Марк Шагал: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
W.V.-S. (гутаркі | унёсак)
Дадаў публічныя зборы. Трэба бедзе перакласьці гарады.
д Робат: аўтафарматаваньне артыкула
Радок 1: Радок 1:
[[Выява:Marc Chagall 1941.jpg|міні|175пкс|справа|Марк Шаґал.<br> 4 ліпеня 1941.<br> ''Фота Carl Van Vechten'']]
[[Выява:Marc Chagall 1941.jpg|міні|175пкс|Марк Шаґал.<br> 4 ліпеня 1941.<br> ''Фота Carl Van Vechten'']]
[[Image:Yury Pen - Portrait of Marc Chagall.jpg|thumb|Партрэт М.Шагала працы Ю.Пэна]]
[[Выява:Yury Pen - Portrait of Marc Chagall.jpg|міні|Партрэт М.Шагала працы Ю.Пэна]]


'''Марк Захаравіч Шагал''' ({{lang-fr|Marc Chagall}}) ([[25 чэрвеня]] (новы стыль: [[7 ліпеня]]) [[1887]] — [[28 сакавіка]] [[1985]]) — беларускі й францускі мастак.
'''Марк Захаравіч Шагал''' ({{мова-fr|Marc Chagall}}) ([[25 чэрвеня]] (новы стыль: [[7 ліпеня]]) [[1887]] — [[28 сакавіка]] [[1985]]) — беларускі й францускі мастак.


Нарадзіўся ў [[Віцебск]]у ў сям'і Хацкеля (Захара) і Фейгі-Iты Шаґал. Пачатковыя заняткі па маляваньні меў у [[Школа жывапісу і малюнка Юдэля Пэна|Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна]] ([[1906]]).
Нарадзіўся ў [[Віцебск]]у ў сям'і Хацкеля (Захара) і Фейгі-Iты Шаґал. Пачатковыя заняткі па маляваньні меў у [[Школа жывапісу і малюнка Юдэля Пэна|Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна]] ([[1906]]).

Вэрсія ад 01:41, 8 кастрычніка 2008

Марк Шаґал.
4 ліпеня 1941.
Фота Carl Van Vechten
Партрэт М.Шагала працы Ю.Пэна

Марк Захаравіч Шагал (па-француску: Marc Chagall) (25 чэрвеня (новы стыль: 7 ліпеня) 188728 сакавіка 1985) — беларускі й францускі мастак.

Нарадзіўся ў Віцебску ў сям'і Хацкеля (Захара) і Фейгі-Iты Шаґал. Пачатковыя заняткі па маляваньні меў у Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна (1906).

У 1907 паехаў у Санкт-Пецярбург. У 1907-1908 вучыўся ў Малявальнай школе Таварыства заахвочваньня мастакоў і малявальных клясах С. Зайдэнбэрга, a ў 1909-1910 — у Прыватнай мастацкай школе Званцавай пад кіраўніцтвам Льва Бакста. Здолеў прадаць калекцыянеру й мецэнату Максіму Вінавэру дзьве карціны, атрымаў ад яго стыпэндыю на навучаньне ў Парыжы1910).

У Парыжы наведваў акадэміі La Palette і Grande Chaumiére. Жыў у асяродзьдзі мастакоў-авангардыстаў у інтэрнаце «Вулей» (La Ruche) на Манпарнасе. Падтрымоўваў знаёмствы з Гіёмам Апалінэрам, Фэрнанам Лежэ, Андрэ Сальмонам, Рабэрам Дэлёнэ, Жанам Мецэнжэ, Блезам Сандрарам. У гэты час пачынаецца першая сур’ёзная зацікаўленасьць ягонай творчасьцю. У 1914 у Бэрліне павінная адбыцца ягоная першая пэрсанальная выстава.

Перад пачаткам Першае сусьветнае вайны прыехаў ў Віцебск. Kалі фронт наблізіўся, зьехаў у 1916 у Петраград. У 1918 прызначаны камісарам Віцебскага губернскага аддзела народнае адукацыі. Стварыў, а пазьней і ўзначаліў Віцебскую народную мастацкую школу (потым Першая народная мастацкая вучэльня). Запрасіў на працу ў Віцебск мастакоў-авангардыстаў, м. інш. Казіміра Малевіча.

У 1920 зьехаў у Маскву, працаваў у Дзяржаўным жыдоўскім Камэрным тэатры (1920-1922). Займаўся тэатральным мастацтвам — стварэньнем дэкарацыяў і дызайнам касьцюмаў, сцэнаграфіяй.

У 1922 зьехаў у Бэрлін, адтуль у 1923 у Парыж. Захапіўся гравюрай і літаграфіяй. У 1923-1931 па замове Амбруаза Валяра выканаў некалькі цыклаў гравюраў да басьняў Ляфантэна, «Мёртвых душаў» Гогаля, да Бібліі.

У 1937 атрымаў францускае грамадзянства.

У 1941-1948 жыў у ЗША й Мэксіцы.

У пасьляваенны пэрыяд займаўся таксама манумэнтальным мастацтвам. Cтварыў вітражы для касьцёлаў у Мэцы i Рэймсе (Францыя), Цурыху (Швэйцарыя), для Габрэйскага ўнівэрсытэта (Ерусалім). Зрабіў мазаікі і габэлены для Парлямэнта Ізраіля ў Ерусаліме, пано для Мэтраполітэн-опэры ў Ню-Ёрку (ЗША), пляфоны для Гранд-опэры ў Парыжы (Францыя).

Найбольш вядомы як жывапісец. Ягонае мастацтва вызначалася яркаю асаблівасьцю. Стварыў індывідуальны фантастычны стыль. Прадстаўлены ва ўсіх буйнейшых музэях сьвету.

Ганаровы доктар унівэрсытэтаў Глазга, Брандыс (Масачусэтс, ЗША), Нотр-Дам (Індыяна, ЗША). Ганаровы сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і пісьменства (1959). Кавалер Вялікага крыжа Ганаровай легіі (1978).

Памёр у горадзе Сэн Поль дэ Ванс (Францыя). Пахаваны на мясцовых могілках.

Да канца жыцьця ў ягонай творчасьці назіраліся «віцебскія» матывы.

Шагалавыя словы

  • "Усе колеры гэта сябры сваіх суседзяў і каханкі сваіх адваротнасьцяў."
  • "Выключна каханьне цікавіць мяне, і мяне клапоцяць толькі тыя рэчы, якія круцяцца вакол каханьня."
  • "У нашым жыцьці, як і на мастаковай палітры, ёсьць адзіны колер, што акрэсьлівае значэньне жыцьця мастацтва. Гэта колер каханьня."
  • "Выдатнае мастацтва пачынаецца там, дзе сканчаецца натура."

Публічныя зборы

Аргентына

  • Museo Nacional de Bellas Artes, Buenos Aires

Арменія

  • National Gallery of Armenia, Yerevan

Аўстрыя

  • Albertina, Vienna

Бразілія

  • Museu de Arte Contemporânea da Universidade de São Paulo, São Paulo
  • Museo de Arte de São Paulo Assis Chateaubriand - MASP, São Paulo
  • Museu Nacional de Belas Artes, Rio de Janeiro

Бэльгія

  • Musée d’Art Moderne Bruxelles, Brussels
  • Musée d’Art Moderne et Contemporain (MAMAC), Liège

Гішпанія

  • Museo-Casa de la Asegurada, Alicante
  • Museo de Bellas Artes de A Coruña, Coruna
  • Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid

Злучанае Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірляндыі

  • Southampton City Art Gallery (SCAG), Southampton
  • Tate Britain, London

Злучаныя Штаты Амэрыкі

  • Fine Arts Museum of San Francisco, San Francisco, CA
  • Harry Ransom Center, Austin, TX
  • Housatonic Museum of Art, Bridgeport, CT
  • Kreeger Museum, Washington, DC
  • Los Angeles County Museum of Art - LACMA, Los Angeles, CA
  • Miami University Art Museum, Oxford, OH
  • MIT List Visual Arts Center, Cambridge, MA
  • Museum of Modern Art (MoMA), New York City, NY
  • Nora Eccles Harrison Museum of Art, East Logan, UT
  • Norton Museum of Art, West Palm Beach, FL
  • Polk Museum of Art, Lakeland, FL
  • Portland Art Museum, Portland, OR
  • Saginaw Art Museum, Saginaw, MI
  • Saint Louis Art Museum, Saint Louis, MO
  • Santa Barbara Museum of Art, Santa Barbara, CA
  • Speed Art Museum, Louisville, KY
  • Solomon R. Guggenheim Museum, New York City, NY
  • The Art Institute of Chicago, Chicago, IL
  • The Baltimore Museum of Art, Baltimore, MD
  • The Jewish Museum of New York, New York City, NY
  • The Katzen Arts Center at American University, Washington, DC
  • The Metropolitan Museum of Art, New York City, NY
  • The University of Michigan Museum of Art (UMMA), Ann Arbor, MI
  • University of Wyoming Art Museum, Laramie, WY
  • Williams College Museum of Art, Williamstown, MA

Ізраіль

  • Haifa Museum of Art, Haifa
  • Herzliya Museum of Contemporary Art, Herzliya
  • Tel Aviv Museum of Art, Tel-Aviv

Іран

  • Tehran Museum of Contemporary Art, Tehran

Італія

  • Ca’ Pesaro, Venice
  • Ca’la Ghironda - Museo d’Arte Classica, Moderna e Contemporanea, Zola Predosa (BO)
  • Peggy Guggenheim Collection, Venice

Калумбія

  • Museo Botero, Santafé de Bogota

Канада

  • Carleton University Art Gallery, Ottawa, ON
  • National Gallery of Canada - Musée des beaux-arts du Canada, Ottawa, ON
  • The Nickle Arts Museum, Calgary, AB
  • The Montreal Museum of Fine Arts - Musée des beaux-arts de Montréal, Montreal, QC
  • Vancouver Art Gallery, Vancouver, BC
  • Winnipeg Art Gallery, Winnipeg, Manitoba

Нарвэгія

  • Tale Art Museum, Lillestrøm

Нідэрлянды

  • Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam

Нямеччына

  • Buchheim Museum der Phantasie - Sammlung Buchheim, Bernried
  • Kunsthalle Bremen, Bremen
  • Museum Ludwig, Cologne
  • Museum Folkwang Essen, Essen
  • KEOM Karl Ernst Osthaus Museum, Hagen
  • Sprengel Museum Hannover, Hannover
  • Städtische Galerie Villa Zanders, Bergisch Gladbach
  • Von der Heydt Museum, Wuppertal

Партугалія

  • Berardo Museum - Collection of Modern and Contemporary Art, Lisbon

Польшча

  • Muzeum Sztuki w Lodz, Lodz

Расея

  • Московский музей современного искусства (MMOMA), Масква
  • Государственная Третьяковская Галерея, Масква

Угоршчына

  • Museum of Fine Arts - Budapest, Budapest

Фінляндыя

  • Ateneum Art Museum, Helsinki
  • Valtion Taidemuseo Statens Konstmuseum - Finnish National Gallery, Helsinki

Францыя

  • BnF Site Richelieu, Paris
  • Centre Pompidou - Musée National d’Art Moderne, Paris
  • Musée d’art moderne de Céret, Céret
  • Musée d’Art moderne de Saint-Etienne, Saint-Etienne
  • Musée d’Art Moderne et Contemporain (MAMCS), Strasbourg
  • Musée Marc Chagall, Nice

Швэйцарыя

  • Fondation Pierre Gianadda, Martigny
  • Kunstmuseum Basel, Basel
  • Kunsthaus Zürich, Zurich
  • Schaulager, Münchenstein / Basel

Швэцыя

  • Göteborgs konstmuseum, Göteborg

Японія

  • Bridgestone Museum of Art, Tokyo
  • Fukuoka Art Museum, Fukuoka
  • Hiroshima Museum of Art, Hiroshima
  • Ikeda Museum of 20th Century Art, Shizuoka
  • Kawamura Memorial Museum of Art, Chiba
  • Mie Prefectural Art Museum, Tsu City
  • National Museum of Modern Art Kyoto (MOMAK), Kyoto
  • Pola Museum of Art, Kanagawa
  • The National Museum of Modern Art (MOMAT), Tokyo
  • The National Museum of Western Art (NMWA), Tokyo

Catalogues Raisonnés

  • Жывапіс: каталёга не існуе.
  • Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія гравюры): Cramer P. Marc Chagall. The Illustrated Books. Catalogue Raisonné. Geneva, 1995.
  • Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія літаграфіі): Sorlier С. Chagall's Illustrated Books. Catalogue Raisonné. 1993.
  • Аўтарскія літаграфіі ў часапісе Derrière le Miroir: Maier-Preusker W. Katalog der graphischen Werke von Marc Chagall in der Edition Derrière le Miroir. 1950-1982. Wien, 2004. ISBN 3-900208-05-0.
  • Гравюры: Kornfeld E. W. Marc Chagall. Catalogue raisonné de l’oeuvre gravé / Verzeichnis der Kupferstiche, Radierungen und Holzschnitte von Marc Chagall. Volume I / Band I: 1922-1966. Bern, 1971.
  • Кераміка: Doschka R. Marc Chagall: Ceramic Masterpieces. 2003.
  • Кераміка й скульптура: Malraux A., Sorlier С. Die Keramiken und Skulpturen von Chagall. 1972.
  • Літаграфіі: Mourlot F. Chagall. Lithographe: 1922-1957. 1960. Lithographe II: 1957-1962. 1963. Lithographe III: 1962-1968. 1969. Lithographe IV: 1969-1973. 1974. Sorlier C. Lithographe V: 1974-1979. 1984. Lithographe VI: 1980-1985. 1986.
  • Літаграфіі, якія выканаў Шарль Сарліе і аўтарызаваў Марк Шаґал: Sorlier C. Chagall lithographe, 1974-1979. Monte-Carlo, 1984. Chagall lithographe, 1980-1985. Monte-Carlo, 1986.
  • Монатыпіі: Leymarie J. Monotypes. 1961-1965. 1966. Cramer G. Marc Chagall. Monotypes II: 1966-1975. 1976.
  • Плякат: Sorlier C., Adhemar J. Chagall Poster. Catalogue Raisonné. 1975.

Вонкавыя спасылкі

Марк Шагалсховішча мультымэдыйных матэрыялаў

  • oseculoprodigioso.blogspot.com/2005/07/chagall-marc-modernismo.html The Prodigious Century