Нос: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 21:03, 1 сьнежня 2019

Нос — частка твару ў чалавека альбо пысы ў жывёлаў, якая ўдзельнічае ў дыханьні, нюху, здабычы корму і стасункаў. За носам месьціцца нюхальная сьлізьневая абалонка й пазухі. За носавай паражнінай, паветра праходзіць праз глотку, а затым і ў астатнія органы дыхальнай сыстэмы. У людзей, нос разьмешчаны ў цэнтры на твары, але ў большасьці іншых сысуноў, ён знаходзіцца на верхнім кончыку пысы. У птушак нос сумешчаны зь дзюбай, на верхняй паверхні якой знаходзяцца ноздры. Унутры нос складаецца з скручаных калідораў з рэцэптарамі. Форма носу шмат у чым паказвае абрысы й прыгажосць твараў людзей.

Будова носа

Бачная частка носа, званая вонкавым носам, складаецца з кораня, сьпінкі, верхавіны й крылаў. Аснову вонкавага носа складаюць носавыя косткі — лобнай адростак верхняй сківіцы, латэральны храсток і вялікі крылападобны храсток носу, пакрытыя цягліцамі, якія прызначаны для сьцісканьня насавых адтулінаў і адцягваньня дадолу крылаў носу. Нягледзячы на тое, што вонкавы нос й пакрыты такой жа скурай, як і твар, з-за багацьця сальных залозаў скурны полаг у гэтым месцы тоўсты й маларухомы.

Перш чым апынуцца ў носавай паражніне, паветра спачатку трапляе ў ейнае напярэдадні. Носавая перагародка, створаная вэртыкальнай пласьцінкай рашэцістай косткі, сашнікам і храстком, падзяляе носавую паражніну на дзьве часткі. Нягледзячы на тое, што вонкава нос і выглядае сымэтрычна, у многіх людзей носавая перагародка скрыўлена. Гэтае нязначнае адхіленьне прынята лічыць нормай, хоць яно і ўяўляе сабой асымэтрыю чэрапа.

У паўзуноў носавая камера звычайна большая, хааны разьмяшчаюцца значна далей у верняй частцы ротавай поласьці. У кракадзілаў выключна доўгая камера, якая дапамагае жывёле дыхаць, часткова апускаючыся ў воду. Носавая камера паўзуноў падзяляецца на тры часткі: пярэдні вэстыбюль, галоўная нюхальная камера й задняя насаглотка. Нюхальная камера выкладзеная адмысловым эпітэліем на ейнай верхняй паверхні й мае шэраг носавых чарапашынаў для павелічэньня сэнсарнай вобласьці. Вомэр добра разьвіты ў яшчарак і зьмеяў, у якіх ён больш не злучаецца з носавай паражнінай, адкрываючыся непасрэдна ў верняй частцы ротавай поласьці. Ён меншы ў чарапахаў, у якіх ён захоўвае сваю першапачатковую носавую сувязь, і адсутнічае ў дарослых кракадзілаў^[1].

Птушкі маюць нос падобны на нос паўзуноў, прычым ноздры разьмяшчаюцца ў верхняй задняй частцы дзюбы. Паколькі ў іх звычайна дрэнны нюх, нюхальная камера малая, хоць яна ўтрымлівае тры носавыя чарапашыны, якія часам маюць складаную структуру, падобную да структуры ў сысуноў. У многіх птушак, як то ў галубовых, ноздры пакрытыя рагавым ахоўным шчытом. Вомэр птушак альбо недаразьвіты, альбо зусім адсутнічае, у залежнасьці ад віду^[1].

Крыніцы

^ ^а ^б Romer, Alfred Sherwood; Parsons, Thomas S. (1977). «The Vertebrate Body». Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. — С. 453—458. — ISBN 0-03-910284-X.

Вонкавыя спасылкі

Нос — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[Romer-1] а ^б Romer, Alfred Sherwood; Parsons, Thomas S. (1977). «The Vertebrate Body». Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. — С. 453—458. — ISBN 0-03-910284-X.

[1]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Файл:Neus1.jpg|міні|150пкс|Нос чалавека]]
-'''Нос''' — частка твару ў [[чалавек]]а альбо пысы ў жывёлаў, якая ўдзельнічае ў [[дыханьне|дыханьні]], [[нюх]]у, здабычы корму і [[камунікацыя|стасункаў]]. За носам месьціцца нюхальная [[слізістая абалонка]] й пазухі. За носавай паражнінай, паветра праходзіць праз глотку, а затым і ў астатнія органы дыхальнай сыстэмы. У людзей, нос разьмешчаны ў цэнтры на твары, але ў большасьці іншых сысуноў, ён знаходзіцца на верхнім кончыку пысы. У [[птушкі|птушак]] нос сумешчаны зь [[дзюба]]й, на верхняй паверхні якой знаходзяцца ноздры.
+'''Нос''' — частка твару ў [[чалавек]]а альбо пысы ў жывёлаў, якая ўдзельнічае ў [[дыханьне|дыханьні]], [[нюх]]у, здабычы корму і [[зносіны|стасункаў]]. За носам месьціцца нюхальная [[сьлізьневая абалонка]] й пазухі. За носавай паражнінай, паветра праходзіць праз глотку, а затым і ў астатнія органы дыхальнай сыстэмы. У людзей, нос разьмешчаны ў цэнтры на твары, але ў большасьці іншых сысуноў, ён знаходзіцца на верхнім кончыку пысы. У [[птушкі|птушак]] нос сумешчаны зь [[дзюба]]й, на верхняй паверхні якой знаходзяцца ноздры. Унутры нос складаецца з скручаных калідораў з [[рэцэптар]]амі. Форма носу шмат у чым паказвае абрысы й прыгажосць твараў людзей.
 == Будова носа ==
-Бачная частка носа, званая вонкавым носам, складаецца з кораня, сьпінкі, верхавіны й крылаў. Аснову вонкавага носа складаюць носавыя косткі — лобнай адростак верхняй [[сківіца|сківіцы]], латэральны храсток і вялікі крылападобны храсток носу, пакрытыя [[цягліца]]мі, якія прызначаны для сьцісканьня насавых адтулінаў і адцягваньня дадолу крылаў носу. Нягледзячы на тое, што вонкавы нос й пакрыты такой жа [[скура]]й, як і твар, з-за багацьця [[сальныя залозы|сальных залозаў]] скурны полаг у гэтым месцы тоўсты й маларухомы.
+Бачная частка носа, званая вонкавым носам, складаецца з кораня, сьпінкі, верхавіны й крылаў. Аснову вонкавага носа складаюць носавыя косткі — лобнай адростак верхняй [[сківіца|сківіцы]], латэральны храсток і вялікі крылападобны храсток носу, пакрытыя [[цягліцы|цягліцамі]], якія прызначаны для сьцісканьня насавых адтулінаў і адцягваньня дадолу крылаў носу. Нягледзячы на тое, што вонкавы нос й пакрыты такой жа [[скура]]й, як і твар, з-за багацьця [[сальныя залозы|сальных залозаў]] скурны полаг у гэтым месцы тоўсты й маларухомы.
 Перш чым апынуцца ў [[носавая паражніна|носавай паражніне]], паветра спачатку трапляе ў ейнае напярэдадні. Носавая перагародка, створаная вэртыкальнай пласьцінкай рашэцістай косткі, сашнікам і храстком, падзяляе носавую паражніну на дзьве часткі. Нягледзячы на тое, што вонкава нос і выглядае [[сымэтрыя|сымэтрычна]], у многіх людзей носавая перагародка скрыўлена. Гэтае нязначнае адхіленьне прынята лічыць нормай, хоць яно і ўяўляе сабой асымэтрыю [[чэрап]]а.
+У [[паўзуны|паўзуноў]] носавая камера звычайна большая, [[хааны]] разьмяшчаюцца значна далей у верняй частцы ротавай поласьці. У [[кракадзілы|кракадзілаў]] выключна доўгая камера, якая дапамагае жывёле дыхаць, часткова апускаючыся ў воду. Носавая камера паўзуноў падзяляецца на тры часткі: пярэдні вэстыбюль, галоўная нюхальная камера й задняя [[насаглотка]]. Нюхальная камера выкладзеная адмысловым эпітэліем на ейнай верхняй паверхні й мае шэраг [[носавая чарапашына|носавых чарапашынаў]] для павелічэньня сэнсарнай вобласьці. [[Вомэр]] добра разьвіты ў [[яшчаркі|яшчарак]] і [[зьмеі|зьмеяў]], у якіх ён больш не злучаецца з носавай паражнінай, адкрываючыся непасрэдна ў верняй частцы ротавай поласьці. Ён меншы ў [[чарапахі|чарапахаў]], у якіх ён захоўвае сваю першапачатковую носавую сувязь, і адсутнічае ў дарослых кракадзілаў<ref name="Romer">Romer, Alfred Sherwood; Parsons, Thomas S. (1977). ''«The Vertebrate Body»''. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. — С. 453—458. — {{ISBN|0-03-910284-X}}.</ref>.
+Птушкі маюць нос падобны на нос паўзуноў, прычым ноздры разьмяшчаюцца ў верхняй задняй частцы дзюбы. Паколькі ў іх звычайна дрэнны нюх, нюхальная камера малая, хоць яна ўтрымлівае тры носавыя чарапашыны, якія часам маюць складаную структуру, падобную да структуры ў [[сысуны|сысуноў]]. У многіх птушак, як то ў [[галубовыя|галубовых]], ноздры пакрытыя рагавым ахоўным шчытом. Вомэр птушак альбо недаразьвіты, альбо зусім адсутнічае, у залежнасьці ад віду<ref name="Romer"/>.
+== Крыніцы ==
+{{Крыніцы}}
 == Вонкавыя спасылкі ==