Ян Цыкер

Ян Цыкер
Ján Cikker
Дата нараджэньня	29 ліпеня 1911(1911-07-29)[…]
Месца нараджэньня	Банская Быстрыца, Аўстра-Вугоршчына
Дата сьмерці	21 сьнежня 1989(1989-12-21)[…] (78 гадоў)
Месца сьмерці	Браціслава, Славацкая сацыялістычная рэспубліка, Чэхаславацкая сацыялістычная рэспубліка
Месца пахаваньня	Славічча удальле[d]
Грамадзянства	Чэхаславаччына
Месца вучобы	Праская кансэрваторыя[d] Вышэйшая школа музычнага мастацтва[d]
Прафэсія	кампазытар, пэдагог
Месца працы	Браціслаўская кансэрваторыя[d] Вышэйшая школа музычнага мастацтва[d]
Сябра ў	Акадэмія мастацтваў НДР[d]
Жанры	опэра
Узнагароды	Кавалер ордэна Людавіта Штура I ступені
Сайт	jan-cikker.org
Ян Цыкер у Вікісховішчы

Ян Цы́кер (па-славацку: Ján Cikker; 29 ліпеня 1911, Банска-Быстрыца, Славаччына — 21 сьнежня 1989, Браціслава, Чэхаславаччына) — славацкі кампазытар, пэдагог; адзін з заснавальнікаў славацкай кампазытарскай школы. Народны артыст Чэхаславаччыны (1966).

Жыцьцяпіс

Навучаўся ў Праскай кансэрваторыі (1930—35), стажыяваўся ў Фэлікса Вайнгартнэра ў Вене (1936—1937) і ў Вітэзслава Новака ў Празе (1936—1939).

У 1939—1949 выкладаў у Браціслаўскай кансэрваторыі. У 1945—1948 быў адначасна кіраўніком рэпэртуарнай часткі опэрнай трупы Славацкага нацыянальнага тэатру. У 1951—1973 — прафэсар Найвышэйшай школы выканаўчых мастацтваў у Браціславе.

Старшыня нацыянальнай Музычнай рады ЧССР.

Творчасьць

У творчасьці спалучаў асаблівасьці нацыянальнага музычнага фальклёру з прыёмамі сучаснай заходнеэўрапейскай кампазыцыйнай тэхнікі. Сярод твораў: опэры «Уваскрэсеньне» (паст. 1962), «Містэр Скрудж» (паст. 1963), «Карыялян» (паст. 1974), «Аблога Быстрыцы» (паст. 1983), «З жыцьця казурак» (1985); кантата (1940), араторыя «Ода радасьці» (1982), 3 сымфоніі (1930—74), 3 струнныя квартэты. Пісаў музыку да драматычных спэктакляў, кіно.

Узнагароды

Ляўрэат Славацкай нацыянальнай прэміі (1945), Чэхаславацкай прэміі міру (1951), Дзяржаўнай прэміі імя К. Готвальда (1955, 1963, 1975), заслужаны артыст ЧССР (1961), народны артыст ЧСРР (1966). Прэмія Гердэра(en) (Вена, 1966), Прэмія Мадача(hu) (Будапэшт, 1966), Прэмія Міжнароднай музычнай рады — ЮНЭСКА (1979).

Ордэн Працы (1971). Ордэн Людавіта Штура I ступені (2011, пасьмяротна).

Ушанаваньне памяці

У Браціславе дзейнічае музэй Яна Цыкера.

Літаратура

• Цыкер Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 17: Хвінявічы — Шчытні. — 512 с. — ISBN 985-11-0279-2
• MAŤOVČÍK, Augustín, et al. CIKKER, Ján // Reprezentačný biografický lexikón Slovenska (славацк.). — Martin: Matica slovenská, 1999. — С. 51. — 384 с. — ISBN 80-7090-537-9

Вонкавыя спасылкі

• Бачына, прысьвечаная Яну Цыкеру  (славацк.)
• Жыцьцяпіс  (славацк.)