Амэрыканскі даляр: розьніца паміж вэрсіямі
д r2.7.2) (робат дадаў: my:အမေရိကန်ဒေါ်လာ |
DSisyphBot (гутаркі | унёсак) д r2.5.1) (робат дадаў: vec:Dołaro statunitènse |
||
Радок 67: | Радок 67: | ||
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] |
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] |
||
⚫ | |||
[[af:Amerikaanse dollar]] |
[[af:Amerikaanse dollar]] |
||
[[als:US-Dollar]] |
[[als:US-Dollar]] |
||
Радок 78: | Радок 79: | ||
[[be:Долар ЗША]] |
[[be:Долар ЗША]] |
||
[[bh:अमरीकन डॉलर]] |
[[bh:अमरीकन डॉलर]] |
||
⚫ | |||
[[bar:US-Dollar]] |
[[bar:US-Dollar]] |
||
[[bs:Američki dolar]] |
[[bs:Američki dolar]] |
||
[[br:Dollar stadunanat]] |
[[br:Dollar stadunanat]] |
||
⚫ | |||
[[ca:Dòlar dels Estats Units]] |
[[ca:Dòlar dels Estats Units]] |
||
[[cv:АПШ долларĕ]] |
[[cv:АПШ долларĕ]] |
||
Радок 120: | Радок 121: | ||
[[ka:ამერიკული დოლარი]] |
[[ka:ამერიკული დოლარი]] |
||
[[kk:АҚШ доллары]] |
[[kk:АҚШ доллары]] |
||
⚫ | |||
[[sw:Dola ya Marekani]] |
[[sw:Dola ya Marekani]] |
||
[[kv:АӦШ-лӧн долларныс]] |
[[kv:АӦШ-лӧн долларныс]] |
||
⚫ | |||
[[lad:Dolar de Estados Unidos]] |
[[lad:Dolar de Estados Unidos]] |
||
[[la:Dollarium (CFA)]] |
[[la:Dollarium (CFA)]] |
||
Радок 150: | Радок 151: | ||
[[pl:Dolar amerykański]] |
[[pl:Dolar amerykański]] |
||
[[pt:Dólar dos Estados Unidos]] |
[[pt:Dólar dos Estados Unidos]] |
||
⚫ | |||
[[ro:Dolar american]] |
[[ro:Dolar american]] |
||
[[rm:Dollar american]] |
[[rm:Dollar american]] |
||
Радок 164: | Радок 164: | ||
[[simple:United States dollar]] |
[[simple:United States dollar]] |
||
[[sk:Americký dolár]] |
[[sk:Americký dolár]] |
||
⚫ | |||
[[sl:Ameriški dolar]] |
[[sl:Ameriški dolar]] |
||
⚫ | |||
[[szl:Dolar amerikański]] |
[[szl:Dolar amerikański]] |
||
[[sr:Амерички долар]] |
[[sr:Амерички долар]] |
||
Радок 181: | Радок 181: | ||
[[ur:امریکی ڈالر]] |
[[ur:امریکی ڈالر]] |
||
[[ug:ئامېرىكا دوللىرى]] |
[[ug:ئامېرىكا دوللىرى]] |
||
[[vec:Dołaro statunitènse]] |
|||
[[vi:Đô la Mỹ]] |
[[vi:Đô la Mỹ]] |
||
[[zh-classical:美金]] |
[[zh-classical:美金]] |
Вэрсія ад 22:41, 29 сьнежня 2011
Амэрыканскі даляр | |
Банкнота наміналам у 1 амэрыканскі даляр сэрыі ад 1995 г., з партрэтам прэзыдэнта Джорджа Вашынгтона | |
Краіна | Злучаныя Штаты Амэрыкі |
---|---|
Падзел | цэнт |
Код ISO-4217 | USD |
Сымбаль | $ |
Цэнтральны банк | Федэральная рэзервовая сістэма ЗША[d] |
Увядзеньне ва ўжытак | 1792 |
Папярэдняя валюта | эквадорскі сукрэ[d], дэлавэрскі фунт[d], New Hampshire pound[d], New Jersey pound[d], South Carolina pound[d], Rhode Island pound[d] і North Carolina pound[d] |
Галерэя выяваў у Вікісховішчы |
Амэрыканскі даляр, даляр ЗША (код валюты: USD) — гэта афіцыйная валюта Злучаных Штатаў Амэрыкі. Звычайна ён таксама абрывіюецца знакамітым значкам $, альбо US$, каб адрозьніць ад іншых валютаў з назваю «даляр». Амэрыканскі даляр дзеліцца на 100 цэнтаў (скарачэньне — ¢). У абароце ёсьць манэты наміналам у 1, 5, 10, 25 і 50 цэнтаў і 1 даляр, а таксама банкноты наміналам у 1, 2, 5, 10, 20, 50 і 100 даляраў.
На сёньняшні дзень даляр ЗША — найбольш распаўсюджаная і часта выкарыстаная валюта ў сусьветнай эканоміцы. У некаторых краінах даляр уведзены ў якасьці афіцыйнай валюты, амаль усе ўрады захоўваюць частку ці ўсе золата-валютныя рэзэрвы ў амэрыканскіх далярах. На 2005 год у сьвеце ў звароце было 760 мільярдаў даляраў, зь якіх толькі адна траціна прыходзілася на Злучаныя Штаты Амэрыкі. За дзесяць гадоў з 1995 году гэтая лічба вырасла ўдвая.
Гісторыя
Назва даляру ЗША паходзіць ад гішпанскай срэбнай манэты ў 8 рэаляў, што важыла адну вунцыю. Манэта была вельмі папулярнаю сярод амэрыканскіх каляністаў, якія называлі яе «гішпанскім далярам», назва якога пайшла ад нямецкай манэты падобнага памеру і вагі — талера.
З 1775 году ў амэрыканскіх штатах пачала выпускацца «кантынэнтальная валюта», дэнамінаваная ў «гішпанскіх далярах» і ў валютах асобных штатаў. Кантытэнтальны даляр цярпеў моцную інфляцыю і быў заменены на срэбны даляр па курсе 1 срэбны даляр = 1000 кантынэнтальных даляраў. Даляр быў абвешчаны афіцыйнаю валютай Амэрыкі Кангрэсам канфэдэрацыі Злучаных Штатаў 6 ліпеня 1785 году. Першыя даляравыя манэты былі выпушчаныя Манэтным дваром ЗША пасьля вайны за незалежнасьць. Пэўны час гішпанскія і амэрыканскія срэбныя даляры хадзілі паралельна ў краіне.
Пасьля Першай і Другой сусьветных войнаў ЗША ператварыліся ў вядучую эканоміку сьвету. Адпаведна, амэрыканскі даляр здабыў сваю сучасную вагу ў якасьці сусьветнай валюты.
Міжнародная роля даляру
Некаторыя краіны добраахвотна перайшлі на амэрыканскі даляр у якасьці афіцыйнай валюты. Гэткі працэс звычайна завеца далярызацыяй. Гэтыя краіны:
- Эквадор (2000)
- Сальвадор (2001)
- Усходні Тымор (2000)
Таксама ў якасьці нацыянальнай валюты амэрыканскі даляр мае хаджэньне ў былых амэрыканскіх пратэктаратах у Ціхім акіяне, якія ня сталі ўвадзіць уласныя нацыянальныя валюты пасьля атрыманьня незалежнасьці:
Панама таксама выкарыстоўвае даляр ЗША з 1904 году, хаця мае і ўласную валюту.
Дзьве брытанскія залежныя тэрыторыі таксама выкарыстоўваюць амэрыканскі даляр:
Валюты некаторых краінаў прывязаныя да даляру ЗША па пэўным курсе:
Аргентына ўжывала фіксаваны абменны курс пэса да даляру як 1:1 з 1991 па 2002 год.
Да амэрыканскага даляру быў з 1983 году прымацаваны курс Ганконскага даляру як HK$7,8/USD. Курс патакі, валюты Макао, быў прымацаваны да курсу Ганконскага даляру як MOP1,03/HKD, і такім чынам празь яго пасярэдніцтва таксама быў прымацаваны да даляру ЗША.
Валюты некаторых краінаў Пэрсыдзкай затокі, як Саудаўскае Арабіі і Кувэйту, прымацаваныя да даляру з той прычыны, што даляр пераважна выкарыстоўваецца ў міжнародным гандлю нафтаю.
Кітайскі юань рэнмінбі нефармальна быў прымацаваны да даляру ў сярэдзіне 1990-х гадоў па курсе Y8,28/USD. Аналягічна, Маляйзія прымацавала свой рынгіт да даляру па курсе RM3,8/USD у 1997. 21 ліпеня 2005 году абедзьве краіны замянілі прывязку да даляру прывязкаю да кошыка валютаў.
Вонкавыя спасылкі
Амэрыканскі даляр — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Фэдэральная рэзэрвовая сыстэма — Цэнтральны банк Злучаных Штатаў
- Манэтны двор Злучаных Штатаў Амэрыкі
- Бюро гравоўкі і друку ЗША