Пераахаладжэньне: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 11:26, 5 лютага 2016

Ня варта блытаць з абмаражэньнем.

Пераахаладжэньне (гіпатэрмія; грэц. ὑπο + θέρμη — пад + цеплыня) — ахаладжэньне цела цеплакроўных жывёлаў і чалавека ў выніку цеплааддачы, што перавышае цеплавытворчасьць. Памяншае спажываньне тлену ораганамі і тканкамі арганізма. Павышае ўстойлівасьць арганізма да тленавага галаданьня^[1]. Выкарыстоўваецца ў хірургіі пры апэрацыі на сэрцы, крывяносных сасудах і нэрвах (ацёк, атручаньне, цэнтральная нэрвовая сыстэма). Пры ахаладжэньні цела чалавека да +20—23°C спыняюцца дыханьне і сэрцабіцьцё^[2]. Зьяўляецца хваратворным пры парушэньні абмену рэчываў, якое ў чалавека настае пры ахаладжэньні ніжэй за +35°C. Выяўляецца ў санлівасьці, істотным паніжэньні артэрыяльнага ціску і запаволеньні сэрцабіцьця. Ад немачы найчасьцей церпяць немаўляты і самотныя пажылыя людзі, якія цягам дня знаходзяцца бяз руху ў халоднымі памяшканьні. Таксама здараецца з вадалазамі і горнымі ратавальнікамі, п'яніцамі і бяздомнікамі, людзьмі з хваробамі сэрца, шчытападобнай залозы і душэўнымі разладамі^[3].

Папярэджаньне

Пазьбегнуць пераахаладжэньня дапамагае жвавы рух, нашэньне свабоднага адзеньня і непрамакальнай верхняй вопраткі. Ва ўмовах холаду варта насіць ваўняныя шкарпэткі і класьці ў боты цёплыя вусьцілкі. Пры выхадзе на вуліцу найлепш апранаць шалік, шапку і рукавіцы зь вільгаценепрымальнай тканіны і футрам у сярэдзіне. Таксама варта адмовіцца ад выпіваньня сьпіртовых напояў, паленьня і нашэньня мэталічных упрыгажэньняў на марозе. Зьмерзлыя рукі карысна трымаць у падпахах для адагрэву. Пры адчуваньні замярзаньня варта безадкладна зайсьці ў бліжэйшы абаграваны будынак (кавярню, краму, пад'езд). У выпадку заглуханьня аўтамабіля ўдалечыні ад паселішча найлепш заставацца ў машыне, выклікаць дапамогу па тэлефоне і чакаць на прыезд іншага аўтамабіля. Таксама мае сэнс пазьбягаць ветру, намаканьня скуры і выхаду на вуліцу з мокрымі валасамі. Перад доўгай прагулкай карысна паесьці і ўзяць з сабой гарачую гарбату ў тэрмасе, а таксама зьменныя рукавіцы і шкарпэткі. Агулам варта клапаціцца аб прагрэтасьці жытла і абмяжоўваць разавае знаходжаньне на вуліцы ў халоднае надвор'е 15 хвілінамі^[3].

Крыніцы

^ Гіпатэрмія // Экалягічны слоўнік / рэд. Ніна Кручкова. — Менск: Народная асьвета, 1993. — 224 с. — ISBN 985-11-0144-3
^ Гіпатэрмія // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 1997. — Т. 5. — С. 254. — 576 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0090-0
^ ^а ^б Вольга Кулінковіч. Гіпатэрмія: не гуляй да страты пульсу // Зьвязда : газэта. — 21 студзеня 2012. — № 13 (27128). — С. 2. — ISSN 1990-763x.

Вонкавыя спасылкі

Гэта — накід артыкула па мэдыцыне. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[1] Гіпатэрмія // Экалягічны слоўнік / рэд. Ніна Кручкова. — Менск: Народная асьвета, 1993. — 224 с. — ISBN 985-11-0144-3

[2] Гіпатэрмія // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 1997. — Т. 5. — С. 254. — 576 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0090-0

[з-3] а ^б Вольга Кулінковіч. Гіпатэрмія: не гуляй да страты пульсу // Зьвязда : газэта. — 21 студзеня 2012. — № 13 (27128). — С. 2. — ISSN 1990-763x.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{Ня блытаць|Абмаражэньне|абмаражэньнем|}}
-'''Пераахаладжэньне''' (гіпатэрмія; {{мова-el|ὑπο + θέρμη|скарочана}} — пад + [[цеплыня]]) — ахаладжэньне цела цеплакроўных жывёлаў і [[чалавек]]а ў выніку цеплааддачы, што перавышае цеплавытворчасьць. Памяншае спажываньне [[тлен]]у ораганамі і [[тканка]]мі арганізма. Павышае ўстойлівасьць арганізма да [[Тленавае галаданьне|тленавага галаданьня]]. Выкарыстоўваецца ў [[Хірургія|хірургіі]] пры апэрацыі на сэрцы, крывяносных сасудах і [[нэрва]]х ([[ацёк]], [[атручаньне]], [[цэнтральная нэрвовая сыстэма]]). Пры ахаладжэньні цела чалавека да +20—23[[°C]] спыняюцца [[дыханьне]] і [[сэрца]]біцьцё<ref>{{Кніга|аўтар=|частка=Гіпатэрмія|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=http://files.knihi.com/Slounik/02/enc/Bielaruskaja_encyklapedyja.torrent|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=1997|том=5|старонкі=254|старонак=576|сэрыя=|isbn=985-11-0090-0|наклад=10 000}}</ref>. Зьяўляецца хваратворным пры парушэньні [[Мэтабалізм|абмену рэчываў]], якое ў чалавека настае пры ахаладжэньні ніжэй за +35°C. Выяўляецца ў санлівасьці, істотным паніжэньні артэрыяльнага ціску і запаволеньні [[Пульс|сэрцабіцьця]]. Ад немачы найчасьцей церпяць [[немаўля]]ты і самотныя пажылыя людзі, якія цягам дня знаходзяцца бяз руху ў халоднымі памяшканьні. Таксама здараецца з вадалазамі і горнымі ратавальнікамі, п'яніцамі і бяздомнікамі, людзьмі з [[хвароба]]мі сэрца, [[Шчытападобная залоза|шчытападобнай залозы]] і [[Псыхічны разлад|душэўнымі разладамі]].
+'''Пераахаладжэньне''' (гіпатэрмія; {{мова-el|ὑπο + θέρμη|скарочана}} — пад + [[цеплыня]]) — ахаладжэньне цела цеплакроўных жывёлаў і [[чалавек]]а ў выніку цеплааддачы, што перавышае цеплавытворчасьць. Памяншае спажываньне [[тлен]]у ораганамі і [[тканка]]мі арганізма. Павышае ўстойлівасьць арганізма да [[Тленавае галаданьне|тленавага галаданьня]]<ref>{{Кніга|аўтар=|частка=[http://www.slounik.org/121082.html Гіпатэрмія]|загаловак=Экалягічны слоўнік|арыгінал=|спасылка=|адказны=рэд. [[Ніна Кручкова]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Народная асьвета]]|год=1993|том=|старонкі=|старонак=224|сэрыя=|isbn=985-11-0144-3|наклад=}}</ref>. Выкарыстоўваецца ў [[Хірургія|хірургіі]] пры апэрацыі на сэрцы, крывяносных сасудах і [[нэрва]]х ([[ацёк]], [[атручаньне]], [[цэнтральная нэрвовая сыстэма]]). Пры ахаладжэньні цела чалавека да +20—23[[°C]] спыняюцца [[дыханьне]] і [[сэрца]]біцьцё<ref>{{Кніга|аўтар=|частка=Гіпатэрмія|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=http://files.knihi.com/Slounik/02/enc/Bielaruskaja_encyklapedyja.torrent|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=1997|том=5|старонкі=254|старонак=576|сэрыя=|isbn=985-11-0090-0|наклад=10 000}}</ref>. Зьяўляецца хваратворным пры парушэньні [[Мэтабалізм|абмену рэчываў]], якое ў чалавека настае пры ахаладжэньні ніжэй за +35°C. Выяўляецца ў санлівасьці, істотным паніжэньні артэрыяльнага ціску і запаволеньні [[Пульс|сэрцабіцьця]]. Ад немачы найчасьцей церпяць [[немаўля]]ты і самотныя пажылыя людзі, якія цягам дня знаходзяцца бяз руху ў халоднымі памяшканьні. Таксама здараецца з вадалазамі і горнымі ратавальнікамі, п'яніцамі і бяздомнікамі, людзьмі з [[хвароба]]мі сэрца, [[Шчытападобная залоза|шчытападобнай залозы]] і [[Псыхічны разлад|душэўнымі разладамі]]<ref name="з"/>.
 == Папярэджаньне ==
 [[Файл:Napoleons retreat from moscow.jpg|значак|250пкс|{{Артыкул у іншым разьдзеле|Адольф Нортэн||de|Adolph Northen}} «Адступленьне Напалеона з Масквы» (1850)]]
-Пазьбегнуць пераахаладжэньня дапамагае жвавы рух, нашэньне свабоднага [[Адзеньне|адзеньня]] і непрамакальнай верхняй [[Вопратка|вопраткі]]. Ва ўмовах холаду варта насіць [[Воўна|ваўняныя]] [[шкарпэткі]] і класьці ў [[боты]] цёплыя вусьцілкі. Пры выхадзе на вуліцу найлепш апранаць [[шалік]], шапку і [[рукавіцы]] зь вільгаценепрымальнай [[Тканіна|тканіны]] і [[футра]]м у сярэдзіне. Таксама варта адмовіцца ад выпіваньня [[Сьпіртовы напой|сьпіртовых напояў]], [[Тытунепаленьне|паленьня]] і нашэньня мэталічных упрыгажэньняў на марозе. Зьмерзлыя рукі карысна трымаць у [[падпаха]]х для адагрэву. Пры адчуваньні замярзаньня варта безадкладна зайсьці ў бліжэйшы абаграваны [[будынак]] (кавярню, краму, пад'езд). У выпадку заглуханьня аўтамабіля ўдалечыні ад паселішча найлепш заставацца ў машыне, выклікаць дапамогу па [[тэлефон]]е і чакаць на прыезд іншага аўтамабіля. Таксама мае сэнс пазьбягаць ветру, намаканьня скуры і выхаду на вуліцу з мокрымі валасамі. Перад доўгай прагулкай карысна паесьці і ўзяць з сабой гарачую гарбату ў [[тэрмас]]е, а таксама зьменныя рукавіцы і шкарпэткі. Агулам варта клапаціцца аб прагрэтасьці жытла і абмяжоўваць разавае знаходжаньне на вуліцы ў халоднае надвор'е 15 [[хвіліна]]мі<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Вольга Кулінковіч]].|загаловак=Гіпатэрмія: не гуляй да страты пульсу|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=92163|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=21 студзеня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-01-21 13 (27128)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/92160/21stu-2.indd.pdf 2]|issn=1990-763x}}</ref>.
+Пазьбегнуць пераахаладжэньня дапамагае жвавы рух, нашэньне свабоднага [[Адзеньне|адзеньня]] і непрамакальнай верхняй [[Вопратка|вопраткі]]. Ва ўмовах холаду варта насіць [[Воўна|ваўняныя]] [[шкарпэткі]] і класьці ў [[боты]] цёплыя вусьцілкі. Пры выхадзе на вуліцу найлепш апранаць [[шалік]], шапку і [[рукавіцы]] зь вільгаценепрымальнай [[Тканіна|тканіны]] і [[футра]]м у сярэдзіне. Таксама варта адмовіцца ад выпіваньня [[Сьпіртовы напой|сьпіртовых напояў]], [[Тытунепаленьне|паленьня]] і нашэньня мэталічных упрыгажэньняў на марозе. Зьмерзлыя рукі карысна трымаць у [[падпаха]]х для адагрэву. Пры адчуваньні замярзаньня варта безадкладна зайсьці ў бліжэйшы абаграваны [[будынак]] (кавярню, краму, пад'езд). У выпадку заглуханьня аўтамабіля ўдалечыні ад паселішча найлепш заставацца ў машыне, выклікаць дапамогу па [[тэлефон]]е і чакаць на прыезд іншага аўтамабіля. Таксама мае сэнс пазьбягаць ветру, намаканьня скуры і выхаду на вуліцу з мокрымі валасамі. Перад доўгай прагулкай карысна паесьці і ўзяць з сабой гарачую гарбату ў [[тэрмас]]е, а таксама зьменныя рукавіцы і шкарпэткі. Агулам варта клапаціцца аб прагрэтасьці жытла і абмяжоўваць разавае знаходжаньне на вуліцы ў халоднае надвор'е 15 [[хвіліна]]мі<ref name="з">{{Артыкул|аўтар=[[Вольга Кулінковіч]].|загаловак=Гіпатэрмія: не гуляй да страты пульсу|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=92163|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=21 студзеня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-01-21 13 (27128)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/92160/21stu-2.indd.pdf 2]|issn=1990-763x}}</ref>.
 == Крыніцы ==