Васіль Каваль

Васіль Каваль
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	17 жніўня 1907(1907-08-17) Сава, Горацкі павет[d], Магілёўская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр	29 кастрычніка 1937(1937-10-29) (30 гадоў) Менск, БССР, СССР
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьнік, перакладнік
Мова	расейская мова і беларуская мова
Васіль Каваль у Вікісховішчы

Васі́ль Кава́ль (сапр. Васіль Пятро́віч Кавалёў; 17 жніўня 1907, в. Сава, Горацкі павет, Магілёўская губэрня — 29 кастрычніка 1937) — беларускі пісьменьнік.

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. У 1925 навучаўся на агульнаадукацыйных курсах пры Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі і восеньню паступіў у Магілеўскі пэдагагічны тэхнікум, тады ж быў прыняты ў літаб’яднаньне «Маладняк». Неўзабаве вярнуўся ў родную вёску. Пасьля навучаўся на літаратурна-лінгвістычным аддзяленьні пэдагагічнага факультэту Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту (1926—1927, 1928-29), але кінуў вучобу і пайшоў на творчую працу. Пасьля другога расколу «Маладняка» ў 1928 абраны сябрам Цэнтральнага Бюро аб’яднаньня і ўведзены ў рэдакцыйную групу часопіса «Маладняк», дзе застаўся пасьля ўтварэньня БелАПП. У 1931 актыўны ўдзельнік Беларускага літаратурнага аб’яднаньня Чырвонай Арміі і Флёту. У 1932—34 служыў у войску, быў вайсковым журналістам газэты «Красноармейская правда» ў Смаленску. Сябра Саюзу пісьменьнікаў СССР з 1934. У 1936 рэпрэсаваны, асуджаны да найвышэйшай меры пакараньня. Расстраляны ў Менску. Рэабілітаваны ў 1957 годзе.

Творчасьць

У друку пачаў выступаць з 1925 году. Дэбютаваў вершамі і лірычнымі замалёўкамі. У раньніх апавяданьнях (зборнік «Як вясну гукалі», 1927) рамантычна-ўзьнёслая вобразнасьць, паэтычна-эмацыянальны арнамэнтальны стыль. Галоўныя тэмы твораў — адвечны побыт і праца беларускай вёскі (зборнікі «На загонах», 1928, «Крыніца», 1929). Пазбаўляючыся мэтафарычнасьці, фальклёрна-паэтычнай стылізацыі, ішоў да паглыбленага псыхалягізму, рэалістычнага адлюстраваньня рэчаіснасьці, канкрэтна-рэалістычнай лепкі характараў (апавяданьні «Шчасьце Сілівея Зязюлі», «Ноч на моры», аповесьць пра вайскоўцаў «Дзень палымнее», 1931—32). Для дзяцей напісаў аповесьці «Санька-сігналіст» (1934), «Сьледапыты» (1936).

На беларускую мову пераклаў паасобныя творы А. Чэхава, М. Горкага, Б. Лаўранёва, К. Станюковіча, І. Мікітэнкі, І. Лэ, М. Канапніцкай і інш.

Бібліяграфія

• Як вясну гукалі:Апавяданьні. Мн.,1927.
• На загонах: Апавяданьні. Мн.,1928.
• Крыніца: Апавяданьні. Мн.,1929.
• Выбр. тв. Мн., 1932.
• Санька-сігналіст: Аповесьць. Мн., 1936.
• Выбранае: Аповесьці і апавяданьні. Мн., 1959.
• Следапыты: Санька-сігналіст. Мн., 1961.
• Избранное: Рассказы и повести. Мн.,1975

Памяць

• Забіты на загад Сталіна. Рэпрэсаванаму пісьменьніку Васілю Кавалю паставілі памятны знак у роднай вёсцы https://www.svaboda.org/a/30244744.

Літаратура

• Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X.
• Грамадчанка Т. Беларускія пісьменнікі і літаратурны працэс 20-30-х гг./Т.Грамадчанка — Мн, 1985.
• Ліўшыц Уладзімір. Сын вёскі. Кароткі нарыс аб жыцці і дзейнасці пісьменніка Васіля Каваля / Уладзімір Ліўшыц. — Горкі: адзел культуры Горацкага райвыканкама, 1997. — 46 с ISBN 985-6120-34-9
• Казека Я. Падарожжа ў маладосць / Я.Казека — Мн., 1984.
• Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 1. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.