Род-Айлэнд

Род-Айленд
Герб Род-Айленда Сьцяг Род-Айленда Герб Род-Айленда
Мянушка	«Акіянскі Штат»
Сталіца	Правідэнс
Найбуйнейшы горад	Правідэнс
Плошча
50-я па ЗША
- агулам	4 005 км²
- сушы	2 709 км²
- вады	1 296 км²
Насельніцтва
43-е па ЗША
- агулам	1 048 319
- шчыльнасьць	387,35/км²
Дата заснаваньня	29 траўня 1790 (13-ы)
Губэрнатар	Дональд Карч'ері
Часавы пас	Усходні час: UTC-5/-4

Род-Айленд (па-ангельску: The State of Rhode Island and Providence Plantations) — самы маленькі па плошчы штат ЗША, размешчаны на беразе Атлантычнага Акіяна. Род-Айленд быў адной з 13 амерыканскіх калоній, паўсталых супраць Англіі. Першапачаткова штат складаўся з двух частак: Правідэнскія плантацыі (мацерыковая частка штата, найбуйны горад — Правідэнс) і Абток Род (астраўная частка, найбуйны горад — Ньюпорт)

Гісторыя штата

Калонія Род-Айленд была заснаваная ў 1636 г. Роджэрам Вільямсам, пасля таго, як ён быў выгнаны з Калоніі Масачусэтскаго заліва з-за яго рэлігійных поглядаў. Ён пасяліўся на мысе, які агароджвае Заліў Нарагасэт поруч рэкі Машасак, назваўшы гэтае месца Правідэнс і абвясціўшы там волю веравызнання для баптысцкіх пасяленцаў.

18 траўня 1652 Род-Айленд прыняў першы ў Паўночнай Амерыцы закон, забараняльны рабства.

Кароль Англіі Карл II дараваў Джону Кларку Каралеўскую Грамату для Роду-Айленда. Адзіны з 13 калоній, Род-Айленд атрымаў поўную волю веравызнання. Права галасы было прадстаўлена толькі землеўласнікам, што было даволі дэмакратычна для таго часу, паколькі большасць пасяленцаў былі фермерамі. З пачаткам індустрыяльнай рэвалюцыі у калоніі ўтварыўся вялікі клас працоўных, не якія мелі права голасу. Да 1829 году 60 % вольных белых мужчын прыналежылі да гэтай катэгорыі. У 1841 году Род-Айленд быў адзіным штатам ЗША, у якім не ўсе вольныя мужчыны мелі права галасы. Асамблея штата адмовілася прыняць неабходныя папраўкі, што выклікала ўзброеныя беспарадкі ў штаце. Беспарадкі былі падушаныя, але асамблея была змушаная прыняць новую канстытуцыю штата, далую права галасы ўсім мужчынам, якія маглі заплаціць выбарчы падатак у 1 даляр.

Род-Айленд быў апошняй з пачатковых 13 калоній, якая прыняла Канстытуцыю ЗША (29 траўня 1790 г.)

Законы і адміністрацыя

Сталіца Род-Айленда — г. Правідэнс, яго губернатар — Дональд Карч'ері (Рэспубліканец). Два сенатара ад Роду-Айленда: Джон (Джэк) Рід (Дэмакрат) і Лінкольн Чейфі (Рэспубліканец). Два прадстаўніка ў кангрэсе: Патрык Дж. Кэнэдзі (акруга 1) і Джым Ланджэвен (акруга 2), абодва дэмакраты. Штат як правіла падтрымлівае дэмакратычных кандыдатаў на прэзідэнцкіх выбарах.

Дэмаграфічная інфармацыя

6,1 % насельніцтва штата ва ўзросце да 5 гадоў, 23,6 % да 18, 14,5 % старэй 65 %. Жанчыны складаюць 52 % насельніцтва.

Рэлігійная прыналежнасць насельніцтва:

• Каталікі — 62 %
• Пратэстанты — 25 %
• Іншыя хрысціяне — 1 %
• Іншыя рэлігіі — 2 %
• Атэісты — 7 %

Асноўныя пратэстанцкія дэнамінацыі штата: баптысты (6 % ад насельніцтва штата), Епіскапальная царква (5 %), метадысты (2 %).

Адукацыя

У Род-Айлендзе находзяцца некалькі ўніверсітэтаў, у тым ліку сусветна вядомы Браўнаўскі ўніверсітэт і набіраючы папулярнасць Johnson & Wales University, а таксама Школа Дызайну Род-Айленда і Правідэнскі Каледж. Акрамя таго, у штаце маецца дзяржаўны ўніверсітэт, Універсітэт Род-Айленда