Альбанская літаратура: розьніца паміж вэрсіямі
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) вікіфікацыя крыніца — uk:Албанська література |
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) дНяма апісаньня зьменаў |
||
| Радок 4: | Радок 4: | ||
Падчас [[Асманская імпэрія|асманскага панаваньня]] (з [[1500-я|1500-х]] гадоў до пачатку [[1900-я|1900-х]] гадоў) на альбанскую літаратуру значна паўплывалі [[Турэччына|турэцкія]] ды [[Грэцыя|грэцкія]] [[Праваслаўе|праваслаўныя]] пераклады і міты. Розныя гісторыі перадаваліся з пакаленьня ў пакаленьне ў выглядзе гераічных паэм, легендаў і аповядаў. Гэтая вусная традыцыя дапамагла роднай мове і нацыянальнай ідэнтычнасьці. |
Падчас [[Асманская імпэрія|асманскага панаваньня]] (з [[1500-я|1500-х]] гадоў до пачатку [[1900-я|1900-х]] гадоў) на альбанскую літаратуру значна паўплывалі [[Турэччына|турэцкія]] ды [[Грэцыя|грэцкія]] [[Праваслаўе|праваслаўныя]] пераклады і міты. Розныя гісторыі перадаваліся з пакаленьня ў пакаленьне ў выглядзе гераічных паэм, легендаў і аповядаў. Гэтая вусная традыцыя дапамагла роднай мове і нацыянальнай ідэнтычнасьці. |
||
Найстарэйшы пісьмовы дакумэнт на альбанскай мове датуецца [[1462]] годам. Напрыканцы [[1880-я|1800-х]] гадоў, у часы Асманскай імпэрыі, браты [[Наім Фрашэры| |
Найстарэйшы пісьмовы дакумэнт на альбанскай мове датуецца [[1462]] годам. Напрыканцы [[1880-я|1800-х]] гадоў, у часы Асманскай імпэрыі, браты [[Наім Фрашэры|Наім]] і [[Самі Фрашэры]] сталі аднымі з лідэраў [[Альбанскае нацыянальнае адраджэньне|Альбанскага нацыянальнага адражэньня]]. Гэты нацыянальны рух натхняў шматлікіх аўтараў на працягу дзясяцігодзьдзяў, такіх, як паэты [[Джэрджы Фішта|Джэрджы Фішту]]. Іншым вядомым нацыянальным пісьменьнікам быў праваслаўны біскуп [[Фэафан Нолі]], які стаў лідэрам краіны ў [[1920-я|1920-х]] (ён таксама быў вядомым перакладчыкам). |
||
Падчас [[Народная Сацыялістычная Рэспубліка Альбанія|камуністычнага рэжыму]] была суровая [[цэнзура]], толькі некалькі тэмаў былі вольныя абмеркаваньня, і, як сьледзтва, гэта душыла літаратурнае жыцьцё краіны. З [[Падзеньне камунізму ў Альбаніі|падзеньнем аднапартыйнай сытэмы]] літаратура вызвалілася ад цэнзуры, працягваючы разьвіцьцё. Самым вядомым сучасным пісьменьнікам Альбаніі зьяўляецца неаднаразовы кандыдат на [[Нобэлеўская прэмія па літаратуры|Нобэлеўскую прэмію па літаратуры]] [[Ісмаіль Кадарэ]]. |
Падчас [[Народная Сацыялістычная Рэспубліка Альбанія|камуністычнага рэжыму]] была суровая [[цэнзура]], толькі некалькі тэмаў былі вольныя абмеркаваньня, і, як сьледзтва, гэта душыла літаратурнае жыцьцё краіны. З [[Падзеньне камунізму ў Альбаніі|падзеньнем аднапартыйнай сытэмы]] літаратура вызвалілася ад цэнзуры, працягваючы разьвіцьцё. Самым вядомым сучасным пісьменьнікам Альбаніі зьяўляецца неаднаразовы кандыдат на [[Нобэлеўская прэмія па літаратуры|Нобэлеўскую прэмію па літаратуры]] [[Ісмаіль Кадарэ]]. |
||
Вэрсія ад 21:11, 22 траўня 2019
Альбанская літаратура — літаратура, напісаная альбанскай мовай, ці творы напісаныя альбанцамі альбо ў АльбаніяАльбаніі.
Падчас асманскага панаваньня (з 1500-х гадоў до пачатку 1900-х гадоў) на альбанскую літаратуру значна паўплывалі турэцкія ды грэцкія праваслаўныя пераклады і міты. Розныя гісторыі перадаваліся з пакаленьня ў пакаленьне ў выглядзе гераічных паэм, легендаў і аповядаў. Гэтая вусная традыцыя дапамагла роднай мове і нацыянальнай ідэнтычнасьці.
Найстарэйшы пісьмовы дакумэнт на альбанскай мове датуецца 1462 годам. Напрыканцы 1800-х гадоў, у часы Асманскай імпэрыі, браты Наім і Самі Фрашэры сталі аднымі з лідэраў Альбанскага нацыянальнага адражэньня. Гэты нацыянальны рух натхняў шматлікіх аўтараў на працягу дзясяцігодзьдзяў, такіх, як паэты Джэрджы Фішту. Іншым вядомым нацыянальным пісьменьнікам быў праваслаўны біскуп Фэафан Нолі, які стаў лідэрам краіны ў 1920-х (ён таксама быў вядомым перакладчыкам).
Падчас камуністычнага рэжыму была суровая цэнзура, толькі некалькі тэмаў былі вольныя абмеркаваньня, і, як сьледзтва, гэта душыла літаратурнае жыцьцё краіны. З падзеньнем аднапартыйнай сытэмы літаратура вызвалілася ад цэнзуры, працягваючы разьвіцьцё. Самым вядомым сучасным пісьменьнікам Альбаніі зьяўляецца неаднаразовы кандыдат на Нобэлеўскую прэмію па літаратуры Ісмаіль Кадарэ.
