Кастусь Езавітаў: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Stary Jolup (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
афармленьне
Радок 1: Радок 1:
{{Палітык
{{Палітык
| імя = Кастусь Барысавіч Езавітаў
| імя = Кастусь Езавітаў
| жанчына =
| жанчына =
| выява =
| выява =
| памер =
| памер =
| подпіс_пад_выявай =
| подпіс_пад_выявай =
| пасада = Міністар абароны БНР
| пасада = [[Міністры па вайсковых справах БНР|Міністар па вайсковых справах]] БНР
| пачатак_тэрміну =
| пачатак_тэрміну = [[21 лютага]] [[1918]]
| канец_тэрміну =
| канец_тэрміну = травень [[1918]]
| прэзыдэнт =
| прэзыдэнт =
| прэм'ер-міністар =
| прэм'ер-міністар =
Радок 20: Радок 20:
| прэзыдэнт2 =
| прэзыдэнт2 =
| дата_нараджэньня = [[5 лістапада]] [[1893]]
| дата_нараджэньня = [[5 лістапада]] [[1893]]
| месца_нараджэньня = </br>{{Сьцяг Расеі}} [[Дзьвінск]], [[Расейская імпэрыя]]
| месца_нараджэньня = <br />[[Дзьвінск]], [[Расейская імпэрыя]]
| дата_сьмерці = [[23 траўня]] [[1946]]
| дата_сьмерці = [[23 траўня]] [[1946]]
| месца_сьмерці = </br>{{Сьцяг БССР}} [[Менск]], [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]
| месца_сьмерці = <br />[[Менск]], [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]
| нацыянальнасьць =
| нацыянальнасьць =
| партыя = [[Беларуская сацыялістычная грамада]]
| партыя = [[Беларуская сацыялістычная грамада]]
Радок 34: Радок 34:
| узнагароды =
| узнагароды =
}}
}}
'''Кастусь Барысавіч Езавітаў''' ([[5 лістапада]] [[1893]], [[Дзьвінск]], цяпер [[Латвія]] — [[23 траўня]] [[1946]], [[НКУС БССР|НКУС БССР]], [[Менск]], [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]]) — беларускі палітычны, грамадзкі і ваенны дзеяч, публіцыст, перакладчык, пэдагог. Псэўданім і крыптанімы: ''Кастусёнак''; ''К-нак''; ''К. Е.''; ''К. Ез.''

'''Кастусь Барысавіч Езавітаў''' ([[5 лістапада]] [[1893]], [[Дзьвінск]] (цяпер Даўгаўпілс, [[Латвія]]) — [[23 траўня]] [[1946]], [[НКУС БССР|НКУС БССР]], [[Менск]], [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]]) — беларускі палітычны, грамадзкі і ваенны дзеяч, публіцыст, перакладчык, пэдагог. Псэўданім і крыптанімы: ''Кастусёнак''; ''К-нак''; ''К. Е.''; ''К. Ез.''


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў сям’і кадравага афіцэра. У [[1916]] годзе скончыў Віцебскі настаўніцкі інстытут і Паўлаўскае ваеннае вучылішча. У [[1913]] стаў сябрам [[Беларуская сацыялістычная грамада|Беларускай Сацыялістычнай Грамады]]. У [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]] праводзіў актыўную тлумачальную і арганізацыйную работу сярод салдатаў-беларусаў Паўночнага фронту. Быў абраны намесьнікам старшыні [[Цэнтральная Беларуская Вайсковая Рада|Цэнтральнай Беларускай вайсковай рады]]. У лютым [[1918]] стаў камэндантам [[Менск]]у. За ўдзел у працы [[Першы Ўсебеларускі кангрэс|Першага Ўсебеларускага кангрэсу]] і дзейнасьць па стварэньні беларускага войска ў студзені 1918 быў арыштаваны [[ВЧК]], але здолеў уцячы.

Нарадзіўся ў сям’і кадравага афіцэра. У [[1916]] скончыў Віцебскі настаўніцкі інстытут і Паўлаўскае ваеннае вучылішча. У [[1913]] стаў сябрам [[Беларуская сацыялістычная грамада|Беларускай Сацыялістычнай Грамады]]. У [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]] праводзіў актыўную тлумачальную і арганізацыйную работу сярод салдатаў-беларусаў Паўночнага фронту. Быў абраны намесьнікам старшыні [[Цэнтральная Беларуская Вайсковая Рада|Цэнтральнай Беларускай вайсковай рады]]. У лютым [[1918]] стаў камэндантам [[Менск]]у. За ўдзел у працы [[Першы Ўсебеларускі кангрэс|Першага Ўсебеларускага кангрэсу]] і дзейнасьць па стварэньні беларускага войска ў студзені 1918 быў арыштаваны [[ВЧК]], але здолеў уцячы.


Пасьля адступленьня бальшавікоў быў прызначаны камэндантам Менску і Менскага гарнізону. [[25 сакавіка]] 1918 удзельнічаў у абвяшчэньні [[БНР]], уваходзіў у склад [[Рада Беларускай Народнай Рэспублікі|Рады]]. Займаў пасаду народнага сакратара па вайсковых справах (міністра абароны).
Пасьля адступленьня бальшавікоў быў прызначаны камэндантам Менску і Менскага гарнізону. [[25 сакавіка]] 1918 удзельнічаў у абвяшчэньні [[БНР]], уваходзіў у склад [[Рада Беларускай Народнай Рэспублікі|Рады]]. Займаў пасаду народнага сакратара па вайсковых справах (міністра абароны).
Радок 50: Радок 48:


== Творчасьць ==
== Творчасьць ==

Езавітаў напісаў шэраг кніг і артыкулаў па гісторыі нацыянальна-вызваленчага руху, беларусазнаўстве, аўтар лірычных вершаў, укладальнік школьных дапаможнікаў. Меў багаты кнігазбор, падрыхтаваў да друку невядомыя раней творы [[Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]].
Езавітаў напісаў шэраг кніг і артыкулаў па гісторыі нацыянальна-вызваленчага руху, беларусазнаўстве, аўтар лірычных вершаў, укладальнік школьных дапаможнікаў. Меў багаты кнігазбор, падрыхтаваў да друку невядомыя раней творы [[Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]].


== Літаратура ==
== Літаратура ==

* {{кніга|аўтар = Герасімаў В.|частка = |загаловак = Да праўды светлай, братка, йдзі!|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = Полымя №2|месца = |выдавецтва = |год = 1994|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |тыраж = }}
* {{кніга|аўтар = Герасімаў В.|частка = |загаловак = Да праўды светлай, братка, йдзі!|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = Полымя №2|месца = |выдавецтва = |год = 1994|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |тыраж = }}
* {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}
* {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}

Вэрсія ад 23:05, 17 кастрычніка 2010

Кастусь Езавітаў
Міністар па вайсковых справах БНР
21 лютага 1918 — травень 1918
Вайсковы міністар ва ўрадзе Беларускай Цэнтральнай Рады
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся: 5 лістапада 1893

Дзьвінск, Расейская імпэрыя
Памёр: 23 траўня 1946

Менск, БССР
Партыя: Беларуская сацыялістычная грамада
Адукацыя:

Кастусь Барысавіч Езавітаў (5 лістапада 1893, Дзьвінск, цяпер Латвія — 23 траўня 1946, НКУС БССР, Менск, СССР) — беларускі палітычны, грамадзкі і ваенны дзеяч, публіцыст, перакладчык, пэдагог. Псэўданім і крыптанімы: Кастусёнак; К-нак; К. Е.; К. Ез.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і кадравага афіцэра. У 1916 годзе скончыў Віцебскі настаўніцкі інстытут і Паўлаўскае ваеннае вучылішча. У 1913 стаў сябрам Беларускай Сацыялістычнай Грамады. У Першую сусьветную вайну праводзіў актыўную тлумачальную і арганізацыйную работу сярод салдатаў-беларусаў Паўночнага фронту. Быў абраны намесьнікам старшыні Цэнтральнай Беларускай вайсковай рады. У лютым 1918 стаў камэндантам Менску. За ўдзел у працы Першага Ўсебеларускага кангрэсу і дзейнасьць па стварэньні беларускага войска ў студзені 1918 быў арыштаваны ВЧК, але здолеў уцячы.

Пасьля адступленьня бальшавікоў быў прызначаны камэндантам Менску і Менскага гарнізону. 25 сакавіка 1918 удзельнічаў у абвяшчэньні БНР, уваходзіў у склад Рады. Займаў пасаду народнага сакратара па вайсковых справах (міністра абароны).

У 19191920 гадох быў кіраўніком Вайскова-дыпляматычнай місіі БНР у Латвіі і Эстоніі. Наладзіў дыпляматычныя стасункі беларускага ўраду з урадамі Ўкраіны, Летувы, Латвіі, Эстоніі і Фінляндыі, зьвяртаўся з прозьбай аб ваеннай дапамозе да ўраду ЗША. Праводзіў працу па арганізацыі беларускага войска, пошуку сродкаў на яго ўзбраеньне. Арганізаваў пераход на службу БНР корпуса С. Булак-Балаховіча. У траўні 1920 «за выдатную працу на карысьць Беларускай Народнай Рэспублікі» атрымаў званьне генэрал-маёра.

У 19211944 гадох жыў у Рызе, узначаліў Беларускае нацыянальнае аб’яднаньне ў Рызе. Дзякуючы Езавітаву беларуская супольнасьць тут сталася, бадай, найлепш арганізаванай за межамі БССР. Ён быў намесьнікам старшыні таварыства «Бацькаўшчына» ў Латгаліі, узначальваў беларускае выдавецтва, таварыства беларусаў-выбаршчыкаў, беларускіх настаўнікаў, навукова-краязнаўчае. Браў удзел у Праскай і Бэрлінскай палітычных канферэнцыях. Рэдагаваў газэту «Голас беларуса» і часопіс «Беларуская школа ў Латвіі». За сваю нацыянальную працу чатыры разы арыштоўваўся латвійскімі ўладамі (у 1924, 1930, 1933 і 1935).

У Другую сусьветную вайну займаўся арганізацыяй у Латвіі беларускіх школ. На Другім Усебеларускім кангрэсе быў абраны ў склад Беларускай Цэнтральнай Рады, у 1945 годзе займаў пасаду вайсковага міністра ва ўрадзе БЦР. Затрыманы СМЕРШам у красавіку 1945 года. Паводле афіцыйнай версіі, памёр падчас сьледзтва ад сухотаў і дыстрафіі 23 траўня 1946, па іншых зьвестках расстраляны.

Творчасьць

Езавітаў напісаў шэраг кніг і артыкулаў па гісторыі нацыянальна-вызваленчага руху, беларусазнаўстве, аўтар лірычных вершаў, укладальнік школьных дапаможнікаў. Меў багаты кнігазбор, падрыхтаваў да друку невядомыя раней творы Максіма Багдановіча.

Літаратура

  • Герасімаў В. Да праўды светлай, братка, йдзі!. — Полымя №2. — 1994.
  • Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 1. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.
  • Міхнюк У., Паўлаў Я. Канстанцін Езавітаў: матэрыялы да біяграфіі. — Маладосць №1. — 1995.
  • Чэмер А. [Анішчык А.] Партрэты. — Вільня: 2001.