Науру: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне
афармленьне, артаграфія
Радок 1: Радок 1:
{{Краіна
{{Краіна
|Назва = Науру
|Назва = Науру
|НазваЎРоднымСклоне = Науру
|НазваЎРоднымСклоне = Науру
|НазваНаДзяржаўнайМове = Ripublik Naoero <br /> Republic of Nauru <br /> Рэспубліка Науру
|НазваНаДзяржаўнайМове = Ripublik Naoero<br />Republic of Nauru<br />Рэспубліка Науру
|Сьцяг = Flag of Nauru.svg
|Сьцяг = Flag of Nauru.svg
|Герб = Coat of arms of Nauru.svg
|Герб = Coat of arms of Nauru.svg
|НацыянальныДэвіз = "God's Will First" (Божае жаданьне перш за ўсё)
|НацыянальныДэвіз = «God's Will First» («Божае жаданьне перш за ўсё»)
|Месцазнаходжаньне = LocationNauru.png
|Месцазнаходжаньне = LocationNauru.png
|АфіцыйнаяМова = [[Мова науру|Науру]], [[Ангельская мова|ангельская]]
|АфіцыйнаяМова = [[Мова науру|Науру]], [[Ангельская мова|ангельская]]
Радок 15: Радок 15:
|Плошча = 21
|Плошча = 21
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 227-е
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 227-е
|АдсотакВады = -
|АдсотакВады =
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2010
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2010
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 217-е
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 217-е
|Насельніцтва = 9 267
|Насельніцтва = 9267
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 442
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 442
|ГодАцэнкіСУП = 2006
|ГодАцэнкіСУП = 2006
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 192
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 192
|СУП = 0,037 млрд.$
|СУП = $0,037 млрд
|СУПНаДушуНасельніцтва = 2 500 $
|СУПНаДушуНасельніцтва = 2500 $
|Валюта = Аўстралійскі даляр
|Валюта = Аўстралійскі даляр
|КодВалюты = AUD
|КодВалюты = AUD
Радок 30: Радок 30:
|ЧасавыПасУлетку = +12
|ЧасавыПасУлетку = +12
|ЧасРозьніцаUTCУлетку = +12
|ЧасРозьніцаUTCУлетку = +12
|НезалежнасьцьПадзеі= ад [[Аўстралія|Аўстраліі]], <br /> [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]] <br />і [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]]
|НезалежнасьцьПадзеі= ад [[Аўстралія|Аўстраліі]],<br />[[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]]<br />і [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]]
|НезалежнасьцьДаты = [[31 студзеня]] [[1968]]
|НезалежнасьцьДаты = [[31 студзеня]] [[1968]]
|ДзяржаўныГімн = «Nauru BwiemaPatriots of Micronesia»
|ДзяржаўныГімн = «Nauru BwiemaPatriots of Micronesia»
Радок 39: Радок 39:
[[Файл:Nauru map english.svg|цэнтар|250пкс|Мапа Науру]]
[[Файл:Nauru map english.svg|цэнтар|250пкс|Мапа Науру]]
}}
}}
'''Науру, Рэспубліка Науру''' ([[Науру (мова)|на-науру]]: ''Naoero, Republik Naoero'', {{мова-en|Nauru, Republic of Nauru}}) — астраўная краіна, якая знаходзіцца ў заходняй частцы [[Ціхі акіян|Ціхага акіяна]] ў [[Мікранэзія|Мікранэзіі]], за 50 км на поўдзень ад [[экватар]]у. Гэта самая маленькая рэспубліка ў сьвеце як па плошчы, так і па колькасьці насельніцтва. Неафіцыйнай [[сталіца]]й зьяўляецца паселішча [[Ярэн]], колькасьць насельніцтва якога складае 820 жыхароў. Науру гэта адзіная краіна ў сьвеце, у якой няма афіцыйнай сталіцы.

'''Науру, Рэспубліка Науру''' ([[Науру (мова)|на-науру]]: ''Naoero, Republik Naoero'', {{мова-en|Nauru, Republic of Nauru}}) — выспавая краіна, якая знаходзіцца ў заходняй частцы [[Ціхі акіян|Ціхага акіяна]] ў [[Мікранэзія|Мікранэзіі]], у 50 км на поўдзень ад [[экватар]]а. Гэта самая маленькая рэспубліка ў сьвеце як па плошчы, так і па колькасьці насельніцтва. Неафіцыйнай [[сталіца]]й зьяўляецца паселішча [[Ярэн]], колькасьць насельніцтва якога складае 820 жыхароў. Науру - гэта адзіная краіна ў сьвеце, у якой няма афіцыйнай сталіцы.


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Першапачаткова Науру было заселенае [[Мікранэзійцы|мікранэзійцамі]] і [[Палінэзійцы|палінэзійцамі]], прыкладна 3000 гадоў таму. На востраве жыло 12 плямёнаў, памяць аб якіх ў наш час прадстаўленая дванаццацьцю промнямі зоркі на сьцягу краіны. Наўрыйцы называлі свой востраў «''Naoero''», назва «''Науру''» ўзьнікла пазьней для таго, каб палегчыць вымаўленьне назвы выспы іншаземцам. Галоўнымі крыніцамі харчаваньня наўрыйцаў былі [[какос]]ы і [[рыба]].


Першым эўрапейцам, які высадзіўся на востраў, быў [[Вялікабрытанія|брытанскі]] кітабой Джон Фірн, які вандраваў з [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]] ў [[Кітай]] у 1798 годзе. Ён даў востраву назву ''Прыемная'' ({{мова-en|Pleasant Island}}), і з гэтай назвай выспа заставалася наступныя 90 гадоў. З 1830-х гадоў наўрыйцы мелі кантакты з эўрапейскімі і [[ЗША|амэрыканскімі]] кітабоямі і гандлярамі, якія папаўнялі тут свае запасы. Тубыльцы мянялі [[харчаваньне]] на пальмавае [[віно]] і [[Агнястрэльная зброя|агнястрэльную зброю]], якая ўжывалася ў 10-гадовай крывавай міжпляменнай вайне 1878—1888 гадоў. Падчас яе колькасьць насельніцтва зьменшылася з 1400 да 900 чалавек.
Першапачаткова Науру было заселенае [[Мікранэзійцы|мікранэзійцамі]] і [[Палінэзійцы|палінэзійцамі]], прыкладна 3000 гадоў таму. На высьпе жыло 12 плямёнаў, памяць аб якіх ў наш час прадстаўленая дванаццацьцю промнямі зоркі на сьцягу краіны. Наўрыйцы называлі сваю выспу «''Naoero''», назва «''Науру''» ўзьнікла пазьней для таго, каб палегчыць вымаўленьне назвы выспы іншаземцам. Галоўнымі крыніцамі харчаваньня наўрыйцаў былі [[какос]]ы і [[рыба]].

Першым эўрапейцам, які высадзіўся на выспу, быў [[Вялікабрытанія|брытанскі]] кітабой Джон Фірн, які вандраваў з [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]] ў [[Кітай]] у [[1798]] годзе. Ён даў высьпе назву ''Прыемная'' ({{мова-en|Pleasant Island}}), і з гэтай назвай выспа заставалася наступныя 90 гадоў. З [[1830-я|1830]]г.г. наўрыйцы мелі кантакты з эўрапейскімі і [[ЗША|амэрыканскімі]] кітабоямі і гандлярамі, якія папаўнялі тут свае запасы. Тубыльцы мянялі [[харчаваньне]] на пальмавае [[віно]] і [[Агнястрэльная зброя|агнястрэльную зброю]], якая ўжывалася ў 10-гадовай крывавай міжпляменнай вайне [[1878]]—[[1888]] г.г. Падчас яе колькасьць насельніцтва зьменшылася з 1400 да 900 чалавек.


У [[1888]] годзе выспа была анэксаваная [[Германія]]й і далучаная да ''Пратэктарату выспаў Маршала''. У той час выспа мела назву «''Nawodo''» ці «''Onawero''».
У 1888 годзе востраў быў анэксаваны [[Нямеччына]]й і далучаная да ''Пратэктарату астравоў Маршала''. У той час востраў меў назву «''Nawodo''» ці «''Onawero''».


У [[1900]] годзе вандроўнік Альбэрт Эліс вынайшаў на Науру багатыя радовішчы фасфатаў. У [[1906]] годзе [[Аўстралія|аўстралійская]] фірма ''Pacific Phosphate Company'' падпісала зь Германіяй дамову на перадачу правоў распрацоўкі радовішчаў.
У 1900 годзе вандроўнік Альбэрт Эліс вынайшаў на Науру багатыя радовішчы фасфатаў. У 1906 годзе [[Аўстралія|аўстралійская]] фірма ''Pacific Phosphate Company'' падпісала зь Нямеччынай дамову на перадачу правоў распрацоўкі радовішчаў.
[[6 лістапада]] [[1914]] года выспа была занятая аўстралійскімі войскамі. Нямецкая ўлада скончылася пасьля [[Першая Сусьветная вайна|Першай Сусьветнай вайны]], мандат на кіраваньне гэтай тэрыторыяй ад [[Ліга Нацый|Лігі Нацый]] атрымала Вялікабрытанія. Потым мандат быў падзелены з Аўстраліяй і [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыяй]]. Грамадзкія зьмены на высьпе пасьля вайны скончыліся ўсталяваньнем [[Манархія|манархіі]]. У [[1923]] годзе ўрады Вялікабрытаніі, Аўстраліі і [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]] падпісалі дамову аб сумеснай распрацоўцы радовішчаў фасфатаў на Науру.
6 лістапада 1914 году востраў быў заняты аўстралійскімі войскамі. Нямецкая ўлада скончылася пасьля [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]], мандат на кіраваньне гэтай тэрыторыяй ад [[Ліга Нацыяў|Лігі Нацыяў]] атрымала Вялікабрытанія. Потым мандат быў падзелены з Аўстраліяй і [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыяй]]. Грамадзкія зьмены на востраве пасьля вайны скончыліся ўсталяваньнем [[Манархія|манархіі]]. У 1923 годзе ўрады Вялікабрытаніі, Аўстраліі і [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]] падпісалі дамову аб сумеснай распрацоўцы радовішчаў фасфатаў на Науру.


У [[1940]] годзе германскі вайсковы карабель затапіў каля выспы пяць гандлёвых караблёў і абстраляў выспу, зруйнаваўшы ўсю інфраструктуру. З [[26 жніўня]] [[1942]] года Науру была занятая [[Японія|японскімі]] войскамі. У [[1943]] годзе 1200 наўрыйцаў былі прымусова пераселеныя на выспу [[Чуук]], 463 зь іх загінула. [[13 верасьня]] [[1945]] года, калі да выспы падплыў аўстралійскі вайсковы карабель, японскі гарнізон капітуляваў.
У 1940 годзе германскі вайсковы карабель затапіў каля вострава пяць гандлёвых караблёў і абстраляў востраў, зруйнаваўшы ўсю інфраструктуру. З 26 жніўня 1942 году Науру была занятая [[Японія|японскімі]] войскамі. У 1943 годзе 1200 наўрыйцаў былі прымусова пераселеныя на выспу [[Чуук]], 463 зь іх загінула. 13 верасьня 1945 году, калі да выспы падплыў аўстралійскі вайсковы карабель, японскі гарнізон капітуляваў.


У [[1947]] годзе Науру атрымала статус тэрыторыі, якая кіруецца [[ААН]], праз аўстралійскую адміністрацыю. У студзені [[1966]] году на Науру паўстаў уласны ўрад, а праз два гады быў праведзены канстытуцыйны зьезд. [[31 студзеня]] [[1968]] года Науру абвясьціла аб сваёй незалежнасьці.
У 1947 годзе Науру атрымала статус тэрыторыі, якая кіруецца [[ААН]], праз аўстралійскую адміністрацыю. У студзені 1966 году на Науру паўстаў уласны ўрад, а праз два гады быў праведзены канстытуцыйны зьезд. 31 студзеня 1968 году Науру абвясьціла аб сваёй незалежнасьці.


У [[1989]] годзе Науру падала на Аўстралію ў Міжнародны суд за наступствы аўстралійскага кіраваньня выспай, а таксама за шкоды, якія атрымала выспа ў выніку здабычы фасфатаў. Справа была разгледжаная [[20 жніўня]] [[1993]] года, і пастановай суду Аўстраліі было загадана выплаціць у якасьці кампэнсацыі Науру 107 мільёнаў [[Аўстралійскі даляр|аўстралійскіх даляраў]].
У 1989 годзе Науру падала на Аўстралію ў Міжнародны суд за наступствы аўстралійскага кіраваньня востравам, а таксама за шкоды, якія атрымаў востраў у выніку здабычы фасфатаў. Справа была разгледжаная 20 жніўня 1993 году, і пастановай суду Аўстраліі было загадана выплаціць у якасьці кампэнсацыі Науру 107 мільёнаў [[Аўстралійскі даляр|аўстралійскіх даляраў]].


Запасы фасфатаў зьмяншаліся, што прывяло да палітычнай нестабільнасьці ў другой палове [[1980-я|1980]]г.г. Паміж [[1989]] і [[2003]] г.г. зьмянілася 17 урадаў.
Запасы фасфатаў зьмяншаліся, што прывяло да палітычнай нестабільнасьці ў другой палове 1980-х гадоў. Паміж 1989 і 2003 гадамі зьмянілася 17 урадаў.


У [[2004]] годзе ўрад Аўстраліі вырашыў павялічыць фінансавую дапамогу высьпе з мэтай выхаду з эканамічнага крызысу.
У 2004 годзе ўрад Аўстраліі вырашыў павялічыць фінансавую дапамогу востраву з мэтай выхаду з эканамічнага крызысу.


== Палітыка ==
== Палітыка ==

[[Заканадаўчая ўлада]] ў краіне належыць [[парлямэнт]]у, які складаецца з 18 дэпутатаў. [[Выканаўчая ўлада]] належыць [[урад]]у на чале з [[прэзыдэнт]]ам. Прэзыдэнт выбіраецца і зьнімаецца парлямэнтам. Большасьць дэпутатаў парлямэнта не належыць да палітычных партыяў.
[[Заканадаўчая ўлада]] ў краіне належыць [[парлямэнт]]у, які складаецца з 18 дэпутатаў. [[Выканаўчая ўлада]] належыць [[урад]]у на чале з [[прэзыдэнт]]ам. Прэзыдэнт выбіраецца і зьнімаецца парлямэнтам. Большасьць дэпутатаў парлямэнта не належыць да палітычных партыяў.


Радок 71: Радок 68:


== Дэмаграфія ==
== Дэмаграфія ==
Большасьць насельніцтва вострава складаецца з [[Наўрыйцы|наўрыйцаў]], акрамя іх тут жывуць [[мікранэзійцы]] (якія паходзяць з [[Кірыбаці]] і [[Тувалу]]), [[кітайцы]], [[філіпінцы]] і [[эўрапейцы]].

Большасьць насельніцтва выспы складаецца з [[Наўрыйцы|наўрыйцаў]], акрамя іх тут жывуць [[мікранэзійцы]] (якія паходзяць з [[Кірыбаці]] і [[Тувалу]]), [[кітайцы]], [[філіпінцы]] і [[эўрапейцы]].


Афіцыйнай мовай зьяўляецца [[Науру (мова)|науру]]. [[Ангельская мова|Ангельская]] ўжываецца ва ўрадавых установах і ў міжнародных зносінах.
Афіцыйнай мовай зьяўляецца [[Науру (мова)|науру]]. [[Ангельская мова|Ангельская]] ўжываецца ва ўрадавых установах і ў міжнародных зносінах.


Асноўнай рэлігіяй зьяўляецца [[хрысьціянства]], але існуе значная колькасьць [[Багаі|багаістаў]].
Асноўнай рэлігіяй зьяўляецца [[хрысьціянства]], але існуе значная колькасьць [[Багаі|багаістаў]].



== Геаграфія ==
== Геаграфія ==
Науру знаходзіцца на невялікім каралавым востраве, абкружаным каралавымі рыфамі. Большую частку вострава займае пласкагор’е вышынёй 30—60 м, якое абрываецца на ўзьбярэжжы. Менавіта на вузкім прыморскім пасе канцэнтруецца амаль усё насельніцтва краіны.


Ва ўнутраных раёнах вострава знаходзяцца радовішчы [[Фасфаты|фасфатаў]], якія здабываюцца тут ужо 90 гадоў. Аднак здабыча прывяла да значнай эрозіі паверхні вострава, адкрытае радовішча займае прыкладна 90% паверхні вострава. На востраве няма крыніцаў [[Птная вада|пітной вады]], тут пабудаваныя вялікія станцыі апрасьненьня марской вады і калектары для збору дажджавой вады.
Науру знаходзіцца на невялікай каралавай высьпе, абкружанай каралавымі рыфамі. Большую частку выспы займае пласкагор’е вышынёй 30-60 м, якое абрываецца на ўзьбярэжжы. Менавіта на вузкім прыморскім пасе канцэнтруецца амаль усё насельніцтва краіны.


На востраве пануе сьпякотны і вільготны [[экватарыяльны клімат]].
Ва ўнутраных раёнах выспы знаходзяцца радовішчы [[Фасфаты|фасфатаў]], якія здабываюцца тут ужо 90 гадоў. Аднак здабыча прывяла да значнай эрозіі паверхні выспы, адкрытае радовішча займае прыкладна 90% паверхні выспы. На высьпе няма крыніцаў [[Птная вада|пітной вады]], тут пабудаваныя вялікія станцыі апрасьненьня марской вады і калектары для збору дажджавой вады.

На высьпе пануе сьпякотны і вільготны [[экватарыяльны клімат]].


== Адміністрацыйны падзел ==
== Адміністрацыйны падзел ==

Науру дзеліцца на 14 акругаў:
Науру дзеліцца на 14 акругаў:
* [[Аіва]]
* [[Аіва]]
Радок 106: Радок 99:


== Эканоміка ==
== Эканоміка ==
Асновай эканомікі застаецца здабыча фасфатаў (у асноўным аўстралійскімі і брытанскімі кампаніямі). Плошча радовішчаў займае 80—90% паверхні краіны. Аднак запасы паступова зьмяншаюцца. Пасьля зьмены заканадаўства Науру стала [[Афшорная зона|афшорнай зонай]].


Асновай эканомікі застаецца здабыча фасфатаў (у асноўным аўстралійскімі і брытанскімі кампаніямі). Плошча радовішчаў займае 80-90% паверхні краіны. Аднак запасы паступова зьмяншаюцца. Пасьля зьмены заканадаўства Науру стала [[Афшорная зона|афшорнай зонай]].

{{Партал|Аўстралія}}
== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
<references/>

{{Commons|Category:Nauru}}
{{Краіны Акіяніі}}
{{Краіны Акіяніі}}

Вэрсія ад 14:24, 24 сакавіка 2017

Науру
Ripublik Naoero
Republic of Nauru
Рэспубліка Науру
Сьцяг Науру Герб Науру
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: «God's Will First» («Божае жаданьне перш за ўсё»)
Дзяржаўны гімн: ««Nauru BwiemaPatriots of Micronesia»»
Месцазнаходжаньне Науру
Афіцыйная мова Науру, ангельская
Сталіца няма
Найбуйнейшы горад Ярэн
Форма кіраваньня рэспубліка
Барон Уака
Плошча
 • агульная
227-е месца ў сьвеце
21 км²
Насельніцтва
 • агульнае (2010)
 • шчыльнасьць
217-е месца ў сьвеце
9267
442/км²
СУП
 • агульны (2006)
 • на душу насельніцтва
192 месца ў сьвеце
$0,037 млрд
2500 $
Валюта Аўстралійскі даляр (AUD)
Часавы пас
 • улетку
UTC+12 (UTC+12)
+12 (UTC+12)
Незалежнасьць
ад Аўстраліі,
Новай Зэляндыі
і Вялікабрытаніі
31 студзеня 1968
Аўтамабільны знак NAU
Дамэн верхняга ўзроўню .nr
Тэлефонны код +674
Мапа Науру
Мапа Науру

Науру, Рэспубліка Науру (на-науру: Naoero, Republik Naoero, па-ангельску: Nauru, Republic of Nauru) — астраўная краіна, якая знаходзіцца ў заходняй частцы Ціхага акіяна ў Мікранэзіі, за 50 км на поўдзень ад экватару. Гэта самая маленькая рэспубліка ў сьвеце як па плошчы, так і па колькасьці насельніцтва. Неафіцыйнай сталіцай зьяўляецца паселішча Ярэн, колькасьць насельніцтва якога складае 820 жыхароў. Науру — гэта адзіная краіна ў сьвеце, у якой няма афіцыйнай сталіцы.

Гісторыя

Першапачаткова Науру было заселенае мікранэзійцамі і палінэзійцамі, прыкладна 3000 гадоў таму. На востраве жыло 12 плямёнаў, памяць аб якіх ў наш час прадстаўленая дванаццацьцю промнямі зоркі на сьцягу краіны. Наўрыйцы называлі свой востраў «Naoero», назва «Науру» ўзьнікла пазьней для таго, каб палегчыць вымаўленьне назвы выспы іншаземцам. Галоўнымі крыніцамі харчаваньня наўрыйцаў былі какосы і рыба.

Першым эўрапейцам, які высадзіўся на востраў, быў брытанскі кітабой Джон Фірн, які вандраваў з Новай Зэляндыі ў Кітай у 1798 годзе. Ён даў востраву назву Прыемная (па-ангельску: Pleasant Island), і з гэтай назвай выспа заставалася наступныя 90 гадоў. З 1830-х гадоў наўрыйцы мелі кантакты з эўрапейскімі і амэрыканскімі кітабоямі і гандлярамі, якія папаўнялі тут свае запасы. Тубыльцы мянялі харчаваньне на пальмавае віно і агнястрэльную зброю, якая ўжывалася ў 10-гадовай крывавай міжпляменнай вайне 1878—1888 гадоў. Падчас яе колькасьць насельніцтва зьменшылася з 1400 да 900 чалавек.

У 1888 годзе востраў быў анэксаваны Нямеччынай і далучаная да Пратэктарату астравоў Маршала. У той час востраў меў назву «Nawodo» ці «Onawero».

У 1900 годзе вандроўнік Альбэрт Эліс вынайшаў на Науру багатыя радовішчы фасфатаў. У 1906 годзе аўстралійская фірма Pacific Phosphate Company падпісала зь Нямеччынай дамову на перадачу правоў распрацоўкі радовішчаў.

6 лістапада 1914 году востраў быў заняты аўстралійскімі войскамі. Нямецкая ўлада скончылася пасьля Першай сусьветнай вайны, мандат на кіраваньне гэтай тэрыторыяй ад Лігі Нацыяў атрымала Вялікабрытанія. Потым мандат быў падзелены з Аўстраліяй і Новай Зэляндыяй. Грамадзкія зьмены на востраве пасьля вайны скончыліся ўсталяваньнем манархіі. У 1923 годзе ўрады Вялікабрытаніі, Аўстраліі і Новай Зэляндыі падпісалі дамову аб сумеснай распрацоўцы радовішчаў фасфатаў на Науру.

У 1940 годзе германскі вайсковы карабель затапіў каля вострава пяць гандлёвых караблёў і абстраляў востраў, зруйнаваўшы ўсю інфраструктуру. З 26 жніўня 1942 году Науру была занятая японскімі войскамі. У 1943 годзе 1200 наўрыйцаў былі прымусова пераселеныя на выспу Чуук, 463 зь іх загінула. 13 верасьня 1945 году, калі да выспы падплыў аўстралійскі вайсковы карабель, японскі гарнізон капітуляваў.

У 1947 годзе Науру атрымала статус тэрыторыі, якая кіруецца ААН, праз аўстралійскую адміністрацыю. У студзені 1966 году на Науру паўстаў уласны ўрад, а праз два гады быў праведзены канстытуцыйны зьезд. 31 студзеня 1968 году Науру абвясьціла аб сваёй незалежнасьці.

У 1989 годзе Науру падала на Аўстралію ў Міжнародны суд за наступствы аўстралійскага кіраваньня востравам, а таксама за шкоды, якія атрымаў востраў у выніку здабычы фасфатаў. Справа была разгледжаная 20 жніўня 1993 году, і пастановай суду Аўстраліі было загадана выплаціць у якасьці кампэнсацыі Науру 107 мільёнаў аўстралійскіх даляраў.

Запасы фасфатаў зьмяншаліся, што прывяло да палітычнай нестабільнасьці ў другой палове 1980-х гадоў. Паміж 1989 і 2003 гадамі зьмянілася 17 урадаў.

У 2004 годзе ўрад Аўстраліі вырашыў павялічыць фінансавую дапамогу востраву з мэтай выхаду з эканамічнага крызысу.

Палітыка

Заканадаўчая ўлада ў краіне належыць парлямэнту, які складаецца з 18 дэпутатаў. Выканаўчая ўлада належыць ураду на чале з прэзыдэнтам. Прэзыдэнт выбіраецца і зьнімаецца парлямэнтам. Большасьць дэпутатаў парлямэнта не належыць да палітычных партыяў.

Науру ўваходзіць у Брытанскую Садружнасьць нацыяў (правадзейнае сяброўства ад 2011 году).

Дэмаграфія

Большасьць насельніцтва вострава складаецца з наўрыйцаў, акрамя іх тут жывуць мікранэзійцы (якія паходзяць з Кірыбаці і Тувалу), кітайцы, філіпінцы і эўрапейцы.

Афіцыйнай мовай зьяўляецца науру. Ангельская ўжываецца ва ўрадавых установах і ў міжнародных зносінах.

Асноўнай рэлігіяй зьяўляецца хрысьціянства, але існуе значная колькасьць багаістаў.

Геаграфія

Науру знаходзіцца на невялікім каралавым востраве, абкружаным каралавымі рыфамі. Большую частку вострава займае пласкагор’е вышынёй 30—60 м, якое абрываецца на ўзьбярэжжы. Менавіта на вузкім прыморскім пасе канцэнтруецца амаль усё насельніцтва краіны.

Ва ўнутраных раёнах вострава знаходзяцца радовішчы фасфатаў, якія здабываюцца тут ужо 90 гадоў. Аднак здабыча прывяла да значнай эрозіі паверхні вострава, адкрытае радовішча займае прыкладна 90% паверхні вострава. На востраве няма крыніцаў пітной вады, тут пабудаваныя вялікія станцыі апрасьненьня марской вады і калектары для збору дажджавой вады.

На востраве пануе сьпякотны і вільготны экватарыяльны клімат.

Адміністрацыйны падзел

Науру дзеліцца на 14 акругаў:

Эканоміка

Асновай эканомікі застаецца здабыча фасфатаў (у асноўным аўстралійскімі і брытанскімі кампаніямі). Плошча радовішчаў займае 80—90% паверхні краіны. Аднак запасы паступова зьмяншаюцца. Пасьля зьмены заканадаўства Науру стала афшорнай зонай.

Вонкавыя спасылкі

Наурусховішча мультымэдыйных матэрыялаў