Джэксанвіль

Цэнтральная частка горада

Джэксанзуіль (па-ангельску: Jacksonville) — самы густанаселены горад у амерыканскім штаце Флорыда і трынаццаты па колькасці насельніцтва горад у ЗША. Тэрытарыяльна ставіцца да акругі Дзювал (па-ангельску: Duval County). З 1968 года горад і акруга маюць адзінае кіраванне, у выніку чаго Джэксанзуіль стаў самым буйным па тэрыторыі горадам у ЗША. Па дадзеных 2005 года, у самім горадзе пражывае каля 783 тыс. жыхароў, а разам з наваколлямі больш 1.3 млн чалавек. [1] [2]

Джэксанзуіль размешчаны на поўнача-усходзе штата Флорыда на берагах ракі Сэнт-Джонс (па-ангельску: St. Johns River), якая ўпадае ў Атлантычны акіян у 30 кіламетрах ад цэнтральнай часткі горада ніжэй па плыні. Селішча Коўфард (па-ангельску: Cowford), будучы Джэксанзуіль, паўстала ў 1791 году і свая першапачатковая назва атрымала дзякуючы броду ў вузкім месцы ракі, які выкарыстоўваўся для пераправы хатняга быдла (cow — карова, ford — брод). У 1822 году горад атрымаў сваё сучаснасць імя ў гонар Эндру Джэксана (Andrew Jackson), першага вайскоўца губернатара Флорыды і пасля сёмага прэзідэнта ЗША.

Гісторыя

Першае селішча, празванае Осачыт (Ossachite), з'явілася на гэтым месцы каля 6 тыс. гадоў назад, у ім жылі індзейцы племя Цімукуа (Timucua).

Еўрапейцы ўпершыню з'явіліся на месцы горада ў 1562 году, калі французскі даследчык гугенот Жан Рыба (па-француску: Jean Ribault) упершыню высадзіўся і нанёс на мапе раку Сэнт-Джонс. А праз два года пад пачаткам іншага француза Рэнэ дэ Ладаніру (па-француску: Rene' de Laudonnie`re) тут быў заснавана першае еўрапейскае селішча — форт Кэралайн (па-ангельску: Fort Caroline).

Тэрыторыя Флорыды ўвайшла пад юрысдыкцыю ЗША у 1821 году, і ўслед за гэтым горад атрымаў сваё сучаснасць імя ў гонар Эндру Джэксана (Andrew Jackson), першага вайскоўца губернатара Флорыды і сёмага прэзідэнта ЗША. 9 лютага 1832 года Заканадаўчая рада Флорыды ўхваліў стварэнне гарадской управы.

Падчас грамадзянскай вайны у ЗША у 1861—1865 гадах Джэксанзуіль стаў асноўным пастаўшчыком ялавічыны і свініны для войскаў Канфедэрацыі. Горад быў блакаваны паўночнікамі і пераходзіў іх рук у рукі некалькі раз. Хоць значных баявых дзеянняў на тэрыторыі горада не праводзілася, да канца вайны ён прыйшоў у стан значнай дэзарганізацыі.

У поры рэканструкцыі (1867—1877) і «пазалочанага стагоддзя» (1870—1898) Джэксанзуіль і размешчаны па суседстве горад Сэнт-Огасцін (St. Augustine) сталі папулярнымі зімовымі курортамі для багатых і знакамітых персон. Наведвальнікі прыбывалі сюды на параходах, а пазней па чыгунцы. Да канца стагоддзя, аднак, струмень турыстаў некалькі паменшыўся з-за выбліскаў амарыльнай (жоўтай) ліхаманкі, а таксама з-за таго, што чыгунка была пракладзеная далей на поўдня паўвострава і частка турыстычных струменяў перамясцілася туды.

2 траўня 1901 года ў цэнтральнай частцы горада здарыўся буйны пажар, распачаты на валаконнай фабрыцы. Гэты пажар стаў адным з самых буйных здарэнняў з катастрафічнымі наступствамі ў гісторыі штата, у выніку быў знішчаны дзелавы цэнтр і каля 10,000 чалавек засталіся без прытулку. У рэканструкцыі горада, якая доўжылася з 1901 па 1912 гады, было адноўлена больш 13,000 будынкаў, большай часткай пад кіраўніцтвам вядомага нью-йоркскага архітэктара Генры Клута (Henry John Klutho).

У 1910-е гады горад стаў папулярным сярод кінематаграфістаў, якіх прыцягвалі цёплы клімат, экзатычныя краявіды, блізкасць чыгункі і танная працоўная сіла. За дзесяцігоддзе ў горадзе абгрунтавалася больш 30 кінастудый нямка кіно, завошта ён быў празваны «зімовай сталіцай сусветнага кінематографа» («па-ангельску: Winter Film Capital of the World»). Аднак з з'яўленнем Галівуду цэнтр кинороизводства ў канчатковым рахунку перамясціўся туды.

У гэтыя жа гады Джэксанзуіль стаў буйным банкаўскім і страхавым цэнтрам, тут сталі квітнець такія кампаніі, як Barnett National, Atlantic National, Florida National, Prudential, Gulf Life, Afro-American Insurance, Independent Life і American Heritage Life. Падчас Другой сусветнай вайны у раёне горада былі адукаваныя тры ваенна-марскія базы, і ВМС ЗША стаў адной з эканамічных рухаючых сіл горада і буйным працадаўцам. Пасля канчатка вайны горад стаў пакутаваць ад негатыўных наступстваў хуткай урбанізацыі гарадоў за рахунак сельскай мясцовасці. У резйльтате галасаванні ў 1968 году муніцыпалітэты горада і акругі былі объеденены, у выніку чаго па занятай тэрыторыі горад стаў найбуйным горадам у кантынентальнай частцы ЗША.

У цяперашні час горад пакутуе ад вялікай колькасці цяжкіх злачынстваў — за апошнія 17 гадоў горад 12 раз станавіўся лідэрам па колькасці забойстваў.

Геаграфія і клімат

Геаграфія

Горад Джэксанзуіль размешчаны ў поўнача-усходняй часткі штата Флорыда, ЗША. Паводле дадзеным Бюро перапісу ЗША, плошча горада складае 2,264.5 км^(2), з якіх 1,962.4 км^(2) ставяцца да сушы і 302.1 км^(2) (13.34 %) да воднай паверхні.

Клімат

Клімат у Джэксанзуілі вільготны субтрапічны, з мяккай узімку і смажанінай улетку. Сярэднегадавыя высокія тэмпературы вагаюцца ў межах 18-33 °C. [3] Самая высокая вядомая тэмпература +43 °C была зафіксаваная 21 ліпеня 1942 года, самая нізкая -14 °C 21 студзеня 1985 года. Улетку ў вячэрнія гадзіны часта здараюцца навальніцы — гэта адбываецца з-за моцнага нагрэву зямлі і воды ў камбінацыі з высокай вільготнасцю. Узімку здараюцца маразы, але як правіла такія перыяды недоўгачасовыя. Рэдка выпадае снег, але звычайна ён растае яшчэ ў паветры.

Джэксанзуіль у меншай ступені ў параўнанні з іншымі гарадамі Флорыды пакутуе ад ураганаў. Прамы ўдар стыхіі быў зафіксаваны толькі аднойчы ў 1871 году, аднак за ўвесь час больш 12 раз было абвешчана штармавое папярэджанне ў сувязі з якія рухаюцца праз тэрыторыю штата ўраганамі са боку Мексіканскага заліва. [4] Самая вялікая шкода быў зафіксаваны ў 1964 году, калі эпіцэнтр урагану Дора (па-ангельску: Hurricane Dora) прайшоў некалькі паўднёвей праз горад Сэнт-Огасцін. Сіла ветравея складала 177 км/гадзіна, што дало падставу прысвоіць урагану другую катэгорыю па пятибальной шкале Сафіра-Сімпсана.

Колькасць ападкаў у сярэднім складае 1,320 мм у год, найбольшае іх колькасць выпадае з чэрвеня па верасні.

Спасылкі

• 40 гадоў назад у гэтыя выходныя, Джэксанзуіль атрымаў рэпутацыю нацыянальнага горада гвалту. The Florida Times-Union.
• DeCamp, David (May 3, 2003). Racial graffiti found at Glover's headquarters. The Florida Times-Union.
• Foley, Bill; Wood, Wayne (2001). The great fire of 1901 (1st ed.). Jacksonville, Florida: The Jacksonville Historical Society. ISBN 0-9710261-0-6