Вітэзслаў Новак: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 16:05, 31 студзеня 2012

Вітэзслаў Новак (па-чэску: Vítězslav Novák, імя пры нараджэнні Віктар; 5 сьнежня 1870, Камяніцы над Ліпай — 18 ліпеня 1949, Скуцеч) — чэскі кампазытар, піяніст і музычны пэдагог.

Біяграфія

Віктар Новак нарадзіўся ў сям’і лекара. Бацька музыканта сьпяваў у хоры, маці грала на піяніна. Пасьля сьмерці бацькі сям’я пераехала ў Індржыхаў-Градзец, дзе малады Новак скончыў гімназію, упершыню выступаў перад публікай як піяніст, злажыў першыя песьні і фартэпіянныя п’есы. У 1889 годзе паступіў на юрыдычны факультэт Праскага ўнівэрсытэту і адначасова ў Праскую кансэрваторыю, дзе яго галоўным настаўнікам па кампазыцыі быў Антанін Дворжак; як піяніст Новак вучыўся ў Ёзэфа Іранэка, сярод іншых яго пэдагогаў былі таксама Карэл Штэкер (контрапункт) і Карэл Кнітль (гармонія). У гэты пэрыяд Новак зьмяніў сваё імя на славянскае Вітэзслаў. Пакінуўшы ўнівэрсытэт, каб засяродзіцца на занятках музыкай, Новак атрымаў кансэрваторскі дыплём у 1893 годзе. Па рэкамэндацыі Ёганэса Брамса ў бэрлінскім выдавецтве Зімрока пачалі публікавацца сачыненьні Новака. З 1896 году Новак інтэнсіўна займаўся зьбіраньнем чэскага музычнага фальклёру.

У 1901—1917 годах нефармальнае кола музыкаў і іншых творчых асоб, якія зьбіраліся ў хаце Новака і атрымаў назву «Подскальскай філярмоніі» (па-чэску: Podskalská filharmonie), стаў адным з галоўных цэнтраў фармаваньня чэскага мадэрнізму. У гэтае кола ўваходзілі, у прыватнасьці, Ёзэф Сук і Вацлаў Таліх. У той жа час у 1909—1920 гг. Новак выкладаў у Праскай кансэрваторыі, дзе сярод яго вучняў былі Яраслаў Кржычка, Отакар Ерэміяш, Карэл Баляслаў Ірак, Алаіс Габана, Ільля Гурнік і многія іншыя чэскія музыкі; у Новака таксама вучыўся ўкраінскі кампазытар Мікалай Калеса.

У міжваенны пэрыяд Новак стаў адным з кіраўнікоў Праскай кансэрваторыі, у 1919—1922 і 1927—1928 гадах займаў пасаду рэктара, быў старшынём музычнага аддзяленьня Чэскай акадэміі навук і мастацтва. Падчас нямецкай акупацыі Чэхаславаччыны ўдзельнічаў у арганізацыі канцэртаў, у якіх выконвалася чэская нацыянальная музыка. У пасьляваенныя гады напісаў вялізныя мэмуары «Пра сябе і іншых» (па-чэску: O sobě a jiných).

Кампазыцыі Новака можна аднесьці да нэарамантызму. У іх праглядаецца ўплыў Дворжака, Брамса і Грыга, а з пункту гледжаньня некаторых дасьледчыкаў, таксама Клёда Дэбюсі і Рыхарда Штраўса.

Творы

Аркестры: уверцюра Марыша да драмы братоў Мрштыкоў (1899)
Опэры: Lucerna, Zvíkovský rarášek, Karlštejn, Dědův odkaz
Балет: Signorina Gioventu (1926—1928), Nikotina (1929)
Фартэпіяна: варыяцыі на тэму Шумана (1893), Za soumraku (1896), Písně zimních nocí (1903), Exotikon (1911) , Sonáta Eroica (1900), Pan (1910)
Песьні: Jarní nálady (1900), Melancholie (1901), Údolí nového království (1903), Melancholické písně o lásce (1906), Erotikon (1912), Síla a vzdor (1916—1917), Domov (1941), Jihočeské motivy (1947)

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
+[[Файл:Page The music of Bohemia 49.png|справа]]
-{{Цёзкі | Новак}}
+'''Вітэзслаў Новак''' ({{мова-cs|Vítězslav Novák}}, імя пры нараджэнні ''Віктар''; [[5 сьнежня]] [[1870]], [[Камяніцы над Ліпай]] — [[18 ліпеня]] [[1949]], [[Скуцеч]]) — чэскі кампазытар, піяніст і музычны пэдагог.
+== Біяграфія ==
-[[Файл:Page The music of Bohemia 49.png|right]]
+Віктар Новак нарадзіўся ў сям’і лекара. Бацька музыканта сьпяваў у хоры, маці грала на піяніна. Пасьля сьмерці бацькі сям’я пераехала ў [[Індржыхаў-Градзец]], дзе малады Новак скончыў гімназію, упершыню выступаў перад публікай як піяніст, злажыў першыя песьні і фартэпіянныя п’есы. У [[1889]] годзе паступіў на юрыдычны факультэт [[Карлаў унівэрсытэт|Праскага ўнівэрсытэту]] і адначасова ў [[Праская кансэрваторыя|Праскую кансэрваторыю]], дзе яго галоўным настаўнікам па кампазыцыі быў [[Антанін Дворжак]]; як піяніст Новак вучыўся ў Ёзэфа Іранэка, сярод іншых яго пэдагогаў былі таксама [[Карэл Штэкер]] (контрапункт) і [[Карэл Кнітль]] (гармонія). У гэты пэрыяд Новак зьмяніў сваё імя на славянскае Вітэзслаў. Пакінуўшы ўнівэрсытэт, каб засяродзіцца на занятках музыкай, Новак атрымаў кансэрваторскі дыплём у [[1893]] годзе. Па рэкамэндацыі [[Ёганэс Брамс|Ёганэса Брамса]] ў бэрлінскім выдавецтве Зімрока пачалі публікавацца сачыненьні Новака. З [[1896]] году Новак інтэнсіўна займаўся зьбіраньнем чэскага музычнага фальклёру.
-'''Витезслав Новак''' ({{lang-cs|Vítězslav Novák}}, імя пры нараджэнні''Віктар''; [[5 сьнежня]] [[1870]], [[камяніцы над ліпай]] — [[18 ліпеня]] [[1949]], [[Скутеч]]) — чэшскі кампазітар, піяніст і музычны педагог.
+У [[1901]]—[[1917]] годах нефармальнае кола музыкаў і іншых творчых асоб, якія зьбіраліся ў хаце Новака і атрымаў назву «Подскальскай філярмоніі» ({{мова-cs|Podskalská filharmonie}}), стаў адным з галоўных цэнтраў фармаваньня чэскага мадэрнізму. У гэтае кола ўваходзілі, у прыватнасьці, [[Ёзэф Сук]] і [[Вацлаў Таліх]]. У той жа час у [[1909]]—[[1920]] гг. Новак выкладаў у Праскай кансэрваторыі, дзе сярод яго вучняў былі [[Яраслаў Кржычка]], [[Отакар Ерэміяш]], [[Карэл Ірак|Карэл Баляслаў Ірак]], [[Алаіс Габана]], [[Ільля Гурнік]] і многія іншыя чэскія музыкі; у Новака таксама вучыўся ўкраінскі кампазытар [[Мікалай Калеса]].
-Віктар Новак нарадзіўся ў сям'і лекара. Бацька музыканта спяваў у хоры, маці гуляла на піяніна. Пасля смерці бацькі сям'я пераехала ў [[Йиндржихув-Градец]], дзе малады Новак скончыў гімназію, упершыню выступаў перад публікай як піяніст, злажыў першыя песні і фартэпіянныя п'есы. У [[1889]] ў паступіў на юрыдычны факультэт [[Карлаў універсітэт|Пражскага універсітэта]] і адначасова ў [[Пражская кансерваторыя | Пражскую кансерваторыю]], дзе яго галоўным настаўнікам па кампазіцыі быў [[Антанін Дворжак]]; як піяніст Новак вучыўся ў Ёзэфа Йиранека, сярод іншых яго педагогаў былі таксама [[Карэл штэкер]] (контрапункт) і [[Карэл Книтль]] (гармонія). У гэты перыяд Новак змяніў сваё імя на славянскае Витезслав. Пакінуўшы універсітэт, каб засяродзіцца на занятках музыкай, Новак атрымаў кансерваторскі дыплом у [[1893]] году. Па рэкамендацыі [[Иоганнес Брамс|Иоганнеса Брамса]] у берлінскім выдавецтве [[Зимрок]]а пачалі публікавацца сачыненні Новака. З [[1896]] года Новак інтэнсіўна займаўся збіраннем чэшскага музычнага фальклору.
+У міжваенны пэрыяд Новак стаў адным з кіраўнікоў [[Праская кансэрваторыя|Праскай кансэрваторыі]], у [[1919]]—[[1922]] і [[1927]]—[[1928]] гадах займаў пасаду рэктара, быў старшынём музычнага аддзяленьня Чэскай акадэміі навук і мастацтва. Падчас нямецкай акупацыі [[Чэхаславаччына|Чэхаславаччыны]] ўдзельнічаў у арганізацыі канцэртаў, у якіх выконвалася чэская нацыянальная музыка. У пасьляваенныя гады напісаў вялізныя мэмуары «Пра сябе і іншых» ({{мова-cs|O sobě a jiných}}).
-У [[1901]]—[[1917]] годах нефармальны кола музыкаў і іншых творчых асоб, якія збіраліся ў хаце Новака і атрымаў назву «Подскальской філармоніі» ({{lang-cs|Podskalská filharmonie}}), стаў адным з галоўных цэнтраў фарміравання чэшскага мадэрнізму. У гэты круг ўваходзілі, у прыватнасці, [[Ёзэф Сук]] і [[Вацлаў Талих]]. У той жа час у [[1909]]—[[1920]] гг. Новак выкладаў у Пражскай кансерваторыі, дзе сярод яго вучняў былі [[Яраслаў Кржичка]], [[Отакар Йеремиаш]], [[Карэл Йирак|Карэл Баляслаў Йирак]], [[Алоіс Габана]], [[Ілля Гурник]] і многія іншыя чэшскія музыкі; ў Новака таксама вучыўся бачны ўкраінскі кампазітар [[Мікалай Колесса]].
+Кампазыцыі Новака можна аднесьці да нэарамантызму. У іх праглядаецца ўплыў Дворжака, Брамса і [[Эдвард Грыг|Грыга]], а з пункту гледжаньня некаторых дасьледчыкаў, таксама [[Клёд Дэбюсі|Клёда Дэбюсі]] і [[Рыхард Штраўс|Рыхарда Штраўса]].
-У міжваенны перыяд Новак стаў адным з кіраўнікоў [[Пражская кансерваторыя|Пражскай кансерваторыі]], у [[1919]]—[[1922]] і [[1927]]—[[1928]] ах займаў пасаду рэктара, быў старшынёй музычнага аддзялення Чэшскай акадэміі навук і мастацтва. Падчас нямецкай акупацыі [[Чэхаславакія| Чэхаславакіі]] удзельнічаў у арганізацыі канцэртаў, у якіх выконвалася чэшская нацыянальная музыка. У пасляваенныя гады напісаў вялізныя мемуары «Пра сябе і іншых» ({{lang-cs|O sobě a jiných}}).
-Кампазіцыі Новака можна аднесці да неоромантизму. У іх праглядаецца ўплыў Дворжака, Брамса і [[Эдвард Грыг|Грыга]], а з пункту гледжання некаторых даследчыкаў, таксама [[Клод Дэбюсі|Клода Дэбюсі]] і [[Рыхард Штраўс|Рыхарда Штраўса]].
 == Творы ==
-*'''Аркестры''': уверцюра Мариша да драмы братоў Мрштиков ([[1899]])
+* '''Аркестры''': уверцюра Марыша да драмы братоў Мрштыкоў ([[1899]])
-*'''Оперы''': Lucerna, Zvíkovský rarášek, Karlštejn, Dědův odkaz
+* '''Опэры''': Lucerna, Zvíkovský rarášek, Karlštejn, Dědův odkaz
-*'''Балет''': Signorina Gioventu ([[1926]]—[[1928]]), Nikotina ([[1929]])
+* '''Балет''': Signorina Gioventu ([[1926]]—[[1928]]), Nikotina ([[1929]])
-*'''Фартэпіяна''': варыяцыі на тэму Шумана ([[1893]]), Za soumraku ([[1896]]), Písně zimních nocí ([[1903]]), Exotikon ([[1911]]) , Sonáta Eroica ([[1900]]), Pan ([[1910]])
+* '''Фартэпіяна''': варыяцыі на тэму Шумана ([[1893]]), Za soumraku ([[1896]]), Písně zimních nocí ([[1903]]), Exotikon ([[1911]]) , Sonáta Eroica ([[1900]]), Pan ([[1910]])
-*'''Песні''': Jarní nálady ([[1900]]), Melancholie ([[1901]]), Údolí nového království ([[1903]]), Melancholické písně o lásce (1906), Erotikon ([[1912]]), Síla a vzdor ([[1916]]—[[1917]]), Domov ([[1941]]), Jihočeské motivy ([[1947]])
+* '''Песьні''': Jarní nálady ([[1900]]), Melancholie ([[1901]]), Údolí nového království ([[1903]]), Melancholické písně o lásce (1906), Erotikon ([[1912]]), Síla a vzdor ([[1916]]—[[1917]]), Domov ([[1941]]), Jihočeské motivy ([[1947]])
-{{rq|sources|infobox|cleanup}}
-{{Ізаляваны артыкул|сіраціна2}}
+{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Новак, Вітэзслаў}}
-[[Катэгорыя: Нарадзіліся 5 сьнежня]]
-[[Катэгорыя: Нарадзіліся ў 1870 годзе]]
+[[Катэгорыя:Нарадзіліся 5 сьнежня]]
-[[Катэгорыя: Памерлі 18 ліпеня]]
+[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1870 годзе]]
-[[Катэгорыя: Памерлі ў 1949 годзе]]
+[[Катэгорыя:Акадэмічныя музыкі Чэхіі]]
-[[Катэгорыя: Кампазітары XIX стагоддзя]]
+[[Катэгорыя:Памерлі 18 ліпеня]]
-[[Катэгорыя: Кампазітары XX стагоддзя]]
+[[Катэгорыя:Памерлі ў 1949 годзе]]
-[[Катэгорыя: Кампазітары Чэхіі]]
-[[Катэгорыя: Народныя артысты Чэхаславакіі]]
-[[Катэгорыя: Выбітныя асобы Чэхіі]]
 [[ca:Vítězslav Novák]]