Канстантын Радзівіл: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 6: Радок 6:
| Партрэт = Kanstantyn Radzivił. Канстантын Радзівіл.jpg
| Партрэт = Kanstantyn Radzivił. Канстантын Радзівіл.jpg
| Шырыня партрэту =
| Шырыня партрэту =
| Подпіс партрэту = Канстантын Радзівіл. Ф. Лямпі, [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]]
| Подпіс партрэту = Канстантын Радзівіл. Ф. Лямпі, XIX ст.
| Герб = POL COA Radziwiłł.svg
| Герб = POL COA Radziwiłł.svg
| Шырыня гербу =
| Шырыня гербу =
Радок 12: Радок 12:
| Пасады =
| Пасады =
| Імя пры нараджэньні =
| Імя пры нараджэньні =
| Нарадзіўся = {{Нарадзіўся|5|4|1793|0|1}}
| Нарадзіўся = {{Нарадзіўся|5|4|1793}}
| Месца нараджэньня = [[Рым]]
| Месца нараджэньня = [[Рым]]
| Памёр = {{Памёр|6|4|1869}}
| Памёр = {{Памёр|6|4|1869}}
Радок 26: Радок 26:
| Колер загалоўку =
| Колер загалоўку =
}}
}}
'''Канстантын Радзівіл''' ([[5 красавіка]] [[1793]], [[Рым]] — [[6 красавіка]] [[1869]], [[Паланэчка]]) — мэцэнат, адзін зь першых беларускіх фальклярыстаў<ref>[http://www.marakou.by/by/davedniki/represavanyya-litaratary/tom-ii?id=19746 РАДЗІВІЛ Канстанцін] // {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}</ref>.
'''Канстантын Радзівіл''' (5 красавіка 1793, [[Рым]] — 6 красавіка 1869, [[Паланэчка]]) — мэцэнат, адзін зь першых беларускіх фальклярыстаў<ref>[http://www.marakou.by/by/davedniki/represavanyya-litaratary/tom-ii?id=19746 РАДЗІВІЛ Канстанцін] // {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}</ref>.


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
З княскага роду [[Радзівілы|Радзівілаў]] гербу «[[Трубы (герб)|Трубы]]», сын [[Мацей Радзівіл|Мацея]] і Альжбеты з Хадкевічаў. Атрымаў у спадчыну маёнтак [[Паланэчка]] ў [[Наваградзкі павет|Наваградзкім павеце]], які быў адным з культурных асяродкаў у краі.
З княскага роду [[Радзівілы|Радзівілаў]] гербу «[[Трубы (герб)|Трубы]]», сын [[Мацей Радзівіл|Мацея]] і Альжбеты з Хадкевічаў. Атрымаў у спадчыну маёнтак [[Паланэчка]] ў [[Наваградзкі павет|Наваградзкім павеце]], які быў адным з культурных асяродкаў у краі.


Збудаваў [[Палац Радзівілаў (Паланэчка)|Паланэчкаўскі палац]], побач зь якім разьбіў францускі парк. Сабраў значную бібліятэку (4 тыс. тамоў), архіў, калекцыю твораў мастацтва, у якой былі партрэты прадстаўнікоў роду Радзівілаў, карціны [[Юзэф Пешка|Ю. Пешкі]], [[Ян Рустэм|Я. Рустэма]], гравюры, габэлены, мэдалі.
Збудаваў [[Палац Радзівілаў (Паланэчка)|Паланэчкаўскі палац]], побач зь якім разьбіў францускі парк. Сабраў значную бібліятэку (4 тыс. тамоў), архіў, калекцыю твораў мастацтва, у якой былі партрэты прадстаўнікоў роду Радзівілаў, карціны [[Юзэф Пешка|Ю. Пешкі]], [[Ян Рустэм|Я. Рустэма]], гравюры, габэлены, мэдалі.


Быў камэргерам расейскага імпэратарскага двара. У [[1820]] уступіў у таемнае палітычнае таварыства «Нацыянальнае масонства», а ў [[1821]] далучыўся да яго пераемніка — Патрыятычнага таварыства (сябар Камітэту Літоўскай правінцыі). Па здушэньні [[Паўстаньне дзекабрыстаў|паўстаньня дзекабрыстаў]] ([[1825]]) яго арыштавалі расейскія ўлады.
Быў камэргерам расейскага імпэратарскага двара. У 1820 уступіў у таемнае палітычнае таварыства «Нацыянальнае масонства», а ў 1821 далучыўся да яго пераемніка — Патрыятычнага таварыства (сябар Камітэту Літоўскай правінцыі). Па здушэньні [[Паўстаньне дзекабрыстаў|паўстаньня дзекабрыстаў]] (1825) яго арыштавалі расейскія ўлады.


У сьнежні [[1863]] заступніцтва К. Радзівіла перад [[Міхаіл Мураўёў|Мураўёвым-вешальнікам]] дазволіла замяніць сьмяротны прысуд аднаму зь лідэраў [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] [[Зыгмунд Чаховіч|З. Чаховічу]] на ссылку ў [[Сыбір]].
У сьнежні 1863 заступніцтва К. Радзівіла перад [[Міхаіл Мураўёў|Мураўёвым-вешальнікам]] дазволіла замяніць сьмяротны прысуд аднаму зь лідэраў [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] [[Зыгмунд Чаховіч|З. Чаховічу]] на ссылку ў [[Сыбір]].


Жонкамі К. Радзівіла былі:
Жонкамі К. Радзівіла былі:
Радок 43: Радок 43:


== Працы ==
== Працы ==
У [[1850-я|1850-х]] даслаў у [[Расейскае геаграфічнае таварыства]] «Статыстычны нарыс Наваградзкага павету» і «Этнаграфічныя зьвесткі пра жыхароў Наваградзкага павету» (зьберагаюцца ў архіве таварыства). Ахарактарызаваў [[беларуская мова|беларускую мову]] («кривицкое наречие»), склаў слоўнічак мясцовых словаў, апісваў адзеньне, абрады на [[Купальле]], [[Дзяды]], куцьцю, вясельле наваградзкіх сялянаў; запісаў 84 прыказкі, калядную, 2 купальскія і 27 вясельных песень.
У 1850-х даслаў у [[Расейскае геаграфічнае таварыства]] «Статыстычны нарыс Наваградзкага павету» і «Этнаграфічныя зьвесткі пра жыхароў Наваградзкага павету» (зьберагаюцца ў архіве таварыства). Ахарактарызаваў [[беларуская мова|беларускую мову]] («кривицкое наречие»), склаў слоўнічак мясцовых словаў, апісваў адзеньне, абрады на [[Купальле]], [[Дзяды]], куцьцю, вясельле наваградзкіх сялянаў; запісаў 84 прыказкі, калядную, 2 купальскія і 27 вясельных песень.


== Крыніцы ==
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
{{Крыніцы}}


== Літаратура ==
== Літаратура ==

Вэрсія ад 14:22, 21 верасьня 2018

Канстантын Радзівіл
Канстантын Радзівіл. Ф. Лямпі, XIX ст.
Канстантын Радзівіл. Ф. Лямпі, XIX ст.

Герб «Трубы»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 5 красавіка 1793
Рым
Памёр 6 красавіка 1869
Паланэчка
Род Радзівілы
Бацькі Мацей Радзівіл
Альжбета з Хадкевічаў
Жонка Марыя з Грабоўскіх
Цэлестына з Сулістроўскіх
Адэля з Краніцкіх
Дзеці ад 2-га шлюбу: Ядзьвіга
ад 3-га шлюбу: Мікалай Антоні, Мацей Юзэф, Цэлестына, Антаніна, Міхаліна, Караль Вільгельм, Канстантын Вінцэнт, Дамінік, Марыя
Дзейнасьць філёляг

Канстантын Радзівіл (5 красавіка 1793, Рым — 6 красавіка 1869, Паланэчка) — мэцэнат, адзін зь першых беларускіх фальклярыстаў[1].

Біяграфія

З княскага роду Радзівілаў гербу «Трубы», сын Мацея і Альжбеты з Хадкевічаў. Атрымаў у спадчыну маёнтак Паланэчка ў Наваградзкім павеце, які быў адным з культурных асяродкаў у краі.

Збудаваў Паланэчкаўскі палац, побач зь якім разьбіў францускі парк. Сабраў значную бібліятэку (4 тыс. тамоў), архіў, калекцыю твораў мастацтва, у якой былі партрэты прадстаўнікоў роду Радзівілаў, карціны Ю. Пешкі, Я. Рустэма, гравюры, габэлены, мэдалі.

Быў камэргерам расейскага імпэратарскага двара. У 1820 уступіў у таемнае палітычнае таварыства «Нацыянальнае масонства», а ў 1821 далучыўся да яго пераемніка — Патрыятычнага таварыства (сябар Камітэту Літоўскай правінцыі). Па здушэньні паўстаньня дзекабрыстаў (1825) яго арыштавалі расейскія ўлады.

У сьнежні 1863 заступніцтва К. Радзівіла перад Мураўёвым-вешальнікам дазволіла замяніць сьмяротны прысуд аднаму зь лідэраў нацыянальна-вызвольнага паўстаньня З. Чаховічу на ссылку ў Сыбір.

Жонкамі К. Радзівіла былі:

Працы

У 1850-х даслаў у Расейскае геаграфічнае таварыства «Статыстычны нарыс Наваградзкага павету» і «Этнаграфічныя зьвесткі пра жыхароў Наваградзкага павету» (зьберагаюцца ў архіве таварыства). Ахарактарызаваў беларускую мову («кривицкое наречие»), склаў слоўнічак мясцовых словаў, апісваў адзеньне, абрады на Купальле, Дзяды, куцьцю, вясельле наваградзкіх сялянаў; запісаў 84 прыказкі, калядную, 2 купальскія і 27 вясельных песень.

Крыніцы

  1. ^ РАДЗІВІЛ Канстанцін // Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.

Літаратура

  • Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.