Вінцэсь Каратынскі: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3920709 (translate me)
W (гутаркі | унёсак)
д +шаблён
Радок 1: Радок 1:
{{Пісьменьнік
'''Вінцэнт (Вінцэсь) Аляксандравіч Каратынскі''' ([[15 чэрвеня]] [[1831]], в. [[Селішча (Карэліцкі раён)|Селішча]] каля Любчы, цяпер [[Карэліцкі раён]] — [[7 лютага]] [[1891]]) — беларускі пісьменьнік і перакладчык.
|Імя = Вінцэсь Каратынскі
|Арыгінал імя =
|Партрэт = Вінцэсь Каратынскі.jpg
|Памер =
|Апісаньне =
|Імя пры нараджэньні = Вінцэнт Аляксандравіч Каратынскі
|Псэўданімы =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|15|6|1831}}
|Месца нараджэньня = [[вёска]] [[Селішча (Карэліцкі раён)|Селішча]], [[Наваградзкі павет (Менская губэрня)|Наваградзкі павет]], [[Гарадзенская губэрня]], [[Паўночна-Заходні край]], [[Расейская імпэрыя]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|7|2|1891}}
|Месца сьмерці = [[Варшава]], [[Прывісьлінскі край]], Расейская імпэрыя
|Грамадзянства = Расейская імпэрыя
|Род дзейнасьці = [[Журналіст]]
|Гады актыўнасьці = [[1851]]—[[1867]]
|Напрамак =
|Жанр = [[Паэзія]]
|Мова = Беларуская
|Мова2 = польская
|Дэбют =
|Значныя творы = [[Паэма]] «Таміла» ([[1858]])
|Прэміі =
|Узнагароды =
|Подпіс =
|Апісаньне подпісу =
|ВікіКрыніца =
|ВікіКрыніца пераклады на беларускую =
|Палічка =
|Камунікат =
|Сайт =
}}
'''Вінцэнт Аляксандравіч Каратынскі''' (1831; в. Селішча, цяпер [[Карэліцкі раён]], [[Гарадзенская вобласьць]], [[Беларусь]] — 1891; Варшава, цяпер [[Польшча]]) — беларускі пісьменьнік і перакладчык.


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Радок 14: Радок 45:
* [[Адам Мальдзіс|Мальдзіс А.]] Вінцэсь Каратынскі // Мальдзіс А. Падарожжа ў ХІХ стагоддзе. Мн., 1969. С. 64—74.
* [[Адам Мальдзіс|Мальдзіс А.]] Вінцэсь Каратынскі // Мальдзіс А. Падарожжа ў ХІХ стагоддзе. Мн., 1969. С. 64—74.
* Каратынскі В. Творы / Уклад., прадм. і камент. У. Мархеля. 2-е выд., дап. Мн., 1994.
* Каратынскі В. Творы / Уклад., прадм. і камент. У. Мархеля. 2-е выд., дап. Мн., 1994.

{{Накід:Пісьменьнік}}


{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Каратынскі, Вінцэсь}}
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Каратынскі, Вінцэсь}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 15 чэрвеня]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1831 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Карэліцкім раёне]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Карэліцкім раёне]]
[[Катэгорыя:Беларускія літаратары]]
[[Катэгорыя:Беларускія літаратары]]
[[Катэгорыя:Беларускія перакладчыкі]]
[[Катэгорыя:Беларускія перакладчыкі]]
[[Катэгорыя:Памерлі 7 лютага]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1891 годзе]]

Вэрсія ад 00:12, 16 чэрвеня 2015

Вінцэсь Каратынскі
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні Вінцэнт Аляксандравіч Каратынскі
Нарадзіўся 15 чэрвеня 1831
вёска Селішча, Наваградзкі павет, Гарадзенская губэрня, Паўночна-Заходні край, Расейская імпэрыя
Памёр 7 лютага 1891
Варшава, Прывісьлінскі край, Расейская імпэрыя
Пахаваны
Дзеці Бруна Вінцэнт Каратынскі[d], Людвік Станіслаў Каратынскі[d] і Уладыслаў Райнальд Каратынскі[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці Журналіст
Гады творчасьці 18511867
Жанр Паэзія
Мовы Беларуская, польская
Значныя творы Паэма «Таміла» (1858)
Подпіс Выява аўтографу

Вінцэнт Аляксандравіч Каратынскі (1831; в. Селішча, цяпер Карэліцкі раён, Гарадзенская вобласьць, Беларусь — 1891; Варшава, цяпер Польшча) — беларускі пісьменьнік і перакладчык.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і былога прыгоннага селяніна Аляксандра Каратая, бацька атрымаў вольную ад свайго пана Яна Залескага, верагодна, на просьбу Марка Татароўскага, апекуна Юзафаты з Далiдовiчаў — шляхцянкі зь якой Аляксандар Каратай хацеў ажаніцца. Калі ў Аляксандра з Юзафатай было ўжо трое сыноў — Вінцэсь, Ян і Міхал, ён утапiўся ў Нёмане, а празь нейкi час Юзафата выйшла замуж за свайго былога апекуна. Адукацыю В. Каратынскі набыў самавукам, пад наглядам мясцовага арганiста. Навучыў чытаць і пiсаць малодшых братоў. Працаваў хатнім настаўнікам. У 18501862 гадах быў сакратаром У. Сыракомлі. За кароткі час самавукам атрымаў выдатную адукацыю, апроч беларускай і польскай, валодаў расейскай, чэскай, францускай і нямецкай мовамі, троху ведаў з латыні. Граў на скрыпцы. Разам з расейскім пісьменьнікам М. Лясковым падарожнічаў па Літве (Беларусі). Супрацоўнічаў з польскімі газэтамі і часопісамі, друкаваў артыкулы тэматычна зьвязаныя зь беларускім краем.

Дэбютаваў у друку у 1856 годзе. Аўтар зборнік паэзіі «Чым хата багата, тым рада» (па-польску, 1857), паэмы «Таміла» (па-польску, 1858), таксама В. Каратынскаму прыпісваюць ананімныя антыцарскія творы «Гутарка старога дзеда» і «Гутарка суседзяў». Зь беларускамоўных твораў захаваліся вершы «Уставайма, братцы, за дзела, за дзела», «Далі бог-то, Арцём…», «Туга на чужой старане». У 1994 годзе выйшаў збонік твораў.

Перакладаў на польскую мову творы А. Пушкіна, М. Лермантава, Г. Гейне і інш. Пакінуў шмат біяграфічных нататкаў пра Адама Міцкевіча, гістарычна-краязнаўчых нататкаў пра Наваградак і Наваградчыну.

Бібліяграфія

  • Каратынскі В. Творы / Уклад., прадм. і камент. У. Мархеля. 2-е выд., дап. Мн., 1994.

Літаратура

  • Мальдзіс А. Вінцэсь Каратынскі // Мальдзіс А. Падарожжа ў ХІХ стагоддзе. Мн., 1969. С. 64—74.
  • Каратынскі В. Творы / Уклад., прадм. і камент. У. Мархеля. 2-е выд., дап. Мн., 1994.