Дэлаўэр: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
выпраўленьне спасылак
д афармленьне
Радок 6: Радок 6:
|Мянушка = «Першы штат»
|Мянушка = «Першы штат»
|Мапа = Map of USA DE.svg
|Мапа = Map of USA DE.svg
|Сталіца = Довэр
|Сталіца = [[Довэр]]
|Найбуйнейшы горад = Ўілмінгтан (Дэлавэр){{!}}Ўілмінгтан
|Найбуйнейшы горад = Ўілмінгтан (Дэлавэр){{!}}Ўілмінгтан
|Паводле плошчы = 49
|Паводле плошчы = 49
Радок 29: Радок 29:
|Шчыльнасьць = 179
|Шчыльнасьць = 179
|Паводле заснаваньня = 1
|Паводле заснаваньня = 1
|Дата заснаваньня = [[7 сьнежня]] [[1787]]
|Дата заснаваньня = 7 сьнежня 1787
|Губэрнатар = Джэк Маркел
|Губэрнатар = Джон Карні
|Сэнатары =
|Сэнатары =
|Часавы пас = Усходні час: [[Час грынвіцкага мэрыдыяну|UTC]]-5/[[Летні час|-4]]
|Часавы пас = Усходні час: [[Час грынвіцкага мэрыдыяну|UTC]]-5/[[Летні час|-4]]
Радок 36: Радок 36:
|Бачына =
|Бачына =
}}
}}
'''Дэ́лавэр''' ({{мова-en|Delaware}}) — адзін з [[штат ЗША|штатаў]] у [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Вядомы як «Першы штат», паколькі з [[Трынаццаць калёніяў|13-ці калёніяў]], [[ратыфікацыя|якія ратыфікавалі]] [[канстытуцыя ЗША|Канстытуцыю ЗША]] (якая і зрабіла калёніі штатамі), Дэлавэр ратыфікаваў Канстытуцыю першым. Гэта адбылося [[7 сьнежня]] [[1787]] году.
'''Дэ́лавэр''' ({{мова-en|Delaware}}) — адзін з [[штат ЗША|штатаў]] у [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Вядомы як «Першы штат», паколькі з [[Трынаццаць калёніяў|13-ці калёніяў]], [[ратыфікацыя|якія ратыфікавалі]] [[канстытуцыя ЗША|Канстытуцыю ЗША]] (якая і зрабіла калёніі штатамі), Дэлавэр ратыфікаваў Канстытуцыю першым. Гэта адбылося 7 сьнежня 1787 году.


== Права і адміністрацыйнае ўладкаваньне ==
== Права і адміністрацыйнае ўладкаваньне ==
Цяперашняя [[канстытуцыя]] Дэлавэру, чацьвёртая па ліку, была прынятая ў [[1897]] годзе і прадугледжвае падзел улады на [[заканадаўчая ўлада|заканадаўчую]], [[выканаўчая ўлада|выканаўчую]] і [[судовая ўлада|судовую]]. Заканадаўчы орган складаецца з [[Палата прадстаўнікоў|Палаты прадстаўнікоў]] (41 чалец) і [[Сэнат]]у (21 чалец). Старшынём выканаўчай улады зьяўляецца Губэрнатар штату Дэлавэр. Вышэйшым судом у сыстэме судоў штату зьяўляецца Вярхоўны Суд.
Цяперашняя [[канстытуцыя]] Дэлавэру, чацьвертая па ліку, была прынятая ў 1897 годзе і прадугледжвае падзел улады на [[заканадаўчая ўлада|заканадаўчую]], [[выканаўчая ўлада|выканаўчую]] і [[судовая ўлада|судовую]]. Заканадаўчы орган складаецца з [[Палата прадстаўнікоў|Палаты прадстаўнікоў]] (41 чалец) і [[Сэнат]]у (21 чалец). Старшынём выканаўчай улады зьяўляецца Губэрнатар штату Дэлавэр. Найвышэйшым судом у сыстэме судоў штату зьяўляецца Вярхоўны Суд.


Дэлавэр складаецца з трох акругаў: [[Кент (штат Дэлавэр)|Кент]], [[Нью-Касл (штат Дэлавэр)|Нью-Касл]] і [[Сасэкс (штат Дэлавэр)|Сасэкс]].
Дэлавэр складаецца з трох акругаў: [[Кент (штат Дэлавэр)|Кент]], [[Нью-Касл (штат Дэлавэр)|Нью-Касл]] і [[Сасэкс (штат Дэлавэр)|Сасэкс]].
Радок 50: Радок 50:


== Геаграфія ==
== Геаграфія ==
[[Файл:Datamil_de_map.jpg|міні|зьлева|Мапа штата Дэлавэр]]
[[Файл:Datamil_de_map.jpg|міні|зьлева|Мапа штату Дэлавэр]]
На поўначы Дэлавэр мяжуе з [[Пэнсыльванія]]й, на поўдні і захадзе — з [[Мэрылэнд]]ам. З усходу штат абмываецца водамі [[Атлянтычны акіян|Атлянтычнага акіяну]] й [[Дэлавэр (рака)|ракі Дэлавэр]]. Да Дэлавэру таксама належаць невялікія ўчасткі на ўсходнім баку [[дэльта|дэльты]] ракі Дэлавэр, якія ў сваю чаргу мяжуюць зь [[Нью-Джэрсі]].
На поўначы Дэлавэр мяжуе з [[Пэнсыльванія]]й, на поўдні і захадзе — з [[Мэрылэнд]]ам. З усходу штат абмываецца водамі [[Атлянтычны акіян|Атлянтычнага акіяну]] й ракі [[Дэлавэр (рака)|Дэлавэр]]. Да Дэлавэру таксама належаць невялікія ўчасткі на ўсходнім баку [[дэльта|дэльты]] ракі Дэлавэр, якія ў сваю чаргу мяжуюць зь [[Нью-Джэрзі]].


Найбольшы горад штату — [[Ўілмінгтан (Дэлавэр)|Ўілмінгтан]], сталіца — [[Довэр (Дэлавэр)|Довэр]].
Найбольшы горад штату — [[Ўілмінгтан (Дэлавэр)|Ўілмінгтан]], сталіца — [[Довэр (Дэлавэр)|Довэр]].


== Факты ==
== База ВПС ЗША ==
Разьмешчаная непадалёк ад Довэру база [[ВПС ЗША]] зьяўляецца адной з самых вялікіх у краіне. Акрамя свайго асноўнага прызначэньня, гэтая база таксама зьяўляецца прыёмным пунктам і часовай [[трупярня]]й для амэрыканскіх [[вайскоўцы|вайскоўцаў]] і некаторых грамадзянскіх асобаў, памерлых або загінулых за мяжой.
Разьмешчаная непадалёк ад Довэру база [[ВПС ЗША]] зьяўляецца адной з самых вялікіх у краіне. Акрамя свайго асноўнага прызначэньня, гэтая база таксама зьяўляецца прыёмным пунктам і часовай [[трупярня]]й для амэрыканскіх [[вайскоўцы|вайскоўцаў]] і некаторых грамадзянскіх асобаў, памерлых або загінулых за мяжой.

<gallery>
Delaware College of Art and Design, Wilmington DE.jpg
Red_knot_Delaware.jpg
TEMPLE_OF_LOVE_AT_NEMOURS_MANSION,_NEW_CASTLE_COUNTY,_DELAWARE.jpg
</gallery>


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
{{Commons}}
* [http://corp.delaware.gov/ Старонка Дэпартамэнту карпарацыяў штату Дэлавэр]{{ref-en}}
* [http://corp.delaware.gov/ Старонка Дэпартамэнту карпарацыяў штату Дэлавэр]{{ref-en}}

<gallery perrow="5">
Файл:Delaware College of Art and Design, Wilmington DE.jpg
Файл:Red_knot_Delaware.jpg
Файл:TEMPLE_OF_LOVE_AT_NEMOURS_MANSION,_NEW_CASTLE_COUNTY,_DELAWARE.jpg
</gallery>


{{Адміністрацыйныя адзінкі ЗША}}
{{Адміністрацыйныя адзінкі ЗША}}

Вэрсія ад 12:32, 28 сьнежня 2017

Дэлавэр
Сьцяг Дэлавэру Герб Дэлавэру
Сьцяг Дэлавэру Герб Дэлавэру
Штат Дэлавэр на мапе ЗША
Мянушка «Першы штат»
Сталіца Довэр
Найбуйнейшы горад Ўілмінгтан
Плошча
49-я па ЗША
- агулам 6452 км²
- сушы 5068 км²
- вады 1387 км²
- % вады 21,5
- шырата 38°27' пн. ш. па 39°50' пн. ш.
- даўгата 75°2' з. д. па 75°47' з. д.
Насельніцтва
45-е па ЗША
- агулам (2012) 917 092
- шчыльнасьць 179/км²
Дата заснаваньня 7 сьнежня 1787 (1-ы)
Губэрнатар Джон Карні
Часавы пас Усходні час: UTC-5/-4

Дэ́лавэр (па-ангельску: Delaware) — адзін з штатаў у ЗША. Вядомы як «Першы штат», паколькі з 13-ці калёніяў, якія ратыфікавалі Канстытуцыю ЗША (якая і зрабіла калёніі штатамі), Дэлавэр ратыфікаваў Канстытуцыю першым. Гэта адбылося 7 сьнежня 1787 году.

Права і адміністрацыйнае ўладкаваньне

Цяперашняя канстытуцыя Дэлавэру, чацьвертая па ліку, была прынятая ў 1897 годзе і прадугледжвае падзел улады на заканадаўчую, выканаўчую і судовую. Заканадаўчы орган складаецца з Палаты прадстаўнікоў (41 чалец) і Сэнату (21 чалец). Старшынём выканаўчай улады зьяўляецца Губэрнатар штату Дэлавэр. Найвышэйшым судом у сыстэме судоў штату зьяўляецца Вярхоўны Суд.

Дэлавэр складаецца з трох акругаў: Кент, Нью-Касл і Сасэкс.

Падчас прэзыдэнцкіх выбараў жыхары Дэлавэру звычайна галасуюць за кандыдата ад Дэмакратычнай партыі.

Дэлавэр зьяўляецца адным зь нешматлікіх штатаў, дзе дагэтуль захаваўся так званы Канцлерскі суд, які разглядае спрэчкі, выцякаючыя з «права справядлівасьці».

Лічыцца, што заканадаўства Дэлавэру зьяўляецца самым зручным з пункту погляду бізнэсу, асабліва — буйных кіраўнікоў карпарацыяў. Гэта, і наяўнасьць адмысловага суду, судзьдзі якога спэцыялізуюцца на спрэчках з удзелам кампаніяў, зьяўляецца чыньнікам таго, што большасьць буйных карпарацыяў ЗША зарэгістраваныя ў штаце Дэлавэр, нават калі яны і разьмешчаныя ў іншых штатах.

Геаграфія

Мапа штату Дэлавэр

На поўначы Дэлавэр мяжуе з Пэнсыльваніяй, на поўдні і захадзе — з Мэрылэндам. З усходу штат абмываецца водамі Атлянтычнага акіяну й ракі Дэлавэр. Да Дэлавэру таксама належаць невялікія ўчасткі на ўсходнім баку дэльты ракі Дэлавэр, якія ў сваю чаргу мяжуюць зь Нью-Джэрзі.

Найбольшы горад штату — Ўілмінгтан, сталіца — Довэр.

База ВПС ЗША

Разьмешчаная непадалёк ад Довэру база ВПС ЗША зьяўляецца адной з самых вялікіх у краіне. Акрамя свайго асноўнага прызначэньня, гэтая база таксама зьяўляецца прыёмным пунктам і часовай трупярняй для амэрыканскіх вайскоўцаў і некаторых грамадзянскіх асобаў, памерлых або загінулых за мяжой.

Вонкавыя спасылкі

Дэлаўэрсховішча мультымэдыйных матэрыялаў