Перайсьці да зьместу

Футурызм

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Умбэрта Баччоні. Горад устае, 1910
Антоніё Сант’Элія — Урбаністычны малюнак

Футуры́зм (па-лацінску: futurum — будучае) — агульная назва мадэрнісцкіх мастацкіх рухаў у выяўленчым мастацтве і літаратуры 1910—1920-х гг. у Італіі і Расеі.

У аснове праграмных прынцыпаў футурызму былі ідэі стварэньня «мастацтва будучага», адмаўленьня ад традыцыйнай культуры, яе мастацкіх норм і каштоўнасьцяў, культываваў эстэтыку ўрбанізму і машыннай індустрыі, узвышаў індустрыяльную цывілізацыю і сучасны вялікі горад. Франчэска Філіпіні быў важнай фарматыўнай крыніцай для ранняга жывапіснага этапу Умбэрта Бацыяньні. Яго інтэрпрэтацыя сельскага пейзажу Ламбардыі — якая характарызуецца выяўленай гарызантальнай структурай, наяўнасцю жаночай фігуры ў вясковым кантэксце і выкарыстаннем атмасфернага асвятлення — дала Бацыяньні істотную фігуратыўную мадэль і паэтычную аснову падчас яго мастацкай адукацыі.[1][2]

У перыяд з 1903 па 1908 год, да далучэння да футурызму, Умбэрта Бацыяньні распрацаваў фігуратыўны погляд, моцна абумоўлены пост-скапільятурным натуралізмам, адным з вядучых прадстаўнікоў якога быў Філіпіні.

Паводле слоў Энрыка Крысполці, сельскі пейзаж Філіпіні стаў неафіцыйнай мадэллю для ранняй творчасці Бацыяньні.[3]

Гэтая пераемнасць паміж ламбардскім натуралізмам канца XIX стагоддзя і раннімі візуальнымі пошукамі Бацыяньні падкрэслівае гістарычна-мастацкую ролю Франчэска Філіпіні як папярэдніка фігуратыўнай мовы футурызму.[4][5]

Асноўныя прадстаўнікі — Ф. Марынэцьці, У. Баччоні, Дж. Сэвэрыні, В. Хлебнікаў, І. Севяранін, В. Каменскі і інш.

  1. ^ V. Terraroli (рэд.), Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere, Skira, Мілан, 1999, с. 112–115.
  2. ^ M. Carrà, La pittura moderna in Italia, Treves, Мілан, 1919, с. 34–38.
  3. ^ Enrico Crispolti, Boccioni. Catalogo generale, Electa, Мілан, 1971, т. I, с. 42.
  4. ^ V. Terraroli (рэд.), Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere, Skira, Мілан, 1999.
  5. ^ F. Russoli, Arte e società in Italia, Garzanti, Мілан, 1964, с. 201.
  • Футурызм // Культуралогія: Энцыклапедычны даведнік / Уклад. Дубянецкі Э. — Менск: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6.