Старалітва: розьніца паміж вэрсіямі
Няма апісаньня зьменаў |
Няма апісаньня зьменаў |
||
| Радок 2: | Радок 2: | ||
'''Старалітва''' (''Stara Litwa'') — назва пэўнай часткі [[літвіны|літвіноў-каталікоў]], якая почасту сустракаецца ў дакумэнтах [[каталіцтва|касьцёлу]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага княства Літоўскага]] цягам 16—18 ст. Гэтая зьява яшчэ не дасьледавана, але зразумела, што [[каталіцтва|каталіцкі]] клір вылучаў гэтую «старалітву» з кола [[літвіны|літвіноў-каталікоў]] па нейкіх агульных характэрных рысах. Можна зразумець, што «старалітва» захоўвала нейкія свае старажытныя рысы набажэнства ці абрадаў, мела адметныя [[рэлігія|рэлігійныя]] рысы. |
'''Старалітва''' (''Stara Litwa'') — назва пэўнай часткі [[літвіны|літвіноў-каталікоў]], якая почасту сустракаецца ў дакумэнтах [[каталіцтва|касьцёлу]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага княства Літоўскага]] цягам 16—18 ст. Гэтая зьява яшчэ не дасьледавана, але зразумела, што [[каталіцтва|каталіцкі]] клір вылучаў гэтую «старалітву» з кола [[літвіны|літвіноў-каталікоў]] па нейкіх агульных характэрных рысах. Можна зразумець, што «старалітва» захоўвала нейкія свае старажытныя рысы набажэнства ці абрадаў, мела адметныя [[рэлігія|рэлігійныя]] рысы. |
||
[[Расея|Расейскі]] навуковец І. Казлоўскі ў [[1869]] годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў [[каталіцтва|касьцёле]] [[ВКЛ|Вялікага княства Літоўскага]] 16—18 ст.: «''Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]], [[літвіны|літвіноў]], заснаваныя на [[Русь|рускіх]] пачатках''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 50</ref>. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў [[Русь|агульна-ўсходнеславянскія]] пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым. |
[[Расея|Расейскі]] навуковец І. Казлоўскі ў [[1869]] годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў [[каталіцтва|касьцёле]] [[ВКЛ|Вялікага княства Літоўскага]] 16—18 ст.: «''Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]], [[літвіны|літвіноў]], заснаваныя на [[Русь|рускіх]] пачатках''.»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 50</ref>. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў [[Русь|агульна-ўсходнеславянскія]] пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым. |
||
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «''Ад таго ж збору ([[Вільня|Віленскага]] [[каталіцтва|рыма-каталіцкага]] збору [[1685]] году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы 17 стагодзьдзя ў [[ВКЛ|Літве]] [[каталіцтва|рымска-каталіцкія духоўныя]] насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць [[праваслаўе|праваслаўныя]] сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Польшчы]] ў [[1772]] годзе, галоўнымі заступнікамі [[ВКЛ|вялікіх князёў літоўскіх]] лічыліся ў мясцовых [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік [[Расея|Расеі]]; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка [[ВКЛ|Літвы]] ўпершыню ў [[1604]] годзе. З гэтага ясна бачна, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на [[Жмудзь|Жмудзі]], у асяродзьдзі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] панавалі ня іншыя, як [[Русь|рускія]] пачаткі, то бо "старалітва"''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51</ref>. |
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «''Ад таго ж збору ([[Вільня|Віленскага]] [[каталіцтва|рыма-каталіцкага]] збору [[1685]] году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы 17 стагодзьдзя ў [[ВКЛ|Літве]] [[каталіцтва|рымска-каталіцкія духоўныя]] насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць [[праваслаўе|праваслаўныя]] сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Польшчы]] ў [[1772]] годзе, галоўнымі заступнікамі [[ВКЛ|вялікіх князёў літоўскіх]] лічыліся ў мясцовых [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік [[Расея|Расеі]]; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка [[ВКЛ|Літвы]] ўпершыню ў [[1604]] годзе. З гэтага ясна бачна, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на [[Жмудзь|Жмудзі]], у асяродзьдзі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] панавалі ня іншыя, як [[Русь|рускія]] пачаткі, то бо "старалітва"''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51.</ref>. |
||
== У мастацтве == |
== У мастацтве == |
||
Вэрсія ад 13:53, 1 лютага 2010
Старалітва (Stara Litwa) — назва пэўнай часткі літвіноў-каталікоў, якая почасту сустракаецца ў дакумэнтах касьцёлу Вялікага княства Літоўскага цягам 16—18 ст. Гэтая зьява яшчэ не дасьледавана, але зразумела, што каталіцкі клір вылучаў гэтую «старалітву» з кола літвіноў-каталікоў па нейкіх агульных характэрных рысах. Можна зразумець, што «старалітва» захоўвала нейкія свае старажытныя рысы набажэнства ці абрадаў, мела адметныя рэлігійныя рысы.
Расейскі навуковец І. Казлоўскі ў 1869 годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў касьцёле Вялікага княства Літоўскага 16—18 ст.: «Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі рыма-каталікоў, літвіноў, заснаваныя на рускіх пачатках.»[1]. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў агульна-ўсходнеславянскія пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым.
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «Ад таго ж збору (Віленскага рыма-каталіцкага збору 1685 году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы 17 стагодзьдзя ў Літве рымска-каталіцкія духоўныя насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць праваслаўныя сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу Польшчы ў 1772 годзе, галоўнымі заступнікамі вялікіх князёў літоўскіх лічыліся ў мясцовых рыма-каталікоў св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік Расеі; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка Літвы ўпершыню ў 1604 годзе. З гэтага ясна бачна, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на Жмудзі, у асяродзьдзі рыма-каталікоў панавалі ня іншыя, як рускія пачаткі, то бо "старалітва"»[2].
У мастацтве
«Старалітва» — таксама назва беларускага музычнага гурта, які выконвае старажытную музыку.