Камуністычная партыя Беларусі (1918): розьніца паміж вэрсіямі

	Камуністычная партыя Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі
	па-беларуску: Камуністычная партыя Беларусі
Лідэр партыі	Першы сакратар ЦК
Дата заснаваньня	30 сьнежня 1918 (105 гадоў таму)
Распушчаная	25 жніўня 1991 (32 гады таму)
Штаб-кватэра	Менск, БССР, СССР;
Ідэалёгія	марксізм-ленінізм
Моладзевая арганізацыя	Ленінскі камуністычны саюз моладзі Беларусі[d]
Колькасьць	697 000
Гімн	Інтэрнацыянал

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 11:06, 11 ліпеня 2018

Камуністычная па́ртыя Белару́сі (скар. КПБ) — камуністычная партыя ў Беларускай ССР у 1918—1991 роках.

Мінуўшчына

Камуністычная партыя (бальшавікоў) Беларусі была створаная 30 сьнежня 1918 року ў Смаленску на VI Паўночна-Заходняй абласной канфэрэнцыі РКП(б), самаабвешчанай першым і ўстаноўчым зьездам новай партыі. Зьезд абраў Цэнтральнае бюро КП(б) Беларусі (старшыня Аляксандар Мясьнікян), а таксама прыняў рашэньне пра ўтварэньне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі.

У сакавіку 1919 аб’яднаная з Кампартыяй Летувы ў Камуністычную партыю (бальшавікоў) Літвы і Беларусі (КП(б)ЛіБ). Пасьля ліквідацыі Літоўска-Беларускай ССР партыі былі падзеленыя ў лістападзе 1920 року.

У лютым — траўні 1924 року кіроўным органам КП(б)Б было Часовае Беларускае бюро ЦК РКП(б), створанае ў сувязі зь вяртаньнем у Беларускую ССР усходнебеларускіх тэрыторыяў са складу РСФСР. У траўні 1924 адбылася XIII канфэрэнцыя Кампартыі Беларусі, дзе быў абраны Цэнтральны камітэт КП(б)Б.

У гады Вялікай Айчыннай вайны КП(б)Б кіравала партызанскім антынацысцкім рухам. У партызанскіх аддзелах і ў падпольлі на акупаванай тэрыторыі БССР налічвалася больш за 35 тыс. камуністаў, дзейнічала 10 абкамаў, 185 міжраённых і раённых камітэтаў КП(б)Б і 1316 першасных партыйных арганізацыяў.

У 1970 колькасьць сябраў КПБ склала 416 тыс. чалавек, у 1990 — 697 тыс.

25 жніўня 1991 року, пасьля здушэньня жнівеньскага путчу, Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусі прыпыніў дзейнасьць Кампартыі на тэрыторыі рэспублікі. У адказ частка камуністаў у кастрычніку 1991 року стварыла камітэт па ўзнаўленьні дзейнасьці КПБ, які ў сьнежні на ўстаноўчым зьезьдзе абвясьціў стварэньне Партыі камуністаў Беларусі (ПКБ).

У лютым 1993 року пасьля скасаваньня Вярхоўным Саветам рашэньня аб прыпыненьні дзейнасьці КПБ ейныя чальцы прынялі рашэньне далучыцца да ПКБ зь перадачай ёй усіх правоў і паўнамоцтваў палітычнай, юрыдычнай і маёмаснай правапераемнасьці Камуністычнай партыі БССР. Фактычнае аб’яднаньне адбылося на 2-м зьезьдзе Партыі камуністаў Беларускай у траўні 1993 року.

У 1996 року частка сябраў ПКБ, якія падтрымалі палітыку Аляксандра Лукашэнкі, выйшла з партыі і стварыла са старой назвай «Камуністычная партыя Беларусі».

Кіраўнікі партыі

Сакратары — першыя сакратары ЦК КП(б)/КП Беларусі^[1]^[2]

1918—1919 — Аляксандар Мясьнікян
1919 — Вінцас Міцкявічус-Капсукас
11 лістапада 1920 — 1921 — Яўхім Генкін
25 лістапада 1920 — травень 1922 — Вільгельм Кнорыньш
травень 1922 — 4 лютага 1924 — Вацлаў Багуцкі
4 лютага — 14 траўня 1924 — Аляксандар Асаткін-Уладзімерскі
верасень 1924 — 7 траўня 1927 — Аляксандар Крыніцкі
7 траўня 1927 — 4 сьнежня 1928 — Вільгельм Кнорыньш
4 сьнежня 1928 — 8 студзеня 1930 — Ян Гамарнік
8 студзеня 1930 — 18 студзеня 1932 — Канстанцін Гей
18 студзеня 1932 — 18 сакавіка 1937 — Мікалай Гікала
14 сакавіка — 27 ліпеня 1937 — Васіль Шаранговіч
27 ліпеня — 11 жніўня 1937, в. а. — Якаў Якаўлеў
11 жніўня 1937 — чэрвень 1938, в. а. — Аляксей Волкаў
18 чэрвеня 1938 — 7 сакавіка 1947 — Панцеляймон Панамарэнка
7 сакавіка 1947 — 3 чэрвеня 1950 — Мікалай Гусараў
3 чэрвеня 1950 — 28 ліпеня 1956 — Мікалай Патолічаў
28 ліпеня 1956 — 30 сакавіка 1965 — Кірыла Мазураў
30 сакавіка 1965 — 4 кастрычніка 1980 — Пётар Машэраў
16 кастрычніка 1980 — 11 студзеня 1983 — Ціхан Кісялёў
13 студзеня 1983 — 6 лютага 1987 — Мікалай Сьлюнькоў
6 лютага 1987 — 28 лістапада 1990 — Яфрэм Сакалоў
30 лістапада 1990—1993 — Анатоль Малафееў

Крыніцы

[1] Белорусская Советская Социалистическая Республика

[2] Белоруссия

[1]

[2]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{Партыя
-| назва                      = Камуністычная партыя Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі
+|назва                      = Камуністычная партыя Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі
-| арыгінальная назва         =
+|арыгінальная назва         =
-| тып                        =
+|тып                        =
-| лягатып                    =
+|лягатып                    =
-| подпіс                     =
+|подпіс                     =
-| памер                      =
+|памер                      =
-| лідэр                      = Першы сакратар ЦК
+|лідэр                      = Першы сакратар ЦК
-| заснавальнік               =
+|заснавальнік               =
-| заснаваная                 = {{Дата пачатку|30|12|1918|1}}
+|заснаваная                 = {{Дата пачатку|30|12|1918|1}}
-| дата роспуску              =  {{Дата пачатку|25|8|1991|1}}
+|дата роспуску              = {{Дата пачатку|25|8|1991|1}}
-| штаб-кватэра               =
+|штаб-кватэра               =
-| супрацоўніцтва             =
+|супрацоўніцтва             =
-| ідэалёгія                  = [[марксізм-ленінізм]]
+|ідэалёгія                  = [[марксізм-ленінізм]]
-| інтэрнацыянал              =
+|інтэрнацыянал              =
-| моладзевая арганізацыя     =
+|моладзевая арганізацыя     =
-| колькасьць                 =
+|колькасьць                 =
-| дэпутатаў у Эўрапарлямэнце =
+|дэпутатаў у Эўрапарлямэнце =
-| назва парлямэнту           =
+|назва парлямэнту           =
-| дэпутатаў у парлямэнце     =
+|дэпутатаў у парлямэнце     =
-| назва ніжняй палаты парлямэнту        =
+|назва ніжняй палаты парлямэнту        =
-| дэпутатаў у ніжняй палаце парлямэнту  =
+|дэпутатаў у ніжняй палаце парлямэнту  =
-| назва верхняй палаты парлямэнту       =
+|назва верхняй палаты парлямэнту       =
-| дэпутатаў у верхняй палаце парлямэнту =
+|дэпутатаў у верхняй палаце парлямэнту =
-| назва мясцовых саветаў                =
+|назва мясцовых саветаў                =
-| дэпутатаў у мясцовых саветах          =
+|дэпутатаў у мясцовых саветах          =
-| орган партыйнага друку     =
+|орган партыйнага друку     =
-| гімн                       = [[Інтэрнацыянал (гімн)|Інтэрнацыянал]]
+|гімн                       = [[Інтэрнацыянал (гімн)|Інтэрнацыянал]]
-| дэвіз                      = [[Голодранци, геть до кучі!]]
+|дэвіз                      =
-| сайт                       =
+|сайт                       =
 }}
 '''Камуністычная па́ртыя Белару́сі''' (скар. '''КПБ''') — [[камуністычная партыя]] ў [[БССР|Беларускай ССР]] у 1918—1991 роках.
@@ Радок 35: / Радок 35: @@
 Камуністычная партыя (бальшавікоў) Беларусі была створаная 30 сьнежня 1918 року ў [[Смаленск]]у на VI Паўночна-Заходняй абласной канфэрэнцыі РКП(б), самаабвешчанай першым і ўстаноўчым зьездам новай партыі. Зьезд абраў Цэнтральнае бюро КП(б) Беларусі (старшыня [[Аляксандар Мясьнікян]]), а таксама прыняў рашэньне пра ўтварэньне [[Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі|Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі]].
-У сакавіку 1919 аб’яднаная з [[Камуністычная партыя Летувы|Кампартыяй Летувы]] у [[Камуністычная партыя (бальшавікоў) Літвы і Беларусі|Камуністычную партыю (бальшавікоў) Літвы і Беларусі]] (''КП(б)ЛіБ''). Пасьля [[ЛітБел#Ліквідацыя ЛітБел|ліквідацыі Літоўска-Беларускай ССР]] партыі былі падзеленыя ў лістападзе 1920 року.
+У сакавіку 1919 аб’яднаная з [[Камуністычная партыя Летувы|Кампартыяй Летувы]] ў [[Камуністычная партыя (бальшавікоў) Літвы і Беларусі|Камуністычную партыю (бальшавікоў) Літвы і Беларусі]] (''КП(б)ЛіБ''). Пасьля [[ЛітБел#Ліквідацыя ЛітБел|ліквідацыі Літоўска-Беларускай ССР]] партыі былі падзеленыя ў лістападзе 1920 року.
-У лютым—траўні 1924 року кіроўным органам КП(б)Б было Часовае Беларускае бюро ЦК РКП(б), створанае ў сувязі зь [[Узбуйненьне БССР#Першае ўзбуйненьне БССР|вяртаньнем у Беларускую ССР усходнебеларускіх тэрыторый]] са складу [[РСФСР]]. У траўні 1924 адбылася XIII канфэрэнцыя Кампартыі Беларусі, дзе быў абраны Цэнтральны камітэт КП(б)Б.
+У лютым — траўні 1924 року кіроўным органам КП(б)Б было Часовае Беларускае бюро ЦК РКП(б), створанае ў сувязі зь [[Узбуйненьне БССР#Першае ўзбуйненьне БССР|вяртаньнем у Беларускую ССР усходнебеларускіх тэрыторыяў]] са складу [[РСФСР]]. У траўні 1924 адбылася XIII канфэрэнцыя Кампартыі Беларусі, дзе быў абраны Цэнтральны камітэт КП(б)Б.
 У гады Вялікай Айчыннай вайны КП(б)Б кіравала [[Савецкі партызанскі рух у Беларусі|партызанскім антынацысцкім рухам]]. У партызанскіх аддзелах і ў падпольлі на акупаванай тэрыторыі БССР налічвалася больш за 35 тыс. камуністаў, дзейнічала 10 абкамаў, 185 міжраённых і раённых камітэтаў КП(б)Б і 1316 першасных партыйных арганізацыяў.
@@ Радок 43: / Радок 43: @@
 У 1970 колькасьць сябраў КПБ склала 416 тыс. чалавек, у 1990 — 697 тыс.
-жніўня 1991 року, пасьля здушэньня [[Жнівеньскі путч|жнівеньскага путчу]], [[Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусі]] прыпыніў дзейнасьць Кампартыі на тэрыторыі рэспублікі. У адказ частка камуністых у кастрычніку 1991 року стварыла камітэт па ўзнаўленьні дзейнасьці КПБ, які ў сьнежні на ўстаноўчым зьезьдзе абвясьціў стварэньне [[Партыя камуністаў Беларуская|Партыі камуністаў Беларусі]] (''ПКБ'').
+жніўня 1991 року, пасьля здушэньня [[Жнівеньскі путч|жнівеньскага путчу]], [[Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусі]] прыпыніў дзейнасьць Кампартыі на тэрыторыі рэспублікі. У адказ частка камуністаў у кастрычніку 1991 року стварыла камітэт па ўзнаўленьні дзейнасьці КПБ, які ў сьнежні на ўстаноўчым зьезьдзе абвясьціў стварэньне [[Партыя камуністаў Беларуская|Партыі камуністаў Беларусі]] (''ПКБ'').
-У лютым 1993 року пасьля скасаваньня Вярхоўным Саветам рашэньня аб прыпыненьні дзейнасьці КПБ ейныя чальцы прынялі рашэньне далучыцца да ПКБ зь перадачай ёй усіх правоў і паўнамоцтваў палітычнай, юрыдычнай і маёмаснай правапераемнасьці Камуністычнай партыі БССР. Фактычнае аб’яднаньне адбылоася на 2-м зьезьдзе Партыі камуністаў Беларускай у траўні 1993 року.
+У лютым 1993 року пасьля скасаваньня Вярхоўным Саветам рашэньня аб прыпыненьні дзейнасьці КПБ ейныя чальцы прынялі рашэньне далучыцца да ПКБ зь перадачай ёй усіх правоў і паўнамоцтваў палітычнай, юрыдычнай і маёмаснай правапераемнасьці Камуністычнай партыі БССР. Фактычнае аб’яднаньне адбылося на 2-м зьезьдзе Партыі камуністаў Беларускай у траўні 1993 року.
 У 1996 року частка сябраў ПКБ, якія падтрымалі палітыку [[Аляксандар Лукашэнка|Аляксандра Лукашэнкі]], выйшла з партыі і стварыла са старой назвай «[[Камуністычная партыя Беларусі (1996)|Камуністычная партыя Беларусі]]».
@@ Радок 78: / Радок 78: @@
 == Крыніцы ==
 {{Крыніцы}}
-== Вонкавыя спасылкі ==
-{{Commons}}
 [[Катэгорыя:Камуністычная партыя Беларусі| ]]
 [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1918 годзе]]
-[[Катэгорыя:Зьявіліся 30 сьнежня]]
 [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1991 годзе]]
-[[Катэгорыя:Зьніклі 25 жніўня]]