Градус Цэльсія: розьніца паміж вэрсіямі
выпраўленьне спасылак |
д «Жывая мова» Ю. Бушлякова (суаўтар БКП), стар. 196 |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Гра́дус Цэ́льсія''' (пазначэньне: '''°C''') — шырока распаўсюджаная [[Адзінкі вымярэньня тэмпэратуры|адзінка вымярэньня тэмпэратуры]], ужываецца ў [[СІ]], нараўне з [[кэльвін]]ам. |
'''Гра́дус Цэ́льсія''' (пазначэньне: '''°C''') — шырока распаўсюджаная [[Адзінкі вымярэньня тэмпэратуры|адзінка вымярэньня тэмпэратуры]], ужываецца ў [[СІ]], нараўне з [[кэльвін]]ам. |
||
Градус Цэльсія названы ў гонар [[Швэцыя|швэцкага]] [[навуковец|навукоўца]] [[Андэрс Цэльсіюс|Андэрса Цэльсіюса]], які прапанаваў у [[1742]] годзе новую шкалу для вымярэньня тэмпэратуры. За нуль па шкале Цэльсія прымалася [[ |
Градус Цэльсія названы ў гонар [[Швэцыя|швэцкага]] [[навуковец|навукоўца]] [[Андэрс Цэльсіюс|Андэрса Цэльсіюса]], які прапанаваў у [[1742]] годзе новую шкалу для вымярэньня тэмпэратуры. За нуль па шкале Цэльсія прымалася [[пункт плаўленьня]] [[лёд]]у, а за 100° — [[пункт кіпеньня]] [[вада|вады]] пры стандартным атмасфэрным ціску. (Першапачаткова Цэльсій за 100° прыняў тэмпеэратуру раставаньня лёду, а за 0° — тэмпэратуру кіпеньня вады. І толькі пазьней яго суайчыньнік М. Штрэмэр «перавярнуў» гэтую шкалу). Гэтая шкала лінейная ў інтэрвале 0—100° і гэтак жа лінейна працягваецца ў вобласьці ніжэй 0° і вышэй 100°. Лінейнасьць зьяўляецца асноўнай праблемай пры дакладных вымярэньнях тэмпэратуры. Досыць згадаць, што клясычны тэрмомэтар, запоўнены вадой, немагчыма разьмеціць для тэмпэратур ніжэй 4 градусаў цэльсія, бо ў гэтым дыяпазоне вада пачынае зноў пашырацца. |
||
Першапачатковае азначэньне градусу Цэльсія залежыла ад азначэньня стандартнага атмасфэрнага ціску, таму што і тэмпеэратура кіпеньня вады і тэмпэратура раставаньня лёду залежаць ад ціску. Гэта ня вельмі зручна для стандартызацыі адзінкі вымярэньня. Таму пасьля прыняцьця кэльвіна, у якасьці асноўнай адзінкі вымярэньня тэмпэратуры, азначэньне градусу Цэльсія было перагледжана. |
Першапачатковае азначэньне градусу Цэльсія залежыла ад азначэньня стандартнага атмасфэрнага ціску, таму што і тэмпеэратура кіпеньня вады і тэмпэратура раставаньня лёду залежаць ад ціску. Гэта ня вельмі зручна для стандартызацыі адзінкі вымярэньня. Таму пасьля прыняцьця кэльвіна, у якасьці асноўнай адзінкі вымярэньня тэмпэратуры, азначэньне градусу Цэльсія было перагледжана. |
||
Паводле сучаснага азначэньня, градус Цэльсія роўны аднаму кэльвіну, а нуль шкалы Цэльсія ўсталяваны такім чынам, што тэмпэратура [[ |
Паводле сучаснага азначэньня, градус Цэльсія роўны аднаму кэльвіну, а нуль шкалы Цэльсія ўсталяваны такім чынам, што тэмпэратура [[патроены пункт|патроенаша пункту]] вады роўная 0,01 °C. У выніку, шкалы Цэльсія і Кэльвіна ссунутыя на 273,15: |
||
: °C = K — 273,15 |
: °C = K — 273,15 |
||
Вэрсія ад 11:10, 12 жніўня 2018
Гра́дус Цэ́льсія (пазначэньне: °C) — шырока распаўсюджаная адзінка вымярэньня тэмпэратуры, ужываецца ў СІ, нараўне з кэльвінам.
Градус Цэльсія названы ў гонар швэцкага навукоўца Андэрса Цэльсіюса, які прапанаваў у 1742 годзе новую шкалу для вымярэньня тэмпэратуры. За нуль па шкале Цэльсія прымалася пункт плаўленьня лёду, а за 100° — пункт кіпеньня вады пры стандартным атмасфэрным ціску. (Першапачаткова Цэльсій за 100° прыняў тэмпеэратуру раставаньня лёду, а за 0° — тэмпэратуру кіпеньня вады. І толькі пазьней яго суайчыньнік М. Штрэмэр «перавярнуў» гэтую шкалу). Гэтая шкала лінейная ў інтэрвале 0—100° і гэтак жа лінейна працягваецца ў вобласьці ніжэй 0° і вышэй 100°. Лінейнасьць зьяўляецца асноўнай праблемай пры дакладных вымярэньнях тэмпэратуры. Досыць згадаць, што клясычны тэрмомэтар, запоўнены вадой, немагчыма разьмеціць для тэмпэратур ніжэй 4 градусаў цэльсія, бо ў гэтым дыяпазоне вада пачынае зноў пашырацца.
Першапачатковае азначэньне градусу Цэльсія залежыла ад азначэньня стандартнага атмасфэрнага ціску, таму што і тэмпеэратура кіпеньня вады і тэмпэратура раставаньня лёду залежаць ад ціску. Гэта ня вельмі зручна для стандартызацыі адзінкі вымярэньня. Таму пасьля прыняцьця кэльвіна, у якасьці асноўнай адзінкі вымярэньня тэмпэратуры, азначэньне градусу Цэльсія было перагледжана.
Паводле сучаснага азначэньня, градус Цэльсія роўны аднаму кэльвіну, а нуль шкалы Цэльсія ўсталяваны такім чынам, што тэмпэратура патроенаша пункту вады роўная 0,01 °C. У выніку, шкалы Цэльсія і Кэльвіна ссунутыя на 273,15:
- °C = K — 273,15
Вонкавыя спасылкі
- SI brochure, section 2.1.1.5 (анг.)
- Пераўтварэньне тэмпэратур (рас.)
Градус Цэльсія — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў