Катыён: розьніца паміж вэрсіямі
Vera.tetrix (гутаркі | унёсак) |
дапаўненьне |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Natriumion.png|значак|Малюнак аднаразова зараджанага катыёна]] |
|||
'''Катыён''' — [[іён]] з дадатным [[Электрычны зарад|электрычным зарадам]]. |
|||
'''Катыён''' (ад {{Мова-grc|ϰατιων|скарочана}}, чалавек, які спускаецца) — [[іён]] з дадатным [[Электрычны зарад|электрычным зарадам]]. Упершыню тэрмін "катыён" прапанаваны ангельскім навукоўцам [[Майкл Фарадэй|Майклам Фарадэем]] у 1834 годзе<ref>Бердоносов С. С. ИОНЫ // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2016); https://bigenc.ru/chemistry/text/2018314 Дата обращения: 12.06.2018</ref>. |
|||
Шматлікія рэчывы пры [[рашчына]]ньні ў вадзе дысацыююць (распадаюцца на іёны). Калі пры рашчынаньні пэўнага рэчыва ў вадзе ўтвараюцца іёны [[вадарод]]у (H<sup>+</sup>), то такое рэчыва завецца [[кісьля]]й. Напрыклад, хлёрысты вадарод дысацыюе ў вадзе на іёны вадароду і іёны хлёру (Cl<sup>-</sup>) і ўтварае [[саляная кісьля|саляную кісьлю]]. [[Аснова (хімія)|Асновай]] завецца рэчыва, якое выдзяляе ў вадзе гідраксыл-іёны (OH<sup>-</sup>) і мае ўласьцівасьці далучаць у рашчыне іёны вадарода. Гідраксыд натру распадаецца ў рашчыне на іёны Na<sup>+</sup> і OH<sup>-</sup><ref>{{Кніга|аўтар=Кемп П., Армс К.|загаловак=Введение в биологию|месца=М.|выдавецтва=Мир|год=1988|старонкі=240}}</ref>. |
|||
Адным з найбольш значных і найбольш вывучаных сыстэм актыўнага транспарту ў клетках жывёл зьяўляецца натрава-калевы насос (мэханізм, які ажыцьцяўляе актыўны транспарт). Большасьць [[вуза]]ў жывёл падтрымлівае розныя градыенты канцэнтрацый іёнаў [[натр]]у (Na<sup>+</sup>) і [[Каль|калю]] (K<sup>+</sup>) папярочна плязматычнай мэмбраны: унутры вузы захоўваецца нізкая канцэнтрацыя Na<sup>+</sup> і высокая канцэнтрацыя K<sup>+</sup>. Градыент Na<sup>+</sup> выкарыстоўваецца вузамі жывёл (як і градыент H<sup>+</sup> вузамі расьлін і грыбоў) для паглынаньня рэчываў, якія транспартуюцца з Na<sup>+</sup>)<ref>{{Кніга|аўтар=Рейвн П., Эверт Р., Айкхорн С.|загаловак=Современная ботаника: В 2-х т|том=1|месца=М.|выдавецтва=Мир|год=1990|старонкі=68-69}}</ref>. |
|||
== Крыніцы == |
|||
{{Крыніцы}} |
|||
== Вонкавыя спасылкі == |
|||
* {{Commonscat|Cations}} |
|||
{{Накід:Хімія}} |
{{Накід:Хімія}} |
||
Вэрсія ад 19:14, 12 чэрвеня 2018
Катыён (ад стар.-грэц. ϰατιων, чалавек, які спускаецца) — іён з дадатным электрычным зарадам. Упершыню тэрмін "катыён" прапанаваны ангельскім навукоўцам Майклам Фарадэем у 1834 годзе[1].
Шматлікія рэчывы пры рашчынаньні ў вадзе дысацыююць (распадаюцца на іёны). Калі пры рашчынаньні пэўнага рэчыва ў вадзе ўтвараюцца іёны вадароду (H+), то такое рэчыва завецца кісьляй. Напрыклад, хлёрысты вадарод дысацыюе ў вадзе на іёны вадароду і іёны хлёру (Cl-) і ўтварае саляную кісьлю. Асновай завецца рэчыва, якое выдзяляе ў вадзе гідраксыл-іёны (OH-) і мае ўласьцівасьці далучаць у рашчыне іёны вадарода. Гідраксыд натру распадаецца ў рашчыне на іёны Na+ і OH-[2].
Адным з найбольш значных і найбольш вывучаных сыстэм актыўнага транспарту ў клетках жывёл зьяўляецца натрава-калевы насос (мэханізм, які ажыцьцяўляе актыўны транспарт). Большасьць вузаў жывёл падтрымлівае розныя градыенты канцэнтрацый іёнаў натру (Na+) і калю (K+) папярочна плязматычнай мэмбраны: унутры вузы захоўваецца нізкая канцэнтрацыя Na+ і высокая канцэнтрацыя K+. Градыент Na+ выкарыстоўваецца вузамі жывёл (як і градыент H+ вузамі расьлін і грыбоў) для паглынаньня рэчываў, якія транспартуюцца з Na+)[3].
Крыніцы
- ^ Бердоносов С. С. ИОНЫ // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2016); https://bigenc.ru/chemistry/text/2018314 Дата обращения: 12.06.2018
- ^ Кемп П., Армс К. Введение в биологию. — М.: Мир, 1988. — С. 240.
- ^ Рейвн П., Эверт Р., Айкхорн С. Современная ботаника: В 2-х т. — М.: Мир, 1990. — Т. 1. — С. 68-69.
Вонкавыя спасылкі
Катыён — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
 |
Гэта — накід артыкула па хіміі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |