Вялікая дэпрэсія: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д +катэгорыя, глядзіце ВП:ІА
Артыкул пазначаны як некатэгарызаваны using AWB
Радок 13: Радок 13:
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]


[[ar:الكساد الكبير]]
[[an:Gran Depresión]]
[[an:Gran Depresión]]
[[ar:الكساد الكبير]]
[[ba:Бөйөк депрессия]]
[[ba:Бөйөк депрессия]]
[[bat-smg:Dėdliuojė akuonuomėnė krėzė]]
[[be:Вялікая дэпрэсія]]
[[be:Вялікая дэпрэсія]]
[[bs:Velika depresija]]
[[bg:Голямата депресия]]
[[bg:Голямата депресия]]
[[bs:Velika depresija]]
[[ca:Gran depressió]]
[[ca:Gran depressió]]
[[cs:Velká hospodářská krize]]
[[cs:Velká hospodářská krize]]
Радок 24: Радок 25:
[[da:Depressionen]]
[[da:Depressionen]]
[[de:Weltwirtschaftskrise]]
[[de:Weltwirtschaftskrise]]
[[et:Suur depressioon]]
[[el:Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929]]
[[el:Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929]]
[[en:Great Depression]]
[[en:Great Depression]]
[[eo:Granda depresio]]
[[es:Gran Depresión]]
[[es:Gran Depresión]]
[[eo:Granda depresio]]
[[et:Suur depressioon]]
[[eu:Depresio Handia]]
[[eu:Depresio Handia]]
[[fa:رکود بزرگ]]
[[fa:رکود بزرگ]]
[[hif:Great Depression]]
[[fi:1930-luvun lama]]
[[fiu-vro:Suur majanduspitsüs]]
[[fr:Grande Dépression]]
[[fr:Grande Dépression]]
[[fy:Grutte Depresje]]
[[fy:Grutte Depresje]]
[[ga:An Spealadh Mór]]
[[ga:An Spealadh Mór]]
[[gl:Gran Depresión]]
[[gl:Gran Depresión]]
[[he:השפל הגדול]]
[[ko:대공황]]
[[hi:महान मंदी]]
[[hi:महान मंदी]]
[[hif:Great Depression]]
[[hr:Velika gospodarska kriza]]
[[hr:Velika gospodarska kriza]]
[[hu:Nagy gazdasági világválság]]
[[id:Depresi Besar]]
[[id:Depresi Besar]]
[[os:Стыр Депресси]]
[[is:Kreppan mikla]]
[[is:Kreppan mikla]]
[[it:Grande depressione]]
[[it:Grande depressione]]
[[ja:世界恐慌]]
[[he:השפל הגדול]]
[[ka:დიდი დეპრესია]]
[[ka:დიდი დეპრესია]]
[[sw:Mdororo Mkuu]]
[[ko:대공황]]
[[la:Depressio oeconomica magna]]
[[la:Depressio oeconomica magna]]
[[lv:Lielā depresija]]
[[lt:Didžioji ekonominė krizė]]
[[lt:Didžioji ekonominė krizė]]
[[lv:Lielā depresija]]
[[hu:Nagy gazdasági világválság]]
[[mk:Големата криза]]
[[mk:Големата криза]]
[[ml:മഹാസാമ്പത്തികമാന്ദ്യം]]
[[ml:മഹാസാമ്പത്തികമാന്ദ്യം]]
Радок 55: Радок 57:
[[mwl:Grande Depresson]]
[[mwl:Grande Depresson]]
[[my:ကမ္ဘာ့စီးပွားပျက်ကပ်ကြီး]]
[[my:ကမ္ဘာ့စီးပွားပျက်ကပ်ကြီး]]
[[nl:Grote Depressie]]
[[new:तधंगु मन्दी]]
[[new:तधंगु मन्दी]]
[[ja:世界恐慌]]
[[nl:Grote Depressie]]
[[no:Den store depresjonen]]
[[nn:Den store depresjonen]]
[[nn:Den store depresjonen]]
[[no:Den store depresjonen]]
[[oc:Crisi economica de 1929]]
[[oc:Crisi economica de 1929]]
[[os:Стыр Депресси]]
[[pnb:گریٹ ڈیپریشن]]
[[pl:Wielki kryzys]]
[[pl:Wielki kryzys]]
[[pnb:گریٹ ڈیپریشن]]
[[pt:Grande Depressão]]
[[pt:Grande Depressão]]
[[ro:Marea criză economică]]
[[ro:Marea criză economică]]
[[ru:Великая депрессия]]
[[ru:Великая депрессия]]
[[sah:Улуу кэхтии]]
[[sah:Улуу кэхтии]]
[[sh:Velika ekonomska kriza]]
[[simple:Great Depression]]
[[simple:Great Depression]]
[[sk:Veľká hospodárska kríza]]
[[sk:Veľká hospodárska kríza]]
[[sl:Velika gospodarska kriza]]
[[sl:Velika gospodarska kriza]]
[[sr:Велика криза]]
[[sr:Велика криза]]
[[sh:Velika ekonomska kriza]]
[[fi:1930-luvun lama]]
[[sv:Den stora depressionen]]
[[sv:Den stora depressionen]]
[[sw:Mdororo Mkuu]]
[[ta:பெரும் பொருளியல் வீழ்ச்சி]]
[[ta:பெரும் பொருளியல் வீழ்ச்சி]]
[[th:ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่]]
[[th:ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่]]
Радок 80: Радок 82:
[[ur:کساد عظیم]]
[[ur:کساد عظیم]]
[[vi:Đại khủng hoảng]]
[[vi:Đại khủng hoảng]]
[[fiu-vro:Suur majanduspitsüs]]
[[war:Hilarom nga Kabidoan]]
[[war:Hilarom nga Kabidoan]]
[[yi:וועלט ווירטשאפט קריזיס]]
[[yi:וועלט ווירטשאפט קריזיס]]
[[zh:大萧条]]
[[zh-yue:大蕭條]]
[[zh-yue:大蕭條]]
{{Няма катэгорыяў}}
[[bat-smg:Dėdliuojė akuonuomėnė krėzė]]
[[zh:大萧条]]

Вэрсія ад 15:05, 4 сьнежня 2010

Вялікая дэпрэсія (па-ангельску: Great Depression) — рэцэсія сусьветнай эканомікі, якая пачалася ў большасьці месцаў у 1929 і скончылася ў пачатку 1933. Да 1939 сьвет выходзіў з дэпрэсіі, таму 1930-я ўвогуле лічацца пэрыядам Вялікай дэпрэсіі. У вузкім сэнсе гэты тэрмін прымяняецца толькі ў адносінах да ЗША, а ў дачыненьні да ўсяго сьвету гавораць пра сусьветны эканамічны крызыс.

Спад найбольш закрануў разьвітыя краіны Захаду: ЗША, Канаду, Вялікабрытанію, Нямеччыну й Францыю. Моцна пацярпелі прамысловыя гарады, ў шэрагу краін практычна спынілася будаўніцтва, цэны на сельскагаспадарчую прадукцыю з-за адсутнасьці плацежаздольнага попыту ўпалі на 40-60%.

Прычынай эканамічнага крызысу, верагодна, стала сукупнасьць фактараў: недахоп грашовай масы, крызыс перавытворчасьці, імклівы прырост насельніцтва, скарачэньне міжнароднага гандлю, біржавыя спэкуляцыі, зьмяншэньне ваенных заказаў па заканчэньні Першай сусьветнай вайны.

Пад канец пэрыяду рэцэсіі ўзровень прамысловай вытворчасьці быў адкінуты да ўзроўню пачатку 20 стагодзьдзя. Колькасьць беспрацоўных у краінах Захаду дасягнула 30 млн. чалавек, моцна пагоршыўся стан рабочых, фэрмэраў, дробных гандляроў, прадстаўнікоў сярэдняга клясу, многія зь іх апынуліся за рысай беднасьці. Вырасла колькасьць прыхільнікаў радыкальных ідэалёгій.

Як вынік Вялікай дэпрэсіі, кейнсіянскія падыходы ў эканоміцы пацясьнілі клясычны эканамічны лібэралізм і дамініравалі да 1970-х. Вялікая дэпрэсія стала асноўным фактарам усталяваньня сацыял-дэмакратыі і плянавай эканомікі ў эўрапейскіх краінах пасьля Другой сусьветнай вайны.