Валер Раеўскі: розьніца паміж вэрсіямі
Ганцавічук (гутаркі | унёсак) Няма апісаньня зьменаў |
афармленьне |
||
Радок 6: | Радок 6: | ||
|апісаньне = |
|апісаньне = |
||
|імя пры нараджэньні = |
|імя пры нараджэньні = |
||
|род дзейнасьці = тэатральны рэжысэр |
|род дзейнасьці = тэатральны рэжысэр і пэдагог |
||
|дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|20| |
|дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|20|6|1939}} |
||
|месца нараджэньня = [[Менск]], [[Беларуская ССР]], [[СССР]] |
|месца нараджэньня = [[Менск]], [[Беларуская ССР]], [[СССР]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|бацька = |
|бацька = |
||
|маці = |
|маці = |
||
|муж = |
|||
|жонка = |
|жонка = |
||
|дзеці = |
|дзеці = |
||
Радок 26: | Радок 25: | ||
== Жыцьцяпіс == |
== Жыцьцяпіс == |
||
Скончыў у |
Скончыў у 1967 годзе [[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў|Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут]] (клас [[Уладзімер Маланкін|Ул. Маланкіна]]). З 1968 году выкладаў у [[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў|інстытуце]]. Адразу пасьля заканчэньня інстытуту пачаў працаваць у [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Янкі Купалы]]. У 1973 годзе стаў галоўным рэжысэрам (з 1991 году<ref name="svab">{{Спасылка |
||
| аўтар = |
| аўтар = |
||
| прозьвішча = Абакунчык |
| прозьвішча = Абакунчык |
||
Радок 84: | Радок 83: | ||
== Творчасьць == |
== Творчасьць == |
||
На сцэне [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|тэатру]] паставіў больш за 35 спэктакляў паводле драматычных твораў беларускіх і замежных аўтараў.<ref name=svab/> Сапраўднай падзеяй ня толькі ў тэатральным, але і ў грамадзкім жыцьці краіны стаў спэктакль «Што той салдат, што гэты», пастаўлены В. Раеўскім па п’есе [[Бэртальд Брэхт|Б. Брэхта]] ( |
На сцэне [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|тэатру]] паставіў больш за 35 спэктакляў паводле драматычных твораў беларускіх і замежных аўтараў.<ref name=svab/> Сапраўднай падзеяй ня толькі ў тэатральным, але і ў грамадзкім жыцьці краіны стаў спэктакль «Што той салдат, што гэты», пастаўлены В. Раеўскім па п’есе [[Бэртальд Брэхт|Б. Брэхта]] (1969).<ref name=teatr/> |
||
Вучань Ю. Любімава і [[Уладзімер Маланкін|Ул. Маланкіна]], В. Раеўскі прапанаваў [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|тэатру]] новы стыль, заснаваны на філязофіі свабоды — свабоды перакананьняў і свабоды выяўленьня. Яркая і паэтычная тэатральная мова, разьняволеная форма, вострая праблематыка пастаноўкаў В. Раеўскага спалучаліся з высокім клясычным стылем тэатру. На стыку акадэмізму і экспэрымэнту нарадзілася непаўторнасьць Купалаўскага тэатру, яго своеасаблівасьць і адметнасьць.<ref name=teatr/> |
Вучань Ю. Любімава і [[Уладзімер Маланкін|Ул. Маланкіна]], В. Раеўскі прапанаваў [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|тэатру]] новы стыль, заснаваны на філязофіі свабоды — свабоды перакананьняў і свабоды выяўленьня. Яркая і паэтычная тэатральная мова, разьняволеная форма, вострая праблематыка пастаноўкаў В. Раеўскага спалучаліся з высокім клясычным стылем тэатру. На стыку акадэмізму і экспэрымэнту нарадзілася непаўторнасьць Купалаўскага тэатру, яго своеасаблівасьць і адметнасьць.<ref name=teatr/> |
||
Радок 158: | Радок 157: | ||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
||
* [http://sb.by/post/49059/ Т. Зеніна. Валер Раеўскі: «Я малюю людзьмі» / |
* [http://sb.by/post/49059/ Т. Зеніна. Валер Раеўскі: «Я малюю людзьмі» / 29 сьнежня 2005] на сайце [http://sb.by газэты «Беларусь сегодня»] |
||
* [http://www.liveinternet.ru/users/3142671/post115480727/ Дыялогі. Рэжысэр Валер |
* [http://www.liveinternet.ru/users/3142671/post115480727/ Дыялогі. Рэжысэр Валер Раеўскі…] на сайце [http://www.liveinternet.ru/users/3142671 Дзёньнік Аляксея Вайткуна] |
||
* [http://www.svaboda.org/content/article/24397657.html Галіна Абакунчык. «Раеўскі быў мяккім дысыдэнтам у мастацтве»] на сайце [http://www.svaboda.org «[[Радыё Свабода]]»] |
* [http://www.svaboda.org/content/article/24397657.html Галіна Абакунчык. «Раеўскі быў мяккім дысыдэнтам у мастацтве»] на сайце [http://www.svaboda.org «[[Радыё Свабода]]»] |
||
* [http://www.kino-teatr.ru/teatr/activist/248509/bio/ Валер Раеўскі (творчая біяграфія)] на сайце [http://www.kino-teatr.ru Кино-Театр.ru] |
* [http://www.kino-teatr.ru/teatr/activist/248509/bio/ Валер Раеўскі (творчая біяграфія)] на сайце [http://www.kino-teatr.ru Кино-Театр.ru] |
||
Радок 165: | Радок 164: | ||
* [http://www.youtube.com/watch?v=IFId9wmo190&feature=player_embedded Vulfer і Валер Раеўскі «20-70»] на сайце [http://www.youtube.com YouTube] |
* [http://www.youtube.com/watch?v=IFId9wmo190&feature=player_embedded Vulfer і Валер Раеўскі «20-70»] на сайце [http://www.youtube.com YouTube] |
||
* [http://www2.polskieradio.pl/eo/print.aspx?iid=55169 Мастацкі кіраўнік Купалаўскага тэатру: спэктакль «Тутэйшыя» павольна старэе] на сайце [http://www2.polskieradio.pl Polskie Radio] |
* [http://www2.polskieradio.pl/eo/print.aspx?iid=55169 Мастацкі кіраўнік Купалаўскага тэатру: спэктакль «Тутэйшыя» павольна старэе] на сайце [http://www2.polskieradio.pl Polskie Radio] |
||
* [http://labadzenka.by/?p=15030 Валер Раеўскі] на сайце [http://labadzenka.by |
* [http://labadzenka.by/?p=15030 Валер Раеўскі] на сайце [http://labadzenka.by Блог Глеба Лабадзенкі] |
||
* [http://budzma.org/news/razvitanne-z-valeryem-raeuskim.html Разьвітаньне з Валерам Раеўскім (фотарэпартаж)] на сайце [http://budzma.org кампаніі «Будзьма беларусамі!»] |
* [http://budzma.org/news/razvitanne-z-valeryem-raeuskim.html Разьвітаньне з Валерам Раеўскім (фотарэпартаж)] на сайце [http://budzma.org кампаніі «Будзьма беларусамі!»] |
||
⚫ | |||
{{Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы}} |
{{Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы}} |
||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Менску]] |
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Менску]] |
||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Беларускія тэатральныя дзеячы]] |
[[Катэгорыя:Беларускія тэатральныя дзеячы]] |
||
[[Катэгорыя:Беларускія тэатральныя рэжысэры]] |
[[Катэгорыя:Беларускія тэатральныя рэжысэры]] |
||
Радок 179: | Радок 176: | ||
[[Катэгорыя:Народныя артысты Беларусі]] |
[[Катэгорыя:Народныя артысты Беларусі]] |
||
[[Катэгорыя:Выпускнікі Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў]] |
[[Катэгорыя:Выпускнікі Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў]] |
||
⚫ |
Вэрсія ад 22:06, 9 красавіка 2017
Валер Раеўскі | ||||
Род дзейнасьці | тэатральны рэжысэр і пэдагог | |||
---|---|---|---|---|
Дата нараджэньня | 20 чэрвеня 1939 | |||
Месца нараджэньня | Менск, Беларуская ССР, СССР | |||
Дата сьмерці | 19 лістапада 2011 (72 гады) | |||
Месца сьмерці | Менск, Беларусь | |||
Месца пахаваньня | ||||
Грамадзянства | Беларусь | |||
Месца вучобы | ||||
Занятак | тэатральны рэжысэр, прафэсар унівэрсытэту | |||
Месца працы | ||||
Узнагароды | |
Вале́р Мікала́евіч Рае́ўскі (1939, Менск, цяпер Беларусь — 2011, Менск, Беларусь) — беларускі тэатральны рэжысэр, пэдагог. Народны артыст Беларусі. На працягу трох з паловай дзесяцігодзьдзяў — галоўны рэжысэр і мастацкі кіраўнік Нацыянальнага тэатру імя Янкі Купалы. Прафэсар Беларускае акадэміі мастацтваў.
Жыцьцяпіс
Скончыў у 1967 годзе Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут (клас Ул. Маланкіна). З 1968 году выкладаў у інстытуце. Адразу пасьля заканчэньня інстытуту пачаў працаваць у Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Янкі Купалы. У 1973 годзе стаў галоўным рэжысэрам (з 1991 году[1] — мастацкім кіраўніком) тэатру[2] і заставаўся на гэтай пасадзе да 2009 году.[3]
Пахаваны на Ўсходніх могілках Менску[4].
Творчасьць
На сцэне тэатру паставіў больш за 35 спэктакляў паводле драматычных твораў беларускіх і замежных аўтараў.[1] Сапраўднай падзеяй ня толькі ў тэатральным, але і ў грамадзкім жыцьці краіны стаў спэктакль «Што той салдат, што гэты», пастаўлены В. Раеўскім па п’есе Б. Брэхта (1969).[3]
Вучань Ю. Любімава і Ул. Маланкіна, В. Раеўскі прапанаваў тэатру новы стыль, заснаваны на філязофіі свабоды — свабоды перакананьняў і свабоды выяўленьня. Яркая і паэтычная тэатральная мова, разьняволеная форма, вострая праблематыка пастаноўкаў В. Раеўскага спалучаліся з высокім клясычным стылем тэатру. На стыку акадэмізму і экспэрымэнту нарадзілася непаўторнасьць Купалаўскага тэатру, яго своеасаблівасьць і адметнасьць.[3]
Мэтафарычнасьць спэктакляў В. Раеўскага вызначалася яго творчым супрацоўніцтвам з мастаком Б. Герлаванам.[3]
Выбраныя пастаноўкі ў Купалаўскім тэатры
|
|
Пастаноўкі па-за межамі Купалаўскай сцэны
Спэктаклі, пастаўленыя В. Раеўскім, былі ўдзельнікам і прызэрамі шматлікіх тэатральных фэстываляў. Шэраг пастаноўкаў па п’есах беларускіх і расейскіх аўтараў зроблены ім за мяжой:[2]
На творчым рахунку рэжысэра — пастаноўкі, зробленыя на сцэнах іншых тэатраў Беларусі: у Гомелі, Віцебску, Горадні, Маладзечне, іншых абласных драматычных тэатрах.На Беларускім тэлебачаньні паставіў спэктакль «Па шчасце, па сонца» паводле твораў Я. Купалы (1971), фільм-спэктакль «Апошні шанец» па аднайменнай аповесьці В.Быкава (1981).[2]
Асоба
Самае галоўнае, што ўсе знакавыя творы беларускае драматургіі празь яго руку, празь яго душу і сэрца праходзілі. Працаваць зь ім было ня так проста, чалавек ён быў складаны і адзінокі. Але гэта ўжо лёс кожнага глыбокага творцы, якім ён і быў. Скончылася эпоха важная і таленавітая, эпоха акадэмічнага і клясычнага тэатру. І ён аддаў гэтаму тэатру сваё жыцьцё і свой талент. | ||
Я бачыў усе ягоныя спэктаклі на сцэне тэатру імя Янкі Купалы і з поўнай адказнасьцю магу сьцьвярджаць, што гэта найбуйнейшы рэжысэр другой паловы дваццатага стагодзьдзя ў Беларусі. Нават калі б ён паставіў толькі адзін спэктакль «Трыбунал», ён навечна застаўся б у гісторыі беларускага тэатру. А яшчэ былі такія шэдэўры, як «Што той салдат, што гэты» паводле Брэхта, «Пагарэльцы» Макаёнка, «Радавыя» Дударава. ... Ніхто ў гісторыі беларускага тэатру так шмат ня ставіў беларускай драматургіі, як Валеры Раеўскі. Гэта і Дудараў, і Матукоўскі, і Макаёнак, і Васіль Быкаў. Адзін зь першых спэктакляў Валерыя Раеўскага — «Апошні шанец» Васіля Быкава — таксама вялікі факт гісторыі беларускага тэатру. Увогуле Раеўскі мог паставіць нашмат, нашмат болей унікальнай драматургіі, але яму не давалі. Валеры Раеўскі быў, так бы мовіць, мяккім дысыдэнтам у тэатральным мастацтве. Ён заўсёды лічыў, што тэатар і творца заўсёды павінны быць у апазыцыі да ўлады. І ён рабіў гэта ў сваіх спэктаклях — кожны ягоны спэктакль нёс у сабе крытычнае стаўленьне да ўлады. Тады гэта называлі, так бы мовіць, «кукішам у кішэні». Але ўва ўсіх спэктаклях была крытыка ўлады і камуністычнай рэальнасьці ў большай ці меншай ступені. І гэта вельмі важна і істотна. Я, да прыкладу, узгадваю нашыя зь ім гутаркі пра «Рычарда ІІІ» Шэксьпіра, што ён хацеў паставіць. Божухна, як жа сёньня, ва ўмовах лукашэнкаўскай Беларусі «Рычард ІІІ» прагучаў бы! Бо ў ім паказаная ўнікальная прэпарацыя любога таталітарызму і аўтарытарнага кіраўніка-дыктатара. Усё жыцьцё яго тапталі за дысыдэнцтва — ён быў мяккім дысыдэнтам у мастацтве. | ||
Ён быў апазыцыянер. Ён змагаўся. Змагаўся за гонар, за праўду, за справядлівасьць ва ўсіх сваіх спэктаклях. Гэта я маю права сказаць, бо быў заняты амаль ва ўсіх яго спэктаклях. Найлепшыя мае ролі — у яго спэктаклях. Ён быў шчырым, заставаўся шчырым у працы і будзе такім назаўсёды ў маёй душы і маім сэрцы. | ||
—Народны артыст Беларусі Генадзь Гарбук[5] |
Прафэсійныя адзнакі і ўзнагароды
- Заслужаны дзяяч мастацтваў БССР (1976)
- Дзяржаўная прэмія СССР (1985) (за спэктакль «Радавыя»)
- Дзяржаўная прэмія Беларускай ССР (1988 г., за спэктакль «Мудрамер»)[4]
- Народны артыст Беларусі (1998)
- Ордэн Францішка Скарыны (2004) (за асабісты ўклад у разьвіцьцё беларускага тэатральнага мастацтва і заслугі ў выхаваньні творчай моладзі)
Крыніцы
- ^ а б в г «Раеўскі быў мяккім дысыдэнтам у мастацтве» «Радыё Свабода» Праверана 4 лістапада 2012 г.
- ^ а б в І. Чаркас Раеўскі, Валерый Мікалаевіч (беларуская) // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: у 5-і т.. — Менск: БелСЭ, 1986. — Т. 4. — С. 461.
- ^ а б в г Гісторыя Купалаўскага тэатру сайт Нацыянальнага тэатру імя Янкі Купалы Праверана 4 лістапада 2012 г.
- ^ а б Павал Латушка, Генадзь Аўсяньнікаў, Валер Анісенка, Генадзь Гарбук, Аляксей Дудараў, ... . Тэатар асобы // Зьвязда : газэта. — 23 лістапада 2011. — № 223 (27087). — С. 4. — ISSN 1990-763x.
- ^ Васіль Сямашка (22 лістапада 2011) Генадзь Гарбук: У сваіх спэктаклях Валер Раеўскі змагаўся за гонар, за праўду, за справядлівасьць Грамадзтва. БелаПАН. Праверана 5 лістапада 2012 г.
Літаратура
- Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. Т.4 / Рэдкал.: І.П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 742 с. — Артыкул «Раеўскі Валерый Мікалаевіч». — С. 461.
Вонкавыя спасылкі
- Т. Зеніна. Валер Раеўскі: «Я малюю людзьмі» / 29 сьнежня 2005 на сайце газэты «Беларусь сегодня»
- Дыялогі. Рэжысэр Валер Раеўскі… на сайце Дзёньнік Аляксея Вайткуна
- Галіна Абакунчык. «Раеўскі быў мяккім дысыдэнтам у мастацтве» на сайце «Радыё Свабода»
- Валер Раеўскі (творчая біяграфія) на сайце Кино-Театр.ru
- Валер Раеўскі (фільмаграфія) на сайце Кино-Театр.ru
- Vulfer і Валер Раеўскі «20-70» на сайце YouTube
- Мастацкі кіраўнік Купалаўскага тэатру: спэктакль «Тутэйшыя» павольна старэе на сайце Polskie Radio
- Валер Раеўскі на сайце Блог Глеба Лабадзенкі
- Разьвітаньне з Валерам Раеўскім (фотарэпартаж) на сайце кампаніі «Будзьма беларусамі!»
- Нарадзіліся 20 чэрвеня
- Нарадзіліся ў 1939 годзе
- Памерлі 19 лістапада
- Памерлі ў 2011 годзе
- Пахаваныя на Ўсходніх могілках Менску
- Выпускнікі Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў
- Асобы Нацыянальнага акадэмічнага тэатру імя Янкі Купалы
- Выкладчыкі Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў
- Кавалеры ордэна Францішка Скарыны
- Народныя артысты Беларусі
- Нарадзіліся ў Менску
- Беларускія тэатральныя дзеячы
- Беларускія тэатральныя рэжысэры
- Памерлі ў Менску