Старалітва: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
W (гутаркі | унёсак)
Радок 4: Радок 4:
[[Расея|Расейскі]] навуковец І. Казлоўскі ў [[1869]] годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў [[каталіцтва|касьцёле]] [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]] 16—18 ст.: «''Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]], [[літвіны|літвіноў]], заснаваныя на [[Русь|рускіх]] пачатках''»<ref>[http://books.google.ru/books?id=1pIZAAAAYAAJ&pg=RA5-PA51&dq=%D0%96%D0%BC%D1%83%D0%B4%D0%B8+%22%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%BE+%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B%22&hl=ru&ei=AWrgTpPRA8qt8gP3_PjMBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDMQ6AEwAA#v=onepage&q=%D0%96%D0%BC%D1%83%D0%B4%D0%B8%20%22%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%BE%20%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B%22&f=false Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 50.]</ref>. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў [[Русь|агульна-ўсходнеславянскія]] пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым.
[[Расея|Расейскі]] навуковец І. Казлоўскі ў [[1869]] годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў [[каталіцтва|касьцёле]] [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]] 16—18 ст.: «''Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]], [[літвіны|літвіноў]], заснаваныя на [[Русь|рускіх]] пачатках''»<ref>[http://books.google.ru/books?id=1pIZAAAAYAAJ&pg=RA5-PA51&dq=%D0%96%D0%BC%D1%83%D0%B4%D0%B8+%22%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%BE+%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B%22&hl=ru&ei=AWrgTpPRA8qt8gP3_PjMBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDMQ6AEwAA#v=onepage&q=%D0%96%D0%BC%D1%83%D0%B4%D0%B8%20%22%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%BE%20%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B%22&f=false Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 50.]</ref>. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў [[Русь|агульна-ўсходнеславянскія]] пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым.


Таксама І. Казлоўскі пісаў: «''Ад таго ж збору ([[Вільня|Віленскага]] [[каталіцтва|рыма-каталіцкага]] збору [[1685]] году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]] ў [[ВКЛ|Літве]] [[каталіцтва|рымска-каталіцкія духоўныя]] насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць [[праваслаўе|праваслаўныя]] сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Польшчы]] ў [[1772]] годзе, галоўнымі заступнікамі [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікіх князёў літоўскіх]] лічыліся ў мясцовых [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік [[Расея|Расеі]]; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка [[ВКЛ|Літвы]] ўпершыню ў [[1604]] годзе. З гэтага ясна відаць, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на [[Жмудзь|Жмудзі]], у асяродзьдзі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] панавалі ня іншыя, як [[Русь|рускія]] пачаткі, то бо "старалітва"''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51.</ref>.
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «''Ад таго ж збору ([[Вільня|Віленскага]] [[каталіцтва|рыма-каталіцкага]] збору [[1685]] году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]] ў [[ВКЛ|Літве]] [[каталіцтва|рымска-каталіцкія духоўныя]] насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць [[праваслаўе|праваслаўныя]] сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Польшчы]] ў [[1772]] годзе, галоўнымі заступнікамі [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікіх князёў літоўскіх]] лічыліся ў мясцовых [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] св. Георгі, а перадусім св. [[Мікола Цудатворца|Мікалай, Мірлікійскі]] цудатворца, ён жа заступнік [[Расея|Расеі]]; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка [[ВКЛ|Літвы]] ўпершыню ў [[1604]] годзе. З гэтага ясна відаць, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на [[Жмудзь|Жмудзі]], у асяродзьдзі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] панавалі ня іншыя, як [[Русь|рускія]] пачаткі, то бо "старалітва"''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51.</ref>.


Паводле іншай версіі, пад тэрмінам «старалітва» разумелі паганства<ref>[https://nn.by/?c=ar&i=205425&lang=ru В Лидском районе сохранилась деревня, где жили последние поклонники «старой литвы»]</ref> або тых каталікоў, якія прытрымліваліся [[Юліянскі каляндар|юліянскага календара]].<ref>[https://talpykla.istorija.lt/handle/99999/1753 Jelnios parapijos gyventojai XVII a. (Stara Litwa arba jotvingių pėdsakais Vilniaus vyskupijoje)]</ref>
Паводле іншай версіі, пад тэрмінам «старалітва» разумелі паганства<ref>[https://nn.by/?c=ar&i=205425&lang=ru В Лидском районе сохранилась деревня, где жили последние поклонники «старой литвы»]</ref> або тых каталікоў, якія прытрымліваліся [[Юліянскі каляндар|юліянскага календара]].<ref>[https://talpykla.istorija.lt/handle/99999/1753 Jelnios parapijos gyventojai XVII a. (Stara Litwa arba jotvingių pėdsakais Vilniaus vyskupijoje)]</ref>

Вэрсія ад 14:57, 9 чэрвеня 2021

Старалітва (Stara Litwa) — назва пэўнай часткі літвіноў-каталікоў, якая почасту сустракаецца ў дакумэнтах касьцёлу Вялікага Княства Літоўскага цягам XVIXVIII стагодзьдзяў. Гэтая зьява яшчэ не дасьледавана, але зразумела, што каталіцкі клір вылучаў гэтую «старалітву» з кола літвіноў-каталікоў па нейкіх агульных характэрных рысах. Можна зразумець, што «старалітва» захоўвала нейкія свае старажытныя рысы набажэнства ці абрадаў, мела адметныя рэлігійныя рысы.

Расейскі навуковец І. Казлоўскі ў 1869 годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў касьцёле Вялікага Княства Літоўскага 16—18 ст.: «Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі рыма-каталікоў, літвіноў, заснаваныя на рускіх пачатках»[1]. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў агульна-ўсходнеславянскія пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым.

Таксама І. Казлоўскі пісаў: «Ад таго ж збору (Віленскага рыма-каталіцкага збору 1685 году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы XVII стагодзьдзя ў Літве рымска-каталіцкія духоўныя насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць праваслаўныя сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу Польшчы ў 1772 годзе, галоўнымі заступнікамі вялікіх князёў літоўскіх лічыліся ў мясцовых рыма-каталікоў св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік Расеі; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка Літвы ўпершыню ў 1604 годзе. З гэтага ясна відаць, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на Жмудзі, у асяродзьдзі рыма-каталікоў панавалі ня іншыя, як рускія пачаткі, то бо "старалітва"»[2].

Паводле іншай версіі, пад тэрмінам «старалітва» разумелі паганства[3] або тых каталікоў, якія прытрымліваліся юліянскага календара.[4]

У мастацтве

«Старалітва» — таксама назва беларускага музычнага гурта, які выконвае старажытную музыку.

Таксама

Старалітва (па-польску: Stara Litwa(pl)) — вёска ў гміне Кулеша-Касьцёльна Высокамазавецкага павету Падляскага ваяводства Польшчы.

Глядзіце таксама

Крыніцы