Спэйс шатл: розьніца паміж вэрсіямі
Няма апісаньня зьменаў |
артаграфія |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:STS120LaunchHiRes.jpg|thumb| |
[[Файл:STS120LaunchHiRes.jpg|thumb|270px|Старт шатла [[Дыскаверы (шатл)|Дыскаверы]]]] |
||
'''Касьмічная транспартная сыстэма''' ({{мова-en|Space Transportation System}}), больш вядомая як '''Спэйс шатл''' (ад {{мова-en|Space shuttle|скарочана}} — касьмічны чалнок) — [[Злучаныя Штаты|амэрыканскі]] шматразовы транспартны [[касьмічны карабель]]. |
|||
⚫ | |||
Шатл запускаецца ў космас з дапамогай ракет-носьбітаў, ажыцьцяўляе манэўры на арбіце як касьмічны карабель і вяртаецца на Зямлю як [[самалёт]]. Разумелася, што шатлы будуць хадзіць, як чоўны, паміж калязямной арбітай і Зямлёй, дастаўляючы карысныя грузы ў абодвух кірунках. Пры распрацоўцы прадугледжвалася, што кожны з шатлаў павінен быў да 100 разоў стартаваць у [[космас]]. |
|||
⚫ | На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня [[2010]] года больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсніў шатл «Дыскаверы». Усяго з [[1975]] па [[1991]] год было пабудавана пяць шатлаў: «[[Калумбія (шатл)|Калумбія]]» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «[[Чэленджэр (шатл)|Чэленджэр]]» (падарваўся пры старце ў 1986), «[[Дыскаверы (шатл)|Дыскаверы]]», «[[Атлянтыс (шатл)|«Атлянтыс»]]» і «[[Індэвар (шатл)|Індэвар]]». C 14 па 26 траўня 2010 году спэйс шатл «[[Атлянтыс (шатл)|«Атлянтыс»]]» зьдзейсніў свой апошні (32-гі) палёт у космас. |
||
== Пабудаваныя шатлы == |
== Пабудаваныя шатлы == |
||
* [[Энтэрпрайз (шатл)|Энтэрпрайз]] (OV-101, атмасфэрныя тэсты, |
* [[Энтэрпрайз (шатл)|Энтэрпрайз]] (OV-101, атмасфэрныя тэсты, сьпісаны) |
||
* [[Патфайндэр (шатл)|Патфайндэр]] (OV-098, наземные тэсты) |
* [[Патфайндэр (шатл)|Патфайндэр]] (OV-098, наземные тэсты) |
||
* [[Калумбія (шатл)|Калумбія]] (OV-102, згарэў пры пасадцы ў 2003 годзе) |
* [[Калумбія (шатл)|Калумбія]] (OV-102, згарэў пры пасадцы ў 2003 годзе) |
Вэрсія ад 02:19, 13 ліпеня 2010
Касьмічная транспартная сыстэма (па-ангельску: Space Transportation System), больш вядомая як Спэйс шатл (ад анг. Space shuttle — касьмічны чалнок) — амэрыканскі шматразовы транспартны касьмічны карабель.
Шатл запускаецца ў космас з дапамогай ракет-носьбітаў, ажыцьцяўляе манэўры на арбіце як касьмічны карабель і вяртаецца на Зямлю як самалёт. Разумелася, што шатлы будуць хадзіць, як чоўны, паміж калязямной арбітай і Зямлёй, дастаўляючы карысныя грузы ў абодвух кірунках. Пры распрацоўцы прадугледжвалася, што кожны з шатлаў павінен быў да 100 разоў стартаваць у космас.
На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня 2010 года больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсніў шатл «Дыскаверы». Усяго з 1975 па 1991 год было пабудавана пяць шатлаў: «Калумбія» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «Чэленджэр» (падарваўся пры старце ў 1986), «Дыскаверы», ««Атлянтыс»» і «Індэвар». C 14 па 26 траўня 2010 году спэйс шатл ««Атлянтыс»» зьдзейсніў свой апошні (32-гі) палёт у космас.
Пабудаваныя шатлы
- Энтэрпрайз (OV-101, атмасфэрныя тэсты, сьпісаны)
- Патфайндэр (OV-098, наземные тэсты)
- Калумбія (OV-102, згарэў пры пасадцы ў 2003 годзе)
- Чэленджэр (OV-099, узарваўся пры старце ў 1986 годзе)
- Дыскаверы (OV-103, дзейнічае)
- Атлянтыс (OV-104, апошні палёт адбыўся ў 2010 годзе)
- Індэвар (OV-105, дзейнічае)