Смаргонскі раён: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
абнаўленьне зьвестак, дапаўненьне
Радок 16: Радок 16:
| Кіраўнік =
| Кіраўнік =
|Назва пасады кіраўніка =
|Назва пасады кіраўніка =
| Насельніцтва = 57,5 тыс.
| Насельніцтва = 56,4 тыс.
|Год перапісу = 2006
|Год перапісу = 2008
|Адсотак ад насельніцтва =
|Адсотак ад насельніцтва =
|Месца паводле насельніцтва =
|Месца паводле насельніцтва =
|Шчыльнасьць = 38,33
|Шчыльнасьць = 37,6
|Месца паводле шчыльнасьці =
|Месца паводле шчыльнасьці =
|Нацыянальны склад =
|Нацыянальны склад =
Радок 50: Радок 50:
}}
}}


'''Смарго́нскі раё́н''' — адміністрацыйная адзінка на паўночным усходзе [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Плошча раёну складае 1,5 тыс. км². Насельніцтва — 57,5 тыс. чалавек ([[2006]]). Адміністрацыйны цэнтар — [[места]] [[Смаргонь]].
'''Смарго́нскі раё́н''' — адміністрацыйная адзінка на паўночным усходзе [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Плошча раёну складае 1,5 тыс. км². Насельніцтва — 56,4 тыс. чалавек ([[2008]]). Адміністрацыйны цэнтар — [[места]] [[Смаргонь]].


== Геаграфічнае становішча ==
== Геаграфічнае становішча ==
Радок 71: Радок 71:


== Насельніцтва ==
== Насельніцтва ==
Насельніцтва раёну складае 57,5 тысячаў чалавек
Насельніцтва раёну на 1.01.2008 складае 56,4 тысячаў чалавек.<ref>[http://www.emaps-online.com/rus_win/maps/oblast/obl_grodno/regions/reg_smorgon/map.shtml Мапы і агульныя зьвесткі на emaps-online]</ref>

Нацыянальны склад насельніцтва (паводле перапісу [[1999]])
* [[беларусы]] — 83%;
* [[расейцы]] — 11,5%;
* [[украінцы]] — 2,4%;
* [[палякі]] — 2,1%;
* іншыя нацыянальнасці — 1%.


У Смаргонскім раёне зарэгістраваная і дзейнічак 21 рэлігійная абшчына 5-ці канфэсіяў:
У Смаргонскім раёне зарэгістраваная і дзейнічак 21 рэлігійная абшчына 5-ці канфэсіяў:
*9 рымска-каталіцкіх;
* 9 рымска-каталіцкіх;
*9 праваслаўных;
* 9 праваслаўных;
*1 Сьведак Еговы;
* 1 Сьведак Еговы;
*1 Хрысьціянаў Веры Эвангельскай;
* 1 Хрысьціянаў Веры Эвангельскай;
*1 Эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў.
* 1 Эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў.<ref>[http://smorgon.grodno-region.by/ru/social/religion Рэлігія // Сайт Смаргонскага райвыканкаму]</ref>


== Гаспадарчая дзейнасьць ==
== Гаспадарчая дзейнасьць ==
Радок 92: Радок 99:
*[[20 студзеня]] [[1960]]: Смаргонскі раён — у складзе Гарадзенскай вобласьці.
*[[20 студзеня]] [[1960]]: Смаргонскі раён — у складзе Гарадзенскай вобласьці.
*[[1985]]: места [[Смаргонь]] было вылучанае ў асобную адміністрацыйную адзінку абласнога падпарадкаваньня.
*[[1985]]: места [[Смаргонь]] было вылучанае ў асобную адміністрацыйную адзінку абласнога падпарадкаваньня.
*[[5 лістапада]] [[1996]]: Смаргонскі раён і места Смаргонь былі аб'яднаныя ў адну адміністрацыйную адзінку раённага падпарадкаваньня.
*[[5 лістапада]] [[1996]]: Смаргонскі раён і места Смаргонь былі аб'яднаныя ў адну адміністрацыйную адзінку раённага падпарадкаваньня.<ref>[http://www.bankzakonov.com/d2008/time74/lav74553.htm Указ Президента Республики Беларусь от 5 ноября 1996 г. №454 "Об объединении Сморгонского района и города Сморгони в одну административную единицу"]</ref>


== Выбітныя асобы ==
== Выбітныя асобы ==
Радок 101: Радок 108:


Захаваліся помнікі архітэктуры: руіны вялікалітоўскага замка ў в. [[Крэва]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і сядзіба ў в. [[Жодзішкі]], капліца ў в. [[Алянец]], касьцёл сьвятога Тадэвуша ў в. [[Вішнеў]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў в. [[Войстам]], царква ў в. [[Выгаляненты]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў д. [[Данюшава]], палацава-паркавы ансамбаль у в. [[Залесьсе]], царква Ўсіх Смуткуючых у в. [[Кеўлы]], сьвіран і сядзіба Ф.Багушэвіча ў в. [[Кушляны]], Сьвята-Пакроўская царква ў в. [[Міхневічы]], касьцёл Маці Божай у в. [[Нястанішкі]], Сьвята-Петра-Паўлаўская царква у в. [[Сьвятляны]], касьцёл Маці Божай Ружанцовай у в. [[Солы]].
Захаваліся помнікі архітэктуры: руіны вялікалітоўскага замка ў в. [[Крэва]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і сядзіба ў в. [[Жодзішкі]], капліца ў в. [[Алянец]], касьцёл сьвятога Тадэвуша ў в. [[Вішнеў]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў в. [[Войстам]], царква ў в. [[Выгаляненты]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў д. [[Данюшава]], палацава-паркавы ансамбаль у в. [[Залесьсе]], царква Ўсіх Смуткуючых у в. [[Кеўлы]], сьвіран і сядзіба Ф.Багушэвіча ў в. [[Кушляны]], Сьвята-Пакроўская царква ў в. [[Міхневічы]], касьцёл Маці Божай у в. [[Нястанішкі]], Сьвята-Петра-Паўлаўская царква у в. [[Сьвятляны]], касьцёл Маці Божай Ружанцовай у в. [[Солы]].

==Крыніцы і заўвагі==
{{зноскі}}


== Літаратура ==
== Літаратура ==
Радок 106: Радок 116:


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://grodno-region.gov.by/ru/oblast/regions/smorgon Смаргонскі раён // Гарадзенскі аблвыканкам]{{ref-ru}}
* [http://radzima.org/pub/miesta.php?lang=by&rajon_id1=hrsm Здымкі на Radzima.org]
* [http://radzima.org/pub/miesta.php?lang=by&rajon_id1=hrsm Здымкі на Radzima.org]



Вэрсія ад 05:04, 23 студзеня 2009

Смаргонскі раён

Сьцяг
Агульныя зьвесткі
Краіна Беларусь
Статус раён Беларусі
Уваходзіць у Гарадзенская вобласьць
Адміністрацыйны цэнтар Смаргонь
Дата ўтварэньня 15 студзеня 1940
Кіраўнік Генадзь Харужык[d][1]
Насельніцтва (2008) 56,4 тыс.
Шчыльнасьць 37,6 чал./км²
Плошча 1,5 тыс. км²
Вышыня па-над узр. м.
 · сярэдняя вышыня

 149 м[2]
Месцазнаходжаньне Смаргонскага раёну
Смаргонскі раён на мапе
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC +2
Тэлефонны код +375-15-92
Паштовыя індэксы 231 0хх
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Смарго́нскі раё́н — адміністрацыйная адзінка на паўночным усходзе Гарадзенскай вобласьці Беларусі. Плошча раёну складае 1,5 тыс. км². Насельніцтва — 56,4 тыс. чалавек (2008). Адміністрацыйны цэнтар — места Смаргонь.

Геаграфічнае становішча

Смаргонскі раён мяжуе з Ашмянскім і Астравецкім раёнамі Гарадзенскай вобласьці, Валожынскім, Вялейскім і Маладэчанскім раёнамі Менскай вобласьці.

Раён выцягнуць з поўначы на поўдзень на 67 км і з захаду на ўсход на 35 км. Найбольшая працягласьць тэрыторыі раёну — з паўднёвага захаду на паўночны ўсход – 68 км.

Рэльеф і карысныя выкапні

Значная частка раёну занятая Нарачанска-Вялейскай нізінай, на поўдні — частка Ашмянскага ўзвышша. Пераважаюць вышыні 140 — 200 м, максымальная — 320 м (гара Мілідаўская).

Карысныя выкапні: торф, пяскова-жвіровы матэрыял, пяскі, гліны і суглінкі для грубай керамікі, бузы.

Клімат і расьліннасьць

Клімат умерана кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня -6,3 °С, ліпеня 17 °С. Сярэднярочная колькасьць ападкаў складае 645 мм. Працягласьць вэгетацыйнага пэрыяду 189 дзён.

Лясы (38% тэрыторыі раёну) пераважна хваёвыя, яловыя, бярозавыя. На тэрыторыі раёну знаходзіцца частка нацыянальнага парку Нарачанскі, біялягічны заказьнік дзяржаўнага значэньня Дубатоўскае.

Гідраграфія

Усе рэкі і вадаёмы на тэрыторыі раёну належаць басэйну ракі Нёман, а ў яго складзе — да басэйну Балтыйскага мора. Найбуйнейшая рака — Вяльля з прытокамі Ашмянка, Оксна. Найвялікшыя азёры ў раёне — Сьвірскае і Вішнеўскае. Балоты займаюць 3,8% тэрыторыі.

Насельніцтва

Насельніцтва раёну на 1.01.2008 складае 56,4 тысячаў чалавек.[3]

Нацыянальны склад насельніцтва (паводле перапісу 1999)

У Смаргонскім раёне зарэгістраваная і дзейнічак 21 рэлігійная абшчына 5-ці канфэсіяў:

  • 9 — рымска-каталіцкіх;
  • 9 — праваслаўных;
  • 1 — Сьведак Еговы;
  • 1 — Хрысьціянаў Веры Эвангельскай;
  • 1 — Эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў.[4]

Гаспадарчая дзейнасьць

Пад сельгасугодзьдзі занятыя 49,3 % тэрыторыі. Асноўныя галіны сельскай гаспадаркі — мясомалочная жывёлагадоўля, вырошчваюць збожжавыя і кармавыя культуры, бульбу, лён.

Прадпрыемствы: будаўнічых матэрыялаў, харчовай, дрэваапрацоўчай і мэталаапрацоўчай прамысловасьці. Цэнтар промыслаў знаходзіцца ў в. Крэва.

Па тэрыторыі раёну праходзіць чыгуначная лінія і аўтадарога Менск - Вільня, места Смаргонь зьвязанае аўтадарогамі са Сьвірру, Вялейкай, Маладэчна, Ашмянамі.

Гісторыя

Выбітныя асобы

Інфармацыя для турыстаў

Музэй-сядзіба Францішка Багушэвіча «Кушляны», літаратурны музэй-сядзіба Міхала Клеафаса Агінскага ў в. Залесьсе.

Захаваліся помнікі архітэктуры: руіны вялікалітоўскага замка ў в. Крэва, касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і сядзіба ў в. Жодзішкі, капліца ў в. Алянец, касьцёл сьвятога Тадэвуша ў в. Вішнеў, касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў в. Войстам, царква ў в. Выгаляненты, касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў д. Данюшава, палацава-паркавы ансамбаль у в. Залесьсе, царква Ўсіх Смуткуючых у в. Кеўлы, сьвіран і сядзіба Ф.Багушэвіча ў в. Кушляны, Сьвята-Пакроўская царква ў в. Міхневічы, касьцёл Маці Божай у в. Нястанішкі, Сьвята-Петра-Паўлаўская царква у в. Сьвятляны, касьцёл Маці Божай Ружанцовай у в. Солы.

Крыніцы і заўвагі

Літаратура

  • Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г.П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И.И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648с. ISBN 978-985-11-0384-9

Вонкавыя спасылкі