Цэнтральная выбарчая камісія Рэспублікі Беларусь: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
W (гутаркі | унёсак)
27 270 правак
д +6 крыніцаў
Радок 1: Радок 1:
{{Арганізацыя
{{Арганізацыя
| назва = Цэнтральная выбарчая камісія Беларусі
|назва = Цэнтральная выбарчая камісія Беларусі
⚫
|выява =
| арыгінальная назва = Цэнтральная камісія па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў Рэспублікі Беларусь
| выява =
|рамка выявы =
| рамка выявы =
|памер выявы =
| памер выявы =
|альтэрнатыўны тэкст выявы =
⚫
|подпіс выявы =
| альтэрнатыўны тэкст выявы =
⚫
|мапа =
⚫
| подпіс выявы =
| мапа =
|памер мапы =
| памер мапы =
|альтэрнатыўны тэкст мапы =
|подпіс мапы =
| альтэрнатыўны тэкст мапы =
| подпіс мапы =
|мапа 2 =
⚫
|абрэвіятура = ЦВК РБ
⚫
| мапа 2 =
|дэвіз =
⚫
| абрэвіятура = ЦВК РБ
⚫
|папярэднік = Цэнтральная камісія па выбарах народных дэпутатаў Беларускай ССР
⚫
| дэвіз =
⚫
|наступнік =
⚫
| папярэднік = Цэнтральная камісія па выбарах народных дэпутатаў Беларускай ССР
⚫
|дата ўтварэньня = {{Дата пачатку|25|8|1991|1}}
⚫
| наступнік =
⚫
|дата спыненьня існаваньня =
⚫
| дата ўтварэньня = {{Дата пачатку|25|8|1991|1}}
⚫
|тып = выканаўчая
⚫
| дата спыненьня існаваньня =
⚫
|юрыдычны статус = дзяржаўная ўстанова
⚫
| тып = выканаўчая
⚫
|мэта = правядзеньне выбараў
⚫
| юрыдычны статус = дзяржаўная ўстанова
|штабкватэра = [[Маскоўскі раён (Менск)|Маскоўскі раён]], [[Савецкая вуліца (Менск)|Савецкая вул.]], д. [[Дом ураду (Менск)|11]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантактная інфармацыя|спасылка=http://rec.gov.by/BY/kantaktnaya-infarmacyya|выдавец=Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў|дата публікацыі=2020|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>
⚫
| мэта = правядзеньне выбараў
| штабкватэра = [[Менск]], вул. Савецкая, д. 11
|месцазнаходжаньне = [[Менск]]
⚫
|каардынаты =
| месцазнаходжаньне =
⚫
|дзейнічае ў рэгіёнах = [[Беларусь]]
⚫
| каардынаты =
⚫
|сяброўства =
⚫
| дзейнічае ў рэгіёнах =
⚫
|афіцыйныя мовы = беларуская, расейская
⚫
| сяброўства =
⚫
|генэральны сакратар =
⚫
| афіцыйныя мовы =
⚫
|пасада кіраўніка = Старшыня
⚫
| генэральны сакратар =
| пасада кіраўніка = Старшыня
|імя кіраўніка = [[Лідыя Ярмошына]]
| імя кіраўніка = [[Лідыя Ярмошына]]
|пасада кіраўніка 2 = Намесьнік
| пасада кіраўніка 2 = Намесьнік
|імя кіраўніка 2 = [[Вадзім Іпатаў]]
| імя кіраўніка 2 = [[Вадзім Іпатаў]]
|пасада кіраўніка 3 = Сакратарка
|імя кіраўніка 3 = [[Алена Дмухайла]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Склад камісіі|спасылка=http://rec.gov.by/BY/sklad-kamisii|выдавец=Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў|дата публікацыі=2020|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>
| пасада кіраўніка 3 = Сакратар
|асноўныя асобы = Галіна Мкртычан, Натальля Арахоўская<ref name="б"/>
| імя кіраўніка 3 =
⚫
|кіроўны орган =
⚫
| пасада кіраўніка 4 =
⚫
|матчыная кампанія =
| імя кіраўніка 4 =
⚫
|зьвязаныя кампаніі =
| асноўныя асобы =
⚫
|бюджэт = 46,3 мільярдаў [[Беларускі рубель|рублёў]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 27 сьнежня 2010| url = http://www.pravo.by/WEBNPA/text.asp?RN=h10900073| загаловак = Закон Рэспублікі Беларусь аб рэспубліканскім каштарысе на 2010 год| фармат = | назва праекту = | выдавец = Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь| дата = 20 красавіка 2011 | мова = ru| камэнтар = }}</ref> (2010 год; 15,5 мільёнаў [[Амэрыканскі даляр|$]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.nbrb.by/bel/statistics/ForexMarket/AvrExRate/?yr=2010| загаловак = Зьвесткі аб сярэднеўзважаным курсе беларускага рубля да замежных валютаў на валютным рынку Рэспублікі Беларусь за 2010 год| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь]]| дата = 20 красавіка 2011 | мова = | камэнтар = Паводле сярэдняе за 2010 год цаны (2993,74) набыцьця даляра}}</ref>)
⚫
| кіроўны орган =
| колькасьць супрацоўнікаў = 7 (2020 год)<ref name="б"/>
⚫
| матчыная кампанія =
⚫
|колькасьць валянтэраў =
⚫
| зьвязаныя кампаніі =
⚫
|сайт = [http://rec.gov.by/BY rec.gov.by/BY]
⚫
| бюджэт = 46,3 мільярдаў [[Беларускі рубель|рублёў]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 27 сьнежня 2010| url = http://www.pravo.by/WEBNPA/text.asp?RN=h10900073| загаловак = Закон Рэспублікі Беларусь аб рэспубліканскім каштарысе на 2010 год| фармат = | назва праекту = | выдавец = Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь| дата = 20 красавіка 2011 | мова = ru| камэнтар = }}</ref> (2010 год; 15,5 мільёнаў [[Амэрыканскі даляр|$]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.nbrb.by/bel/statistics/ForexMarket/AvrExRate/?yr=2010| загаловак = Зьвесткі аб сярэднеўзважаным курсе беларускага рубля да замежных валютаў на валютным рынку Рэспублікі Беларусь за 2010 год| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь]]| дата = 20 красавіка 2011 | мова = | камэнтар = Паводле сярэдняе за 2010 год цаны (2993,74) набыцьця даляра}}</ref>)
⚫
|заўвагі =
| колькасьць супрацоўнікаў = 12<ref>{{Спасылка|url=http://www.rec.gov.by/ru/sostav-komissii#views-ui-tabs-tab--4|загаловак=Состав комиссии|мова=ru|дата=30 кастрычніка 2015|копія=http://web.archive.org/web/20151030084333/http://www.rec.gov.by/ru/sostav-komissii|дата копіі=30 кастрычніка 2015}}</ref>
⚫
|колішняя назва =
⚫
| колькасьць валянтэраў =
⚫
| сайт = [http://rec.gov.by rec.gov.by]
⚫
| заўвагі =
⚫
| колішняя назва =
}}
}}
'''Цэнтральная камісія па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў Рэспублікі Беларусь''' — вышэйшая [[дзяржаўная ўстанова]] [[Беларусь|Рэспублікі Беларусь]], якая займаецца правядзеньнем [[Выбары|выбараў]] у Беларусі і кантролем за іх хадой.
'''Цэнтра́льная камі́сія па выба́рах і правядзе́ньні рэспубліка́нскіх рэфэрэ́ндумаў Рэспу́блікі Бела́русь''' (ЦКРБВПРР) — вышэйшая [[дзяржаўная ўстанова]] [[Беларусь|Рэспублікі Беларусь]], якая займаецца правядзеньнем [[Выбары|выбараў]] у Беларусі і кантролем за іх хадой.

На 2020 год апарат Цэнтральнай камісіі ўлучаў 7 супрацоўнікаў у 2 аддзелах: 1) прававой, аналітычнай і мэтадычнай працы — 4; 2) арганізацыйнай, фінансавай працы і міжнароднай супрацы — 3<ref name="б">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Апарат камісіі|спасылка=http://rec.gov.by/BY/aparat-kamisii|выдавец=Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў|дата публікацыі=2020|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>.


== Утварэньне і дзейнасьць ==
== Утварэньне і дзейнасьць ==
Радок 81: Радок 80:
* стварэньне дапаможных установаў для правядзеньня выбараў ды рэфэрэндуму;
* стварэньне дапаможных установаў для правядзеньня выбараў ды рэфэрэндуму;
* вызначэньне ўзнагародаў для супрацоўнікаў выбарчых камісіяў;
* вызначэньне ўзнагародаў для супрацоўнікаў выбарчых камісіяў;
* ажыцьцяўленьне сувязяў з выбарчымі ўстановамі іншых [[дзяржава]]ў ды адпаведнымі [[Міжнародная арганізацыя|міжнароднымі арганізацыямі]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 4 студзеня 2010| url = http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=hk0000370#&Chapter=8| загаловак = Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь| фармат = | назва праекту = | выдавец = Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь| дата = 20 красавіка 2011 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>.
* ажыцьцяўленьне сувязяў з выбарчымі ўстановамі іншых [[дзяржава]]ў ды адпаведнымі [[Міжнародная арганізацыя|міжнароднымі арганізацыямі]]<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь ад 11 лютага 2000 г. № 370-З|спасылка=https://pravo.by/upload/pdf/kodeksibel/vibarchi_kodeks_rb_2000_bel.pdf|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=5 лістапада 2019|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>.

== Гісторыя ==
Паводле 83-га [[Канстытуцыя Беларусі|Канстытуцыі Беларусі]] 1994 году, «[[Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь]] утварае Цэнтральную камісію па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх [[рэфэрэндум]]аў». Згодна з 82-м артыкулам «першае пасяджэньне Вярхоўнага Савета склікаецца Цэнтральнай камісіяй Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў не пазней чым праз 30 дзён пасьля выбараў»<ref>{{Навіна|аўтар=[[Мечыслаў Грыб]]|загаловак=Канстытуцыя 1994 году|спасылка=https://pravo.by/pravovaya-informatsiya/pomniki-gistoryi-prava-belarusi/kanstytutsyynae-prava-belarusi/kanstytutsyi-belarusi/kanstytutsyya-1994-goda/|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=2003|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>. Пасьля [[Рэфэрэндум у Беларусі 1996 году|рэфэрэндуму ў Беларусі 1996 году]] ў Канстытуцыю ўнесьлі зьмяненьні і дапаўненьні, паводле якіх «[[Прэзыдэнт Беларусі|прэзыдэнт Рэспублікі Беларусь]]: 1) прызначае 6 сябраў Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў; 2) са згоды [[Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Савета Рэспублікі]] прызначае на пасаду старшыню Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў; 3) вызваляе ад пасады старшыню і сябраў Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў». Згодна з 93-м артыкулам зьмененай Канстытуцыі «першая пасьля выбараў сэсія палатаўа [[Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь|Парлямэнта]] склікаецца Цэнтральнай камісіяй па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў». У адпаведнасьці з 98-м артыкулам «Савет Рэспублікі: 1) дае згоду на прызначэньне прэзыдэнтам старшыні Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў; 2) выбірае 6 сябраў Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў»<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Канстытуцыя 1994 года (са зьмяненьнямі і дапаўненьнямі)|спасылка=https://pravo.by/pravovaya-informatsiya/pomniki-gistoryi-prava-belarusi/kanstytutsyynae-prava-belarusi/kanstytutsyi-belarusi/kanstytutsyya-1994-goda-sa-zmyanennyami-i-dapa-nennyami-/|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=2004|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>.

У 1998 годзе Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў стала сябрам Асацыяцыі арганізатараў выбараў краінаў [[Цэнтральная Эўропа|Цэнтральнай]] і Ўсходняй Эўропы (ААВКЦУЭ)<ref name="а">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аб камісіі|спасылка=http://rec.gov.by/BY/ab-kamisii|выдавец=Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў|дата публікацыі=2020|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>. Паводле 26-га артыкула [[Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь|Выбарчага кодэксу Рэспублікі Беларусь]] ад 11 лютага 2000 году № 370-З, «Цэнтральная камісія зьяўляецца дзяржаўным органам, які арганізуе ў межах сваіх паўнамоцтваў падрыхтоўку і правядзеньне выбараў прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь, дэпутатаў [[Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Палаты прадстаўнікоў]], сябраў Савета Рэспублікі, дэпутатаў мясцовых Саветаў дэпутатаў, рэспубліканскіх рэфэрэндумаў. Цэнтральная камісія вырашае пытаньні, зьвязаныя з арганізацыяй адкліканьня дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў і сябраў Савета Рэспублікі. Цэнтральная камісія ўзначальвае сыстэму дзейных у пэрыяд падрыхтоўкі і правядзеньня выбараў і рэспубліканскіх рэферэндумаў выбарчых камісіяў і камісіяў па рэфэрэндуме»<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь ад 11 лютага 2000 г. № 370-З|спасылка=http://rec.gov.by/sites/default/files/pdf/kodeks_bel.pdf|выдавец=Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў|дата публікацыі=2020|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}</ref>. 14 кастрычніка 2013 году Цэнтральная камісія стала адной з заснавальніцаў Сусьветнай асацыяцыі выбарчых органаў (САВО)<ref name="а"/>.


=== Старшыні ===
== Кіраўніцтва ==
* Міхаіл Лагір<ref>{{Спасылка|url=http://rec.gov.by/sites/default/files/ppt/presentation.ppt|загаловак=Центральная комиссия Республики Беларусь по выборам и проведению республиканских референдумов|мова=ru|копія=http://web.archive.org/web/20150726171828/http://rec.gov.by/sites/default/files/ppt/presentation.ppt|дата копіі=26 ліпеня 2015}}</ref> (ад 25 жніўня 1991 да 18 верасьня 1991)
* Міхаіл Лагір<ref>{{Спасылка|url=http://rec.gov.by/sites/default/files/ppt/presentation.ppt|загаловак=Центральная комиссия Республики Беларусь по выборам и проведению республиканских референдумов|мова=ru|копія=http://web.archive.org/web/20150726171828/http://rec.gov.by/sites/default/files/ppt/presentation.ppt|дата копіі=26 ліпеня 2015}}</ref> (ад 25 жніўня 1991 да 18 верасьня 1991)
* Сямён Маховікаў (в. а. ад 19 верасьня 1991 да 11 сакавіка 1992)
* Сямён Маховікаў (в. а. ад 19 верасьня 1991 да 11 сакавіка 1992)
Радок 98: Радок 102:


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Звароты грамадзянаў|спасылка=http://rec.gov.by/BY/node/982|выдавец=Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў|дата публікацыі=2020|дата доступу=20 чэрвеня 2020}}
* [http://www.rec.gov.by/ Афіцыйная бачына]{{ref-ru}}
** [http://rec.gov.by/BY/novosti Навіны]


{{Выбары ў Беларусі}}
{{Выбары ў Беларусі}}
Радок 104: Радок 109:
[[Катэгорыя:Цэнтральная выбарчая камісія Рэспублікі Беларусь| ]]
[[Катэгорыя:Цэнтральная выбарчая камісія Рэспублікі Беларусь| ]]
[[Катэгорыя:Органы дзяржаўнай улады Рэспублікі Беларусь]]
[[Катэгорыя:Органы дзяржаўнай улады Рэспублікі Беларусь]]
[[Катэгорыя:Маскоўскі раён (Менск)]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1991 годзе]]

Вэрсія ад 16:30, 20 чэрвеня 2020

Цэнтральная выбарчая камісія Беларусі
Абрэвіятура ЦВК РБ
Папярэднік Цэнтральная камісія па выбарах народных дэпутатаў Беларускай ССР
Дата ўтварэньня 25 жніўня 1991 (32 гады таму)
Тып выканаўчая
Юрыдычны статус дзяржаўная ўстанова
Мэта правядзеньне выбараў
Штаб-кватэра Маскоўскі раён, Савецкая вул., д. 11[1]
Месцазнаходжаньне Менск
Дзейнічае ў рэгіёнах Беларусь
Афіцыйныя мовы беларуская, расейская
Старшыня Лідыя Ярмошына
Намесьнік Вадзім Іпатаў
Сакратарка Алена Дмухайла[2]
Асноўныя асобы Галіна Мкртычан, Натальля Арахоўская[3]
Бюджэт 46,3 мільярдаў рублёў[4] (2010 год; 15,5 мільёнаў $[5])
Колькасьць супрацоўнікаў 7 (2020 год)[3]
Сайт rec.gov.by/BY

Цэнтра́льная камі́сія па выба́рах і правядзе́ньні рэспубліка́нскіх рэфэрэ́ндумаў Рэспу́блікі Бела́русь (ЦКРБВПРР) — вышэйшая дзяржаўная ўстанова Рэспублікі Беларусь, якая займаецца правядзеньнем выбараў у Беларусі і кантролем за іх хадой.

На 2020 год апарат Цэнтральнай камісіі ўлучаў 7 супрацоўнікаў у 2 аддзелах: 1) прававой, аналітычнай і мэтадычнай працы — 4; 2) арганізацыйнай, фінансавай працы і міжнароднай супрацы — 3[3].

Утварэньне і дзейнасьць

Складаецца з 12 асобаў зь ліку грамадзянаў Беларусі, першая палова якіх прызначаецца прэзыдэнтам, а другая — Радаю Рэспублікі. Тэрмін паўнамоцтваў складае 5 год ад вызначэньня 8 чальцоў камісіі, бо пасяджэньні зьяўляюцца правамоцнымі пры наяўнасьці прынамсі 2/3 ад агульнага складу. Са згоды Рады Рэспублікі прэзыдэнт прызначае старшыню камісіі, што ў сваю чаргу прапануе вылучэнцаў на пасады свайго намесьніка й сакратара. Таксама прэзыдэнт можа адзінаасобна здымаць чальцоў камісіі з пасадаў ды вызначае колькасьць яе супрацоўнікаў. Пасяджэньні склікаюцца старшынёю камісіі ды на патрабаваньне траціны іншых чальцоў. Пастановы ўхваляюцца большасьцю галасоў, а пры іх роўнасьці перавагу мае голас старшыні.

Паўнамоцтвы

Паводле артыкулу 33 Выбарчага кодэксу ЦВК мае паўнамоцтвы на:

  • ладжаньне выбараў ды агульнадзяржаўных рэфэрэндумаў;
  • нагляд за выкананьнем заканадаўства аб выбарах, рэфэрэндуме, адкліканьні дэпутата й чальца Рады Рэспублікі;
  • тлумачэньне выбарчага заканадаўства;
  • зварот да заканадаўцаў з прапановаю аб зьмене й тлумачэньні выбарчага заканадаўства;
  • кіраваньне дзейнасьцю выбарчых камісіяў;
  • разгляд справаў ніжэйшых камісіяў;
  • утварэньне выбарчых акругаў на выбарах у Палату прадстаўнікоў і вызначэньне сярэдняй колькасьці выбарцаў у тых акругах;
  • утварэньне ўчасткаў для галасаваньня за мяжою зь іх прыпіскаю на прапанову Міністэрства замежных справаў да выбарчых акругаў у Беларусі;
  • улік вылучэнцаў на пасады чальцоў Рады Рэспублікі й прэзыдэнта ды ініцыятыўных групаў па зборы подпісаў за іх вылучэньне ды адкліканьне дэпутата Палаты прадстаўнікоў;
  • забесьпячэньне роўных прававых умоваў перадвыбарчай дзейнасьці вылучэнцаў;
  • вызначэньне парадку выкарыстаньня сродкаў масавай інфармацыі напярэдадні выбараў;
  • вызначэньне й разьмеркаваньне выдаткаў на правядзеньне выбараў, рэфэрэндуму ды адкліканьня дэпутата Палаты прадстаўнікоў;
  • нагляд за выдаткоўваньнем на выбары грошай ураду й вылучэнцаў ды апавяшчэньне аб тым Палаты прадстаўнікоў, як і выданьне адпаведнай справаздачы;
  • вызначэньне сьпісу выбаршчыкаў, выгляду бюлетэняў ды скрыняў для галасаваньня, пячатак камісіяў ды парадку іх захоўваньня,
  • выраб бюлетэняў для прэзыдэнцкіх выбараў ды рэфэрэндуму й забесьпячэньне імі камісіяў вобласьцяў ды Менску;
  • прыём паведамленьняў ад урадавых ды грамадзкіх установаў аб ладжаньні выбараў ды рэфэрэндуму;
  • нагляд за забесьпячэньнем камісіяў памяшканьнямі, транспартам ды сувязьзю;
  • стварэньне агульнага сьпісу выбаршчыкаў для некалькіх адначасных выбараў ды рэфэрэндуму;
  • улік абраных дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў і чальцоў Рады Рэспублікі, выданьне іх сьпісаў ды скліканьне першых іх пасяджэньняў;
  • падвядзеньне вынікаў выбараў і рэфэрэндумаў;
  • выдачу абранаму прэзыдэнту й чальцам Рады Рэспублікі пасьведчаньняў аб выбраньні;
  • прызначэньне выбараў дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў замест выбылых;
  • разгляд скаргаў на пастановы выбарчых камісіяў;
  • разгляд зваротаў грамадзянаў ды ўстановаў наконт выбараў, рэфэрэндуму, адкліканьня дэпутатаў ды чальцоў Рады Рэспублікі;
  • абагульненьне ўжытку выбарчага заканадаўства;
  • стварэньне дапаможных установаў для правядзеньня выбараў ды рэфэрэндуму;
  • вызначэньне ўзнагародаў для супрацоўнікаў выбарчых камісіяў;
  • ажыцьцяўленьне сувязяў з выбарчымі ўстановамі іншых дзяржаваў ды адпаведнымі міжнароднымі арганізацыямі[6].

Гісторыя

Паводле 83-га Канстытуцыі Беларусі 1994 году, «Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь утварае Цэнтральную камісію па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў». Згодна з 82-м артыкулам «першае пасяджэньне Вярхоўнага Савета склікаецца Цэнтральнай камісіяй Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў не пазней чым праз 30 дзён пасьля выбараў»[7]. Пасьля рэфэрэндуму ў Беларусі 1996 году ў Канстытуцыю ўнесьлі зьмяненьні і дапаўненьні, паводле якіх «прэзыдэнт Рэспублікі Беларусь: 1) прызначае 6 сябраў Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў; 2) са згоды Савета Рэспублікі прызначае на пасаду старшыню Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў; 3) вызваляе ад пасады старшыню і сябраў Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў». Згодна з 93-м артыкулам зьмененай Канстытуцыі «першая пасьля выбараў сэсія палатаўа Парлямэнта склікаецца Цэнтральнай камісіяй па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў». У адпаведнасьці з 98-м артыкулам «Савет Рэспублікі: 1) дае згоду на прызначэньне прэзыдэнтам старшыні Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў; 2) выбірае 6 сябраў Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў»[8].

У 1998 годзе Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў стала сябрам Асацыяцыі арганізатараў выбараў краінаў Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропы (ААВКЦУЭ)[9]. Паводле 26-га артыкула Выбарчага кодэксу Рэспублікі Беларусь ад 11 лютага 2000 году № 370-З, «Цэнтральная камісія зьяўляецца дзяржаўным органам, які арганізуе ў межах сваіх паўнамоцтваў падрыхтоўку і правядзеньне выбараў прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь, дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў, сябраў Савета Рэспублікі, дэпутатаў мясцовых Саветаў дэпутатаў, рэспубліканскіх рэфэрэндумаў. Цэнтральная камісія вырашае пытаньні, зьвязаныя з арганізацыяй адкліканьня дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў і сябраў Савета Рэспублікі. Цэнтральная камісія ўзначальвае сыстэму дзейных у пэрыяд падрыхтоўкі і правядзеньня выбараў і рэспубліканскіх рэферэндумаў выбарчых камісіяў і камісіяў па рэфэрэндуме»[10]. 14 кастрычніка 2013 году Цэнтральная камісія стала адной з заснавальніцаў Сусьветнай асацыяцыі выбарчых органаў (САВО)[9].

Старшыні

  • Міхаіл Лагір[11] (ад 25 жніўня 1991 да 18 верасьня 1991)
  • Сямён Маховікаў (в. а. ад 19 верасьня 1991 да 11 сакавіка 1992)
  • Аляксандар Абрамовіч (12 сакавіка 1992 — 31 студзеня 1996)
  • Аляксандар Жук (в. а. ад 1 лютага 1996 да 4 верасьня 1996)
  • Віктар Ганчар (ад 5 верасьня 1996 да 13 лістапада 1996)
  • Лідыя Ярмошына (з 6 сьнежня 1996; в. а. з 14 лістапада 1996)

Абвінавачаньні ў фальсыфікацыі выбараў

10 красавіка 2006 году па выніках прэзыдэнцкіх выбараў Лідыя Ярмошына была ўлучаная ў так званы «сьпіс нявыязных»: пералік прадстаўнікоў беларускае ўлады, якім забаронены ўезд у краіны Эўразьвязу і Злучаныя Штаты — па падазрэньні ў падтасоўцы вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў[12].

Крыніцы і заўвагі

  1. ^ Кантактная інфармацыя // Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў, 2020 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  2. ^ Склад камісіі // Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў, 2020 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  3. ^ а б в Апарат камісіі // Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў, 2020 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  4. ^ Закон Рэспублікі Беларусь аб рэспубліканскім каштарысе на 2010 год (рас.). Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь (27 сьнежня 2010). Праверана 20 красавіка 2011 г.
  5. ^ Зьвесткі аб сярэднеўзважаным курсе беларускага рубля да замежных валютаў на валютным рынку Рэспублікі Беларусь за 2010 год. Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь. — Паводле сярэдняе за 2010 год цаны (2993,74) набыцьця даляра. Праверана 20 красавіка 2011 г.
  6. ^ А. Лукашэнка. Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь ад 11 лютага 2000 г. № 370-З // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 5 лістапада 2019 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  7. ^ Мечыслаў Грыб. Канстытуцыя 1994 году // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 2003 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  8. ^ А. Лукашэнка. Канстытуцыя 1994 года (са зьмяненьнямі і дапаўненьнямі) // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 2004 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  9. ^ а б Аб камісіі // Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў, 2020 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  10. ^ А. Лукашэнка. Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь ад 11 лютага 2000 г. № 370-З // Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў, 2020 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
  11. ^ Центральная комиссия Республики Беларусь по выборам и проведению республиканских референдумов (рас.) Архіўная копія ад 26 ліпеня 2015 г.
  12. ^ Спіс беларускіх чыноўнікаў, якім забаронены ўезд у краіны Саюза і ЗША //Згуртаваньне беларусаў сьвету «Бацькаўшчына»

Вонкавыя спасылкі

  • Звароты грамадзянаў // Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэферэндумаў, 2020 г. Праверана 20 чэрвеня 2020 г.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Цэнтральная_выбарчая_камісія_Рэспублікі_Беларусь&oldid=2139917»