Ігнат Дварчанін: розьніца паміж вэрсіямі
д артаграфія, вікіфікацыя using AWB |
афармленьне |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Палітык |
{{Палітык |
||
|імя = Ігнат Дварчанін |
|імя = Ігнат Дварчанін |
||
|жанчына = <!-- любое значэньне, калі так --> |
|||
|выява = Dvarczanin.jpg |
|выява = Dvarczanin.jpg |
||
|памер = |
|памер = |
||
Радок 12: | Радок 11: | ||
|папярэднік = |
|папярэднік = |
||
|наступнік = |
|наступнік = |
||
|пасада2 = |
|пасада2 = |
||
|пачатак_тэрміну2 = |
|пачатак_тэрміну2 = |
||
Радок 20: | Радок 18: | ||
|прэм'ер-міністар2 = |
|прэм'ер-міністар2 = |
||
|прэзыдэнт2 = |
|прэзыдэнт2 = |
||
|дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|8|6|1895}} |
|||
⚫ | |||
|пасада3 = |
|||
⚫ | |||
|пачатак_тэрміну3 = |
|||
|канец_тэрміну3 = |
|||
|папярэднік3 = |
|||
|наступнік3 = |
|||
|прэм'ер-міністар3 = |
|||
|прэзыдэнт3 = |
|||
|пасада4 = |
|||
|пачатак_тэрміну4 = |
|||
|канец_тэрміну4 = |
|||
|папярэднік4 = |
|||
|наступнік4 = |
|||
|прэм'ер-міністар4 = |
|||
|прэзыдэнт4 = |
|||
|пасада5 = |
|||
|пачатак_тэрміну5 = |
|||
|канец_тэрміну5 = |
|||
|папярэднік5 = |
|||
|наступнік5 = |
|||
|прэм'ер-міністар5 = |
|||
|прэзыдэнт5 = |
|||
|пасада6 = |
|||
|пачатак_тэрміну6 = |
|||
|канец_тэрміну6 = |
|||
|папярэднік6 = |
|||
|наступнік6 = |
|||
|прэм'ер-міністар6 = |
|||
|прэзыдэнт6 = |
|||
|дата_нараджэньня = {{Дата ў старым стылі|[[8 чэрвеня]]|[[1895]]|[[27 траўня]]}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
|месца_сьмерці = [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]]? |
|месца_сьмерці = [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]]? |
||
|нацыянальнасьць = |
|нацыянальнасьць = |
||
|назва_палітычнай_арганізацыі = <!-- Рух, Аб’яднаньне, і пад. Неабавязковы. Па змоўчаньні — «Партыя» --> |
|назва_палітычнай_арганізацыі = <!-- Рух, Аб’яднаньне, і пад. Неабавязковы. Па змоўчаньні — «Партыя» --> |
||
|партыя = 1) [[Беларуская сацыялістычная грамада|БСГ]] (1917—1918)<br />2) [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў|БПСР]] (1918—1924)<br />3) [[Беларуская сялянска-работніцкая грамада|БСРГ]] (ад 1926) |
|партыя = 1) [[Беларуская сацыялістычная грамада|БСГ]] (1917—1918)<br />2) [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў|БПСР]] (1918—1924)<br />3) [[Беларуская сялянска-работніцкая грамада|БСРГ]] (ад 1926) |
||
|сужэнец = |
|||
|сужэнец = |
|сужэнец = |
||
|дзеці = |
|дзеці = |
||
Радок 71: | Радок 35: | ||
|узнагароды = |
|узнагароды = |
||
}} |
}} |
||
'''Ігнат Сымонавіч Дварчанін''' (пс. ''І. Гудок'', ''І. Ладанчук'', ''І. Д-н'', ''І. Д.''; {{Дата ў старым стылі|[[8 чэрвеня]]|[[1895]]| |
'''Ігнат Сымонавіч Дварчанін''' (пс. ''І. Гудок'', ''І. Ладанчук'', ''І. Д-н'', ''І. Д.''; {{Дата ў старым стылі|[[8 чэрвеня]]|[[1895]]|27 траўня}}, в. [[Погіры (Дзятлаўскі раён)|Погіры]], [[Слонімскі павет]], цяпер [[Дзятлаўскі раён]] — [[8 сьнежня]] [[1937]], [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]]?) — грамадзкі дзяяч беларускага нацыянальна-дэмакратычнага Адраджэньня, навуковец, паэт, пісьменьнік, літаратуразнавец. Доктар філязофіі ([[1925]]). |
||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Радок 80: | Радок 44: | ||
З чэрвеня [[1917]] у [[Менск]]у. Сябра [[Беларуская сацыялістычная грамада|БСГ]], [[Цэнтральная Беларуская Вайсковая Рада|Цэнтральнай беларускай вайсковай рады]]. Напрыканцы сьнежня 1917 езьдзіў да бацькоў-бежанцаў ў [[Новачаркаск]]. |
З чэрвеня [[1917]] у [[Менск]]у. Сябра [[Беларуская сацыялістычная грамада|БСГ]], [[Цэнтральная Беларуская Вайсковая Рада|Цэнтральнай беларускай вайсковай рады]]. Напрыканцы сьнежня 1917 езьдзіў да бацькоў-бежанцаў ў [[Новачаркаск]]. |
||
З |
З сакавіка [[1918]] году сакратар культурна-асьветніцкага аддзелу [[Беларускі нацыянальны камісарыят|Белнацкам]]у ў [[Масква|Маскве]]. Сябра [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў|БПСР]]. |
||
Браў актыўны ўдзел у нарадзе настаўнікаў беларускіх школ [[21 ліпеня|21]] |
Браў актыўны ўдзел у нарадзе настаўнікаў беларускіх школ [[21 ліпеня|21]]—[[23 ліпеня]] [[1918]]. Са жніўня 1918 году вярнуўся на Бацькаўшчыну. Ператварыў пачатковую школу ў вёсцы [[Пецюкі]] ў беларускую. |
||
У [[1919]] годзе на Віленскіх беларускіх настаўніцкіх курсах арыштаваны польскімі ўладамі як эсэраўскі актывіст, накіраваны ў лягер для інтарнаваных у [[Беласток]]. Уцёк зь лягеру і перабраўся ў Менск, дзе стаў студэнтам беларускага пэдінстытута. |
У [[1919]] годзе на Віленскіх беларускіх настаўніцкіх курсах арыштаваны польскімі ўладамі як эсэраўскі актывіст, накіраваны ў лягер для інтарнаваных у [[Беласток]]. Уцёк зь лягеру і перабраўся ў Менск, дзе стаў студэнтам беларускага пэдінстытута. |
||
Радок 109: | Радок 73: | ||
Арыштаваны [[16 жніўня]] [[1933]] па справе [[Беларускі нацыянальны цэнтар|Беларускага нацыянальнага цэнтру]]. Судовая калегія [[АДПУ БССР]] ад [[9 студзеня]] [[1934]] году прысудзіла да вышэйшай меры пакараньня, якая была зьменена на 10 год пазбаўленьня волі. Высланы на [[Салавецкі лягер асаблівага прызначэньня|Салаўкі]], пасьля на будаўніцтве [[Беламорска-Балтыйскі канал|Беламорска-Балтыйскага каналу]]. |
Арыштаваны [[16 жніўня]] [[1933]] па справе [[Беларускі нацыянальны цэнтар|Беларускага нацыянальнага цэнтру]]. Судовая калегія [[АДПУ БССР]] ад [[9 студзеня]] [[1934]] году прысудзіла да вышэйшай меры пакараньня, якая была зьменена на 10 год пазбаўленьня волі. Высланы на [[Салавецкі лягер асаблівага прызначэньня|Салаўкі]], пасьля на будаўніцтве [[Беламорска-Балтыйскі канал|Беламорска-Балтыйскага каналу]]. |
||
Пастановаю «тройкі» [[НКВД|НКУС]] па Ленінградзкай акрузе ад [[25 лістапада]] [[1937]] атрымаў новы вырак да вышэйшай меры пакараньня. Расстраляны [[8 сьнежня]] [[1937]]. |
Пастановаю «тройкі» [[НКВД|НКУС]] па Ленінградзкай акрузе ад [[25 лістапада]] [[1937]] атрымаў новы вырак да вышэйшай меры пакараньня. Расстраляны [[8 сьнежня]] [[1937]]. Рэабілітаваны [[16 жніўня]] [[1956]]. |
||
Рэабілітаваны [[16 жніўня]] [[1956]]. |
|||
Яго родны брат [[Іларыён Дварчанін]], беларускі грамадзкі дзяяч, загінуў у савецкіх лягерах. |
Яго родны брат [[Іларыён Дварчанін]], беларускі грамадзкі дзяяч, загінуў у савецкіх лягерах. |
||
Радок 122: | Радок 84: | ||
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Дварчанін, Ігнат}} |
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Дварчанін, Ігнат}} |
||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 8 чэрвеня]] |
|||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1895 годзе]] |
|||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Дзятлаўскім раёне]] |
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Дзятлаўскім раёне]] |
||
[[Катэгорыя:Беларусісты]] |
[[Катэгорыя:Беларусісты]] |
||
Радок 132: | Радок 92: | ||
[[Катэгорыя:Беларускія парлямэнтарыі Польскай Рэспублікі (1918—1939)]] |
[[Катэгорыя:Беларускія парлямэнтарыі Польскай Рэспублікі (1918—1939)]] |
||
[[Катэгорыя:Дэпутаты Сойму Польскай Рэспублікі (1918—1939)]] |
[[Катэгорыя:Дэпутаты Сойму Польскай Рэспублікі (1918—1939)]] |
||
[[Катэгорыя:Сябры |
[[Катэгорыя:Сябры Таварыства беларускай школы]] |
||
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў Польскай Рэспубліцы (1918—1939)]] |
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў Польскай Рэспубліцы (1918—1939)]] |
||
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў БССР]] |
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў БССР]] |
||
Радок 138: | Радок 98: | ||
[[Катэгорыя:Расстраляныя беларускія навукоўцы]] |
[[Катэгорыя:Расстраляныя беларускія навукоўцы]] |
||
[[Катэгорыя:Пакараныя навукоўцы]] |
[[Катэгорыя:Пакараныя навукоўцы]] |
||
[[Катэгорыя:Памерлі 8 сьнежня]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1937 годзе]] |
Вэрсія ад 12:40, 17 лістапада 2015
Ігнат Дварчанін | |
дэпутат Сойму Польскай рэспублікі | |
---|---|
1928 — 1930 | |
Асабістыя зьвесткі | |
Нарадзіўся: |
8 чэрвеня 1895 в. Погіры, Слонімскі павет, цяпер Дзятлаўскі раён |
Памёр: |
8 сьнежня 1937 (42 гады) Ленінград? |
Партыя: |
1) БСГ (1917—1918) 2) БПСР (1918—1924) 3) БСРГ (ад 1926) |
Адукацыя: | |
Ігнат Сымонавіч Дварчанін (пс. І. Гудок, І. Ладанчук, І. Д-н, І. Д.; 8 чэрвеня [ст. ст. 27 траўня] 1895, в. Погіры, Слонімскі павет, цяпер Дзятлаўскі раён — 8 сьнежня 1937, Ленінград?) — грамадзкі дзяяч беларускага нацыянальна-дэмакратычнага Адраджэньня, навуковец, паэт, пісьменьнік, літаратуразнавец. Доктар філязофіі (1925).
Біяграфія
Зь сям’і малазямельнага арандатара. У 1912 годзе скончыў Дзятлаўскую школу, атрымаў атэстат народнага настаўніка. У 1912—1915 настаўнічаў у в. Хмяльніца на Слонімшчыне.
З траўня 1915 году служыў у расейскім войску, з восені 1916 — ваяваў на Заходнім фронце. Падпаручнік.
З чэрвеня 1917 у Менску. Сябра БСГ, Цэнтральнай беларускай вайсковай рады. Напрыканцы сьнежня 1917 езьдзіў да бацькоў-бежанцаў ў Новачаркаск.
З сакавіка 1918 году сакратар культурна-асьветніцкага аддзелу Белнацкаму ў Маскве. Сябра БПСР.
Браў актыўны ўдзел у нарадзе настаўнікаў беларускіх школ 21—23 ліпеня 1918. Са жніўня 1918 году вярнуўся на Бацькаўшчыну. Ператварыў пачатковую школу ў вёсцы Пецюкі ў беларускую.
У 1919 годзе на Віленскіх беларускіх настаўніцкіх курсах арыштаваны польскімі ўладамі як эсэраўскі актывіст, накіраваны ў лягер для інтарнаваных у Беласток. Уцёк зь лягеру і перабраўся ў Менск, дзе стаў студэнтам беларускага пэдінстытута.
Са сьнежня 1920 году да ліпеня 1921 году ў Вільні. Працуе вартаўніком, пісарам у канцылярыі беларускага аддзелу ў Дэпартамэнце асьветы, настаўнікам у мястэчку Сьвір Сьвянцянскага павету. У 1921 годзе экстэрнам здаў іспыты за курс Віленскай беларускай гімназіі.
Выконваў даручэньні Віленскага БНК, Цэнтральнай беларускай школьнай рады. У летку 1921 году накіраваны БНК у Латвію. Там чытае лекцыі па беларусазнаўстве на настаўніцкіх курсах у Дзьвінску. Адзін з заснавальнікаў культурна-асьветніцкага таварыства «Бацькаўшчына», уваходзіў у яго кіраўніцтва.
У верасьні 1921 удзельнічаў у беларускай канфэрэнцыі ў Празе. Накіраваны ТБШ на вучобу ў Праскі Карлаў унівэрсытэт на гісторыка-філялягічны факультэт, які скончыў у 1925 годзе. У 1926 годзе абараніў дысэртацыю на тэму «Францішак Скарына як культурны дзяяч і гуманіст на беларускай ніве».
У 1924 годзе стварыў у Празе арганізацыю Незалежных сацыялістаў. Быў старшынём Аб’яднаньня прагрэсіўных беларускіх студэнтаў у Празе, сябрам Беларускай рады, рэдактарам «Бюлетэня Аб’яднаньня беларускіх студэнцкіх арганізацый» і часопісу «Перавіасло».
У 1926 вярнуўся ў Вільню. Актыўна далучыўся да беларускага нацыянальнага руху, асабліва да леварадыкальнага крыла. Сябра БСРГ. Сакратар Беларускага выдавецкага таварыства. У 1927 — настаўнік літаратуры Віленскай беларускай гімназіі.
Пераклаў на беларускую мову паэму Аляксандра Блока «Дванаццаць» (Вільня, 1926).
Склаў і выдаў у 1927 годзе «Хрэстаматыю новай беларускай літаратуры». З 1927 супрацоўнічаў з часопісамі «Родныя гоні», «Маланка». Быў рэдактарам газэты «Narodny zwon».
У 1928 годзе абраны ў польскі сойм ад сьпісу № 39 «Змаганьне за інтарэсы работнікаў і сялян» па выбарчаму акругу № 61: Наваградак. Сябра Беларускага рабоча-сялянскага пасольскага клюбу «Змаганьне». Сябра Галоўнай управы ТБШ.
У 1930 годзе арыштаваны польскімі ўладамі. 12 студзеня 1930 асуджаны на працэсе па справе беларускага клюбу «Змаганьне». Атрымаў агулам 8 год турмы. Таго самага году беспасьпяхова ізноў вылучаўся на выбарах у сэйм ад Беларускага сялянска-работніцкага блёку. Сядзеў у вязьніцы ў Равічу[1], дзе ўступіў у турэмную ячэйку КПП.
Вызвалены 15 верасьня 1932 у выніку абмену палітвязьнямі паміж СССР і Польшчай. З лістапада 1932 працаваў у АН БССР у камісіі па вывучэньню Заходняй Беларусі і КП(б)Б. Выконваў абавязкі дырэктара Інстытуту мовазнаўства.
Арыштаваны 16 жніўня 1933 па справе Беларускага нацыянальнага цэнтру. Судовая калегія АДПУ БССР ад 9 студзеня 1934 году прысудзіла да вышэйшай меры пакараньня, якая была зьменена на 10 год пазбаўленьня волі. Высланы на Салаўкі, пасьля на будаўніцтве Беламорска-Балтыйскага каналу.
Пастановаю «тройкі» НКУС па Ленінградзкай акрузе ад 25 лістапада 1937 атрымаў новы вырак да вышэйшай меры пакараньня. Расстраляны 8 сьнежня 1937. Рэабілітаваны 16 жніўня 1956.
Яго родны брат Іларыён Дварчанін, беларускі грамадзкі дзяяч, загінуў у савецкіх лягерах.
Крыніцы
Вонкавыя спасылкі
- Нарадзіліся 8 чэрвеня
- Нарадзіліся ў 1895 годзе
- Памерлі 8 сьнежня
- Памерлі ў 1937 годзе
- Навучаліся ў Віленскай беларускай гімназіі
- Выпускнікі Карлавага ўнівэрсытэту
- Нарадзіліся ў Дзятлаўскім раёне
- Беларусісты
- Беларускія настаўнікі
- Беларускія грамадзкія дзеячы
- Беларускія літаратары
- Беларускія навукоўцы
- Беларускія парлямэнтарыі Польскай Рэспублікі (1918—1939)
- Дэпутаты Сойму Польскай Рэспублікі (1918—1939)
- Сябры Таварыства беларускай школы
- Рэпрэсаваныя ў Польскай Рэспубліцы (1918—1939)
- Рэпрэсаваныя ў БССР
- Расстраляныя беларускія літаратары
- Расстраляныя беларускія навукоўцы
- Пакараныя навукоўцы