Нарвэжцы: розьніца паміж вэрсіямі
д афармленьне, артаграфія |
дНяма апісаньня зьменаў |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Нарвэ́жцы''' — народ у [[Паўночная Эўропа|Паўночнай Эўропе]], асноўнае насельніцтва [[Нарвэгія|Нарвэгіі]]. Агульная колькасьць — больш за 5 мільёнаў чалавек, у тым ліку ў Нарвэгіі — каля 4,3 мільёнаў, яшчэ больш за 500 тыс. чалавек у [[ЗША]], больш за 150 тыс. у [[Канада|Канадзе]], па некалькі дзясяткаў тысяч ва ўсіх скандынаўскіх краінах-суседзях Нарвэгіі. |
'''Нарвэ́жцы''', часам сустракаецца '''нарвэ́гі'''<ref>[https://www.svaboda.org/a/29114784.html/ На Радыё Свабода]</ref><ref>[https://www2.polskieradio.pl/eo/dokument.aspx?iid=73398 На польскім радыё]</ref> — народ у [[Паўночная Эўропа|Паўночнай Эўропе]], асноўнае насельніцтва [[Нарвэгія|Нарвэгіі]]. Агульная колькасьць — больш за 5 мільёнаў чалавек, у тым ліку ў Нарвэгіі — каля 4,3 мільёнаў, яшчэ больш за 500 тыс. чалавек у [[ЗША]], больш за 150 тыс. у [[Канада|Канадзе]], па некалькі дзясяткаў тысяч ва ўсіх скандынаўскіх краінах-суседзях Нарвэгіі. |
||
== Мова і рэлігія == |
== Мова і рэлігія == |
Вэрсія ад 14:23, 24 траўня 2020
Нарвэ́жцы, часам сустракаецца нарвэ́гі[1][2] — народ у Паўночнай Эўропе, асноўнае насельніцтва Нарвэгіі. Агульная колькасьць — больш за 5 мільёнаў чалавек, у тым ліку ў Нарвэгіі — каля 4,3 мільёнаў, яшчэ больш за 500 тыс. чалавек у ЗША, больш за 150 тыс. у Канадзе, па некалькі дзясяткаў тысяч ва ўсіх скандынаўскіх краінах-суседзях Нарвэгіі.
Мова і рэлігія
У нарвэскай мове, што належыць да скандынаўскай падгрупы германскай групы індаэўрапейскай моўнай сям’і, значны дыялектны падзел. Існуюць дзьве літаратурныя нормы.
Веравызнаньне нарвэжцаў пераважна лютэранскае, ёсьць прадстаўнікі іншых плыней пратэстантызму і католікі.
Гісторыя
Лічыцца, што нарвэжцы — патомкі германскіх плямёнаў жывёлаводаў і земляробаў, што пасяліліся ў Скандынавіі ў канцы 3-га тысячагодзьдзя да н. э. Даўнейшыя ўзоры нарвэскай пісьменнасьці — рунічныя надпісы (не пазьней за VIII ст.).
Тэрмін «нарвэжац», менавіта нордман («паўночны чалавек») упершыню фіксуецца ў стараангельскіх крыніцах IX стагодзьдзя.
Стварэньне ў X—XI стагодзьдзях раньнефэадальнай дзяржавы і хрысьціянізацыя (з канца X ст.) спрыялі фармаваньню нарвэскага народа.
У часы вікінгаў (IX—XI ст.) нарвэскія перасяленцы заснавалі калёніі на астравах Паўночнай Атлянтыкі і Ісьляндыі, дзе зьмяшаліся зь іншымі этнасамі, ствараючы новыя этнасы — ісьляндцы і фарэрцы.
У канцы XIV ст. нарвежцы трапляюць пад уладу Даніі і адбываюцца працэсы данізацыі, якія яшчэ ўзмацніліся пасьля Рэфармацыі 1536 году.
У 1814 годзе заключаная швэдзка-нарвэская унія. Зь яе разарваньнем у 1905 годзе Нарвэгія здабывае незалежнасьць.
Сёньня Нарвэгія — адна з найбольш разьвітых дзяржаваў сьвету. Разам з нарвэжцамі ў Нарвэгіі цяпер жыве і працуе шмат эмігрантаў зь іншых краін сьвету.
Нарвэжцы
Сярод выдатных нарвэжцаў былі:
- клясык нарвэскай літаратуры Б’ёрнстэрнэ Б’ёрнсан
- матэматык Нільс Гэнрык Абэль
- кампазытар Эдвард Грыг
- дасьледнікі Руаль Амундсэн, Фрыцьёф Нансэн і Тур Хэердал
- пісьменьнік, клясык нарвэскай літаратуры Кнут Гамсун
- паэт і драматург Гэнрык Ібсэн
- мастак Эдвард Мунк
- шмат спартсмэнаў, у прыватнасьці зімовых відаў спорту, і зорак шоў-бізнэсу.
Вонкавыя спасылкі
Нарвэжцы — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў