Сьветлавы год: розьніца паміж вэрсіямі
д Bot: Migrating 108 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q531 (translate me) |
д афармленьне |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Сьветлавы́ |
'''Сьветлавы́ год''' — пазасыстэмная адзінка даўжыні, роўная адлегласьці, якую пераадольвае [[сьвятло]] за [[год]]. Больш дакладна, гэта адлегласьць, якое праходзіць [[фатон]] у [[вакуўм]]е, не адчуваючы ўзьдзеяньняў [[гравітацыйнае поле|гравітацыйных палёў]], за адзін трапічны год, аднесены да эпохі 1900 (ён адпавядае вызначэньню {{лік|31556925.9747}} [[сэкунда|сэкунд]] [[СІ]]). Улічваючы, што хуткасьць сьвета ў вакуўме роўная ў дакладнасьці {{лік|299792458}} м/с, можна падлічыць, што сьветлавы год роўны дакладна {{лік|9460528177426.82}} км (прыкладна 9,5 [[трыліён]]аў кілямэтраў). Дадзенае вызначэньне зьяўляецца найбольш распаўсюджаным, але існуюць іншыя вызначэньні сьветлавога году, якія заснаваныя на іншай працягласьці году; так, калі прыняць [[юліянскі каляндар|юліянскі год]] (365,25 стандартных сутак па {{лік|86400}} сэкунд СІ), то сьветлавы год роўны {{лік|9460730472580.8}} км, што адрозьніваецца ад папярэдняга вызначэньня на 0,002%. Таму для дакладных вымярэньняў адлегласьці сьветлавы год ужываць нельга, калі раней не дамовіцца на конт вызначэньня працягласьці году. Аднак гэтае ўдакладненьне малаважнае ў сувязі зь не зусім дакладным вызначэньнем адлегласьцей да пазасонечных аб’ектаў, дзе звычайна выкарыстоўваецца гэтая адзінка адлегласьці. |
||
Сьветлавы год, разам з [[парсэк]]ам, ужываецца ў якасьці адзінкі вымярэньня адлегласьцей паміж далёкімі [[астранамічны |
Сьветлавы год, разам з [[парсэк]]ам, ужываецца ў якасьці адзінкі вымярэньня адлегласьцей паміж далёкімі [[астранамічны аб’ект|астранамічнымі аб’ектамі]]. Напрыклад, адлегласьць да бліжэйшай да [[Сонца]] зоркі складае 4,22 сьветлавых году. Адлегласьць паміж [[галяктыка]]мі вымяраецца ўжо міліёнамі сьветлавых гадоў. |
||
1 сьветлавы год = {{лік|9460528404879358812.6}} м ≈ 9,4506 ([[пэта]]мэтраў) ≈ {{лік|63240}} астранамічных адзінкі ≈ 0,3066 парсэк. |
1 сьветлавы год = {{лік|9460528404879358812.6}} м ≈ 9,4506 ([[пэта]]мэтраў) ≈ {{лік|63240}} астранамічных адзінкі ≈ 0,3066 парсэк. |
||
| Радок 7: | Радок 7: | ||
Для вымярэньня адлегласьці ўнутры [[плянэта|плянэтных]] сыстэм калі-некалі выкарыстоўваюць адзінкі '''сьветлавая сэкунда''' і '''сьветлавая хвіліна''', роўныя адпаведна адлегласьцям, якія сьвятло ў вакуўме праходзіць за 1 сэк. і 1 хв. (г. зн. {{лік|299792458}} м і {{лік|17987547480}} м). |
Для вымярэньня адлегласьці ўнутры [[плянэта|плянэтных]] сыстэм калі-некалі выкарыстоўваюць адзінкі '''сьветлавая сэкунда''' і '''сьветлавая хвіліна''', роўныя адпаведна адлегласьцям, якія сьвятло ў вакуўме праходзіць за 1 сэк. і 1 хв. (г. зн. {{лік|299792458}} м і {{лік|17987547480}} м). |
||
== Некаторыя значэньні == |
|||
== Цікавыя факты == |
|||
* Астранамічная адзінка прыкладна роўная 500 сьветлавым сэкундам, г.зн. сьвятло даходзіць ад Сонца да [[Зямля|Зямлі]] прыкладна за 500 сэкунд. |
* Астранамічная адзінка прыкладна роўная 500 сьветлавым сэкундам, г.зн. сьвятло даходзіць ад Сонца да [[Зямля|Зямлі]] прыкладна за 500 сэкунд. |
||
* Радыюс [[Сонечная сыстэма|Сонечнай сыстэмы]] складае 11 сьветлавых гадзін |
* Радыюс [[Сонечная сыстэма|Сонечнай сыстэмы]] складае 11 сьветлавых гадзін |
||
* Радыюс [[Млечны шлях|Млечнага шляха]] складае 100 000 сьветлавых гадоў |
* Радыюс [[Млечны шлях|Млечнага шляха]] складае 100 000 сьветлавых гадоў |
||
[[Катэгорыя:Адзінкі вымярэньня даўжыні]] |
[[Катэгорыя:Адзінкі вымярэньня даўжыні]] |
||
Цяперашняя вэрсія на 13:37, 27 ліпеня 2017
Сьветлавы́ год — пазасыстэмная адзінка даўжыні, роўная адлегласьці, якую пераадольвае сьвятло за год. Больш дакладна, гэта адлегласьць, якое праходзіць фатон у вакуўме, не адчуваючы ўзьдзеяньняў гравітацыйных палёў, за адзін трапічны год, аднесены да эпохі 1900 (ён адпавядае вызначэньню 31 556 925,9747 сэкунд СІ). Улічваючы, што хуткасьць сьвета ў вакуўме роўная ў дакладнасьці 299 792 458 м/с, можна падлічыць, што сьветлавы год роўны дакладна 9 460 528 177 426,82 км (прыкладна 9,5 трыліёнаў кілямэтраў). Дадзенае вызначэньне зьяўляецца найбольш распаўсюджаным, але існуюць іншыя вызначэньні сьветлавога году, якія заснаваныя на іншай працягласьці году; так, калі прыняць юліянскі год (365,25 стандартных сутак па 86 400 сэкунд СІ), то сьветлавы год роўны 9 460 730 472 580,8 км, што адрозьніваецца ад папярэдняга вызначэньня на 0,002%. Таму для дакладных вымярэньняў адлегласьці сьветлавы год ужываць нельга, калі раней не дамовіцца на конт вызначэньня працягласьці году. Аднак гэтае ўдакладненьне малаважнае ў сувязі зь не зусім дакладным вызначэньнем адлегласьцей да пазасонечных аб’ектаў, дзе звычайна выкарыстоўваецца гэтая адзінка адлегласьці.
Сьветлавы год, разам з парсэкам, ужываецца ў якасьці адзінкі вымярэньня адлегласьцей паміж далёкімі астранамічнымі аб’ектамі. Напрыклад, адлегласьць да бліжэйшай да Сонца зоркі складае 4,22 сьветлавых году. Адлегласьць паміж галяктыкамі вымяраецца ўжо міліёнамі сьветлавых гадоў.
1 сьветлавы год = 9 460 528 404 879 358 000,0 м ≈ 9,4506 (пэтамэтраў) ≈ 63 240 астранамічных адзінкі ≈ 0,3066 парсэк.
Для вымярэньня адлегласьці ўнутры плянэтных сыстэм калі-некалі выкарыстоўваюць адзінкі сьветлавая сэкунда і сьветлавая хвіліна, роўныя адпаведна адлегласьцям, якія сьвятло ў вакуўме праходзіць за 1 сэк. і 1 хв. (г. зн. 299 792 458 м і 17 987 547 480 м).
Некаторыя значэньні[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Астранамічная адзінка прыкладна роўная 500 сьветлавым сэкундам, г.зн. сьвятло даходзіць ад Сонца да Зямлі прыкладна за 500 сэкунд.
- Радыюс Сонечнай сыстэмы складае 11 сьветлавых гадзін
- Радыюс Млечнага шляха складае 100 000 сьветлавых гадоў