Кандэнсатар: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.7.1) (робат дадаў: tt:Конденсатор
дапаўненьне з ru:Электрический конденсатор&oldid=34101734
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Photo-SMDcapacitors.jpg|міні|300пкс|Кандэнсатары]]
[[Файл:Photo-SMDcapacitors.jpg|міні|300пкс|Кандэнсатары]]


'''Кандэнсатар''' — двухполюснік, якому ўласьцівыя даволі вялікія [[Электрычная ёмістасьць|ёмістасьць]] і амічны [[супор]]; прылада для захаваньня электрычнай энэргіі. Звычайна складаецца з двух электродаў у форме [[пласток]]аў (абкладак), падзеленых [[Дыэлектрык|дыэлектрыкам]], таўшчыня якога мала ў параўнаньні з памерам абкладак. Выкарыстоўваецца таксама як частка вагальнага ланцугу.
'''Кандэнсатар''' — двухполюсьнік, якому ўласьцівыя даволі вялікія [[Электрычная ёмістасьць|ёмістасьць]] і амічны [[супор]]; прылада для захаваньня электрычнай энэргіі. Звычайна складаецца з двух электродаў у форме [[пласток]]аў (абкладак), падзеленых [[Дыэлектрык|дыэлектрыкам]], таўшчыня якога мала ў параўнаньні з памерам абкладак. Выкарыстоўваецца таксама як частка вагальнага ланцугу.

== Мінуўшчына ==
У [[1745]] року ў [[Лейдэн]]е нямецкі фізык Эвальд Юрген фон Кляйст і галяндзкі фізык [[Пітэр ван Мушэнбрук]] выпадкова стварылі канструкцыю-прататып электралітычнага кандэнсатара — «[[лейдэнскі слоік]]». Першыя кандэнсатары, якія складаліся з двух праваднікоў, разьдзеленых неправадніком, звычайна згадваныя як кандэнсатар Эпінуса або электрычны аркуш, былі створаныя яшчэ раней<ref>«Курс Физики» профессора физико-математических наук А.Гано, перевод Ф.Павленко В.Черкасова, 1882 год.</ref>.

== Пазначэньне на электрычных схемах ==
{|class="standard floatright"
|-
!Абазначэньне
!Апісаньне
|-
|[[Файл:Capacitor symbol GOST.svg|1cm]]
|Кандэнсатар пастаяннай ёмістасьці
|-
|[[Файл:Polarized capacitor symbol GOST.svg|1cm]]
|Палярызаваны кандэнсатар
|-
|[[Файл:Trimmer capacitor symbol GOST.svg|1cm]]
|Падстроечны [[кандэнсатар пераменнай ёмістасьці]]
|-
|[[Файл:Varicap symbol ru.svg|100px]]
|[[Варыкап]]
|}

На электрычных прынцыповых схемах намінальная ёмістасьць кандэнсатараў звычайна падаецца ў мікра[[фарад]]ах (1&nbsp;мкФ&nbsp;=&nbsp;10<sup>6</sup>&nbsp;пФ) і пікафарадах, але нярэдка і ў нанафарадах. Пры ёмістасьці ня больш за 0,01 мкФ ёмістасьць кандэнсатара падаюць у пікафарадах, пры гэтым дапушчальна не пазначаць адзінку вымярэньня. Пры абазначэньні намінальнай ёмістасьці ў іншых адзінках адзінку вымярэньня падаваць абавязкова.

Для [[#Клясыфікацыя|электралітычных кандэнсатараў]], а таксама для высокавольтных кандэнсатараў на схемах, пасьля пазначэньня наміналу ёмістасьці пазначаюць іхняе максымальнае працоўнае напружаньне ў вольтах (В) або кілавольтах (кВ). Для [[Кандэнсатар пераменнай ёмістасьці|пераменных кандэнсатараў]] пазначаюць дыяпазон зьмяненьня ёмістасьці.

== Клясыфікацыя ==
[[Файл:Capasitor-00.JPG|міні|200пкс|Лушчаковы плёнкавы кандэнсатар тыпу «СГМ» для навяснога мантажу]]

Па віду [[дыэлектрык]]а адрозьніваюць:
* ''Кандэнсатары вакуумныя'' (вокладкі без дыэлектрыка ў [[вакуўм]]е).
* ''Кандэнсатары з [[газ]]ападобным дыэлектрыкам.''
* ''Кандэнсатары з [[Вадкасьць|вадкім]] дыэлектрыкам''.
* ''Кандэнсатары з цьвёрдым неарганічным дыэлектрыкам: '' [[Шкло|шкляныя]], [[лушчак]]овыя, [[Кераміка|керамічныя]], тонкаслойныя зь неарганічных [[Плёнка|плёнак]].
* ''Кандэнсатары з цьвёрдым арганічным дыэлектрыкам:'' [[Папера|папяровыя]], мэталапапяровыя, плёнкавыя, камбінаваныя (папяроваплёнкавыя, тонкаслойныя з арганічных [[Сынтэтычная плёнка|сынтэтычных плёнак]].
* ''Электралітычныя і аксідна-паўправадніковыя кандэнсатары.'' У якасьці дыэлектрыка — [[Вокісь|аксідны]] слой на мэталічным [[анод]]зе.

[[Файл:Kondens-podstr.JPG|міні|200пкс|Керамічны падстроечны кандэнсатар]]
Па магчымасьці зьмяненьня ёмістасьці:
* ''Пастаянныя'' — асноўная кляса кандэнсатараў, якія не зьмяняюць ёмістасьці (хіба што ў працэсе службы).
* ''[[Кандэнсатар пераменнай ёмістасьці|Пераменныя]]'' — кандэнсатары, якія дапускаюць зьмяненьне ёмістасьці ў працэсе функцыянаваньня апаратуры. Кіраваньне ёмістасьцю можа зьдзяйсьняцца мэханічна, электрычным напружаньнем ([[варыконд]]ы, [[варыкап]]ы) і тэмпэратурай ([[тэрмакандэнсатар]]ы).
* ''Падстроечныя кандэнсатары'' — кандэнсатары, ёмістасьць якіх зьмяняецца пры аднаразовай або пэрыядычнай регуліроўцы і не зьмяняецца ў працэсе функцыянаваньня апаратуры.

== Крыніцы і заўвагі ==
{{Зноскі}}


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Capacitors|выгляд=міні}}
{{Commonscat|Capacitors}}


{{Накід:Тэхніка}}
{{Накід:Тэхніка}}

Вэрсія ад 17:52, 4 траўня 2011

Кандэнсатары

Кандэнсатар — двухполюсьнік, якому ўласьцівыя даволі вялікія ёмістасьць і амічны супор; прылада для захаваньня электрычнай энэргіі. Звычайна складаецца з двух электродаў у форме пластокаў (абкладак), падзеленых дыэлектрыкам, таўшчыня якога мала ў параўнаньні з памерам абкладак. Выкарыстоўваецца таксама як частка вагальнага ланцугу.

Мінуўшчына

У 1745 року ў Лейдэне нямецкі фізык Эвальд Юрген фон Кляйст і галяндзкі фізык Пітэр ван Мушэнбрук выпадкова стварылі канструкцыю-прататып электралітычнага кандэнсатара — «лейдэнскі слоік». Першыя кандэнсатары, якія складаліся з двух праваднікоў, разьдзеленых неправадніком, звычайна згадваныя як кандэнсатар Эпінуса або электрычны аркуш, былі створаныя яшчэ раней[1].

Пазначэньне на электрычных схемах

Абазначэньне Апісаньне
1cm Кандэнсатар пастаяннай ёмістасьці
1cm Палярызаваны кандэнсатар
1cm Падстроечны кандэнсатар пераменнай ёмістасьці
Варыкап

На электрычных прынцыповых схемах намінальная ёмістасьць кандэнсатараў звычайна падаецца ў мікрафарадах (1 мкФ = 106 пФ) і пікафарадах, але нярэдка і ў нанафарадах. Пры ёмістасьці ня больш за 0,01 мкФ ёмістасьць кандэнсатара падаюць у пікафарадах, пры гэтым дапушчальна не пазначаць адзінку вымярэньня. Пры абазначэньні намінальнай ёмістасьці ў іншых адзінках адзінку вымярэньня падаваць абавязкова.

Для электралітычных кандэнсатараў, а таксама для высокавольтных кандэнсатараў на схемах, пасьля пазначэньня наміналу ёмістасьці пазначаюць іхняе максымальнае працоўнае напружаньне ў вольтах (В) або кілавольтах (кВ). Для пераменных кандэнсатараў пазначаюць дыяпазон зьмяненьня ёмістасьці.

Клясыфікацыя

Лушчаковы плёнкавы кандэнсатар тыпу «СГМ» для навяснога мантажу

Па віду дыэлектрыка адрозьніваюць:

  • Кандэнсатары вакуумныя (вокладкі без дыэлектрыка ў вакуўме).
  • Кандэнсатары з газападобным дыэлектрыкам.
  • Кандэнсатары з вадкім дыэлектрыкам.
  • Кандэнсатары з цьвёрдым неарганічным дыэлектрыкам: шкляныя, лушчаковыя, керамічныя, тонкаслойныя зь неарганічных плёнак.
  • Кандэнсатары з цьвёрдым арганічным дыэлектрыкам: папяровыя, мэталапапяровыя, плёнкавыя, камбінаваныя (папяроваплёнкавыя, тонкаслойныя з арганічных сынтэтычных плёнак.
  • Электралітычныя і аксідна-паўправадніковыя кандэнсатары. У якасьці дыэлектрыка — аксідны слой на мэталічным анодзе.
Керамічны падстроечны кандэнсатар

Па магчымасьці зьмяненьня ёмістасьці:

  • Пастаянныя — асноўная кляса кандэнсатараў, якія не зьмяняюць ёмістасьці (хіба што ў працэсе службы).
  • Пераменныя — кандэнсатары, якія дапускаюць зьмяненьне ёмістасьці ў працэсе функцыянаваньня апаратуры. Кіраваньне ёмістасьцю можа зьдзяйсьняцца мэханічна, электрычным напружаньнем (варыконды, варыкапы) і тэмпэратурай (тэрмакандэнсатары).
  • Падстроечныя кандэнсатары — кандэнсатары, ёмістасьць якіх зьмяняецца пры аднаразовай або пэрыядычнай регуліроўцы і не зьмяняецца ў працэсе функцыянаваньня апаратуры.

Крыніцы і заўвагі

  1. ^ «Курс Физики» профессора физико-математических наук А.Гано, перевод Ф.Павленко В.Черкасова, 1882 год.

Вонкавыя спасылкі

Кандэнсатарсховішча мультымэдыйных матэрыялаў