Тацьцяна Мархель
Тацьцяна Мархель | ||||
| Род дзейнасьці | акторка, сьпявачка | |||
|---|---|---|---|---|
| Дата нараджэньня | 19 студзеня 1939 (85 гадоў) | |||
| Месца нараджэньня |
| |||
| Месца вучобы | ||||
| Занятак | акторка | |||
| Месца працы | ||||
| Узнагароды |
| |||
Тацьця́на Рыго́раўна Ма́рхель (нарадзілася 19 студзеня 1939 году, в. Шпакоўшчына, Смалявіцкі раён) — савецкая, беларуская акторка тэатру і кіно, сьпявачка. Сябра Беларускага саюзу кінэматаграфістаў з 1984 году. Народная артыстка Рэспублікі Беларусь (2011).
Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У 1957—1959 гадах працавала мэдычнай сястрой у 6-й гарадзкой клінічнай бальніцы г. Менску. У 1959—1963 гадах вучылася ў Беларускім тэатральна-мастацкім інстытуце. Падчас вучобы сыграла ў спэктаклі «Егер» паводле А. Чэхава (пастаноўка В. Галіны).
У 1963—1966 гадах працавала ў Гарадзенскім абласным драматычным тэатры. З 1966 па 1967 год працавала ў Дзяржаўным тэатры для дзяцей і юнацтва Казахстану, г. Алматы. З 1967 па 1970 год працавала ў Магілёўскім драматычным тэатры.
У 1970—1986 гадах працавала ў НАДТ імя Якуба Коласа ў Віцебску. У 1987—1993 гадах працавала ў Тэатры-студыі кінаактора. Іграла там ў спэктаклі «Дзіця зь Віфлеема», дзе ўвасобіла на сцэне выканаўцу народных песень, чытальніка-вядучага і абагулены вобраз беларускай сялянкі.
З 1993 году — у Рэспубліканскім тэатры беларускай драматургіі.
Фільмаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Кіно[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- 1980 — Трэцяга не дадзена — Алімпа
- 1981 — Кантрольная па спэцыяльнасьці — Леля
- 1982 — Давай пажэнімся
- 1982 — Асабістыя рахункі
- 1982 — Новая Зямля
- 1984 — Радуніца
- 1988 — Мене завуць Арлекіна
- 1990 — Маці ўрагану
- 1990 — Плач перапёлкі — Марфа
- 1992 — Каапэратыў «Палітбюро», ці Будзе доўгім разьвітаньне
- 1992 — На цябе ўпаваю — Дырэктар дзіцдому
- 1993 — Тутэйшыя
- 1994 — Эпілёг
- 1998 — Кветкі ад пераможцы — Бабка Юркі
- 1999 — Рэйнджэр з атамнай зоны
- 2001 — Сьвежына з салютам — Сваха
- 2003 — Анастасія Слуцкая — Маланка
- 2003 — Жанчыны ў гульні бяз правіл — Бабка Машы
- 2005 — Глыбокая плынь
- 2005 — Бацькоўскі дом — Алеўціна
- 2006 — Добрая вестка
- 2008 — Рыфмуецца з каханьнем — Соф’я Паўлаўна
- 2008 — Застава Жыліна — Беларуска
- 2008 — Пакуль мы жывыя
- 2010 — Гаданьне пры сьвечках — Аўдоцьця
- 2010 — Жураў 2 — Суседка
- 2010 — Прытчы — — эпізод
- 2011 — Кроплі крыві на квітнеючым верасе
- 2011 — Пернікі з бульбы — Настасься Фёдараўна, бабуля Ягоркі
- 2011 — Немец — эпізод
- 2011 — Неба паўсюль аднолькавае…
- 2011 — Лета ваўкоў — Тарасаўна
- 2011 — Жыло-было Каханьне — Раіса
- 2012 — Канапа для самотнага мужчыны — маці Віктара
- 2012 — Во саду ли, в огороде — Евдакія
- 2012 — Адналюбы — старая на вёсцы
- 2012 — Сэрца не камень — цёця Нюра
- 2012 — Паляваньне на гаўляйтэра — маці Марыі Архіпавай
- 2013 — Сьляды апосталаў — цёця Алеўціны
- 2013 — Парфюмэрша — эпізод
- 2013 — Трэцяя сусьветная
Сэрыялы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- 1999 — Каменская
- 2002 — Закон
- 2005 — Дзеці Ванюхіна — Бучкіна
- 2009 — Суд
- 2010 — Капітан Гардзееў
Спэктаклі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- «Экстранны выклік» Л. Мітрафанава (пастаноўка А. Брыльянтшчыкава) — Фрося.
- «Порт-Артур» І. Папова, паводле А. Сьцяпанава (пастаноўка А. Струніна) — Куін-Сан.
- «Сьнежная каралева» Я. Шварца (пастаноўка Т. Гагавай).
- «Разбуджанае сумленьне» В.Шаўрына (пастаноўка У. Алейніча).
- «Пятроўка, 38» паводле Ю. Сямёнава (пастаноўка А. Струніна) — Прастытутка.
- «Сэрца на далоні» паводле І. Шамякіна (пастаноўка А. Струніна) — Маша.
- «Замак Броўдзі» паводле А. Кроніна (пастаноўка М. Харошкі).
- «Мала сказаць — кахаю!» Л. Караічава (пастаноўка В. Валадарскага) — Ніна.
- «Гады навальнічныя» К. Губарэвіча (пастаноўка В. Валадарскага) — Мар’я.
- «Ягор Булычаў ды іншыя» М. Горкага (пастаноўка В. Валадарскага) — Глафіра.
- «Саламяны капялюшык» Э. Лабіша (пастаноўка В. Валадарскага) — Анаіс.
- «Амністыя» М. Матукоўскага (пастаноўка У. Забэлы) — Бажашуткава.
- «Саслужыўцы» Э. Брагінскага і Э. Разанава (пастаноўка Л. Кавалёва) — Вольга.
- «Доктар філазофіі» Б. Нушыча (пастаноўка С. Казіміроўскага) — Проціч.
- «Прыніжаныя і зьняважаныя» паводле Ф. Дастаеўскага (пастаноўка С. Казіміроўскага) — Ганна Андрэеўна Іхменьнева.
- «Званы Віцебска» У. Караткевіча (пастаноўка В. Мазынскага) — Маці.
- «Сымон-музыка» паводле Я. Коласа (пастаноўка В. Мазынскага) — Маці.
- «Разгром» паводле А. Фадзеева (пастаноўка В. Мазынскага).
- «Заставайцеся сонцам» А. Панаяна (пастаноўка С. Казіміроўскага) — Суседка.
- «Кастусь Каліноўскі» У. Караткевіча (пастаноўка В. Мазынскага) — Маці.
- «Не страляйце ў белых лебедзяў» паводле Б. Васільева (пастаноўка Б. Эрына) — Харошына.
- «Стары дом» А. Казанцава (пастаноўка В. Масьлюка) — Зінаіда Сямёнаўна.
- «Вясельле Крачынскага» А. Сухаво-Кабыліна (пастаноўка Б. Эрына) — Атуева.
- «Адпачынак пасьля раненьня» В. Кандрацьева (пастаноўка Г. Мушперта) — Салдатка.
- «Блытаныя сьцежкі» («На вастрыні») К. Крапівы (пастаноўка В. Мазынскага) — Зоя Антонаўна.
- «Вечар» А. Дударава (пастаноўка В. Мазынскага) — Ганна.
- «Радавыя» А. Дударава (пастаноўка В. Мазынскага) — Марыя.
- «Без віны вінаватыя» А. Астроўскага (пастаноўка Б. Эрына) — Кручыніна.
- «Рамэо і Джульета» В. Шэксьпіра (пастаноўка В. Мазынскага) — Лэдзі Капулеці.
- «Сабака з залатым зубам» У. Савуліча (пастаноўка Валерыя Раеўскага) — Кацярына Карпаўна.
- «Галава» І. Сідарука (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Бежанка.
- «Паваліўся нехта» У. Галубка і Л. Родзевіча (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Магрэта.
- «Пеўчыя» Г. Марчука (пастаноўка Мікалая Дзінава) — Жанчына з голасам.
- «Рычард» В. Шэксьпіра (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Герцагіня Ёрская.
- «Брат мой, Сымон» У. Рудава (пастаноўка Ўладзімера Рудава) — Пані Фохт.
- «Макбет» В. Шэксьпіра (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Вядзьмарка.
- «Шампань-скага!» паводле вадэвіляў А. Чэхава «Прапанова» і «Юбілей» (пастаноўка Андрэя Гузія; навэла «Юбілей») — Мярчуткіна Настасься Фёдараўна.
- «Узлёт Артура Ўі, які можна было спыніць» Б. Брэхта (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Ганстэр Эмануэле Гіры.
- «Дзіця з Батлеема» паводле «Новага Запавету» і беларускіх народных песень (сцэнар і пастаноўка Мікалая Пінігіна) — Сялянка.
- «Стомлены д’ябал» С. Кавалёва (пастаноўка Рыда Таліпава) — 1-я дзеўка.
- «Прынц Мамабук» А. Дударава (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Маруся.
- «Трыбунал» А. Макаёнка (пастаноўка Валерыя Анісенкі, рэжысэр Венедыкт Расстрыжэнкаў)- Паліна.
- «Вячэра» Я. Шабана (пастаноўка Ніны Піскаровай) — Васіліна.
- «Жанчыны Бергмана» М. Рудкоўскага (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Інгрыд.
- «П’емонцкі зьвер» А. Курэйчыка (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Урбена.
- «Кабала сьвятош» («Мальер») М. Булгакава (пастаноўкаВалерыя Анісенкі і Сяргея Кавальчыка) — Рэнэ.
- «Шлях у Царград» З. Косьціча (пастаноўка Сяргея Кавальчыка) — Пані, Наркацарыца.
- «Іванаў» А. Чэхава (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Аўдоцьця Назараўна.
- «Каласы пад сярпом тваім» паводле рамана У. Караткевіча (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Тэкля.
- «Хто пакахае мадам?» А. Шурпіна (пастаноўка Венедыкта Расстрыжэнкава) — Мадам дэ Лату.
- «Чарнобыльская малітва» С. Алексіевіч (пастаноўка Бруно Бусаголя, драматург і каардынатар праграмы — Вірджынія Сіманьек (Францыя), рэжысэр — Валеры Анісенка) — Жанчына.
- «Адвечная песьня» Я. Купалы (пастаноўка Сяргея Кавальчыка) — Маці, Зіма.
- «Белы анёл з чорнымі крыламі» Д. Балыка (пастаноўка Венедыкта Расстрыжэнкава) — Бабуля.
- «Тры Жызэли» А. Курэйчык — Жызэль асеньняя.
Узнагароды[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- 1978 — ганаровая грамата Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР
- 1984 — званьне «Заслужаная артыстка БССР»
- 1994 — ляўрэат Міжнароднага конкурса радыёспэктакляў «Суздаль-94» у Суздалі.
- 1999 — узнагароджана Ганаровым знакам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь.
- 2001 — на фэстывалі «Залаты Віцязь» (г. Тамбоў) атрымала прыз сымпатыяў гледачоў.
- 2004 — мэдаль Францыска Скарыны
- 2005 — прыз за найлепшую жаночую ролю на VII Міжнародным тэлевізійна-тэатральным фэстывалі «Гэты Дзень Перамогі…» (роля Паліны ў спэктаклі «Трыбунал» А.Макаёнка, г. Масква)
- 2011 — званьне «Народная артыстка Беларусі».
- 2012 — пераможца рэспубліканскага конкурсу «Жанчына году» ў намінацыі «Жанчына-легенда 2012»
- Прыз за найлепшую жаночую ролю ў спэктаклі «Жанчыны Бергмана»:
- на фэстывалі Нацыянальнай драматургіі ў Бабруйску (2001 г.);
- на фэстывалі «Славянскія тэатральныя сутрэчы» ў Бранску (2002 г.);
- на I Міжнародным тэатральным форуме «Залаты Віцязь» (г. Масква, 2003 г.);
- на Міжнародным фэстывалі «Тэатр. Чэхаў, Ялта» (г. Ялта, 2008 г.).
Дадатковыя зьвесткі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- У 1989 годзе прымала ўдзел у запісе альбома рок-гурта «Уліс» «Краіна доўгай белай хмары».
- У спэктаклі «Чарнобыльская малітва» гучаць беларускія народныя песьні ў яе выкананьні, якія яна запісала ад сваёй маці Веры Кірылаўны[1].
- Яе творчасьці прысьвечаны дакумэнтальныя фільмы: «І мацярынскі чуецца напеў» (1984), «Вось такі лёс» (1994)