў 1931-32 гадох. Перакладчыкi — Зарэцкi, Лужанiн, Крапiва. Мовы арыгiналу — нямецкая, расейская й чэская. Бiблiяграфiчны статус кнiгi — рарытэт. Культурны i грамадзкi — амаль нiякi, бо беларусы дагэтуль ўпрысёрб зачытваюцца расейскiм варыянтам рамана» — зазначае Наша Ніва.

Сучасным перакладчыкам «Швэйка» зьяўляецца Аляксандар Мажэйка.

Бібліяграфія

Яраслаў Гашак. Прыгоды бравага салдата Швэйка. Пераклад А.Мажэйкi. — Менск: Ураджай, 1998. 5000. (Сэрыя «Школьная бiблiятэка»)

Вонкавыя спасылкі

Яраслаў Гашак — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

@@ Радок 6: / Радок 6: @@
 Мабілізацыя перапыніла літаратурную дзейнасьць Яраслава Гашака. У час [[Першая Сусьветная вайна|Першай Сусьветнай вайны]] яго накіравалі на фронт. Праз некаторы час Гашак трапляе ў [[Расея|Расею]] як палонны. Тут ён удзельнічае ў [[Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917|Кастрычніцкай рэвалюцыі]], уступае ў [[Расейская сацыял-дэмакратычная працоўная партыя|камуністычную партыю]] і працуе ва [[Уфа|Ўфе]] падчас [[Грамадзянская вайна ў Расеі 1918-1922|грамадзянскай вайны]]. Па сканцэньні вайны вяртаецца ў Прагу і з гэтага часу займаецца выключна [[літаратура]]й.
-[[Выява:Hasek-nepras-01.jpg‎|міні|Гашакаў помнік у Празе]]
+[[Файл:Hasek-nepras-01.jpg‎|міні|Гашакаў помнік у Празе]]
 == Раман пра бравага салдата Швэйка ==
-[[Выява:Bona_Soldato_SVEJK_en_Humenne.JPG‎|міні|Помнік браваму салдату Швэйку ў Гуменным, Славаччына]]
+[[Файл:Bona_Soldato_SVEJK_en_Humenne.JPG‎|міні|Помнік браваму салдату Швэйку ў Гуменным, Славаччына]]
 Вайна і рэвалюцыя вызначылі другі пэрыяд ягонай творчасьці. Ад дробных побытавых апавяданьняў Гашак перайшоў да эпапэі. Яго «[[Прыгоды бравага салдата Швейка ў часе сусветнай вайны]]» (''Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války'',[[1921]]-[[1923]]) прынесьлі Гашаку сусьветную славу. Раман быў перакладзены на мноства моваў. Твор Гашака, напісаны сакавітай мовай, з прымесьсю салдацкага [[жаргон]]у і праскага [[арго]], пабудаваны на чаргаваньні падзеяў у салдацкім жыцьці галоўнага героя, якое перарываецца характэрнымі адступленьнямі — успамінамі Швэйка, анэгдотамі, прыкладамі зь ягонага жыцьцёвага досьведу. Самі чэхі апраўдана называюць раман самай сьмешнай кніжкай у сьвеце.
@@ Радок 25: / Радок 25: @@
 {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Гашак, Яраслаў}}
 [[Катэгорыя:Чэскія літаратары]]
 [[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
@@ Радок 35: / Радок 36: @@
 [[ast:Jaroslav Hašek]]
 [[be:Яраслаў Гашак]]
-[[br:Jaroslav Hašek]]
 [[bg:Ярослав Хашек]]
+[[br:Jaroslav Hašek]]
 [[ca:Jaroslav Hašek]]
 [[cs:Jaroslav Hašek]]
@@ Радок 74: / Радок 75: @@
 [[fi:Jaroslav Hašek]]
 [[sv:Jaroslav Hašek]]
+[[tt:Ярослав Һашек]]
 [[tr:Jaroslav Hašek]]
 [[uk:Ярослав Гашек]]