Царскі тракт
Ца́рскі тракт, Царскі гасьці́нец (па-польску: Carski Szlak, Droga Królewska, па-падляску: Carśki hostineć[1]) — дарога празь Белавескую пушчу, якая злучала Бельск і Пружану. Набыла асаблівае значэньне ў XIX стагодзьдзі пасьля таго, як была адбудаваная і пачала выкарыстоўвацца чальцамі царскае сям’і і расейскай арыстакратыяй для паездак на паляваньне.
Мінуўшчына
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 1903 року ў гонар цара Мікалая II, які ў гэтую пару праяжджаў з сям’ёй у Белавежу, на мастках уздоўж гасьцінцу былі пастаўленыя чыгунныя парэнчы з дзьвюхгаловымі арламі — герб Расейскай імпэрыі. Зьнятыя ў час Першай сусьветнай вайны.
Гасьцінец страціў сваё значэньне з пабудовай чыгункі Бельск — Белавежа — Пружаны ў 1908 року[2].
Беларуская частка
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 2005 року арлы вернутыя на тры масткі зь беларускага боку пушчы[1].
У наш час па Царскім тракце зладжаны турысцкі раварысцкі маршрут[3]: памежны пераход Перароў — мост праз раку Перароўніца — вёска Перароў — уезд у Віскулі — Белы Лясок[4].
Польская частка
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Гасьцінец, выходзячы зь Бельску, ішоў празь Відава, Агароднікі, Ужыкі, а таксама праз Ракавічы. Жыхары вёсак, празь якія пралягаў тракт, былі абавязаныя пры праезьдзе картэжу запальваць загадзя падрыхтаваныя паходні. Дагэтуль у памяці мяшканцаў Ракавічаў захаваліся розныя гісторыі, зьвязаныя з праездам царскае сям’і. Напрыклад, ня маючы магчымасьці зьвярнуцца з прашэньнем да цара ўласна, вяскоўцы запісвалі свае прашэньні на ілбах, спадзеючыся на іхняе зьдзяйсьненьне[5].
У сярэдзіне 2000-х рокаў паўстаў праект па аднаўленьні гасьцінцу на шляху зь Бельску-Падляскага да Гайнаўкі (граніца зь Беларусяй), фінансаваны Фундацыяй дапамогі вёсцы. У працах бралі ўдзел сябры падляскага Зьвязу беларускай моладзі, Клюбу польска-беларускіх справаў школы ў Бельску-Падляскім, а таксама вучні школы ў Чыжах. Імі быў створаны турыстычны маршрут ад «Музэю малой радзімы» ў Студзіводах (дзяльніца Бельску-Падляскага) празь Бельск-Падляскі, Відава, Ужыкі, Локніцу, Падрачаны, Чыжы, Асоўку, Койлы, Новаберазова, Чыжыкі да Гайнаўкі. Ва ўсіх вёсках былі ўсталяваныя інфармацыйныя дошкі на беларускай, польскай і ангельскай мовах, па выніках працы выдадзеная брашура[6]. На дошках знаходзяцца легенды пра ўзьнікненьне мясцовасьцей і зьвесткі пра найважнейшыя гістарычныя падзеі ў навакольлі[7].
Акрамя таго, цікавасьць выклікаюць таксама суседнія з трактам вёскі Шчыты, Лянева, Ляды, могілкі і гарадзішча «Акопы» каля Грабняку (паміж Чыжамі і Збучам).
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б Ганна Кандрацюк. Дзед Мароз і фабрыка самагонкі // Ніва. — 11 сакавіка 2007. — № 10 (2652). — С. 5.
- ^ Carski Szlak (пол.). Urząd Gminy Czyże. Праверана 12 студзеня 2012 г.
- ^ Алесь Пілецкі. (25 чэрвеня 2010) Цікавыя раваровыя маршруты па Беларусі Падарожжы. Наша Ніва. Праверана 9 студзеня 2012 г.
- ^ Вариант движения туристов в Пружанско-Свислочском направлении (рас.) Туристические маршруты. Государственное природоохранное учреждение «Национальный парк «Беловежская пуща». Праверана 10 студзеня 2012 г.
- ^ Rakowicze Drzewo i Sakrum. Podlaski szlak kulturowy. Związek Młodzieży Białoruskiej. Праверана 9 студзеня 2012 г.
- ^ Аляксандар Навіцкі. (30 лістапада 2005) Міхал Стэпанюк: ёсьць Падляшша, і ёсьць Польшча. Польскае радыё. Праверана 10 студзеня 2012 г.
- ^ Аляксей Мароз. Беларускія назвы не кусаюць // Ніва. — 11 верасьня 2005. — № 37 (2574).