Камуністычная партыя Беларусі (1918): розьніца паміж вэрсіямі

	Камуністычная партыя Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі
	па-беларуску: Камуністычная партыя Беларусі
Лідэр партыі	Першы сакратар ЦК
Дата заснаваньня	30 сьнежня 1918 (105 гадоў таму)
Распушчаная	25 жніўня 1991 (32 гады таму)
Штаб-кватэра	Менск, БССР, СССР;
Ідэалёгія	марксізм-ленінізм
Моладзевая арганізацыя	Ленінскі камуністычны саюз моладзі Беларусі[d]
Колькасьць	697 000
Гімн	Інтэрнацыянал
Дэвіз	Голодранци, геть до кучі!

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 10:34, 21 сакавіка 2018

Камуністычная па́ртыя Белару́сі (скар. КПБ) — камуністычная партыя ў Беларускай ССР у 1918—1991 роках.

Мінуўшчына

Камуністычная партыя (бальшавікоў) Беларусі была створаная 30 сьнежня 1918 року ў Смаленску на VI Паўночна-Заходняй абласной канфэрэнцыі РКП(б), самаабвешчанай першым і ўстаноўчым зьездам новай партыі. Зьезд абраў Цэнтральнае бюро КП(б) Беларусі (старшыня Аляксандар Мясьнікян), а таксама прыняў рашэньне пра ўтварэньне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі.

У сакавіку 1919 аб’яднаная з Кампартыяй Летувы у Камуністычную партыю (бальшавікоў) Літвы і Беларусі (КП(б)ЛіБ). Пасьля ліквідацыі Літоўска-Беларускай ССР партыі былі падзеленыя ў лістападзе 1920 року.

У лютым—траўні 1924 року кіроўным органам КП(б)Б было Часовае Беларускае бюро ЦК РКП(б), створанае ў сувязі зь вяртаньнем у Беларускую ССР усходнебеларускіх тэрыторый са складу РСФСР. У траўні 1924 адбылася XIII канфэрэнцыя Кампартыі Беларусі, дзе быў абраны Цэнтральны камітэт КП(б)Б.

У гады Вялікай Айчыннай вайны КП(б)Б кіравала партызанскім антынацысцкім рухам. У партызанскіх аддзелах і ў падпольлі на акупаванай тэрыторыі БССР налічвалася больш за 35 тыс. камуністаў, дзейнічала 10 абкамаў, 185 міжраённых і раённых камітэтаў КП(б)Б і 1316 першасных партыйных арганізацыяў.

У 1970 колькасьць сябраў КПБ склала 416 тыс. чалавек, у 1990 — 697 тыс.

25 жніўня 1991 року, пасьля здушэньня жнівеньскага путчу, Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусі прыпыніў дзейнасьць Кампартыі на тэрыторыі рэспублікі. У адказ частка камуністых у кастрычніку 1991 року стварыла камітэт па ўзнаўленьні дзейнасьці КПБ, які ў сьнежні на ўстаноўчым зьезьдзе абвясьціў стварэньне Партыі камуністаў Беларусі (ПКБ).

У лютым 1993 року пасьля скасаваньня Вярхоўным Саветам рашэньня аб прыпыненьні дзейнасьці КПБ ейныя чальцы прынялі рашэньне далучыцца да ПКБ зь перадачай ёй усіх правоў і паўнамоцтваў палітычнай, юрыдычнай і маёмаснай правапераемнасьці Камуністычнай партыі БССР. Фактычнае аб’яднаньне адбылоася на 2-м зьезьдзе Партыі камуністаў Беларускай у траўні 1993 року.

У 1996 року частка сябраў ПКБ, якія падтрымалі палітыку Аляксандра Лукашэнкі, выйшла з партыі і стварыла са старой назвай «Камуністычная партыя Беларусі».

Кіраўнікі партыі

Сакратары — першыя сакратары ЦК КП(б)/КП Беларусі^[1]^[2]

1918—1919 — Аляксандар Мясьнікян
1919 — Вінцас Міцкявічус-Капсукас
11 лістапада 1920 — 1921 — Яўхім Генкін
25 лістапада 1920 — травень 1922 — Вільгельм Кнорыньш
травень 1922 — 4 лютага 1924 — Вацлаў Багуцкі
4 лютага — 14 траўня 1924 — Аляксандар Асаткін-Уладзімерскі
верасень 1924 — 7 траўня 1927 — Аляксандар Крыніцкі
7 траўня 1927 — 4 сьнежня 1928 — Вільгельм Кнорыньш
4 сьнежня 1928 — 8 студзеня 1930 — Ян Гамарнік
8 студзеня 1930 — 18 студзеня 1932 — Канстанцін Гей
18 студзеня 1932 — 18 сакавіка 1937 — Мікалай Гікала
14 сакавіка — 27 ліпеня 1937 — Васіль Шаранговіч
27 ліпеня — 11 жніўня 1937, в. а. — Якаў Якаўлеў
11 жніўня 1937 — чэрвень 1938, в. а. — Аляксей Волкаў
18 чэрвеня 1938 — 7 сакавіка 1947 — Панцеляймон Панамарэнка
7 сакавіка 1947 — 3 чэрвеня 1950 — Мікалай Гусараў
3 чэрвеня 1950 — 28 ліпеня 1956 — Мікалай Патолічаў
28 ліпеня 1956 — 30 сакавіка 1965 — Кірыла Мазураў
30 сакавіка 1965 — 4 кастрычніка 1980 — Пётар Машэраў
16 кастрычніка 1980 — 11 студзеня 1983 — Ціхан Кісялёў
13 студзеня 1983 — 6 лютага 1987 — Мікалай Сьлюнькоў
6 лютага 1987 — 28 лістапада 1990 — Яфрэм Сакалоў
30 лістапада 1990—1993 — Анатоль Малафееў

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Камуністычная партыя Беларусі (1918) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] Белорусская Советская Социалистическая Республика

[2] Белоруссия

[1]

[2]

@@ Радок 32: / Радок 32: @@
 '''Камуністычная па́ртыя Белару́сі''' (скар. '''КПБ''') — [[камуністычная партыя]] ў [[БССР|Беларускай ССР]] у 1918—1991 роках.
-== Утварэньне ==
+== Мінуўшчына ==
 Камуністычная партыя (бальшавікоў) Беларусі была створаная 30 сьнежня 1918 року ў [[Смаленск]]у на VI Паўночна-Заходняй абласной канфэрэнцыі РКП(б), самаабвешчанай першым і ўстаноўчым зьездам новай партыі. Зьезд абраў Цэнтральнае бюро КП(б) Беларусі (старшыня [[Аляксандар Мясьнікян]]), а таксама прыняў рашэньне пра ўтварэньне [[Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі|Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі]].
+У сакавіку 1919 аб’яднаная з [[Камуністычная партыя Летувы|Кампартыяй Летувы]] у [[Камуністычная партыя (бальшавікоў) Літвы і Беларусі|Камуністычную партыю (бальшавікоў) Літвы і Беларусі]] (''КП(б)ЛіБ''). Пасьля [[ЛітБел#Ліквідацыя ЛітБел|ліквідацыі Літоўска-Беларускай ССР]] партыі былі падзеленыя ў лістападзе 1920 року.
+У лютым—траўні 1924 року кіроўным органам КП(б)Б было Часовае Беларускае бюро ЦК РКП(б), створанае ў сувязі зь [[Узбуйненьне БССР#Першае ўзбуйненьне БССР|вяртаньнем у Беларускую ССР усходнебеларускіх тэрыторый]] са складу [[РСФСР]]. У траўні 1924 адбылася XIII канфэрэнцыя Кампартыі Беларусі, дзе быў абраны Цэнтральны камітэт КП(б)Б.
+У гады Вялікай Айчыннай вайны КП(б)Б кіравала [[Савецкі партызанскі рух у Беларусі|партызанскім антынацысцкім рухам]]. У партызанскіх аддзелах і ў падпольлі на акупаванай тэрыторыі БССР налічвалася больш за 35 тыс. камуністаў, дзейнічала 10 абкамаў, 185 міжраённых і раённых камітэтаў КП(б)Б і 1316 першасных партыйных арганізацыяў.
+У 1970 колькасьць сябраў КПБ склала 416 тыс. чалавек, у 1990 — 697 тыс.
+жніўня 1991 року, пасьля здушэньня [[Жнівеньскі путч|жнівеньскага путчу]], [[Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусі]] прыпыніў дзейнасьць Кампартыі на тэрыторыі рэспублікі. У адказ частка камуністых у кастрычніку 1991 року стварыла камітэт па ўзнаўленьні дзейнасьці КПБ, які ў сьнежні на ўстаноўчым зьезьдзе абвясьціў стварэньне [[Партыя камуністаў Беларуская|Партыі камуністаў Беларусі]] (''ПКБ'').
+У лютым 1993 року пасьля скасаваньня Вярхоўным Саветам рашэньня аб прыпыненьні дзейнасьці КПБ ейныя чальцы прынялі рашэньне далучыцца да ПКБ зь перадачай ёй усіх правоў і паўнамоцтваў палітычнай, юрыдычнай і маёмаснай правапераемнасьці Камуністычнай партыі БССР. Фактычнае аб’яднаньне адбылоася на 2-м зьезьдзе Партыі камуністаў Беларускай у траўні 1993 року.
+У 1996 року частка сябраў ПКБ, якія падтрымалі палітыку [[Аляксандар Лукашэнка|Аляксандра Лукашэнкі]], выйшла з партыі і стварыла са старой назвай «[[Камуністычная партыя Беларусі (1996)|Камуністычная партыя Беларусі]]».
 == Кіраўнікі партыі ==
@@ Радок 44: / Радок 58: @@
 * травень 1922 — 4 лютага 1924 — [[Вацлаў Багуцкі]]
 * 4 лютага — 14 траўня 1924 — [[Аляксандар Асаткін-Уладзімерскі]]
+* верасень 1924 — 7 траўня 1927 — [[Аляксандар Крыніцкі]]
+* 7 траўня 1927 — 4 сьнежня 1928 — [[Вільгельм Кнорыньш]]
+* 4 сьнежня 1928 — 8 студзеня 1930 — [[Ян Гамарнік]]
+* 8 студзеня 1930 — 18 студзеня 1932 — [[Канстанцін Гей]]
+* 18 студзеня 1932 — 18 сакавіка 1937 — [[Мікалай Гікала]]
+* 14 сакавіка — 27 ліпеня 1937 — [[Васіль Фаміч Шаранговіч|Васіль Шаранговіч]]
+* 27 ліпеня — 11 жніўня 1937, в. а. — [[Якаў Якаўлеў]]
+* 11 жніўня 1937 — чэрвень 1938, в. а. — [[Аляксей Волкаў]]
+* 18 чэрвеня 1938 — 7 сакавіка 1947 — [[Панцеляймон Панамарэнка]]
+* 7 сакавіка 1947 — 3 чэрвеня 1950 — [[Мікалай Гусараў]]
+* 3 чэрвеня 1950 — 28 ліпеня 1956 — [[Мікалай Патолічаў]]
+* 28 ліпеня 1956 — 30 сакавіка 1965 — [[Кірыла Мазураў]]
+* 30 сакавіка 1965 — 4 кастрычніка 1980 — [[Пётар Машэраў]]
+* 16 кастрычніка 1980 — 11 студзеня 1983 — [[Ціхан Кісялёў]]
+* 13 студзеня 1983 — 6 лютага 1987 — [[Мікалай Сьлюнькоў]]
+* 6 лютага 1987 — 28 лістапада 1990 — [[Яфрэм Сакалоў]]
+* 30 лістапада 1990—1993 — [[Анатоль Малафееў]]
 == Крыніцы ==
@@ Радок 50: / Радок 81: @@
 == Вонкавыя спасылкі ==
 {{Commons}}
-{{Накід}}
 [[Катэгорыя:Камуністычная партыя Беларусі| ]]