Фёдар I Іванавіч
| Фёдар I Іванавіч | |
| цар усяе Русі[d] | |
|---|---|
.jpg) | |
| Цар усяе Русі | |
| Каранацыя | 1584 |
| Сукіраўнік | Барыс Гадуноў |
| Папярэднік | Іван Жахлівы |
| Наступнік | Ірына Гадунова |
| Асабістыя зьвесткі | |
| Нарадзіўся | 31 траўня 1557[1], |
| Памёр | 7 (17) студзеня 1598[2][1] (40 гадоў), |
| Пахаваны | |
| Нашчадкі | Феадосія Фёдараўна[d] |
| Дынастыя | Рурыкавічы |
| Сужэнец | Ірына Гадунова[d][3] |
| Бацька | Іван Жахлівы |
| Маці | Настасься Раманаўна[d] |
Фёдар I Іва́навіч (1557, Масква — 1598, Масква) — цар усяе Русі і вялікі князь маскоўскі з 18 сакавіка 1584, трэці сын Івана IV Жахлівага і царыцы Настасьсі Раманаўны.
Слабы здароўем і розумам, цар не прымаў удзелу ў кіраваньні дзяржавай, знаходзячыся пад апекай галоўным чынам рады вяльможаў, затым свайго шурына Барыса Гадунова, які з 1587 году быў фактычна аднаасобным кіраўніком дзяржавы, а пасьля сьмерці Фёдара стаў яго пераемнікам.
У 1584 годзе данскія казакі давалі прысягу вернасьці цару Фёдару Іванавічу. У 1589 было ўсталяванае патрыярства ў Расеі. У 1590—1593 адбылася расейска-швэдзкая вайна, Расеі былі вернутыя Ям, Івангорад, Капор’е, Карэла.
Ад шлюбу з Ірынай Гадуновай меў адну дачку, Феадосію, якая памерла ў гадавалым веку ў 1594 годзе. Пахаваны ў Архангельскім саборы (Маскоўскі Крэмль). На ім спынілася маскоўская лінія дынастыі Рурыкавічаў (нашчадкі Івана I Каліты). Заснавальнік дынастыі Раманавых, Міхаіл Фёдаравіч, прыходзіўся стрыечным пляменьнікам Фёдару I (бо маці Фёдара, Настасься Раманаўна, была роднай сястрой дзеда Міхаіла, Мікіты Раманавіча Захар’іна); на гэтым сваяцтве засноўваліся правы Раманавых на сталец.
Фёдар Іванавіч кананізаваны Расейскай праваслаўнай царквой як сьвяты чалавек Феодар I Іааннавіч, цар Маскоўскі[4].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б в г д е Феодор Иоаннович (рас.) // Русский биографический словарь — СПб: 1913. — Т. 25. — С. 277—301.
- ^ а б в Феодор Иоаннович (рас.) // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLIа. — С. 905.
- ^ Мякотин В. А. Ирина Федоровна (рас.) // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1894. — Т. XIII. — С. 317—318.
- ^ Святой благоверный Феодор I Иоаннович, царь Московский, память 7 (20) января (рас.) www.eparhia-saratov.ru Праверана 30 лістапада 2024 г.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Зимин А. А. В канун грозных потрясений. — М.: 1986.
- Павлов А. П. Государев двор и политическая борьба при Борисе Годунове (1584—1605). — СПб.: 1992.
- Фёдар Іванавіч // БЭ. — Мн.: 2003 Т. 16. — С. 364.
 |
.svg) | ||