Марк Шагал: розьніца паміж вэрсіямі
Дадаў публічныя зборы. Трэба бедзе перакласьці гарады. |
д Робат: аўтафарматаваньне артыкула |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Выява:Marc Chagall 1941.jpg|міні|175пкс |
[[Выява:Marc Chagall 1941.jpg|міні|175пкс|Марк Шаґал.<br> 4 ліпеня 1941.<br> ''Фота Carl Van Vechten'']] |
||
[[ |
[[Выява:Yury Pen - Portrait of Marc Chagall.jpg|міні|Партрэт М.Шагала працы Ю.Пэна]] |
||
'''Марк Захаравіч Шагал''' ({{ |
'''Марк Захаравіч Шагал''' ({{мова-fr|Marc Chagall}}) ([[25 чэрвеня]] (новы стыль: [[7 ліпеня]]) [[1887]] — [[28 сакавіка]] [[1985]]) — беларускі й францускі мастак. |
||
Нарадзіўся ў [[Віцебск]]у ў сям'і Хацкеля (Захара) і Фейгі-Iты Шаґал. Пачатковыя заняткі па маляваньні меў у [[Школа жывапісу і малюнка Юдэля Пэна|Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна]] ([[1906]]). |
Нарадзіўся ў [[Віцебск]]у ў сям'і Хацкеля (Захара) і Фейгі-Iты Шаґал. Пачатковыя заняткі па маляваньні меў у [[Школа жывапісу і малюнка Юдэля Пэна|Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна]] ([[1906]]). |
Вэрсія ад 01:41, 8 кастрычніка 2008
Марк Захаравіч Шагал (па-француску: Marc Chagall) (25 чэрвеня (новы стыль: 7 ліпеня) 1887 — 28 сакавіка 1985) — беларускі й францускі мастак.
Нарадзіўся ў Віцебску ў сям'і Хацкеля (Захара) і Фейгі-Iты Шаґал. Пачатковыя заняткі па маляваньні меў у Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна (1906).
У 1907 паехаў у Санкт-Пецярбург. У 1907-1908 вучыўся ў Малявальнай школе Таварыства заахвочваньня мастакоў і малявальных клясах С. Зайдэнбэрга, a ў 1909-1910 — у Прыватнай мастацкай школе Званцавай пад кіраўніцтвам Льва Бакста. Здолеў прадаць калекцыянеру й мецэнату Максіму Вінавэру дзьве карціны, атрымаў ад яго стыпэндыю на навучаньне ў Парыжы (з 1910).
У Парыжы наведваў акадэміі La Palette і Grande Chaumiére. Жыў у асяродзьдзі мастакоў-авангардыстаў у інтэрнаце «Вулей» (La Ruche) на Манпарнасе. Падтрымоўваў знаёмствы з Гіёмам Апалінэрам, Фэрнанам Лежэ, Андрэ Сальмонам, Рабэрам Дэлёнэ, Жанам Мецэнжэ, Блезам Сандрарам. У гэты час пачынаецца першая сур’ёзная зацікаўленасьць ягонай творчасьцю. У 1914 у Бэрліне павінная адбыцца ягоная першая пэрсанальная выстава.
Перад пачаткам Першае сусьветнае вайны прыехаў ў Віцебск. Kалі фронт наблізіўся, зьехаў у 1916 у Петраград. У 1918 прызначаны камісарам Віцебскага губернскага аддзела народнае адукацыі. Стварыў, а пазьней і ўзначаліў Віцебскую народную мастацкую школу (потым Першая народная мастацкая вучэльня). Запрасіў на працу ў Віцебск мастакоў-авангардыстаў, м. інш. Казіміра Малевіча.
У 1920 зьехаў у Маскву, працаваў у Дзяржаўным жыдоўскім Камэрным тэатры (1920-1922). Займаўся тэатральным мастацтвам — стварэньнем дэкарацыяў і дызайнам касьцюмаў, сцэнаграфіяй.
У 1922 зьехаў у Бэрлін, адтуль у 1923 у Парыж. Захапіўся гравюрай і літаграфіяй. У 1923-1931 па замове Амбруаза Валяра выканаў некалькі цыклаў гравюраў да басьняў Ляфантэна, «Мёртвых душаў» Гогаля, да Бібліі.
У 1937 атрымаў францускае грамадзянства.
У 1941-1948 жыў у ЗША й Мэксіцы.
У пасьляваенны пэрыяд займаўся таксама манумэнтальным мастацтвам. Cтварыў вітражы для касьцёлаў у Мэцы i Рэймсе (Францыя), Цурыху (Швэйцарыя), для Габрэйскага ўнівэрсытэта (Ерусалім). Зрабіў мазаікі і габэлены для Парлямэнта Ізраіля ў Ерусаліме, пано для Мэтраполітэн-опэры ў Ню-Ёрку (ЗША), пляфоны для Гранд-опэры ў Парыжы (Францыя).
Найбольш вядомы як жывапісец. Ягонае мастацтва вызначалася яркаю асаблівасьцю. Стварыў індывідуальны фантастычны стыль. Прадстаўлены ва ўсіх буйнейшых музэях сьвету.
Ганаровы доктар унівэрсытэтаў Глазга, Брандыс (Масачусэтс, ЗША), Нотр-Дам (Індыяна, ЗША). Ганаровы сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і пісьменства (1959). Кавалер Вялікага крыжа Ганаровай легіі (1978).
Памёр у горадзе Сэн Поль дэ Ванс (Францыя). Пахаваны на мясцовых могілках.
Да канца жыцьця ў ягонай творчасьці назіраліся «віцебскія» матывы.
Шагалавыя словы
- "Усе колеры гэта сябры сваіх суседзяў і каханкі сваіх адваротнасьцяў."
- "Выключна каханьне цікавіць мяне, і мяне клапоцяць толькі тыя рэчы, якія круцяцца вакол каханьня."
- "У нашым жыцьці, як і на мастаковай палітры, ёсьць адзіны колер, што акрэсьлівае значэньне жыцьця мастацтва. Гэта колер каханьня."
- "Выдатнае мастацтва пачынаецца там, дзе сканчаецца натура."
Публічныя зборы
Аргентына
- Museo Nacional de Bellas Artes, Buenos Aires
Арменія
- National Gallery of Armenia, Yerevan
Аўстрыя
- Albertina, Vienna
Бразілія
- Museu de Arte Contemporânea da Universidade de São Paulo, São Paulo
- Museo de Arte de São Paulo Assis Chateaubriand - MASP, São Paulo
- Museu Nacional de Belas Artes, Rio de Janeiro
Бэльгія
- Musée d’Art Moderne Bruxelles, Brussels
- Musée d’Art Moderne et Contemporain (MAMAC), Liège
Гішпанія
- Museo-Casa de la Asegurada, Alicante
- Museo de Bellas Artes de A Coruña, Coruna
- Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid
Злучанае Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірляндыі
- Southampton City Art Gallery (SCAG), Southampton
- Tate Britain, London
Злучаныя Штаты Амэрыкі
- Fine Arts Museum of San Francisco, San Francisco, CA
- Harry Ransom Center, Austin, TX
- Housatonic Museum of Art, Bridgeport, CT
- Kreeger Museum, Washington, DC
- Los Angeles County Museum of Art - LACMA, Los Angeles, CA
- Miami University Art Museum, Oxford, OH
- MIT List Visual Arts Center, Cambridge, MA
- Museum of Modern Art (MoMA), New York City, NY
- Nora Eccles Harrison Museum of Art, East Logan, UT
- Norton Museum of Art, West Palm Beach, FL
- Polk Museum of Art, Lakeland, FL
- Portland Art Museum, Portland, OR
- Saginaw Art Museum, Saginaw, MI
- Saint Louis Art Museum, Saint Louis, MO
- Santa Barbara Museum of Art, Santa Barbara, CA
- Speed Art Museum, Louisville, KY
- Solomon R. Guggenheim Museum, New York City, NY
- The Art Institute of Chicago, Chicago, IL
- The Baltimore Museum of Art, Baltimore, MD
- The Jewish Museum of New York, New York City, NY
- The Katzen Arts Center at American University, Washington, DC
- The Metropolitan Museum of Art, New York City, NY
- The University of Michigan Museum of Art (UMMA), Ann Arbor, MI
- University of Wyoming Art Museum, Laramie, WY
- Williams College Museum of Art, Williamstown, MA
Ізраіль
- Haifa Museum of Art, Haifa
- Herzliya Museum of Contemporary Art, Herzliya
- Tel Aviv Museum of Art, Tel-Aviv
Іран
- Tehran Museum of Contemporary Art, Tehran
Італія
- Ca’ Pesaro, Venice
- Ca’la Ghironda - Museo d’Arte Classica, Moderna e Contemporanea, Zola Predosa (BO)
- Peggy Guggenheim Collection, Venice
Калумбія
- Museo Botero, Santafé de Bogota
Канада
- Carleton University Art Gallery, Ottawa, ON
- National Gallery of Canada - Musée des beaux-arts du Canada, Ottawa, ON
- The Nickle Arts Museum, Calgary, AB
- The Montreal Museum of Fine Arts - Musée des beaux-arts de Montréal, Montreal, QC
- Vancouver Art Gallery, Vancouver, BC
- Winnipeg Art Gallery, Winnipeg, Manitoba
Нарвэгія
- Tale Art Museum, Lillestrøm
Нідэрлянды
- Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam
Нямеччына
- Buchheim Museum der Phantasie - Sammlung Buchheim, Bernried
- Kunsthalle Bremen, Bremen
- Museum Ludwig, Cologne
- Museum Folkwang Essen, Essen
- KEOM Karl Ernst Osthaus Museum, Hagen
- Sprengel Museum Hannover, Hannover
- Städtische Galerie Villa Zanders, Bergisch Gladbach
- Von der Heydt Museum, Wuppertal
Партугалія
- Berardo Museum - Collection of Modern and Contemporary Art, Lisbon
Польшча
- Muzeum Sztuki w Lodz, Lodz
Расея
- Московский музей современного искусства (MMOMA), Масква
- Государственная Третьяковская Галерея, Масква
Угоршчына
- Museum of Fine Arts - Budapest, Budapest
Фінляндыя
- Ateneum Art Museum, Helsinki
- Valtion Taidemuseo Statens Konstmuseum - Finnish National Gallery, Helsinki
Францыя
- BnF Site Richelieu, Paris
- Centre Pompidou - Musée National d’Art Moderne, Paris
- Musée d’art moderne de Céret, Céret
- Musée d’Art moderne de Saint-Etienne, Saint-Etienne
- Musée d’Art Moderne et Contemporain (MAMCS), Strasbourg
- Musée Marc Chagall, Nice
Швэйцарыя
- Fondation Pierre Gianadda, Martigny
- Kunstmuseum Basel, Basel
- Kunsthaus Zürich, Zurich
- Schaulager, Münchenstein / Basel
Швэцыя
- Göteborgs konstmuseum, Göteborg
Японія
- Bridgestone Museum of Art, Tokyo
- Fukuoka Art Museum, Fukuoka
- Hiroshima Museum of Art, Hiroshima
- Ikeda Museum of 20th Century Art, Shizuoka
- Kawamura Memorial Museum of Art, Chiba
- Mie Prefectural Art Museum, Tsu City
- National Museum of Modern Art Kyoto (MOMAK), Kyoto
- Pola Museum of Art, Kanagawa
- The National Museum of Modern Art (MOMAT), Tokyo
- The National Museum of Western Art (NMWA), Tokyo
Catalogues Raisonnés
- Жывапіс: каталёга не існуе.
- Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія гравюры): Cramer P. Marc Chagall. The Illustrated Books. Catalogue Raisonné. Geneva, 1995.
- Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія літаграфіі): Sorlier С. Chagall's Illustrated Books. Catalogue Raisonné. 1993.
- Аўтарскія літаграфіі ў часапісе Derrière le Miroir: Maier-Preusker W. Katalog der graphischen Werke von Marc Chagall in der Edition Derrière le Miroir. 1950-1982. Wien, 2004. ISBN 3-900208-05-0.
- Гравюры: Kornfeld E. W. Marc Chagall. Catalogue raisonné de l’oeuvre gravé / Verzeichnis der Kupferstiche, Radierungen und Holzschnitte von Marc Chagall. Volume I / Band I: 1922-1966. Bern, 1971.
- Кераміка: Doschka R. Marc Chagall: Ceramic Masterpieces. 2003.
- Кераміка й скульптура: Malraux A., Sorlier С. Die Keramiken und Skulpturen von Chagall. 1972.
- Літаграфіі: Mourlot F. Chagall. Lithographe: 1922-1957. 1960. Lithographe II: 1957-1962. 1963. Lithographe III: 1962-1968. 1969. Lithographe IV: 1969-1973. 1974. Sorlier C. Lithographe V: 1974-1979. 1984. Lithographe VI: 1980-1985. 1986.
- Літаграфіі, якія выканаў Шарль Сарліе і аўтарызаваў Марк Шаґал: Sorlier C. Chagall lithographe, 1974-1979. Monte-Carlo, 1984. Chagall lithographe, 1980-1985. Monte-Carlo, 1986.
- Монатыпіі: Leymarie J. Monotypes. 1961-1965. 1966. Cramer G. Marc Chagall. Monotypes II: 1966-1975. 1976.
- Плякат: Sorlier C., Adhemar J. Chagall Poster. Catalogue Raisonné. 1975.
Вонкавыя спасылкі
Марк Шагал — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Музэй Марка Шагала ў Віцебску
- Музэй Марка Шагала ў Ніцы (Францыя)
- Art Gallery - Марк Шаґал
- Марк Шаґал
- Вершы Марка Шаґала ў беларускім перакладзе Рыгора Барадуліна
- oseculoprodigioso.blogspot.com/2005/07/chagall-marc-modernismo.html The Prodigious Century