Уладзімер Фінькоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Уладзімер Фінькоўскі
	Уладзімер Фінькоўскі
Род дзейнасьці	сьвятар
Дата нараджэньня	13 лютага 1906
Месца нараджэньня	Гальшаны
Дата сьмерці	26 студзеня 1988 (81 год)
Месца сьмерці	Булёнь
Месца пахаваньня	Францыя;

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 12:06, 23 красавіка 2018

Уладзі́мер Фінько́ўскі (13 лютага 1906, Гальшаны — 26 студзеня 1988, Булёнь) — беларускі праваслаўны сьвятар, архімандрыт (1947).

Жыцьцяпіс

Пастрыжаны ў манахі ў 1927 року, іерадыякан (1931), іераманах (1936)^[1]. Быў асабістым сакратаром віленскага архіяпіскапа Феадосія. За супраціў палянізацыі Польскай аўтакефальнай праваслаўнай царквы ў 1935 року высланы зь Вільні. Працаваў у Пінску, пасьля да чэрвеня 1941 року жыў і сьвятарыў у Пружанах^[2].

Улетку 1941 року іераманах Фінькоўскі разам з часткамі нямецкіх войскаў прыбыў у Менск, дзе, выдаўшы сябе за ігумена, дамогся ад СД пасады сьвятара Прэабражэнскай царквы^[3]. Адразу заняўся працай па ўзнаўленьні сьвятыняў у Менскай акрузе, узначаліў царкоўна-будаўнічы камітэт. Ужо ў жніўні ў Прэабражэнскай царкве адбылося першае набажэнства зь вялікай колькасьцю вернікаў, у тым ліку моладзі. Пазьней у ягонай царкве знайшоў сабе прытулак створаны Саюз беларускай моладзі^[4].

З дапамогай СД узьведзены ў сан япіскапа Менскай Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы. Карыстаючыся падтрымкай нямецкіх уладаў, прызначаў у адчыненыя цэрквы Ўсходняй Беларусі сьвятароў без узгадненьня з праваслаўнай герархіяй у Заходняй Беларусі^[3]. Ягоны сучасьнік інжынэр Іван Касяк адзначыў, што іераманах Уладзімер паходзіў зь беларускай сялянскай сям’і^[5], аднак ігнараваў заклікі беларускага актыву ў Менску (Радаслава Астроўскага і інш.) да беларусізацыі праваслаўнага жыцьця^[6]. Ён ахвотна супрацоўнічаў толькі зь немцамі^[7]: павесіў ва ўласным пакоі партрэт Гітлера і наказваў наведнікам хрысьціцца на яго; у адной з казаняў абвясьціў, што «Беларусь не павінна зрабіцца незалежнай дзяржавай, застаючыся назаўжды пад нямецкім сувэрэнітэтам»^[8].

Пасьля таго, як БАПЦ ачоліў архіяпіскап Панцеляймон, Уладзімер Фінькоўскі адмовіўся саступіць займаны ім архірэйскі дом і напрыканцы 1941 року быў пазбаўлены права адпраўляць набажэнствы. Супраць яго таксама было высунутае абвінавачаньне ў прысабечаньні некаторых публічных рэчаў зь Дзяржаўнага музэю. Па выніках праверкі матэрыялы справы былі перададзеныя ў царкоўны суд, які прыгаварыў Уладзімера Фінькоўскага да турэмнага зьняволеньня, аднак нямецкія ўлады вызвалілі яго з умовай неадкладнага ад’езду ў Варшаву^[7].

У 1944 эміграваў у Заходнюю Нямеччыну, пасьля ў Францыю, дзе таксама адпраўляў набажэнствы. Так, на сьвяткаваньне ўгодкаў абвяшчэньня БНР 25 сакавіка 1945 року ў Парыжы служыў імшу разам з айцом Францішкам Чарняўскім^[9]. У 1947—1949 настаяцель прыходу правялебнага Серафіма Сароўскага ў Шале^[10] ў юрысдыкцыі Маскоўскага патрыярхату^[11].

Пры канцы 1950-х Уладзімер атрымаў годнасьць архімандрыта і 10 красавіка 1960 году (паводле іншых зьвестак — у 1958) пераехаў у Чыкага^[9] (ЗША). Тут 5 лістапада 1958 року было абвешчана пра стварэньне яшчэ адной Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы (БАПЦ-2), нікім не прызнанай на эміграцыі. Уладзімер Фінькоўскі быў высьвечаны ў япіскапы гэтай царквы і стаў сьвятаром створанай парафіі сьв. Юрыя ў Чыкага (анг. Saint George Belarusian Orthodox Church). Браў удзел у беларускім нацыянальным руху.

Аднак у хуткім часе, пасьля ўмяшальніцтва сьвецкага і царкоўнага актыву, Фінькоўскі быў адхілены ад пасады сьвятара і вярнуўся ў Францыю. Парафія сьвятога Юрыя перайшла пад юрысдыкцыю канстантыпольскага патрыярха, а БАПЦ-2, якая фактычна складалася толькі з аднае гэтае парафіі, перастала існаваць.

Памёр у Булёні пад Парыжам, пахаваны на мясцовых Новых могілках.

Крыніцы

^ Владимир (Финковский, Финьковский) // Российское зарубежье во Франции 1919—2000: биогр. слов.: в 3 т. / под общ. ред. Л. Мнухина, М. Авриль, В. Лосской. — М.: Наука; Дом-музей Марины Цветаевой, 2008—. — ISBN 978-5-02-036267-3; 978-5-93015-104-6
^ Лявон Юрэвіч. Асобы й рэаліі // Вырваныя бачыны: да гісторыі Саюзу Беларускае Моладзі. — Мн.: Энцыклапедыкс, 2001. — (Бібліятэка часопісу «Беларускі Гістарычны Агляд»). — ISBN 985-6599-24-5
^ ^а ^б Вяртаньне ў Менск // Дз. Касмовіч. За вольную і сувэрэнную Беларусь…
^ Лявон Юрэвіч. Бачына трэцяя. «Вашая Дзіна…» // Вырваныя бачыны: да гісторыі Саюзу Беларускае Моладзі. — Мн.: Энцыклапедыкс, 2001. — (Бібліятэка часопісу «Беларускі Гістарычны Агляд»). — ISBN 985-6599-24-5
^ Анатоль Грыцкевіч. Праваслаўная царква ў Беларусі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны // Наша слова. — 2005. — № 37 (723).
^ Мікола Волаціч. 7. Падрыхтоўка й арганізацыя БАПЦ…
^ ^а ^б Силова С.В. Отношения православной церкви с нацистским оккупационным режимом и белорусской коллаборацией // Православная церковь в Белоруссии в годы Великой Отечественной войны (1941—1945 гг.). — Гродно: ГрГУ, 2003. — ISBN 985417-508-4
^ Leonid Rein. The Kings and the Pawns: Collaboration in Byelorussia During World War II. — New York: Berghahn Books, 2011. — С. 202. — ISBN 978-1845457761
^ ^а ^б Панькоў Мікола. Хроніка беларускага жыцьця на чужыне // Хроніка беларускага жыцьця на чужыне (1945—1984) / Гардзіенка Алег. — Мн.: Беларускі гістарычны агляд, 2001. — (Бібліятэка часопіса Беларускі Гістарычны Агляд).
^ Белорусский совет православных церквей в Северной Америке (рас.) Иерархия литургических церквей Праверана 28 верасьня 2012 г.
^ Архимандрит Владимир (Финьковский) (рас.) Религиозные деятели русского зарубежья Праверана 28 верасьня 2012 г.

Літаратура

Мікола Волаціч (Вацлаў Пануцэвіч). Падрыхтоўка й арганізацыя БАПЦ у часе Другой Сусьветнай вайны // Запісы Беларускага інстытуту навукі і мастацтва. — 2004. — № 27.
Натальля Гардзіенка. Беларусы ў Вялікабрытаніі / пад рэд. А.Гардзіенкі. — Мн.: Медысонт, 2010. — 620 с. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; кн. 18).
Дзьмітры Касмовіч. За вольную і сувэрэнную Беларусь. — Вільня: Gudas, 2006. — Т. 2. — 224 с.
Российское зарубежье во Франции 1919—2000: биогр. слов.: в 3 т. / под общ. ред. Л. Мнухина, М. Авриль, В. Лосской. — М.: Наука; Дом-музей Марины Цветаевой, 2008—. — 1000 ас. — ISBN 978-5-02-036267-3; 978-5-93015-104-6

[1] Владимир (Финковский, Финьковский) // Российское зарубежье во Франции 1919—2000: биогр. слов.: в 3 т. / под общ. ред. Л. Мнухина, М. Авриль, В. Лосской. — М.: Наука; Дом-музей Марины Цветаевой, 2008—. — ISBN 978-5-02-036267-3; 978-5-93015-104-6

[2] Лявон Юрэвіч. Асобы й рэаліі // Вырваныя бачыны: да гісторыі Саюзу Беларускае Моладзі. — Мн.: Энцыклапедыкс, 2001. — (Бібліятэка часопісу «Беларускі Гістарычны Агляд»). — ISBN 985-6599-24-5

[kasm_viartannie-3] а ^б Вяртаньне ў Менск // Дз. Касмовіч. За вольную і сувэрэнную Беларусь…

[4] Лявон Юрэвіч. Бачына трэцяя. «Вашая Дзіна…» // Вырваныя бачыны: да гісторыі Саюзу Беларускае Моладзі. — Мн.: Энцыклапедыкс, 2001. — (Бібліятэка часопісу «Беларускі Гістарычны Агляд»). — ISBN 985-6599-24-5

[ns723-5] Анатоль Грыцкевіч. Праваслаўная царква ў Беларусі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны // Наша слова. — 2005. — № 37 (723).

[vołacič-6] Мікола Волаціч. 7. Падрыхтоўка й арганізацыя БАПЦ…

[silava-7] а ^б Силова С.В. Отношения православной церкви с нацистским оккупационным режимом и белорусской коллаборацией // Православная церковь в Белоруссии в годы Великой Отечественной войны (1941—1945 гг.). — Гродно: ГрГУ, 2003. — ISBN 985417-508-4

[8] Leonid Rein. The Kings and the Pawns: Collaboration in Byelorussia During World War II. — New York: Berghahn Books, 2011. — С. 202. — ISBN 978-1845457761

[chronika-9] а ^б Панькоў Мікола. Хроніка беларускага жыцьця на чужыне // Хроніка беларускага жыцьця на чужыне (1945—1984) / Гардзіенка Алег. — Мн.: Беларускі гістарычны агляд, 2001. — (Бібліятэка часопіса Беларускі Гістарычны Агляд).

[10] Белорусский совет православных церквей в Северной Америке (рас.) Иерархия литургических церквей Праверана 28 верасьня 2012 г.

[11] Архимандрит Владимир (Финьковский) (рас.) Религиозные деятели русского зарубежья Праверана 28 верасьня 2012 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 |імя                 = Уладзімер Фінькоўскі
 |арыгінал імя        =
-|партрэт             = No male portrait be.svg
+|партрэт             =
 |памер               =
 |апісаньне           =
 |імя пры нараджэньні =
 |род дзейнасьці      = [[сьвятар]]
-|дата нараджэньня    = {{Нарадзіўся|13|2|1906|0|1}}
+|дата нараджэньня    = {{Нарадзіўся|13|2|1906}}
 |месца нараджэньня   = [[Гальшаны]]
+|дата сьмерці        = {{Памёр|26|1|1988|гадоў=81}}
-|грамадзянства       =
-|падданства          =
-|дата сьмерці        = {{Памёр|26|1|1988}}
 |месца сьмерці       = [[Булёнь]]
 |бацька              =
@@ Радок 30: / Радок 28: @@
 Улетку 1941 року іераманах Фінькоўскі разам з часткамі нямецкіх войскаў прыбыў у Менск, дзе, выдаўшы сябе за [[ігумен]]а, дамогся ад [[Служба бясьпекі (Трэці райх)|СД]] пасады сьвятара [[Царква Аляксандра Неўскага (Менск)|Прэабражэнскай царквы]]<ref name="kasm_viartannie">[http://zbsb.org/lib/index.php?option=com_alblib&view=article&id=605#30 Вяртаньне ў Менск] // Дз. Касмовіч. За вольную і сувэрэнную Беларусь…</ref>. Адразу заняўся працай па ўзнаўленьні сьвятыняў у Менскай акрузе, узначаліў царкоўна-будаўнічы камітэт. Ужо ў жніўні ў Прэабражэнскай царкве адбылося першае набажэнства зь вялікай колькасьцю вернікаў, у тым ліку моладзі. Пазьней у ягонай царкве знайшоў сабе прытулак створаны [[Саюз беларускай моладзі]]<ref>{{Кніга|аўтар = [[Лявон Юрэвіч]].|частка = Бачына трэцяя. «Вашая Дзіна…»|загаловак = Вырваныя бачыны: да гісторыі Саюзу Беларускае Моладзі|арыгінал = |спасылка = http://knihi.com/Lavon_Jurevic/Vyrvanyja_bacyny_da_historyi_Sajuzu_Bielaruskaj_Moladzi.html|адказны = |выданьне = |месца = {{Мн.}}|выдавецтва = Энцыклапедыкс|год = 2001|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = Бібліятэка часопісу «Беларускі Гістарычны Агляд»|isbn = 985-6599-24-5|наклад = }}</ref>.
-З дапамогай СД узьведзены ў сан япіскапа Менскай [[БАПЦ|Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы]]. Карыстаючыся падтрымкай нямецкіх уладаў, прызначаў у адчыненыя цэрквы Ўсходняй Беларусі сьвятароў без узгадненьня з праваслаўнай ярархіяй у Заходняй Беларусі<ref name="kasm_viartannie" />. Ягоны сучасьнік інжынэр Іван Касяк адзначыў, што іераманах Уладзімер паходзіў зь беларускай сялянскай сям’і<ref name="ns723">{{Артыкул|аўтар = [[Анатоль Грыцкевіч]].|загаловак = Праваслаўная царква ў Беларусі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны|арыгінал = |спасылка = http://pawet.net/ns/2005/37/%E2%84%96_37_%28723%29.html|аўтар выданьня = |выданьне = [[Наша слова]]|тып = |месца = |выдавецтва = |год = 2005|выпуск = |том = |нумар = 37 (723)|старонкі = |isbn = }}</ref>, аднак ігнараваў заклікі беларускага актыву ў Менску ([[Радаслаў Астроўскі|Радаслава Астроўскага]] і інш.) да беларусізацыі праваслаўнага жыцьця<ref name="vołacič">''Мікола Волаціч''. 7. Падрыхтоўка й арганізацыя БАПЦ…</ref>. Ён ахвотна супрацоўнічаў толькі зь немцамі<ref name="silava">{{Кніга|аўтар = Силова С.В.|частка = Отношения православной церкви с нацистским оккупационным режимом и белорусской коллаборацией|загаловак = Православная церковь в Белоруссии в годы Великой Отечественной войны (1941—1945 гг.)|арыгінал = |спасылка = http://krotov.info/history/20/1940/silova_00.htm|адказны = |выданьне = |месца = Гродно|выдавецтва = ГрГУ|год = 2003|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = 985417-508-4|наклад = }}</ref>: павесіў ва ўласным пакоі партрэт [[Гітлер]]а і наказваў наведнікам хрысьціцца на яго; у адной з казаняў абвясьціў, што «Беларусь не павінна зрабіцца незалежнай дзяржавай, застаючыся назаўжды пад нямецкім сувэрэнітэтам»<ref>{{Кніга|аўтар = Leonid Rein.|частка = |загаловак = The Kings and the Pawns: Collaboration in Byelorussia During World War II|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = New York|выдавецтва = Berghahn Books|год = 2011|том = |старонкі = 202|старонак = |сэрыя = |isbn = 978-1845457761|наклад = }}</ref>.
+З дапамогай СД узьведзены ў сан япіскапа Менскай [[БАПЦ|Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы]]. Карыстаючыся падтрымкай нямецкіх уладаў, прызначаў у адчыненыя цэрквы Ўсходняй Беларусі сьвятароў без узгадненьня з праваслаўнай герархіяй у Заходняй Беларусі<ref name="kasm_viartannie" />. Ягоны сучасьнік інжынэр Іван Касяк адзначыў, што іераманах Уладзімер паходзіў зь беларускай сялянскай сям’і<ref name="ns723">{{Артыкул|аўтар = [[Анатоль Грыцкевіч]].|загаловак = Праваслаўная царква ў Беларусі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны|арыгінал = |спасылка = http://pawet.net/ns/2005/37/%E2%84%96_37_%28723%29.html|аўтар выданьня = |выданьне = [[Наша слова]]|тып = |месца = |выдавецтва = |год = 2005|выпуск = |том = |нумар = 37 (723)|старонкі = |isbn = }}</ref>, аднак ігнараваў заклікі беларускага актыву ў Менску ([[Радаслаў Астроўскі|Радаслава Астроўскага]] і інш.) да беларусізацыі праваслаўнага жыцьця<ref name="vołacič">''Мікола Волаціч''. 7. Падрыхтоўка й арганізацыя БАПЦ…</ref>. Ён ахвотна супрацоўнічаў толькі зь немцамі<ref name="silava">{{Кніга|аўтар = Силова С.В.|частка = Отношения православной церкви с нацистским оккупационным режимом и белорусской коллаборацией|загаловак = Православная церковь в Белоруссии в годы Великой Отечественной войны (1941—1945 гг.)|арыгінал = |спасылка = http://krotov.info/history/20/1940/silova_00.htm|адказны = |выданьне = |месца = Гродно|выдавецтва = ГрГУ|год = 2003|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = 985417-508-4|наклад = }}</ref>: павесіў ва ўласным пакоі партрэт [[Гітлер]]а і наказваў наведнікам хрысьціцца на яго; у адной з казаняў абвясьціў, што «Беларусь не павінна зрабіцца незалежнай дзяржавай, застаючыся назаўжды пад нямецкім сувэрэнітэтам»<ref>{{Кніга|аўтар = Leonid Rein.|частка = |загаловак = The Kings and the Pawns: Collaboration in Byelorussia During World War II|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = New York|выдавецтва = Berghahn Books|год = 2011|том = |старонкі = 202|старонак = |сэрыя = |isbn = 978-1845457761|наклад = }}</ref>.
 Пасьля таго, як БАПЦ ачоліў архіяпіскап Панцеляймон, Уладзімер Фінькоўскі адмовіўся саступіць займаны ім архірэйскі дом і напрыканцы 1941 року быў пазбаўлены права адпраўляць набажэнствы. Супраць яго таксама было высунутае абвінавачаньне ў прысабечаньні некаторых публічных рэчаў зь Дзяржаўнага музэю. Па выніках праверкі матэрыялы справы былі перададзеныя ў царкоўны суд, які прыгаварыў Уладзімера Фінькоўскага да турэмнага зьняволеньня, аднак нямецкія ўлады вызвалілі яго з умовай неадкладнага ад’езду ў [[Варшава|Варшаву]]<ref name="silava" />.
@@ Радок 36: / Радок 34: @@
 У 1944 эміграваў у [[Заходняя Нямеччына|Заходнюю Нямеччыну]], пасьля ў [[Францыя|Францыю]], дзе таксама адпраўляў набажэнствы. Так, на сьвяткаваньне ўгодкаў [[Абвяшчэньне БНР|абвяшчэньня БНР]] 25 сакавіка 1945 року ў [[Парыж]]ы служыў імшу разам з айцом [[Францішак Чарняўскі|Францішкам Чарняўскім]]<ref name="chronika">{{Кніга|аўтар = [[Мікола Панькоў|Панькоў Мікола]].|частка = [http://kamunikat.org/download.php?item=3664-3.pdf&pubref=3664 Хроніка беларускага жыцьця на чужыне]|загаловак = Хроніка беларускага жыцьця на чужыне (1945—1984)|арыгінал = |спасылка = http://kamunikat.org/8643.html?pub_start=12240&pubid=3664|адказны = Гардзіенка Алег|выданьне = |месца = {{Мн.}}|выдавецтва = [[Беларускі гістарычны агляд]]|год = 2001|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = Бібліятэка часопіса Беларускі Гістарычны Агляд|isbn = |наклад = }}</ref>. У 1947—1949 настаяцель прыходу правялебнага Серафіма Сароўскага ў Шале<ref>{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |cуаўтары = |дата публікацыі = |url = http://www.hierarchy.religare.ru/h-orthod-belcon.html|загаловак = Белорусский совет православных церквей в Северной Америке|фармат = |назва праекту = Иерархия литургических церквей|выдавец = |дата = 28 верасьня 2012|мова = ru|камэнтар = }}</ref> ў юрысдыкцыі [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]]<ref>{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |cуаўтары = |дата публікацыі = 24 ліпеня 2006|url = http://zarubezhje.narod.ru/av/V_238.htm|загаловак = Архимандрит Владимир (Финьковский)|фармат = |назва праекту = Религиозные деятели русского зарубежья|выдавец = |дата = 28 верасьня 2012|мова = ru|камэнтар = }}</ref>.
-Пры канцы 1950-х Уладзімер атрымаў годнасьць [[архімандрыт]]а і [[10 красавіка]] [[1960]] (паводле іншых зьвестак — у 1958) пераехаў у [[Чыкага]]<ref name="chronika" /> ([[ЗША]]). Тут 5 лістапада 1958 року было абвешчана пра стварэньне яшчэ адной Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы (БАПЦ-2), нікім не прызнанай на эміграцыі. Уладзімер Фінькоўскі быў высьвечаны ў [[япіскап]]ы гэтай царквы і стаў сьвятаром створанай парафіі сьв. Юрыя ў Чыкага ({{Мова-en|Saint George Belarusian Orthodox Church|скарочана}}). Браў удзел у беларускім нацыянальным руху.
+Пры канцы 1950-х Уладзімер атрымаў годнасьць [[архімандрыт]]а і 10 красавіка 1960 году (паводле іншых зьвестак — у 1958) пераехаў у [[Чыкага]]<ref name="chronika" /> ([[ЗША]]). Тут 5 лістапада 1958 року было абвешчана пра стварэньне яшчэ адной Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы (БАПЦ-2), нікім не прызнанай на эміграцыі. Уладзімер Фінькоўскі быў высьвечаны ў [[япіскап]]ы гэтай царквы і стаў сьвятаром створанай парафіі сьв. Юрыя ў Чыкага ({{Мова-en|Saint George Belarusian Orthodox Church|скарочана}}). Браў удзел у беларускім нацыянальным руху.
 Аднак у хуткім часе, пасьля ўмяшальніцтва сьвецкага і царкоўнага актыву, Фінькоўскі быў адхілены ад пасады сьвятара і вярнуўся ў Францыю. Парафія сьвятога Юрыя перайшла пад юрысдыкцыю канстантыпольскага патрыярха, а БАПЦ-2, якая фактычна складалася толькі з аднае гэтае парафіі, перастала існаваць.
@@ Радок 42: / Радок 40: @@
 Памёр у [[Булёнь|Булёні]] пад [[Парыж]]ам, пахаваны на мясцовых Новых могілках.
-== Крыніцы і заўвагі ==
+== Крыніцы ==
-{{Зноскі}}
+{{Крыніцы}}
 == Літаратура ==
@@ Радок 124: / Радок 122: @@
 [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Ашмянскім раёне]]
 [[Катэгорыя:Беларускія праваслаўныя дзеячы]]
-[[Катэгорыя:Памерлі ў Францыі]]
-[[Катэгорыя:Пахаваныя ў Францыі]]
 [[Катэгорыя:Беларусы ў Францыі]]
 [[Катэгорыя:Беларусы ў ЗША]]
+[[Катэгорыя:Памерлі ў Францыі]]
+[[Катэгорыя:Пахаваныя ў Францыі]]