Тарпэда Масква
| Тарпэда Масква | |||||
 | |||||
| Заснаваны | 1924 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Горад | Масква, Расея | ||||
| Стадыён | Стадыён імя Эдуарда Стральцова Умяшчальнасьць: 13 450 | ||||
| Галоўны трэнэр | |||||
| Чэмпіянат | Першая ліга | ||||
| · 2023—2024 | 10 месца | ||||
| |||||
 Галерэя здымкаў у ВікісховішчыАфіцыйны сайт | |||||
«Тарпэ́да» (па-расейску: Торпедо) — расейскі футбольны клюб з гораду Масквы. Заснаваны ў 1930 годзе. Трохразовы чэмпіён СССР, шасьціразовы ўладальнік Кубка СССР, уладальнік Кубка Расеі (1993).
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У канцы 1919 году на паўднёвых ускрайках Масквы, дзе засяродзілася мноства прамысловых прадпрыемстваў, на месцы цяперашняга выхаду з мэтро «Аўтазаводзкая», з дапамогай моладзі найбліжэйшых вуліц і завулкаў, абсталявалі невялікую спартовую пляцоўку, дзе пазнаёмілі жыхароў раёну з валейболам і футболам. На ёй, пашыранай да памераў футбольнага поля, 20 верасьня 1922 году адбылася міжнародная сустрэча з футбольнай камандай Рабочага спартовага зьвязу Фінляндыі, у якой перамогу атрымаў Замаскварэцкі клюбу спорту зь лікам 7:1. Пазьней на той жа спартовай пляцоўцы свае матчы ладзіла футбольная каманда РДПК. У 1924 годзе, у адпаведнасьці з пастановай VI зьезду прафзьвязаў[2], Саюзам мэталістаў былі створаныя міжраённыя аб’яднаныя спартовыя клюбы, сярод якіх быў і Сіманаўскі клюб «Пралетарская Кузьня», які стаў цэнтрам спартовага жыцьця Пралетарскага раёну. РДПК праіснаваў шэсьць сэзонаў, зь якіх чатыры спаборнічаў у найвышэйшай лізе. Пасьля каманда ўзяла назоў АМТ.
Лістапад 1930 году афіцыйна прынята лічыць месяцам і годам стварэньня «Тарпэда». У 1931 годзе ў першы сэзон будучыя тарпэдаўцы (а пакуль АМТ) гулялі ў Найвышэйшай лізе першынства Масквы. Кіраваў камандай Сяргей Траіцкі, у ролі гульнёвага трэнэра быў Віктар Маслаў. Цягам першых трох гадоў за калектыў некаторы час выступалі Міхаіл Рушчынскі, Міхаіл Пуцісьцін, Канстанцін Шчогацкі ды іншыя. У 1936 годзе клюб займеў назоў «Тарпэда». Ува ўсесаюзны сэзон 1937 году каманда завяршыла на шостай пазыцыі ў групе Б. У наступным годзе Найвышэйшую лігу пашырылі да 26 клюбаў і зладзілі першынство ў адное кола. У першым сэзоне сярод наймацнейшых тарпэдаўцы занялі дзявяты радок. У наступныя гады вынікі ня былі добрымі. У 1940 годзе каманда выйшла ў фінал Кубка РСФСР, саступіўшы ў фінальным матчы іванаўскай «Аснове» зь лікам 2:4[3]. У час Другой сусьветнай вайны ладзіўся асобны чэмпіянат Масквы, у якім тарпэдаўцы здабылі перамогу ў 1944 годзе.
Галоўным трэнэрам клюбу ў паваенны час быў Віктар Маслаў. За каманду пачаў выступаць таленавіты нападнік Аляксандар Панамароў. У 1945 годзе гульцы здабылі бронзавыя мэдалі, а ў 1946 годзе каманда фінішавала чацьвертай. Панамароў стаў найлепшым бамбардзірам чэмпіянату СССР, за што атрымаў званьне заслужанага майстра спорту. Да сканчэньня дзесяцігодзьдзя клюб быў сярод лідэраў савецкага футболу, але адзіным трафэем стаў Кубак СССР, здабыты ў 1949 годзе. Каманда паўтарыла гэты посьпех у 1952 годзе. У той час «Тарпэда» пакінуў ягоны капітан Аляксандар Панамароў. Зьмена пакаленьняў і амаладжэньне клюбу працягваліся, то бок у 1953 годзе ў «Тарпэда» дэбютаваў 19-гадовы Валянцін Іваноў. У наступным годзе трэнэры запрасілі ў каманду юнака Эдуарда Стральцова. Гэтая пара ўвайшла ў гісторыю як першыя «тарпэдаўцы», якіх запрасілі ў зборную СССР, што адбылося ў 1955 годзе. У сярэдзіне сэзону 1958 году Стральцова арыштавалі і кінулі ў турму. Клюб страціў адную з ключавых фігур, апусьціўшыся на 7-е месца.
У 1960 годзе клюб упершыню стаў чэмпіёнам СССР, пры гэтым найстарэйшаму футбалісту было толькі 26 гадоў. Сэзон 1961 году «Тарпэда» пачало ў ролі безумоўнага фаварыта. Каманда выйграла турнір сваёй падгрупы і патрапіла ў дзясятку найлепшых. На вырашальным адрэзку футбалісты ня вытрымалі нагрузак і зазналі паразу ў шэрагу важных паядынкаў. Перад сэзонам 1964 году каманда папоўнілася вялікай колькасьцю выканаўцаў, якія мусілі замяніць ранейшых лідэраў. Нечакана «Тарпэда» зноў загуляла з ранейшым спрытам і да апошняга матчу змагалася з тбіліскім «Дынама», якое ў выніку стала чэмпіёнам. У 1965 годзе ў каманду вярнуўся Стральцоў, у выніку чаго маскавіты зноў сталі чэмпіёнамі СССР. Дзякуючы перамозе ў чэмпіянаце «Тарпэда» сталася першым савецкім клюбам, які дэбютаваў у Кубку эўрапейскіх чэмпіёнаў. Лёс зьвёў каманду з італьянскім «Інтэрнацыянале», які аказаўся мацней з агульным лікам 1:0 паводле сумы двух матчаў. У наступныя гады «Тарпэда» стала пасярэдняй дружынай чэмпіянату, а наступнага чэмпіёнства давялося чакаць да 1976 году.
У 1986 годзе маскавіцкі клюб здабыў Кубак СССР, а ў 1993 годзе стаў уладальнікам Кубка Расеі. У 1996 годзе ўласьнік клюбу ЗІЛ прадаў каманду новаму ўладальніку. У 1999—2002 гадах пад кіраўніцтвам таленавітага трэнэра Віталя Шаўчэнкі «Тарпэда» было адным зь лідэраў расейскага футболу. У 2000 годзе клюб заваяваў бронзавыя мэдалі чэмпіянату. Аднак затым «Тарпэда» сутыкнулася зь вялікімі фінансавымі цяжкасьцямі. Паводле вынікаў 2006 году клюб упершыню ў сваёй гісторыі пакінуў найвышэйшы дывізіён айчыннага футболу.
Галоўныя трэнэры
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
|
|
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ https://www.transfermarkt.com/torpedo-moskau/mitarbeiterhistorie/verein/1186
- ^ «ФК „Торпедо“ Москва — нам 90 лет!!!». Афіцыйны сайт «Тарпэда».
- ^ «Можем повторить?». fc-textil.ru.