Лісабон: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Lisbon?oldid=831119554
Радок 72: Радок 72:
'''Лісабо́н''' ({{мова-pt|Lisboa}}) — сталіца і найбуйнейшы горад [[Партугалія|Партугаліі]]. Насельніцтва гораду складае 552 700 чалавек, плошча — 100,05 км²<ref>[http://www.dgterritorio.pt/ficheiros/cadastro/caop/caop_download/caop_2014_0/areasfregmundistcaop2014_2 Direção-Geral do Território] Archive.is</ref>. Аднак, у [[Вялікі Лісабон|лісабонскую гарадзкую аглямэрацыю]], якая распасьціраецца за межы адміністрацыйных межаў гораду, жывуць каля 2,7 мільёнаў чалавек. Такім чынам Лісабон з акругамі зьяўляецца 11-й самай густанаселенай гарадзкой аглямэрацыяй у [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскім Зьвязе]]<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia: World Urban Areas]. 2017. Demographia.com</ref>. Гэта самая заходняя сталіца кантынэнтальнай Эўропы. Горад распасьціраецца ўздоўж узьбярэжжа [[Атлянтычны акіян|Атлянтычнага акіяну]]. Празь Лісабон працякае рака [[Тагус]].
'''Лісабо́н''' ({{мова-pt|Lisboa}}) — сталіца і найбуйнейшы горад [[Партугалія|Партугаліі]]. Насельніцтва гораду складае 552 700 чалавек, плошча — 100,05 км²<ref>[http://www.dgterritorio.pt/ficheiros/cadastro/caop/caop_download/caop_2014_0/areasfregmundistcaop2014_2 Direção-Geral do Território] Archive.is</ref>. Аднак, у [[Вялікі Лісабон|лісабонскую гарадзкую аглямэрацыю]], якая распасьціраецца за межы адміністрацыйных межаў гораду, жывуць каля 2,7 мільёнаў чалавек. Такім чынам Лісабон з акругамі зьяўляецца 11-й самай густанаселенай гарадзкой аглямэрацыяй у [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскім Зьвязе]]<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia: World Urban Areas]. 2017. Demographia.com</ref>. Гэта самая заходняя сталіца кантынэнтальнай Эўропы. Горад распасьціраецца ўздоўж узьбярэжжа [[Атлянтычны акіян|Атлянтычнага акіяну]]. Празь Лісабон працякае рака [[Тагус]].


Лісабон клясыфікуецца ў якасьці глябальнага гораду альфа-ўзроўню з-за ягонай важнасьці ў сфэрах фінансаў, міжнароднага гандлю, СМІ, забаваў, мастацтва, адукацыі і турызму<ref>[http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2010t.html «The World According to GaWC 2010»]. Globalization and World Cities Research Network</ref>. Гэта адзін з найважнейшых эканамічных цэнтраў на кантынэнце, у ім наўіраецца рост фінансавага сэктару. Таксама ў горадзе месьціцца адзін з найбуйнейшых кантэйнэрных партоў на Атлянтычным узьбярэжжы Эўропы<ref>[http://www.garraioak.ejgv.euskadi.net/r41-430/es/contenidos/informacion/2935/es_4078/adjuntos/7_avanceplan.pdf «Avance del Plan Territorial Sectorial de la Red Intermodal y Logística del Transporte de la Comunidad Autónoma del País Vasco»] — Eusko Jaurlaritza — Gobierno Vasco.</ref>. [[Аэрапорт імя Умбэрту Дэлгаду]] абслугоўвае больш за 20 мільёнаў пасажыраў у год паводле стану на 2015 год<ref>[http://www.noodls.com/view/B8A740FA9C9FFB94B1AC9B45EC57537F854E5666?6427xxx1419876389 «ANA — Aeroportos de Portugal SA (via noodls) / 18 million: Lisbon Airport reaches new passenger record»]. Noodls.com.</ref>, а сетка аўтамагістраляў і сыстэма высакахуткасных чыгунак [[Альфа Пэндулар]] зьвязваюць галоўныя гарады Партугаліі<ref>[https://web.archive.org/web/20101004193127/http://www.rave.pt/tabid/233/Default.aspx Alta Velocidade em Síntese]. Rave.pt</ref>. Горад зьяўляецца сёмым самым наведвальным горадам у Паўднёвай Эўропе, пасьля [[Рым]]у, [[Барсэлёна|Барсэлёны]], [[Мадрыд]]у, [[Атэны|Атэнаў]] і [[Мілян]]у, прымаючы 1,74 млн турыстаў штогод па стане на [[2009]] год. Лісабон з акругамі робіць найбольшы ўнёсак у эканоміку краіны, чым любы іншы рэгіён у Партугаліі. Гарадзкі СУП складае 96,3 млрд даляраў ЗША<ref>[https://web.archive.org/web/20110513194342/https://www.ukmediacentre.pwc.com/Content/Detail.asp?ReleaseID=3421&NewsAreaID=2 Global city GDP rankings 2008–2025]. Pricewaterhouse Coopers.</ref>. Большасьць штаб-кватэраў транснацыянальных карпарацыяў у краіне разьмешчана менавіта ў Лісабоне<ref>[https://web.archive.org/web/20070927045857/http://www.agencialusa.com.br/index.php?iden=7832 «Lisboa é 9ª cidade que mais recebe congressos internacionais»] — Agência LUSA</ref>. Ён таксама зьяўляецца палітычным цэнтрам краіны, зьяўляючыся местам рэзыдэнцыі ўраду і кіраўніка дзяржавы.
Лісабон клясыфікуецца ў якасьці глябальнага гораду альфа-ўзроўню з-за ягонай важнасьці ў сфэрах фінансаў, міжнароднага гандлю, СМІ, забаваў, мастацтва, адукацыі і турызму<ref>[http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2010t.html «The World According to GaWC 2010»]. Globalization and World Cities Research Network</ref>. Гэта адзін з найважнейшых эканамічных цэнтраў на кантынэнце, у ім наўіраецца рост фінансавага сэктару. Таксама ў горадзе месьціцца адзін з найбуйнейшых кантэйнэрных партоў на Атлянтычным узьбярэжжы Эўропы<ref>[http://www.garraioak.ejgv.euskadi.net/r41-430/es/contenidos/informacion/2935/es_4078/adjuntos/7_avanceplan.pdf «Avance del Plan Territorial Sectorial de la Red Intermodal y Logística del Transporte de la Comunidad Autónoma del País Vasco»] — Eusko Jaurlaritza — Gobierno Vasco.</ref>. [[Аэрапорт імя Умбэрту Дэлгаду]] абслугоўвае больш за 20 мільёнаў пасажыраў у год паводле стану на 2015 год<ref>[http://www.noodls.com/view/B8A740FA9C9FFB94B1AC9B45EC57537F854E5666?6427xxx1419876389 «ANA — Aeroportos de Portugal SA (via noodls) / 18 million: Lisbon Airport reaches new passenger record»]. Noodls.com.</ref>, а сетка аўтамагістраляў і сыстэма высакахуткасных чыгунак [[Альфа Пэндулар]] зьвязваюць галоўныя гарады Партугаліі<ref>[https://web.archive.org/web/20101004193127/http://www.rave.pt/tabid/233/Default.aspx Alta Velocidade em Síntese]. Rave.pt</ref>. Горад зьяўляецца сёмым самым наведвальным горадам у Паўднёвай Эўропе, пасьля [[Рым]]у, [[Барсэлёна|Барсэлёны]], [[Мадрыд]]у, [[Атэны|Атэнаў]] і [[Мілян]]у, прымаючы 1,74 млн турыстаў штогод па стане на 2009 год. Лісабон з акругамі робіць найбольшы ўнёсак у эканоміку краіны, чым любы іншы рэгіён у Партугаліі. Гарадзкі СУП складае 96,3 млрд даляраў ЗША<ref>[https://web.archive.org/web/20110513194342/https://www.ukmediacentre.pwc.com/Content/Detail.asp?ReleaseID=3421&NewsAreaID=2 Global city GDP rankings 2008–2025]. Pricewaterhouse Coopers.</ref>. Большасьць штаб-кватэраў транснацыянальных карпарацыяў у краіне разьмешчана менавіта ў Лісабоне<ref>[https://web.archive.org/web/20070927045857/http://www.agencialusa.com.br/index.php?iden=7832 «Lisboa é 9ª cidade que mais recebe congressos internacionais»] — Agência LUSA</ref>. Ён таксама зьяўляецца палітычным цэнтрам краіны, зьяўляючыся местам рэзыдэнцыі ўраду і кіраўніка дзяржавы.


Лісабон зьяўляецца адным з найстарэйшых гарадоў у сьвеце, і адзін з самых старых у [[Заходняя Эўропа|Заходняй Эўропе]]. Ён быў утвораны раней за такія сучасныя эўрапейскія сталіцы, як то [[Лёндан]], [[Парыж]] і Рым. У адрозьненьні ад большасьці сталічных гарадоў, статус Лісабону як сталіцы Партугаліі ніколі ня быў пацверджаны афіцыйна — паводле закону ці ў іншай пісьмовай форме. Ягоны статус як сталіцы краіны сфармаваўся за кошт канстытуцыйнага звычыю.
Лісабон зьяўляецца адным з найстарэйшых гарадоў у сьвеце, і адзін з самых старых у [[Заходняя Эўропа|Заходняй Эўропе]]. Ён быў утвораны раней за такія сучасныя эўрапейскія сталіцы, як то [[Лёндан]], [[Парыж]] і Рым. У адрозьненьне ад большасьці сталічных гарадоў, статус Лісабону як сталіцы Партугаліі ніколі ня быў пацьверджаны афіцыйна — паводле закону ці ў іншай пісьмовай форме. Ягоны статус як сталіцы краіны сфармаваўся за кошт канстытуцыйнага звычыю.


Лісабон мае міжземнаморскі клімат. Ён адносіцца да гарадоў Эўропы з самымі цёплымі зімамі, зь сярэдняй тэмпэратурай 15 °C на працягу дня і 8 °C у начны час са сьнежня па люты. Тыповы летні сэзон доўжыцца каля чатырох месяцаў, з чэрвеня па верасень, хоць і ў красавіку тэмпэратура часам дасягае каля 25 °C.
Лісабон мае міжземнаморскі клімат. Ён адносіцца да гарадоў Эўропы з самымі цёплымі зімамі, зь сярэдняй тэмпэратурай 15&nbsp;°C на працягу дня і 8&nbsp;°C у начны час са сьнежня па люты. Тыповы летні сэзон доўжыцца каля чатырох месяцаў, з чэрвеня па верасень, хоць і ў красавіку тэмпэратура часам дасягае каля 25&nbsp;°C.


== Геаграфія ==
== Геаграфія ==

Вэрсія ад 22:53, 18 красавіка 2018

Лісабон
парт. Lisboa
Герб Лісабону Сьцяг Лісабону
Першыя згадкі: 205 да н. э.
Краіна: Партугалія
Мэр: Фэрнанду Мэдына
Плошча: 84,8 км²
Насельніцтва (2011)
колькасьць: 545 245 чал.
шчыльнасьць: 6429,78 чал./км²
Часавы пас: UTC+0
Паштовы індэкс: 1000–1900
Геаграфічныя каардынаты: 38°42′28.951″ пн. ш. 9°8′20.458″ з. д. / 38.70804194° пн. ш. 9.13901611° з. д. / 38.70804194; -9.13901611Каардынаты: 38°42′28.951″ пн. ш. 9°8′20.458″ з. д. / 38.70804194° пн. ш. 9.13901611° з. д. / 38.70804194; -9.13901611
Лісабон на мапе Партугаліі
Лісабон
Лісабон
Лісабон
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.cm-lisboa.pt/

Лісабо́н (па-партугальску: Lisboa) — сталіца і найбуйнейшы горад Партугаліі. Насельніцтва гораду складае 552 700 чалавек, плошча — 100,05 км²[1]. Аднак, у лісабонскую гарадзкую аглямэрацыю, якая распасьціраецца за межы адміністрацыйных межаў гораду, жывуць каля 2,7 мільёнаў чалавек. Такім чынам Лісабон з акругамі зьяўляецца 11-й самай густанаселенай гарадзкой аглямэрацыяй у Эўрапейскім Зьвязе[2]. Гэта самая заходняя сталіца кантынэнтальнай Эўропы. Горад распасьціраецца ўздоўж узьбярэжжа Атлянтычнага акіяну. Празь Лісабон працякае рака Тагус.

Лісабон клясыфікуецца ў якасьці глябальнага гораду альфа-ўзроўню з-за ягонай важнасьці ў сфэрах фінансаў, міжнароднага гандлю, СМІ, забаваў, мастацтва, адукацыі і турызму[3]. Гэта адзін з найважнейшых эканамічных цэнтраў на кантынэнце, у ім наўіраецца рост фінансавага сэктару. Таксама ў горадзе месьціцца адзін з найбуйнейшых кантэйнэрных партоў на Атлянтычным узьбярэжжы Эўропы[4]. Аэрапорт імя Умбэрту Дэлгаду абслугоўвае больш за 20 мільёнаў пасажыраў у год паводле стану на 2015 год[5], а сетка аўтамагістраляў і сыстэма высакахуткасных чыгунак Альфа Пэндулар зьвязваюць галоўныя гарады Партугаліі[6]. Горад зьяўляецца сёмым самым наведвальным горадам у Паўднёвай Эўропе, пасьля Рыму, Барсэлёны, Мадрыду, Атэнаў і Міляну, прымаючы 1,74 млн турыстаў штогод па стане на 2009 год. Лісабон з акругамі робіць найбольшы ўнёсак у эканоміку краіны, чым любы іншы рэгіён у Партугаліі. Гарадзкі СУП складае 96,3 млрд даляраў ЗША[7]. Большасьць штаб-кватэраў транснацыянальных карпарацыяў у краіне разьмешчана менавіта ў Лісабоне[8]. Ён таксама зьяўляецца палітычным цэнтрам краіны, зьяўляючыся местам рэзыдэнцыі ўраду і кіраўніка дзяржавы.

Лісабон зьяўляецца адным з найстарэйшых гарадоў у сьвеце, і адзін з самых старых у Заходняй Эўропе. Ён быў утвораны раней за такія сучасныя эўрапейскія сталіцы, як то Лёндан, Парыж і Рым. У адрозьненьне ад большасьці сталічных гарадоў, статус Лісабону як сталіцы Партугаліі ніколі ня быў пацьверджаны афіцыйна — паводле закону ці ў іншай пісьмовай форме. Ягоны статус як сталіцы краіны сфармаваўся за кошт канстытуцыйнага звычыю.

Лісабон мае міжземнаморскі клімат. Ён адносіцца да гарадоў Эўропы з самымі цёплымі зімамі, зь сярэдняй тэмпэратурай 15 °C на працягу дня і 8 °C у начны час са сьнежня па люты. Тыповы летні сэзон доўжыцца каля чатырох месяцаў, з чэрвеня па верасень, хоць і ў красавіку тэмпэратура часам дасягае каля 25 °C.

Геаграфія

У склад Вялікага Лісабону ўваходзяць у тым ліку Амадора, Келуш, Агуалва-Касэн, Адывэлаш, Лорэш, Сакавэн, Алмада, Барэйру, Сэйшал і Аэйраш.

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Лісабонсховішча мультымэдыйных матэрыялаў