Фінская мова: розьніца паміж вэрсіямі
д Removing Link FA template (handled by wikidata) |
д выпраўленьне спасылкі |
||
Радок 2: | Радок 2: | ||
|Назва мовы = Фінская мова |
|Назва мовы = Фінская мова |
||
|Назва мовы ў арыгінале = Suomen kieli |
|Назва мовы ў арыгінале = Suomen kieli |
||
|Краіны ўжываньня = [[Фінляндыя|Фінляндыі]], [[Швэцыя|Швэцыі]], [[Расея|Расеі]] ([[ |
|Краіны ўжываньня = [[Фінляндыя|Фінляндыі]], [[Швэцыя|Швэцыі]], [[Расея|Расеі]] ([[Рэспубліка Карэліі]], [[Ленінградзкая вобласьць]]) |
||
|Рэгіён = Фэнаскандыя, паўночная Эўропа |
|Рэгіён = Фэнаскандыя, паўночная Эўропа |
||
|Колькасьць карыстальнікаў = 4 863 351 чалавек<ref>[http://stat.fi/til/vaerak/2011/vaerak_2011_2012-03-16_tau_001_en.html Statistics Finland. Appendix table 1. Population according to language 1980–2011]{{ref-en}}</ref> |
|Колькасьць карыстальнікаў = 4 863 351 чалавек<ref>[http://stat.fi/til/vaerak/2011/vaerak_2011_2012-03-16_tau_001_en.html Statistics Finland. Appendix table 1. Population according to language 1980–2011]{{ref-en}}</ref> |
||
Радок 15: | Радок 15: | ||
|Код па SIL = fin |
|Код па SIL = fin |
||
}} |
}} |
||
'''Фі́нская мова''' |
'''Фі́нская мова''' — мова паўночнай галіны [[Прыбалтыйска-фінскія мовы|прыбалтыйска-фінскай падгрупы]] [[фіна-вугорскія мовы|фіна-вугорскай групы]] [[уральскія мовы|ўральскай моўнай сям’і]]. Афіцыйная мова [[Фінляндыя|Фінляндыі]] і [[Эўразьвяз]]у. |
||
Фінская мова адносіцца да моваў [[аглютынацыйныя мовы|аглютынацыйнага тыпу]]. Пісьмовасьць на базе [[лацінскі альфабэт|лацінскага]] альфабэту. |
Фінская мова адносіцца да моваў [[аглютынацыйныя мовы|аглютынацыйнага тыпу]]. Пісьмовасьць на базе [[лацінскі альфабэт|лацінскага]] альфабэту. |
||
Найстарэйшыя пісьмовыя тэксты паходзяць з [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзя]]. Першую кнігу |
Найстарэйшыя пісьмовыя тэксты паходзяць з [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзя]]. Першую кнігу — пераклад [[Новы Запавет|Новага Запавету]] — выдаў у [[1548]] годзе рэфарматар Мікаель Агрыколя. [[Літаратурная мова]] ўзьнікла на аснове заходняга [[дыялект]]у ваколіцаў горада [[Турку]]. Аднак пачынаючы з [[19 стагодзьдзе|19 стагодзьдзя]] ў літаратурнай мове адчуваецца моцны ўплыў усходніх дыялектаў. |
||
Некалькі стагодзьдзяў фінская мова разьвівалася як сродак камунікацыі ніжэйшых і менш адукаваных слаёў грамадзтва, у той час калі [[шляхта]] і адукаваныя людзі карысталіся [[швэдзкая мова|швэдзкай мовай]]. Гэтая сытуацыя была зьмененая ў [[1863]] годзе, калі фінская мова набыла статус афіцыйнай. Значны ўнёсак у справу прызнаньня фінскай мовы зрабіў знакаміты філёзаф, публіцыст і дзяржаўны дзяяч [[Ёган Вільгельм Шнэльман]]. |
Некалькі стагодзьдзяў фінская мова разьвівалася як сродак камунікацыі ніжэйшых і менш адукаваных слаёў грамадзтва, у той час калі [[шляхта]] і адукаваныя людзі карысталіся [[швэдзкая мова|швэдзкай мовай]]. Гэтая сытуацыя была зьмененая ў [[1863]] годзе, калі фінская мова набыла статус афіцыйнай. Значны ўнёсак у справу прызнаньня фінскай мовы зрабіў знакаміты філёзаф, публіцыст і дзяржаўны дзяяч [[Ёган Вільгельм Шнэльман]]. |
||
== Дыялекты і літаратурная мова == |
== Дыялекты і літаратурная мова == |
||
Паміж літаратурнай фінскай мовай і гутарковай даволі вялікая розьніца. |
Паміж літаратурнай фінскай мовай і гутарковай даволі вялікая розьніца. |
||
Вылучаюцца два буйныя дыялекты фінскай мовы: заходні і ўсходні. |
Вылучаюцца два буйныя дыялекты фінскай мовы: заходні і ўсходні. |
||
Натуральна, што фінская мова не пазьбегла іншамоўных уплываў. Доўгі час на яе ўплывала [[швэдзкая мова|швэдзкая]] і [[нямецкая мова|нямецкая]], пасьля [[расейская мова|расейская]], а ў апошнім часе [[ангельская мова]]. |
Натуральна, што фінская мова не пазьбегла іншамоўных уплываў. Доўгі час на яе ўплывала [[швэдзкая мова|швэдзкая]] і [[нямецкая мова|нямецкая]], пасьля [[расейская мова|расейская]], а ў апошнім часе [[ангельская мова]]. |
Вэрсія ад 20:29, 16 ліпеня 2019
Фінская мова | |
Suomen kieli | |
Ужываецца ў | Фінляндыі, Швэцыі, Расеі (Рэспубліка Карэліі, Ленінградзкая вобласьць) |
---|---|
Рэгіён | Фэнаскандыя, паўночная Эўропа |
Колькасьць карыстальнікаў | 4 863 351 чалавек[1] |
Клясыфікацыя | Уральская сям’я |
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў | Фінляндыі Швэцыі Расеі (Карэлія)[2] ЭЗ |
Рэгулюецца | Дэпартамэнт моўнага плянаваньня пры інстытуце моваў Фінляндыі |
Статус: | 1 дзяржаўная[d][3] |
Пісьмо | лацінскае пісьмо і Scandinavian Braille[d] |
Коды мовы | |
ISO 639-1 | fi |
ISO 639-2(Б) | fin |
ISO 639-2(Т) | fin |
ISO 639-3 | fin |
SIL | fin |
Фі́нская мова — мова паўночнай галіны прыбалтыйска-фінскай падгрупы фіна-вугорскай групы ўральскай моўнай сям’і. Афіцыйная мова Фінляндыі і Эўразьвязу.
Фінская мова адносіцца да моваў аглютынацыйнага тыпу. Пісьмовасьць на базе лацінскага альфабэту.
Найстарэйшыя пісьмовыя тэксты паходзяць з 16 стагодзьдзя. Першую кнігу — пераклад Новага Запавету — выдаў у 1548 годзе рэфарматар Мікаель Агрыколя. Літаратурная мова ўзьнікла на аснове заходняга дыялекту ваколіцаў горада Турку. Аднак пачынаючы з 19 стагодзьдзя ў літаратурнай мове адчуваецца моцны ўплыў усходніх дыялектаў.
Некалькі стагодзьдзяў фінская мова разьвівалася як сродак камунікацыі ніжэйшых і менш адукаваных слаёў грамадзтва, у той час калі шляхта і адукаваныя людзі карысталіся швэдзкай мовай. Гэтая сытуацыя была зьмененая ў 1863 годзе, калі фінская мова набыла статус афіцыйнай. Значны ўнёсак у справу прызнаньня фінскай мовы зрабіў знакаміты філёзаф, публіцыст і дзяржаўны дзяяч Ёган Вільгельм Шнэльман.
Дыялекты і літаратурная мова
Паміж літаратурнай фінскай мовай і гутарковай даволі вялікая розьніца.
Вылучаюцца два буйныя дыялекты фінскай мовы: заходні і ўсходні.
Натуральна, што фінская мова не пазьбегла іншамоўных уплываў. Доўгі час на яе ўплывала швэдзкая і нямецкая, пасьля расейская, а ў апошнім часе ангельская мова.
Марфалёгія
У фінскай мове два лікі і 16 склонаў (зь якіх 2 толькі ў множным ліку). Як і ў бальшыні фіна-вугорскіх моваў, у фінскай няма родавай дыфэрэнцыяцыі.
Вонкавыя спасылкі
Фінская мова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў Інфармацыя пра фінскую мову (па-ангельску)
Крыніцы
- ^ Statistics Finland. Appendix table 1. Population according to language 1980–2011 (анг.)
- ^ ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАРЕЛИЯ О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия (рас.)
- ^ Ethnologue (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675
Вікіпэдыя мае вэрсію фінскай мовай |
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |