Франсуаза д’Абон
| Франсуаза д'Абон | |
| Françoise d'Eaubonne | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | Франсуаза Марыя-Тэрэза Пістон д'Абон фр. Françoise Marie-Thérèse Piston d'Eaubonne |
| Псэўданімы | Marielle Lefevre |
| Нарадзілася | 12 сакавіка 1920 Парыж |
| Памерла | 3 жніўня 2005 Парыж |
| Сужэнец | Jacques Aubenque[d] |
| Дзеці | Indiana Aubenque[d] і Vincent d'Eaubonne[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | Пісьменьніца, філёзафка, эсэістка |
| Гады творчасьці | 1942-2005 |
| Жанр | фемінісцкая навуковая фантастыка[d] |
| Мова | француская |
| Дэбют | 1942 |
| Значныя творы | Le Féminisme ou la mort (1974), Les Femmes avant le patriarcat (1976), Écologie, féminisme (1978), Louise Michel la Canaque (1985) |
| Узнагароды |  |
Франсуáза д'Абон (па-француску: Françoise d'Eaubonne; поўнае імя: Франсуаза Марыя-Тэрэза Пістон д'Абон, фр. Françoise Marie-Thérèse Piston d'Eaubonne; 12 сакавіка 1920, Парыж, Францыя — 3 жніўня 2005, Парыж, Францыя) — француская пісьменьніца, філёзафка, эсэістка, экафэміністка. Яна была адным з заснавальнікаў Фронту гомасэксуальнага рэвалюцыйнага дзеяньня (Front homosexuel d’action révolutionnaire) – рэвалюцыйнага альянсу ЛГБТ-людзей у Парыжы[1].
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Франсуаза нарадзілася ў 1920 годзе ў Парыжы, затым сям'я пераехала ў Тулюзу. Ейная маці была дзіцём рэвалюцыянера-карліста. Бацька быў сябрам рэлігійнага руху Сілан і прыхільнікам анархізму.
Дзяцінства Франсуазы ў Тулюзе было ўскладненае праблемамі з здароўем у бацькі, выкліканымі ўзьдзеяньнем газу, якому ён падвергся ў акопах падчас вайны 1914 году.
Франсуаза рана пачала пісаць. У 13 гадоў яна выйграла літаратурны конкурс на лепшае апавяданьне, арганізаванае выдавецтвам Editions Denoël[2].
Падчас Другой Сусьветнай вайны Франсуаза д’Абон працавала школьнай настаўніцай на поўдні Францыі і аказвала дапамогу падпольнаму руху Супраціву, але не пакідала заняткі літаратурай. У 1942 годзе яна выпусьціла дэбютную нізку вершаў пад назвай Colonnes de l'âme.
На Франсуазу вялікі ўплыў аказала Сымона дэ Бавуар з сваім творам «Другі пол». Менавіта палеміка вакол кнігі дэ Бавуар натхніла Ф. д’Абон напісаць сваё першае фэмінісцкае эсэ — «Комплекс Дыяны»[3].
У 1969 годзе Франсуаза д’Абон стала сузаснавальніцай Руху за вызваленьне жанчынаў. Яна актыўна падтрымлівала іншых актывістак, але лічыла, што рух за правы жанчынаў мусіць быць адзіным і суцэльным[4].
У якасьці былой чаліцы Францускай камуністычнай партыі, у 1971 годзе яна стала адным з заснавальнікаў Фронту гомасэксуальнага рэвалюцыйнага дзеяньня[5].
Франсуаза д’Абон лічыцца аўтаркай і заснавальніцай экалягічнага і сацыяльнага руху экафэмінізму. У 1972 годзе яна заснавала ў Парыжы Цэнтар экалёгіі і фэмінізму (фр. Ecologie-Feminisme)[6].
У 1974 годзе Франсуаза д’Абон апублікавала самы вядомы свой твор — Le Féminisme ou la Mort («Фэмінізм ці сьмерць»), дзе ўпершыню выкарыстала тэрмін экафэмінізм. У дадзенай кнізе Франсуаза д’Абон кажа пра існаваньне асобай сувязі жаночага полу з прыродай і заклікае жанчынаў да экалягічнага актывізму, бо лічыць, што таксічная маскуліннасьць ня толькі прыводзіць да росту насельніцтва, але і забруджвае і аказвае іншыя разбуральныя ўзьдзеяньні на навакольнае асяродзьдзе[7].
Франсуаза д’Абон памерла ў Парыжы 3 жніўня 2005 году[8] і была крэміраваная на могілках Пэр-Ляшэз у Парыжы. Ейны прах быў разьвеяны ў заліве Кібэрон (Брэтань) 20 верасьня 2005 году.
Ейныя архівы захоўваюцца ў Інстытуце памяці сучаснага выдавецтва ў Нармандыі[9].
Творчасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Пісьменьніца прытрымлівалася дэвізу "Ні дня без радка". У выніку Франсуаза д’Абон напісала больш за 50 твораў, пачынаючы з Colonnes de l'âme (паэзія, 1942) і заканчваючы L'Évangile de Véronique (эсэ, 2003). Ейны гістарычны раман Comme un vol de gerfauts (1947) быў перакладзены на ангельскую мову пад назвай A Flight of Falcons («Палёт сокала»), а вытрымкі зь ейнай кнігі Le Féminisme ou la Mort зьявіліся ў анталёгіі «Новыя францускія фемінізмы» у 1974 годзе[10].
Франсуаза д’Абон таксама пісала навукова-фантастычныя раманы, такія як L'échiquier du temps («Шахматная дошка часу», 1962), Rêve de feu («Агністы сон», 1964) і Le sous-marin de l’espace («Касьмічная субмарына»)[11].
Творы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Раманы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]• Le Cœur de Watteau, 1944
• Comme un vol de gerfauts, 1947
• Jours de chaleur, Éditions de Paris, série blonde (érotique), 1955
• Le Ministère des vains désirs, nouvelles éditions Debresse, 1955
• Belle Humeur ou la Véridique Histoire de Mandrin, 1957
• Les Tricheurs, 1959
• J'irai cracher sur vos tombes, Éditions Seghers, 1960
• Jusqu'à la gauche, 1963
• On vous appelait terroristes, 1979
• Je ne suis pas née pour mourir, 1982
• Terrorist's blues, 1987
• Floralies du désert, 1995.
Паэзія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]1942: Colonnes de l'âme
1951: Démons et merveilles
1981: Ni lieu, ni mètre.
Эсэ
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]• Le Complexe de Diane, érotisme ou féminisme, 1951
• Verlaine et Rimbaud ou la fausse évasion, 1960
• Y a-t-il encore des hommes?, 1964
• Éros minoritaire, 1970
• Le féminisme ou la mort, 1974
• Les femmes avant le patriarcat, 1976 (ISBN 978-2228-1165-03)
• Contre violence ou résistance à l'état, 1978
• Histoire de l'art et lutte des sexes, 1978
• Écologie/féminisme. Révolution ou mutation?, 1978
• Les Grandes Demi-mondaines, tome X d'Histoire de la galanterie, 1981
• S comme Sectes, 1982
• La Femme russe, 1988
• Féminin et philosophie : une allergie historique, 1997
• La Liseuse et la Lyre, 1997
• Le sexocide des sorcières, 1999
• Mémoires irréductibles: de l'entre-deux-guerres à l'an 2000, éditions Dagorno, 2001.
Фантастыка
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]• L'Échiquier du temps, 1962
• Les Sept Fils de l'étoile, 1962
• Rêve de feu, 1964
• Le Satellite de l'Amande, 1975
• Les Bergères de l'Apocalypse, 1978
• Un bonheur viril, 2022.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Caroline Goldblum, Françoise d'Eaubonne & l'écoféminisme, Paris, Éditions Le passager clandestin, 2019.
- ^ Christine Rousseau, « Françoise d'Eaubonne, "féministe radioactive" », Le monde, 2 avril 2021, p. 26.
- ^ Françoise d'Eaubonne, une figure du féminisme français, Le Monde.fr, 5 août 2005, https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2005/08/05/francoise-d-eaubonne-une-figure-du-feminisme-francais_677960_3382.html
- ^ Caroline Goldblum, Françoise d'Eaubonne & l'écoféminisme, Paris, Éditions Le passager clandestin, 2019
- ^ Léa Mormin-Chauvac, «Ecoféminisme : Françoise d’Eaubonne, révolutionnaire du désir», Libération, 3 juillet 2019, https://www.liberation.fr/debats/2019/07/03/ecofeminisme-francoise-d-eaubonne-revolutionnaire-du-desir_1737801/
- ^ Léa Mormin-Chauvac, «Ecoféminisme : Françoise d’Eaubonne, révolutionnaire du désir», Libération, 3 juillet 2019, https://www.liberation.fr/debats/2019/07/03/ecofeminisme-francoise-d-eaubonne-revolutionnaire-du-desir_1737801/
- ^ Françoise d’Eaubonne, une épopée écoféministe — Sancho & Compagnie, sanchoetcompagnie, https://sanchoetcompagnie.fr/product/775820279/
- ^ Françoise d'Eaubonne, une figure du féminisme français, Le Monde.fr, 5 août 2005, https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2005/08/05/francoise-d-eaubonne-une-figure-du-feminisme-francais_677960_3382.html
- ^ Léa Mormin-Chauvac, «Ecoféminisme : Françoise d’Eaubonne, révolutionnaire du désir», Libération, 3 juillet 2019, https://www.liberation.fr/debats/2019/07/03/ecofeminisme-francoise-d-eaubonne-revolutionnaire-du-desir_1737801/
- ^ Françoise d'Eaubonne, une figure du féminisme français, Le Monde.fr, 5 août 2005, https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2005/08/05/francoise-d-eaubonne-une-figure-du-feminisme-francais_677960_3382.html
- ^ Pourquoi lire Françoise d’Eaubonne, celle qui a inventé le concept de "sexocide?", France Culture, 18 avril 2023, https://www.radiofrance.fr/franceculture/podcasts/sans-oser-le-demander/pourquoi-lire-francoise-d-eaubonne-celle-qui-a-invente-le-concept-de-sexocide-9014537