Шчыты-Дзенцялова: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
д артаграфія, вікіфікацыя using AWB
Няма апісаньня зьменаў
Радок 24: Радок 24:
|Вышыня =
|Вышыня =
|Унутраны падзел =
|Унутраны падзел =
|Колькасьць насельніцтва =
|Колькасьць насельніцтва = 84
|Год падліку колькасьці =
|Год падліку колькасьці = 2013
|Крыніца колькасьці насельніцтва = <ref name="gus">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://warszawa.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims|загаловак = Główny Urząd Statystyczny. Bank Danych Lokalnych.|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 28 красавіка 2015|мова = pl|камэнтар = }}</ref>
|Крыніца колькасьці насельніцтва =
|Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва =
|Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва =
|Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі =
|Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі =
Радок 63: Радок 63:


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў — Ірыковічаў, якія пабудавалі тут двор пад назвай Дзенцялова або Дзенцелева. Вядома, што праваслаўныя сялане Шчытоў-Дзенцялова прыналежалі да парафіі ў суседняй [[Орля (Падляскае ваяводзтва)|Орлі]], а ў 1571 г. годзе вёска разьмяшчалася на 40 валоках зямлі і дзейнічаў тут млын. Пасьля Ірыковічаў Шчытамі-Дзенцяловам валодалі сям’і Талвінскіх, Лакнінскіх і Аляксандраў. У палавіне 18 ст. маёнтак у Шчытах-Дзенцялове ад гэтмана [[Ян Клемэнс Браніцкі|Яна Клемэнса Браніцкага]] атрымаў род Вянгэрскіх. У 1785 г. Ян Валянцін Вянгэрскі фундаваў уніяцкаю царкву і парафію ў гонар Усекнавеньня Галавы сьв. Яна Хрысьціцеля, якая і захавалася да сёньня. Чарговым уладальнікам вёскі быў Антон Вявёрскі, які пабудаваў новы двор (прастаяў да 1915 г.), ствараючы суседнюю вёску [[Шчыты-Навадворы]]. У 1839 г. адбыўся спор паміж вернікамі, якія прайшлі ў праваслаўе, і каталіцкім сьвятаром зь [[Бельск-Падляскі|Бельску]], наконт скульптуры сьв. Яна Непамуцкага, якая знаходзілася ў тутэйшай церкві. Жыхары Шчытоў-Дзенцялова не аддалі скульптуры і выставілі яе побач царквы (сёньня скульптура называецца сьв. Янам Хрысьціцелям). Спадкаёмцы роду Вявёрскіх пражывалі тут да 1940 г., калі былі вывезяныя бальшавікамі ў Казахстан. Напачатку 20 ст. у Шчыты-Дзенцялова былі асяродкам сялянскай самадзейнасьці, паўсталі тут м.ін. бібліятэка ды крэдытнае таварыства<ref name="autonazwa2">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://www.youtube.com/watch?v=ZWivDTfx-8k|загаловак = Адкрыцьцё крэдытнага таварыства ў Шчытах-Дзенцялове (1909 г.)|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 24 лютага 2014|мова = pl|камэнтар = }}</ref>.
Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў — Ірыковічаў, якія пабудавалі тут двор пад назвай Дзенцялова або Дзенцелева. Вядома, што праваслаўныя сялане Шчытоў-Дзенцялова прыналежалі да парафіі ў суседняй [[Орля (Падляскае ваяводзтва)|Орлі]], а ў 1571 г. годзе вёска разьмяшчалася на 40 валоках зямлі і дзейнічаў тут млын. Пасьля Ірыковічаў Шчытамі-Дзенцяловам валодалі сям’і Талвінскіх, Лакнінскіх і Аляксандраў. У палавіне 18 ст. маёнтак у Шчытах-Дзенцялове ад гэтмана [[Ян Клемэнс Браніцкі|Яна Клемэнса Браніцкага]] атрымаў род Вянгэрскіх. У 1785 г. Ян Валянцін Вянгэрскі фундаваў уніяцкаю царкву і парафію ў гонар Усекнавеньня Галавы сьв. Яна Хрысьціцеля, якая і захавалася да сёньня. Чарговым уладальнікам вёскі быў Антон Вявёрскі, які пабудаваў новы двор (прастаяў да 1915 г.), ствараючы суседнюю вёску [[Шчыты-Навадворы]]. У 1839 г. адбыўся спор паміж вернікамі, якія прайшлі ў праваслаўе, і каталіцкім сьвятаром зь [[Бельск-Падляскі|Бельску]], наконт скульптуры сьв. Яна Непамуцкага, якая знаходзілася ў тутэйшай церкві. Жыхары Шчытоў-Дзенцялова не аддалі скульптуры і выставілі яе побач царквы (сёньня скульптура называецца сьв. Янам Хрысьціцелям). Спадкаёмцы роду Вявёрскіх пражывалі тут да 1940 г., калі былі вывезяныя бальшавікамі ў Казахстан. Напачатку 20 ст. у Шчыты-Дзенцялова былі асяродкам сялянскай самадзейнасьці, паўсталі тут м.ін. бібліятэка ды крэдытнае таварыства<ref name="autonazwa2">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://www.youtube.com/watch?v=ZWivDTfx-8k|загаловак = Адкрыцьцё крэдытнага таварыства ў Шчытах-Дзенцялове (1909 г.)|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 24 лютага 2014|мова = pl|камэнтар = }}</ref>. У міжваенны пэрыяд Шчыты-Дзенцялова прыналежалі да [[Орля (гміна)|гміны Орля]] [[Бельскі павет (Другая Рэч Паспалітая)|Бельскага павету]] [[Беластоцкае ваяводзтва (1919—1939)|Беластоцкага ваяводзтва]]. Паводле польскага перапісу насельніцтва 1921 г. пражывалі тут (разам з [[Шчыты-Навадворы|Шчытамі-Навадворамі]]) 323 жыхары (23 каталікоў, 290 праваслаўных ды 10 габрэяў; 43 асобы былі запісаныя палякамі, 280 беларусамі)<ref name="auta2">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=27140&dirids=1|загаловак = ''Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5. Województwo białostockie'', с. 25|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 28 красавіка 2015|мова = pl|камэнтар = }}</ref>.


== Гістарычныя каштоўнасьці ==
== Гістарычныя каштоўнасьці ==

Вэрсія ад 14:45, 28 красавіка 2015

Шчыты-Дзенцялова
польск. Szczyty-Dzięciołowo

дадтковая афіцыйная назва па-беларуску: Шчыты-Дзенцёлово

Шчыты-Дзенцялова
Першыя згадкі: 16 ст.
Мясцовая назва: Ščytý Dzienciołóvo
Краіна: Польшча
Ваяводзтва: Падляскае
Павет: Бельскі
Гміна: Орля
Насельніцтва: 84 чал. (2013)[1]
Часавы пас: UTC+1
летні час: UTC+2
Паштовы індэкс: 17-106
Геаграфічныя каардынаты: 52°44′16″ пн. ш. 23°21′24″ у. д. / 52.73778° пн. ш. 23.35667° у. д. / 52.73778; 23.35667Каардынаты: 52°44′16″ пн. ш. 23°21′24″ у. д. / 52.73778° пн. ш. 23.35667° у. д. / 52.73778; 23.35667
Шчыты-Дзенцялова на мапе Польшчы
Шчыты-Дзенцялова
Шчыты-Дзенцялова
Шчыты-Дзенцялова
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Шчыты́-Дзенцяло́ва (па-польску: Szczyty-Dzięciołowo, дадтковая афіцыйная назва ў беларускай мове: Шчыты-Дзенцёлово, па-падляску: Ščytý Dzienciołóvo) — вёска ва ўсходняй Польшчы ў Арлянскай гміне Бельскага павету.

У 19751998 вёска належала да Беластоцкага ваяводзтва.

Жыхары вёскі — этнічныя беларусы, праваслаўныя, якія паслугоўваюцца падляскім дыялектам.

У Шчытах-Дзенцялове дзейнічае Цэнтар у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры[2], заснаваны Зьвязам беларускае моладзі (перайменаваным у 2013 г. у Шчыты — Зьвяз у карысьць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры).

Гісторыя

Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў — Ірыковічаў, якія пабудавалі тут двор пад назвай Дзенцялова або Дзенцелева. Вядома, што праваслаўныя сялане Шчытоў-Дзенцялова прыналежалі да парафіі ў суседняй Орлі, а ў 1571 г. годзе вёска разьмяшчалася на 40 валоках зямлі і дзейнічаў тут млын. Пасьля Ірыковічаў Шчытамі-Дзенцяловам валодалі сям’і Талвінскіх, Лакнінскіх і Аляксандраў. У палавіне 18 ст. маёнтак у Шчытах-Дзенцялове ад гэтмана Яна Клемэнса Браніцкага атрымаў род Вянгэрскіх. У 1785 г. Ян Валянцін Вянгэрскі фундаваў уніяцкаю царкву і парафію ў гонар Усекнавеньня Галавы сьв. Яна Хрысьціцеля, якая і захавалася да сёньня. Чарговым уладальнікам вёскі быў Антон Вявёрскі, які пабудаваў новы двор (прастаяў да 1915 г.), ствараючы суседнюю вёску Шчыты-Навадворы. У 1839 г. адбыўся спор паміж вернікамі, якія прайшлі ў праваслаўе, і каталіцкім сьвятаром зь Бельску, наконт скульптуры сьв. Яна Непамуцкага, якая знаходзілася ў тутэйшай церкві. Жыхары Шчытоў-Дзенцялова не аддалі скульптуры і выставілі яе побач царквы (сёньня скульптура называецца сьв. Янам Хрысьціцелям). Спадкаёмцы роду Вявёрскіх пражывалі тут да 1940 г., калі былі вывезяныя бальшавікамі ў Казахстан. Напачатку 20 ст. у Шчыты-Дзенцялова былі асяродкам сялянскай самадзейнасьці, паўсталі тут м.ін. бібліятэка ды крэдытнае таварыства[3]. У міжваенны пэрыяд Шчыты-Дзенцялова прыналежалі да гміны Орля Бельскага павету Беластоцкага ваяводзтва. Паводле польскага перапісу насельніцтва 1921 г. пражывалі тут (разам з Шчытамі-Навадворамі) 323 жыхары (23 каталікоў, 290 праваслаўных ды 10 габрэяў; 43 асобы былі запісаныя палякамі, 280 беларусамі)[4].

Гістарычныя каштоўнасьці

Вонкавыя спасылкі

Шчыты-Дзенцяловасховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Крыніцы і заўвагі