2-я Варшаўская пяхотная дывізія (Польшча)
| 2-я Варшаўская пяхотная дывізія імя Генрыка Дамброўскага | |
| па-польску: 2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego | |
| Гады існаваньня | 1943-1956 |
|---|---|
| Краіна |
 Польшча |
| Падпарадкаваньне | Народнае Войска Польскае |
| Уваходзіць у |
|
| Тып | пяхота |
| Уключае ў сябе | тры пяхотных палкі, артылерыйскі полк, батальёны |
| Колькасьць | 11164 чалавек |
| Дысьлякацыя | Кельцы, Чанстахова |
| Мянушка | Варшаўская |
| Заступнік | Ян Генрых Дамброўскі |
| Войны | Другая сусьветная вайна |
2-я Варшаўская пяхотная дывізія імя Генрыка Дамброўскага (па-польску: 2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego / 2 DP) — пяхотнае воінскае падразьдзяленьне Народнага Войска Польскага, якія ўдзельнічалі ў Вялікай Айчыннай вайне. Сфарміравана ў Кельце у 1943 годзе, ўвайшла ў склад 1-й арміі Войска Польскага. У жніўні 1944 году была перакінутая на Магнушаўскі пляцдарм, адкуль і пачала свой баявы шлях. У студзені 1945 году ўдзельнічала ў баях каля Варшавы, а таксама пераадольвала Паморскі вал і вызваляла горад Камень Паморскі. Удзельнічала ў некаторых этапах Вісла-Одэрскай і Бэрлінскай апэрацыі, завяршыла свой баявы шлях на Эльбе. Дывізія першапачаткова разьмяшчалася ў Кельцы, пасьля перабралася ў Чэнстахоў (штаб дывізіі разьмяшчаўся на вуліцы Ленскай у Чанстахова). Расфармаваная ў 1956 годзе[1], яе правапераемніцай стала спачатку 7-я пяхотная дывізія, а потым 2-я Варшаўская мэханізаваная дывізія.
У дывізіі служыла шмат беларусаў, якія пражывалі ў Заходняй Беларусі і былі прызваныя ў войска восеньню 1944 году.
Фармаваньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Фармараваньне 2-й пяхотнай дывізіі імя Генрыка Дамброўскага пачалося ў першай дэкадзе жніўня 1943 году згодна з загадам нумар 04/500. 30 жніўня было абвешчана аб афіцыйным фармаваньні дывізіі, якая ўвайшла ў склад 1-га Польскага корпусу ў СССР. У склад новастворанай дывізіі ўвайшлі:
- Штаб камандаваньня
- 4-ы пяхотны полк
- 5-ы Калабрэскі пяхотны полк
- 6-ы пяхотны полк
- 2-і полк лёгкай артылерыі
- 2-і сапёрны батальён
- 2-і дывізіён самаходнай супрацьтанкавай артылерыі
- Дапаможны артылерыйскі ўзвод
- 2-і асобны навучальны пяхотны батальён
- 2-я асобная выведвальная рота
- 2-я асобная рота сувязістаў
- 2-й асобны санітарны батальён
- 2-я асобная рота хімічнай абароны
- 2-я асобная транспартная рота (калёна)
- 2-я палявая швейная майстэрня
- 2-я палявая пякарня
- 2-й вэтэрынарны шпіталь
- 1901-я палявая каса Дзяржаўнага Банку Польшчы
- 2886-я палявая паштовая станцыя
- Аддзел інфармацыі
11 лістапада 1943 году у Хутары Белом салдаты дывізіі афіцыйна прынесьлі вайсковую прысягу[2], а праз месяц у склад дывізіі ўвайшлі дзьве жаночыя Стралковыя роты. 26 сьнежня дывізіі быў урачыста ўручаны штандар, над якім працавалі сябры Саюзу польскіх патрыётаў. Фармаваньне дывізіі працягвалася і пасьля надыходу Новага 1944 году. Па стане на 1 студзеня 1944 году ў дывізіі афіцыйна налічвалася 11164 чалавекі, з іх 8942 салдаты, што складала прыблізна 80%. Прыблізна 58,7% салдат дывізіі былі кавалерыстамі.
10 студзеня 1944 году дывізія прыбыла ў Смаленск, адкуль пачала свой марш на Валынь. Да 24 ліпеня 1944 году дывізія дабралася да Хэльму. У сакавіку дывізія ўвайшла ў склад спачатку 1-й польскай арміі ў СССР, а затым і ў 1-ю армію Войска Польскага. 7 траўня 1944 году быў расфармаваны 2-і асобны дывізіён самаходнай супрацьтанкавай артылерыі, які 5 чэрвеня ўвайшоў у склад 2-і дывізіён самаходнай артылерыі, які складаўся з самаходак СУ-76.
Баявы шлях[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
2-я дывізія прымала ўдзел у баях над Віслай у раёне Пулавы з ліпеня па жнівень 1944 году, дзейнічала на Магнушаўскім пляцдарме са жніўня па верасень 1944 году. Палкі дывізіі, наступаючы з Чарнякоўскага пляцдарму, удзельнічалі ў баях за Варшаву[3]. У студзені 1945 году дывізія фарсіравала Віслу, пераадолела Памяранскі вал і выйшла ў лютым-сакавіку да Камяня Паморскага.
19 лютага 1945 году загадам № 011 Стаўкі Вярхоўнага Галоўнакамандаваньня дывізіі было нададзена ганаровае найменьне Варшаўская, што было пацьверджана загадам №060 1-й арміі Войска Польскага. У тым жа месяцы дывізіяй быў вызвалены горад Дзіўнувэк, што дазволіла ёй выйсьці да мора. У Бэрлінскай апэрацыі дывізія фарсіравала Одэр і выйшла ў красавіку 1945 году на Эльбу. 4 траўня 1945 году дывізія афіцыйна скончыла свой баявы шлях[2], але працягвала несьці службу ў некаторых нямецкіх гарадах. Штаб дывізіі разьмяшчаўся ў першыя пасьляваенныя дні ў горадзе Котбус. Пасьля ў памяць аб дывізіі некаторыя вуліцы польскіх гарадоў былі перайменаваны ў яе гонар.
4 траўня 1945 году Вярхоўны савет СССР узнагародзіў дывізію Ордэнам Чырвонай Зоркі «за ўзорнае выкананьне баявых заданьняў на фронце ў барацьбе з ворагам, за ўзяцьце гарадоў Дойч Кроне і Маркіш Фрыдланд ды прадэманстраваныя пры гэтым мужнасьць і адвагу»[4].
|
|
|
|
|
|
|
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943—1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
- Józef Margules, Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776—2000, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003, ISBN 83-11-09575-2.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego : formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Warszawa 1965
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945—1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 8388089676.
- Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943—1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958.