Памяць: розьніца паміж вэрсіямі
д робат дадаў: sq:Kujtesa |
Luckas-bot (гутаркі | унёсак) д робат дадаў: be:Памяць |
||
Радок 25: | Радок 25: | ||
[[ar:ذاكرة (بيولوجيا)]] |
[[ar:ذاكرة (بيولوجيا)]] |
||
[[ay:Amuyu]] |
[[ay:Amuyu]] |
||
[[be:Памяць]] |
|||
[[bg:Памет]] |
[[bg:Памет]] |
||
[[bn:স্মৃতি]] |
[[bn:স্মৃতি]] |
Вэрсія ад 13:39, 17 красавіка 2010
Па́мяць (у філязофскім азначэньні) — амбіцыя, прэтэнзія на тое, каб захоўваць вернасьць мінуламу, прасьцей усё тое што было, адбылося да таго, як мы выказаліся аб гэтым. Памяць можна падзяліць на паняць як накіраванасьць (visée) і памяць, якая мае на ўвазе рэч (chose visée). Калі мы нешта узгадваем мы міжволі адказваем на пытаньні: “што?”, “дзе?”, “калі?”. Такім чынам наша памяць арыентавана па часе, прывязана да пэўнага месца і ў ёй заўжды ёсьць наша суб'ектыўная ацэнка (усё праходзіць праз нашае “я”). У пэўным сэнсе памяць падобна на вельмі няясны вобраз, вельмі падобны на фантазію, што ставіць вялікія прэтэнзіі да ісьціннасьці прыгадваемага. Істотная характарыстыка памяці — яе своеасаблівая адборлівасьць, мы памятае самае лепшае для нас, тое ж што нам непрыемна падсьвядома імкнемся забыць.
Калектыўная памяць (паводле Морыса Хальбвакса). Нашы успаміны зьяўляюцца агульнымі, якія падзяляе пэўная група індывідаў. мы выклікаем успаміны, якія ідэнтыфікуюць нас у пэўнай групе, гэта патрабуе ад нас зьмяненьня свайго пункту погляду, на што мы у прынцыпе здольны. такім чынам мы атрымліваем доступ да падзеяў, рэканструяваных іншымі, адрознымі ад нас. І так выяўляем сваё месца ў чымсьці агульным, цэласным.
Справядлівая памяць. Можна казаць аб вернай, справядлівай памяці, таму што калектыўная памяць мае рысу маральнай абавязаннасьці ажыцьцяўляць справядлівасьць ці спрыяць яе ўвасабленьню.
Практыкуемая памяць — памяць, якой навучылі, прымусовае запамінаньне. Такім чынам, дзейнічае ў інтарэсах узгадваньня падзеяў агульнай гісторыі, прызнаных асновапалагаючымі для агульнай ідэнтычнасьці. Можа разумецца, як інструмэнт ідэалёгіі.
Уваскрашэньне ў памяці — адвольна ўзьнікаючыя ўспаміны, мае характар пачуцьця.
Выкліканьне ў памяці — мэтанакіраваная спроба знайсьці нешта ў памяці, па-грэцку: anamnesis або “пошук”.
Абавязак памяці — найбольш актуальны ў грамадзтвах зьнявечаных жахлівымі падзеямі ў гісторыі, аб якіх вельмі цяжка ўзгадаць. Уяўляе сабою адначасова найвышэйшую кропку выкарыстаньня памяці і злоўжываньня ёю. Ідэя справядлівасьці надае абавязку памяць ролю кіраваньня будучым.
Літаратура
- Рикёр П. Память, история, забвение. М.: Издательство гуманитарной литературы, 2004.
Вонкавыя спасылкі
Памяць — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў