Берасьцейская вобласьць: розьніца паміж вэрсіямі
д →Прамысловасьць і сельская гаспадарка: +Зьвязнасьць |
|||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Вобласьць Беларусі |
{{Вобласьць Беларусі |
||
|Назва = Берасьцейская |
|Назва = Берасьцейская |
||
|Назва ў родным склоне = Берасьцейскай вобласьці |
|Назва ў родным склоне = Берасьцейскай вобласьці |
||
|Афіцыйная назва (на наркамаўцы) = Брэсцкая вобласць |
|Афіцыйная назва (на наркамаўцы) = Брэсцкая вобласць |
||
|Сьцяг = Flag of Brest Voblast, Belarus.svg |
|Сьцяг = Flag of Brest Voblast, Belarus.svg |
||
|Герб = Coat of Arms of Brest Region.svg |
|Герб = Coat of Arms of Brest Region.svg |
||
|Гімн = |
|Гімн = |
||
|Уваходзіць у = |
|Уваходзіць у = |
||
|Улучае = 16 раёнаў |
|Улучае = 16 раёнаў |
||
|Цэнтар = [[Берасьце]] |
|Цэнтар = [[Берасьце]] |
||
|БуйныГорад = |
|БуйныГорад = |
||
|БуйныяГарады = [[Баранавічы]]<br />[[Пінск]] |
|БуйныяГарады = [[Баранавічы]]<br />[[Пінск]] |
||
|ДатаЎтварэньня = 4 сьнежня 1939 року |
|ДатаЎтварэньня = 4 сьнежня 1939 року |
||
Радок 20: | Радок 20: | ||
|Месца паводле шчыльнасьці = 1—2 |
|Месца паводле шчыльнасьці = 1—2 |
||
|Нацыянальны склад = [[беларусы]] — 88%<br />[[расейцы]] — 6,4%<br />[[украінцы]] — 2,9%<br />[[палякі]] — 1,3%<ref>[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/publications/national_structure_brest.rar Перепись населения — 2009. Брестская область. Национальный состав населения]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> |
|Нацыянальны склад = [[беларусы]] — 88%<br />[[расейцы]] — 6,4%<br />[[украінцы]] — 2,9%<br />[[палякі]] — 1,3%<ref>[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/publications/national_structure_brest.rar Перепись населения — 2009. Брестская область. Национальный состав населения]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> |
||
|Рэлігійная сытуацыя = |
|Рэлігійная сытуацыя = |
||
|Плошча = 32,8 тыс<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010-15404.doc «Дзяржаўны зямельны кадастар Рэспублікі Беларусь»] (па стане на 1 студзеня 2011 г.)</ref> |
|Плошча = 32,8 тыс<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010-15404.doc «Дзяржаўны зямельны кадастар Рэспублікі Беларусь»] (па стане на 1 студзеня 2011 г.)</ref> |
||
|Адсотак ад плошчы = 15,7 |
|Адсотак ад плошчы = 15,7 |
||
|Месца паводле плошчы = |
|Месца паводле плошчы = |
||
|Максымальная вышыня = 267 |
|Максымальная вышыня = 267 |
||
|Сярэдняя вышыня = |
|Сярэдняя вышыня = |
||
|Мінімальная вышыня = 121 |
|Мінімальная вышыня = 121 |
||
|Шырата = |
|Шырата = |
||
|Даўгата = |
|Даўгата = |
||
|Мапа = Biełaruś, Biareście province.svg |
|Мапа = Biełaruś, Biareście province.svg |
||
|Памер мапы = 250 |
|Памер мапы = 250 |
||
|Часавы пас = [[UTC]] +3 |
|Часавы пас = [[UTC]] +3 |
||
|Скарачэньне = |
|Скарачэньне = |
||
|ISO = BY-BR |
|ISO = BY-BR |
||
|FIPS = |
|FIPS = |
||
|Тэлефонны код = +375-16 |
|Тэлефонны код = +375-16 |
||
|Паштовыя індэксы = 224 xxx, 225 xxx |
|Паштовыя індэксы = 224 xxx, 225 xxx |
||
|Інтэрнэт-дамэн = |
|Інтэрнэт-дамэн = |
||
|Код аўтамабільных нумароў = 1 |
|Код аўтамабільных нумароў = 1 |
||
|Сайт = http://www.brest-region.by |
|Сайт = http://www.brest-region.by |
||
|Парамэтар1 = |
|Парамэтар1 = |
||
|Назва парамэтру 1 = |
|Назва парамэтру 1 = |
||
|Дадаткі = |
|Дадаткі = |
||
|Мапа адміністрацыйнай адзінкі = |
|Мапа адміністрацыйнай адзінкі = |
||
|Колер фону герб-сьцяг = |
|Колер фону герб-сьцяг = |
||
}} |
}} |
||
'''Берасьце́йская во́бласьць''' |
'''Берасьце́йская во́бласьць''' — [[адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел|адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка]] ў [[Беларусь|Беларусі]]. Плошча вобласьці складае 32,8 км². Насельніцтва на 2018 год — 1 384 476 чалавек<ref name="belstat2018" />. Адміністрацыйны цэнтар — [[места]] [[Берасьце]]. |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
Радок 62: | Радок 62: | ||
== Геаграфічнае становішча == |
== Геаграфічнае становішча == |
||
Берасьцейская вобласьць разьмешчаная ў паўднёва-заходняй частцы Беларусі. Максымальная працягласьць тэрыторыі з поўначы на поўдзень |
Берасьцейская вобласьць разьмешчаная ў паўднёва-заходняй частцы Беларусі. Максымальная працягласьць тэрыторыі з поўначы на поўдзень — 166 км, а з усходу на захад — 300 км. Тэрыторыя вобласьці складае 32,791 км² (15,7% тэрыторыі Беларусі). |
||
На ўсходзе Берасьцейская вобласьць мяжуе зь [[Менская вобласьць|Менскай]], на поўначы |
На ўсходзе Берасьцейская вобласьць мяжуе зь [[Менская вобласьць|Менскай]], на поўначы — з [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай]], на поўдні — з [[Ровенская вобласьць|Ровенскай]] і [[Валынская вобласьць|Валынскай]] абласьцямі [[Украіна|Ўкраіны]], на паўднёвым захадзе — зь [[Люблінскае ваяводзтва|Люблінскім]], на захадзе — з [[Падляскае ваяводзтва|Падляскім]] ваяводзтвамі [[Польшча|Польшчы]]. |
||
== Насельніцтва == |
== Насельніцтва == |
||
* 2018 год |
* 2018 год — 1 384 476 чал.<ref name="belstat2018">[http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/publications/izdania/public_bulletin/index_8782/ Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> |
||
* 2017 год |
* 2017 год — 1 386 351 чал.<ref name="belstat2017">[http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/publications/izdania/public_bulletin/index_7192/ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> |
||
* 2016 год |
* 2016 год — 1 386 982 чал.<ref name="belstat2016">[http://www.belstat.gov.by/upload/iblock/567/567f8a4ac45cd80a949bb7bd7a839ca7.zip Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> |
||
* 2014 год |
* 2014 год — 1 388 600 чал.<ref name="belstat-demogr">{{Спасылка|url=http://belstat.gov.by/homep/en/indicators/press/demographics.php |загаловак = Demographic situation in January 2014|копія = http://web.archive.org/web/20130806090650/http://belstat.gov.by/homep/en/indicators/press/demographics.php |дата копіі = 9 лютага 2014 |выдавец = [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]] |дата = 9 лютага 2014|мова=en}}</ref> |
||
* 2009 год |
* 2009 год — 1 401 177 чал.<ref>{{Артыкул|аўтар = |загаловак = Национальный состав населения Брестской области|арыгінал = |спасылка = http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/itogi1.php|аўтар выданьня = |выданьне = Общая численность населения, его состав по возрасту, полу, состоянию в браке, уровню образования, национальностям, языку и источникам средств к существованию. Брестская область|тып = |месца = |выдавецтва = [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]|год = паводле вынікаў перапісу 2009|выпуск = |том = |нумар = |старонкі = |isbn = |мова = ru}}</ref> |
||
{| class="wikitable standard collapsible collapsed" style="border: none; width: 75%; background-color: transparent;" |
{| class="wikitable standard collapsible collapsed" style="border: none; width: 75%; background-color: transparent;" |
||
Радок 80: | Радок 80: | ||
|+align="bottom"| |
|+align="bottom"| |
||
|- |
|- |
||
! rowspan="2" | !! rowspan="2" | Агулам,<br>чалавек !! colspan="2" |У тым ліку !! rowspan="2" | Мескае<br>насельніцтва !! rowspan="2" | Вясковае<br>насельніцтва !! rowspan="2" | У адсотках |
! rowspan="2" | !! rowspan="2" | Агулам,<br />чалавек !! colspan="2" |У тым ліку !! rowspan="2" | Мескае<br />насельніцтва !! rowspan="2" | Вясковае<br />насельніцтва !! rowspan="2" | У адсотках |
||
|- |
|- |
||
! мужчыны !! жанчыны |
! мужчыны !! жанчыны |
||
Радок 155: | Радок 155: | ||
== Рэльеф == |
== Рэльеф == |
||
Рэльеф раўнінны і нізінны. Пераважаюць вышыні 140—200 |
Рэльеф раўнінны і нізінны. Пераважаюць вышыні 140—200 м над узроўнем мора. Паўднёва-заходнюю частку займае раўніннае [[Берасьцейскае Палесьсе]], усходнюю — нізіннае [[Прыпяцкае Палесьсе]], паміж імі знаходзіцца падобная на плято раўніна [[Загародзьдзе]]; на паўночным захадзе вялікая частка [[Прыбужанская раўніна|Прыбужанскай раўніны]], на поўначы [[Баранавіцкая раўніна]] і частка [[Наваградзкае ўзвышша|Наваградзкага ўзвышша]]. |
||
Найвышэйшы пункт вобласьці |
Найвышэйшы пункт вобласьці — 267 мэтраў — разьмешчаны на паўднёвых схілах Наваградзкага ўзвышша. Найніжэйшае месца — 121 м — разьмешчанае ў даліне ракі [[Заходні Буг]] на мяжы з Польшчай. |
||
== Карысныя выкапні == |
== Карысныя выкапні == |
||
Радок 163: | Радок 163: | ||
== Клімат і расьліннасьць == |
== Клімат і расьліннасьць == |
||
Клімат [[умерана-кантынэнтальны клімат|умерана-кантынэнтальны]]. Сярэдняя тэмпэратура студзеня ад |
Клімат [[умерана-кантынэнтальны клімат|умерана-кантынэнтальны]]. Сярэдняя тэмпэратура студзеня ад −4,4°С у Берасьці да −6°С у Баранавічах, ліпеня 18 — 18,8°С. Для вобласьці характэрная цёплая зіма з частымі адлігамі. Працягласьць [[Вэгетацыйны пэрыяд|вэгетацыйнага пэрыяду]] вагаецца ад 258—260 дзён на паўднёвым захадзе — да 240—245 дзён на паўночным усходзе. Ападкаў выпадае 550—645 мм у год. |
||
Лясы ([[хваёвыя лясы|хваёвыя]], [[бярозавыя лясы|бярозавыя]], [[чорнаалешнікавыя лясы|чорнаалешнікавыя]]) займаюць каля 36% тэрыторыі. Захаваліся буйныя лясныя масівы |
Лясы ([[хваёвыя лясы|хваёвыя]], [[бярозавыя лясы|бярозавыя]], [[чорнаалешнікавыя лясы|чорнаалешнікавыя]]) займаюць каля 36% тэрыторыі. Захаваліся буйныя лясныя масівы — [[Белавеская пушча|Белавеская]], [[Ружанская пушча|Ружанская]] і [[Шарашоўская пушча|Шарашоўская]] пушчы. Балоты пераважна нізінныя, займаюць каля 20% тэрыторыі. |
||
У вобласьці шмат унікальных прыродных комплексаў і помнікаў прыроды. Прырода стварыла і пранесла скрозь стагодзьдзі да нашых дзён непаўторную прыгажосьць ляндшафтаў і незвычайную шматстатнасьць выглядаў жывёлін і расьлінаў. Найбольш каштоўныя прыродныя тэрыторыі і аб’екты ўзятыя пад ахову. У вобласьці вылучаныя 117 асабіста ахоўных тэрыторыяў і аб’ектаў. Зь іх: 1 нацыянальны парк |
У вобласьці шмат унікальных прыродных комплексаў і помнікаў прыроды. Прырода стварыла і пранесла скрозь стагодзьдзі да нашых дзён непаўторную прыгажосьць ляндшафтаў і незвычайную шматстатнасьць выглядаў жывёлін і расьлінаў. Найбольш каштоўныя прыродныя тэрыторыі і аб’екты ўзятыя пад ахову. У вобласьці вылучаныя 117 асабіста ахоўных тэрыторыяў і аб’ектаў. Зь іх: 1 нацыянальны парк — 57,4 тыс. га ([[Белавеская пушча (нацыянальны парк)|Дзяржаўны нацыянальны парк Белавеская пушча]]); 19 заказьнікаў нацыянальнага значэньня — 327,2 тыс. га; заказьнікаў мясцовага значэньня — 36,7 тыс. га; 37 помнікаў прыроды нацыянальнага значэньня; 31 помнік прыроды мясцовага значэньня. Акрамя таго, перададзеныя пад ахову землекарыстальнікам 579 месцаў пасяленьня (гадаваньня) 77 рэдкіх відаў жывёлін і расьлінаў, занесеных у [[Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь|Чырвоную кнігу Беларусі]]. |
||
== Гідраграфія == |
== Гідраграфія == |
||
Рэкі належаць да басэйнаў [[Дняпро|Дняпра]] ([[Прыпяць]] з прытокам [[Піна]]й), [[Нёман]]у ([[Шчара]]), Заходняга Бугу ([[Мухавец]]). Дняпроўска-Бускі, [[Агінскі канал|Агінскі]], Мікашэвіцкі каналы. Найбуйнейшыя азёры |
Рэкі належаць да басэйнаў [[Дняпро|Дняпра]] ([[Прыпяць]] з прытокам [[Піна]]й), [[Нёман]]у ([[Шчара]]), Заходняга Бугу ([[Мухавец]]). Дняпроўска-Бускі, [[Агінскі канал|Агінскі]], Мікашэвіцкі каналы. Найбуйнейшыя азёры — [[Выганашчанскае возера|Выганашчанскае]], [[Чорнае возера (Бярозаўскі раён)|Чорнае]], [[Спораўскае возера|Спораўскае]], [[Бабровіцкае]]. Вадасховішчы — [[Лактышы (вадасховішча)|Локтышы]], [[Сялец (вадасховішча)|Сялец]], [[Пагост (вадасховішча)|Пагост]]. |
||
Разам |
Разам — 44 возеры і 30 вадасховішчаў, працякае больш за 80 рэчак. |
||
== Транспарт == |
== Транспарт == |
||
Па тэрыторыі вобласьці праходзіць транзытны калідор [[Бэрлін]] |
Па тэрыторыі вобласьці праходзіць транзытны калідор [[Бэрлін]] — [[Варшава]] — [[Берасьце]] — [[Менск]] — [[Масква]], разгалінаваная сетка чыгуначных і аўтамабільных шляхоў, просты шлях у [[Вільня|Вільню]] і [[Кіеў]], што стварае спрыяльныя ўмовы для перавозак пасажыраў і грузаў з эўрапейскіх краінаў у [[Расея|Расею]], [[Украіна|Украіну]] і іншыя краіны. Асноўныя чыгуначныя вузлы вобласьці — [[Берасьце]], [[Баранавічы]], [[Лунінец]], [[Жабінка]]. Галоўныя аўтамагістралі вобласьці: [[Берасьце]] — [[Менск]], [[Берасьце]] — [[Гомель]]. На 2012 г. у Берасьцейскай вобласьці налічвалася 2200 км дарог рэспубліканскага значэньня, 70% якіх мелі міжрамонтны тэрмін звыш 30 гадоў пры патрэбе капітальнага рамонту прынамсі кожныя 17 гадоў<ref name="к">{{Артыкул|аўтар=Алена Даўжанок, Сьвятлана Яскевіч.|загаловак=Гаспадарка РУП «Берасьцеаўтадар» — 2200 кілямэтраў рэспубліканскіх дарог|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=96243|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=19 красавіка 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-04-19 76-77 (27191-27192)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/96225/19kras_5.indd.pdf 5]|issn=1990-763x}}</ref>. |
||
У вобласьці (горад Берасьце) маецца міжнародны аэрапорт 1-й катэгорыі, які дазваляе прымаць і абслугоўваць цяжкія самалёты тыпу «Боінг-747». Па рэках [[Прыпяць]], [[Піна]], [[Мухавец]], [[Стыр]], [[Гарынь]], [[Дняпроўска-Бужанскі канал|Дняпроўска-Бужанскім канале]] зьдзяйсьняецца суднаходзтва. Мікашэвіцкі канал служыць для вывазу прадукцыі РУП «Граніт» на р. Прыпяць і далей на [[Дняпро]]. Па тэрыторыі вобласьці праходзяць таксама нафтаправод «Дружба» і газаправоды [[Таржок]] |
У вобласьці (горад Берасьце) маецца міжнародны аэрапорт 1-й катэгорыі, які дазваляе прымаць і абслугоўваць цяжкія самалёты тыпу «Боінг-747». Па рэках [[Прыпяць]], [[Піна]], [[Мухавец]], [[Стыр]], [[Гарынь]], [[Дняпроўска-Бужанскі канал|Дняпроўска-Бужанскім канале]] зьдзяйсьняецца суднаходзтва. Мікашэвіцкі канал служыць для вывазу прадукцыі РУП «Граніт» на р. Прыпяць і далей на [[Дняпро]]. Па тэрыторыі вобласьці праходзяць таксама нафтаправод «Дружба» і газаправоды [[Таржок]] — [[Менск]] — [[Івацэвічы]] і [[Кобрынь]] — [[Берасьце]] — [[Варшава]]. |
||
== Прамысловасьць і сельская гаспадарка == |
== Прамысловасьць і сельская гаспадарка == |
||
Асноўнымі галінамі спэцыялізацыі прамысловасьці зьяўляюцца харчовая, лёгкая, машынабудаваньне. На іх долю прыходзіцца амаль 2/3 усяго аб’ёму прамысловай вытворчасьці. Разьвітыя таксама [[электраэнэргетыка]], лясная, дрэваапрацоўчая, цэлюлозна-папяровая, мукамольна-крупяная і камбікормавая прамысловасьць. На тэрыторыі вобласьці працуе [[Бярозаўская ГРЭС]]. Агульнарэспубліканскае значэньне мае РУП «Граніт» па здабычы будаўнічага каменьня ў [[Мікашэвічы|Мікашэвічах]]. Інвэстыцыі для мадэрнізацыі вытворчых магутнасьцяў прадпрыемства «Граніт» склалі 3,5 |
Асноўнымі галінамі спэцыялізацыі прамысловасьці зьяўляюцца харчовая, лёгкая, машынабудаваньне. На іх долю прыходзіцца амаль 2/3 усяго аб’ёму прамысловай вытворчасьці. Разьвітыя таксама [[электраэнэргетыка]], лясная, дрэваапрацоўчая, цэлюлозна-папяровая, мукамольна-крупяная і камбікормавая прамысловасьць. На тэрыторыі вобласьці працуе [[Бярозаўская ГРЭС]]. Агульнарэспубліканскае значэньне мае РУП «Граніт» па здабычы будаўнічага каменьня ў [[Мікашэвічы|Мікашэвічах]]. Інвэстыцыі для мадэрнізацыі вытворчых магутнасьцяў прадпрыемства «Граніт» склалі 3,5 млн дал. ЗША — гэта найбуйнейшы сумесны праект зь [[Летува|Летувой]]. |
||
Сельская гаспадарка спэцыялізуецца на мясной і малочнай жывёлагадоўлі, вырошчваньні бульбы, зерневых, цукровага бураку, гародніны. Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці выкарыстоўваюць мясцовую сыравіну |
Сельская гаспадарка спэцыялізуецца на мясной і малочнай жывёлагадоўлі, вырошчваньні бульбы, зерневых, цукровага бураку, гародніны. Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці выкарыстоўваюць мясцовую сыравіну — мяса, малако і цукар у [[Жабінка|Жабінцы]], [[Бяроза (горад)|Бярозе]] і іншых. Гародніна і садавіна перапрацоўваецца ў [[Ляхавічы|Ляхавічах]], [[Пружаны|Пружанах]], [[Янаў|Янаве]], [[Маларыта|Маларыце]]. |
||
== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел == |
== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел == |
Вэрсія ад 17:46, 12 студзеня 2019
Берасьцейская вобласьць | |
Сьцяг | |
Агульныя зьвесткі | |
---|---|
Краіна | Беларусь |
Статус | вобласьць |
Адміністрацыйны цэнтар | Берасьце |
Улучае | 16 раёнаў |
Найбуйнейшыя гарады | Баранавічы Пінск |
Дата ўтварэньня | 4 сьнежня 1939 року |
Старшыня аблвыканкаму | Анатоль Ліс |
Насельніцтва (2018) | 1 384 476[1] (15%, 3-е месца) |
Шчыльнасьць | 42 чал./км² (1—2-е месца) |
Нацыянальны склад | беларусы — 88% расейцы — 6,4% украінцы — 2,9% палякі — 1,3%[2] |
Плошча | 32,8 тыс[3] км² (15,7%) |
Вышыня па-над узр. м. · найвышэйшы пункт · сярэдняя вышыня · найніжэйшы пункт | 267 м 136 м[4] 121 м |
Месцазнаходжаньне Берасьцейскай вобласьці | |
Мэдыя-зьвесткі | |
Часавы пас | UTC +3 |
Код ISO 3166-2 | BY-BR |
Тэлефонны код | +375-16 |
Паштовыя індэксы | 224 xxx, 225 xxx |
Код аўтам. нумароў | 1 |
Афіцыйны сайт | |
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы |
Берасьце́йская во́бласьць — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Беларусі. Плошча вобласьці складае 32,8 км². Насельніцтва на 2018 год — 1 384 476 чалавек[1]. Адміністрацыйны цэнтар — места Берасьце.
Гісторыя
- ХII стагодзьдзе: са складу Тураўскага вылучылася Берасьцейскае ўдзельнае княства.
- 1513: утварыўся Берасьцейскі павет у складзе Падляскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага.[5]
- 1566: Берасьцейскае ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага, пазьней Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў.
- 1795: Берасьцейскі павет Гарадзенскай губэрні Расейскай імпэрыі.
- 1 студзеня 1919: Берасьцейскі павет («падраён») Баранавіцкага раёну Беларускай ССР.[6]
- 1921: Палескае ваяводзтва міжваеннай Польскай Рэспублікі са сталіцай у Берасьці.
- 4 сьнежня 1939: Берасьцейская вобласьць у складзе БССР.
- 8 студзеня 1954: у склад вобласьці перададзеная ўся тэрыторыя скасаванай Пінскай вобласьці
- 27 ліпеня 1990: Берасьцейская вобласьць у складзе незалежнай Беларусі.
Геаграфічнае становішча
Берасьцейская вобласьць разьмешчаная ў паўднёва-заходняй частцы Беларусі. Максымальная працягласьць тэрыторыі з поўначы на поўдзень — 166 км, а з усходу на захад — 300 км. Тэрыторыя вобласьці складае 32,791 км² (15,7% тэрыторыі Беларусі).
На ўсходзе Берасьцейская вобласьць мяжуе зь Менскай, на поўначы — з Гарадзенскай, на поўдні — з Ровенскай і Валынскай абласьцямі Ўкраіны, на паўднёвым захадзе — зь Люблінскім, на захадзе — з Падляскім ваяводзтвамі Польшчы.
Насельніцтва
- 2018 год — 1 384 476 чал.[1]
- 2017 год — 1 386 351 чал.[7]
- 2016 год — 1 386 982 чал.[8]
- 2014 год — 1 388 600 чал.[9]
- 2009 год — 1 401 177 чал.[10]
Нацыянальны склад насельніцтва вобласьці (2009) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Найбуйнейшыя сельскія населеныя пункты вобласьці (больш за 3 тысячы чалавек): Альшаны, Рубель, Моталь, Пінкавічы, Дзівін, Новыя Засімавічы, Жамчужны, Манькавічы.
Рэльеф
Рэльеф раўнінны і нізінны. Пераважаюць вышыні 140—200 м над узроўнем мора. Паўднёва-заходнюю частку займае раўніннае Берасьцейскае Палесьсе, усходнюю — нізіннае Прыпяцкае Палесьсе, паміж імі знаходзіцца падобная на плято раўніна Загародзьдзе; на паўночным захадзе вялікая частка Прыбужанскай раўніны, на поўначы Баранавіцкая раўніна і частка Наваградзкага ўзвышша.
Найвышэйшы пункт вобласьці — 267 мэтраў — разьмешчаны на паўднёвых схілах Наваградзкага ўзвышша. Найніжэйшае месца — 121 м — разьмешчанае ў даліне ракі Заходні Буг на мяжы з Польшчай.
Карысныя выкапні
Вобласьць мае карысныя выкапні, якія зьяўляюцца асновай для разьвіцьця прамысловай вытворчасьці з выкарыстаньнем мясцовых прыродных рэсурсаў. Гэта, перш за ўсё, будаўнічае каменьне, легкаплаўкія й тугаплаўкія гліны, шкляныя, фармовачныя і будаўнічыя пяскі, торф, бузы, жвір, выяўленыя паклады гаручых сланцаў і бурага вугалю.
Клімат і расьліннасьць
Клімат умерана-кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня ад −4,4°С у Берасьці да −6°С у Баранавічах, ліпеня 18 — 18,8°С. Для вобласьці характэрная цёплая зіма з частымі адлігамі. Працягласьць вэгетацыйнага пэрыяду вагаецца ад 258—260 дзён на паўднёвым захадзе — да 240—245 дзён на паўночным усходзе. Ападкаў выпадае 550—645 мм у год.
Лясы (хваёвыя, бярозавыя, чорнаалешнікавыя) займаюць каля 36% тэрыторыі. Захаваліся буйныя лясныя масівы — Белавеская, Ружанская і Шарашоўская пушчы. Балоты пераважна нізінныя, займаюць каля 20% тэрыторыі.
У вобласьці шмат унікальных прыродных комплексаў і помнікаў прыроды. Прырода стварыла і пранесла скрозь стагодзьдзі да нашых дзён непаўторную прыгажосьць ляндшафтаў і незвычайную шматстатнасьць выглядаў жывёлін і расьлінаў. Найбольш каштоўныя прыродныя тэрыторыі і аб’екты ўзятыя пад ахову. У вобласьці вылучаныя 117 асабіста ахоўных тэрыторыяў і аб’ектаў. Зь іх: 1 нацыянальны парк — 57,4 тыс. га (Дзяржаўны нацыянальны парк Белавеская пушча); 19 заказьнікаў нацыянальнага значэньня — 327,2 тыс. га; заказьнікаў мясцовага значэньня — 36,7 тыс. га; 37 помнікаў прыроды нацыянальнага значэньня; 31 помнік прыроды мясцовага значэньня. Акрамя таго, перададзеныя пад ахову землекарыстальнікам 579 месцаў пасяленьня (гадаваньня) 77 рэдкіх відаў жывёлін і расьлінаў, занесеных у Чырвоную кнігу Беларусі.
Гідраграфія
Рэкі належаць да басэйнаў Дняпра (Прыпяць з прытокам Пінай), Нёману (Шчара), Заходняга Бугу (Мухавец). Дняпроўска-Бускі, Агінскі, Мікашэвіцкі каналы. Найбуйнейшыя азёры — Выганашчанскае, Чорнае, Спораўскае, Бабровіцкае. Вадасховішчы — Локтышы, Сялец, Пагост.
Разам — 44 возеры і 30 вадасховішчаў, працякае больш за 80 рэчак.
Транспарт
Па тэрыторыі вобласьці праходзіць транзытны калідор Бэрлін — Варшава — Берасьце — Менск — Масква, разгалінаваная сетка чыгуначных і аўтамабільных шляхоў, просты шлях у Вільню і Кіеў, што стварае спрыяльныя ўмовы для перавозак пасажыраў і грузаў з эўрапейскіх краінаў у Расею, Украіну і іншыя краіны. Асноўныя чыгуначныя вузлы вобласьці — Берасьце, Баранавічы, Лунінец, Жабінка. Галоўныя аўтамагістралі вобласьці: Берасьце — Менск, Берасьце — Гомель. На 2012 г. у Берасьцейскай вобласьці налічвалася 2200 км дарог рэспубліканскага значэньня, 70% якіх мелі міжрамонтны тэрмін звыш 30 гадоў пры патрэбе капітальнага рамонту прынамсі кожныя 17 гадоў[11].
У вобласьці (горад Берасьце) маецца міжнародны аэрапорт 1-й катэгорыі, які дазваляе прымаць і абслугоўваць цяжкія самалёты тыпу «Боінг-747». Па рэках Прыпяць, Піна, Мухавец, Стыр, Гарынь, Дняпроўска-Бужанскім канале зьдзяйсьняецца суднаходзтва. Мікашэвіцкі канал служыць для вывазу прадукцыі РУП «Граніт» на р. Прыпяць і далей на Дняпро. Па тэрыторыі вобласьці праходзяць таксама нафтаправод «Дружба» і газаправоды Таржок — Менск — Івацэвічы і Кобрынь — Берасьце — Варшава.
Прамысловасьць і сельская гаспадарка
Асноўнымі галінамі спэцыялізацыі прамысловасьці зьяўляюцца харчовая, лёгкая, машынабудаваньне. На іх долю прыходзіцца амаль 2/3 усяго аб’ёму прамысловай вытворчасьці. Разьвітыя таксама электраэнэргетыка, лясная, дрэваапрацоўчая, цэлюлозна-папяровая, мукамольна-крупяная і камбікормавая прамысловасьць. На тэрыторыі вобласьці працуе Бярозаўская ГРЭС. Агульнарэспубліканскае значэньне мае РУП «Граніт» па здабычы будаўнічага каменьня ў Мікашэвічах. Інвэстыцыі для мадэрнізацыі вытворчых магутнасьцяў прадпрыемства «Граніт» склалі 3,5 млн дал. ЗША — гэта найбуйнейшы сумесны праект зь Летувой.
Сельская гаспадарка спэцыялізуецца на мясной і малочнай жывёлагадоўлі, вырошчваньні бульбы, зерневых, цукровага бураку, гародніны. Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці выкарыстоўваюць мясцовую сыравіну — мяса, малако і цукар у Жабінцы, Бярозе і іншых. Гародніна і садавіна перапрацоўваецца ў Ляхавічах, Пружанах, Янаве, Маларыце.
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел
Вобласьць налічвае 16 раёнаў, 21 места, 8 мястэчак, 2178 вёсак.
Глядзіце таксама
Крыніцы
- ^ а б в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
- ^ Перепись населения — 2009. Брестская область. Национальный состав населения (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
- ^ «Дзяржаўны зямельны кадастар Рэспублікі Беларусь» (па стане на 1 студзеня 2011 г.)
- ^ GeoNames (анг.) — 2005.
- ^ Валерый Пазднякоў. Берасцейскі павет // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 321
- ^ У якіх межах былі абвешчаныя Беларуская Народная Рэспубліка і БССР? // 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
- ^ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
- ^ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
- ^ Demographic situation in January 2014 (анг.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь. Праверана 9 лютага 2014 г. Архіўная копія ад 9 лютага 2014 г.
- ^ Национальный состав населения Брестской области (рас.) // Общая численность населения, его состав по возрасту, полу, состоянию в браке, уровню образования, национальностям, языку и источникам средств к существованию. Брестская область. — Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь, паводле вынікаў перапісу 2009.
- ^ Алена Даўжанок, Сьвятлана Яскевіч. Гаспадарка РУП «Берасьцеаўтадар» — 2200 кілямэтраў рэспубліканскіх дарог // Зьвязда : газэта. — 19 красавіка 2012. — № 76-77 (27191-27192). — С. 5. — ISSN 1990-763x.
Літаратура
- Брестская область // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9.
Вонкавыя спасылкі
Берасьцейская вобласьць — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў