Францішак (папа рымскі): розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д робат: перанос катэгорыі з Катэгорыя:Францішак (Папа рымскі) у Катэгорыя:Францішак (папа рымскі); залішняя капіталізацыя (заданьне н...
крыніца — https://ru.wikipedia.org/wiki/Франциск_(папа_римский)?oldid=64073575
Радок 1: Радок 1:
{{Папа рымскі
{{Герарх
|імя = Францішак
| тып = Папа
| ганаровы_прэфікс =
|арыгінал_імя = {{мова-la|Franciscus PP.}}
|партрэт = Francisco (20-03-2013).jpg
| імя = Францішак
| ганаровы_суфікс =
|памер_партрэта = 250px
| арыгінал_імя = Franciscus PP.
|подпіс = ''Першы афіцыйны партрэт Папы Францішка''
| арыгінал_мова = la
|тытул = [[Рым]]скі папа
| тытул = [[Рымскі папа]]
|тытул_парадак =
| выява = Francisco (20-03-2013).jpg
|тытул_пачатак = [[13 сакавіка]] [[2013]]
|тытул_канец =
| памер_выявы = 250пкс
| подпіс_выявы = ''Першы афіцыйны партрэт Папы Францішка''
|тытул_абраньне = [[13 сакавіка]] [[2013]]
| царква = [[Каталіцкая Царква]]
|тытул_інтранізацыя = [[19 сакавіка]] [[2013]]
| архідыяцэзія = [[Архідыяцэзія Буэнас-Айрэсу]]
|тытул_царква = [[Каталіцкая Царква]]
|тытул_абшчына =
| правінцыя =
| мітраполія =
|тытул_папярэднік = [[Бэнэдыкт XVI]]
|тытул_наступнік =
| дыяцэзія =
| чын =
|тытул_выраканьне =
|тытул2 = Архібіскуп [[Буэнас-Айрэс]]у
| абраны = [[13 сакавіка]] [[2013]]
|тытул2_парадак =
| прызначаны =
| тэрмін =
|тытул2_пачатак = [[28 лютага]] [[1998]]
|тытул2_канец = [[13 сакавіка]] [[2013]]
| дата_пачатку = [[19 сакавіка]] [[2013]]
|тытул2_абраньне =
| скінуты =
| дата_сканчэньня =
|тытул2_інтранізацыя =
| папярэднік = [[Бэнэдыкт XVI]]
|тытул2_царква =
|тытул2_абшчына =
| супраць =
| наступнік =
|тытул2_папярэднік =
| пасады =
|тытул2_наступнік =
| антыпапы =
|тытул2_выраканьне =
<!---------- Пасьвечаньні ---------->
|адукацыя =
|прафэсія =
| ардынацыя = [[13 сьнежня]] [[1969]]
| ардынаваны = [[Рамон Хасэ Кастэльяна|Рамонам Хасэ Кастэльянам]]
|дзейнасьць =
| кансэкрацыя = [[28 чэрвеня]] [[1992]]
|сапраўднае_імя = Хорхэ Марыё Бэргольё
| кансэкраваны = [[Антоніё Кварасына]]
|дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|17|1|1936|1}}
| кардынал = [[21 лютага]] [[2001]]
|месца_нараджэньня = [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]]
| кардыналам_праз = [[Ян Павал II|Янам Паўлам II]]
|дата_сьмерці =
<!---------- Асабістыя зьвесткі ---------->
|месца_сьмерці =
| імя_пры_нараджэньні = Хорхэ Марыё Бэргольё
|месца_пахаваньня =
| дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|17|1|1936|1}}
|дынастыя =
| месца_нараджэньня = [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]]
|бацька =
|маці =
| дата_сьмерці =
| месца_сьмерці =
|сан = [[13 сьнежня]] [[1969]]
| месца_пахаваньня =
|манаства =
| нацыянальнасьць = аргентынец
|хіратонія = [[28 чэрвеня]] [[1992]]
|кардынал = [[21 студзеня]] [[2001]]
| рэлігія =
|кананізацыя =
| бацька =
|абраз =
| маці =
| жонка =
|ушанаваньне_памяці = <!-- даты -->
| муж =
|ушаноўваецца = <!-- краіны/канфэсіі -->
|падвіжніцтва =
| дзеці =
|аўтограф = FirmaPapaFrancisco.svg
| занятак =
|манаграма =
| прафэсія =
|герб = Coat of arms of Franciscus.svg
| адукацыя =
|узнагароды =
| дэвіз = Miserando atque eligendo
|Commons = Franciscus
| подпіс = FirmaPapaFrancisco.svg
| герб = Coat of arms of Franciscus.svg
<!---------- Сьвятарства ---------->
| дата_адзначэньня =
| ушаноўваецца =
| тытул_сьвятога =
| дата_бэатыфікацыі =
| месца_бэатыфікацыі =
| бэатыфікаваны =
| дата_кананізацыі =
| месца_кананізацыі =
| кананізаваны =
| атрыбуты =
| патрон =
| сьвятыня =
<!---------- Іншае ---------->
| commons = Franciscus
| сайт =
| іншыя =
}}
}}
'''Франці́шак'''<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ватыкан: Францішак, а не Францішак І|спасылка=http://www.svaboda.by/content/article/24928141.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=14 сакавіка 2013|дата доступу=16 сакавіка 2013}}</ref> ({{мова-la|Franciscus PP.}}), сьвецкае імя '''Хорхэ Марыё Бэргольлё''' ({{мова-es|Jorge Mario Bergoglio}}; {{Н}} [[17 сьнежня]] [[1936]], [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]]) — 266-ы [[папа]] рымскі з [[13 сакавіка]] [[2013]] году<ref>[http://www.gmanetwork.com/news/story/299168/news/world/jorge-mario-bergoglio-77-of-argentina-is-pope-francis-i «Jorge Mario Bergoglio, 77, of Argentina is Pope Francis I»]. GMA News.</ref>, аргентынскі [[кардынал]]. Першы папа ў гісторыі, які нарадзіўся ў [[Амэрыка|Амэрыцы]], першы папа з [[Паўднёвае паўшар’е|Паўднёвага паўшар’я]], і першы папа-езуіт.


Імя для свайго пантыфікату ён абраў у гонар сузаснавальніка [[Езуіты|Таварыства Ісуса]] [[Францішак Ксавэр|Францішка Ксавэра]]{{Заўвага|Паводле інфармацыі Ватыканскага радыё}}.
'''Франці́шак'''<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ватыкан: Францішак, а не Францішак І|спасылка=http://www.svaboda.by/content/article/24928141.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=14 сакавіка 2013|дата доступу=16 сакавіка 2013}}</ref> ({{мова-la|Franciscus PP.}}), сьвецкае імя '''Хорхэ Марыё Бэргольлё''' ({{мова-es|Jorge Mario Bergoglio}}; нарадзіўся [[17 сьнежня]] [[1936]], [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]]) — [[папа]] рымскі з [[13 сакавіка]] [[2013]] году<ref>[http://www.gmanetwork.com/news/story/299168/news/world/jorge-mario-bergoglio-77-of-argentina-is-pope-francis-i «Jorge Mario Bergoglio, 77, of Argentina is Pope Francis I»]. GMA News.</ref>. Імя для свайго пантыфікату ён абраў у гонар сузаснавальніка [[Езуіты|Таварыства Ісуса]] [[Францішак Ксавэр|Францішка Ксавэра]]{{Заўвага|Паводле інфармацыі Ватыканскага радыё}}. Ён стаў першым папам, які нарадзіўся ў [[Амэрыка|Амэрыцы]], і першым папам з [[Паўднёвае паўшар’е|Паўднёвага паўшар’я]]. [[11 сакавіка]] [[1958]] году папа ўступіў у [[езуіты|ордэн езуітаў]]<ref name="vatykan.radio">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Папа Францішак заўсёды вёў вельмі просты лад жыцьця|спасылка=http://be.radiovaticana.va/news/2013/03/13/папа_францішак_заўсёды_вёў_вельмі_просты_лад_жыцця/bie-673097|выдавец=[[Радыё Ватыкана Беларуская служба|Беларуская праграма Ватыканскага радыё]]|дата публікацыі=13 сакавіка 2013|дата доступу=16 сакавіка 2013}}</ref>. Пачынаючы з [[1998]] году ён займаў пасаду [[арцыбіскуп]]а Буэнас-Айрэсу, і быў прызначаны [[кардынал]]ам у [[2001]] годзе.

== Жыцьцяпіс ==
Хорхэ Марыё Бэргольлё нарадзіўся ў Аргентыне ў сям’і італьянскага эмігранта, чыгуначнага рабочага. Малодшы зь пяці дзяцей. Атрымаў дыплём хіміка-тэхноляга. Вучыўся ў сэмінарыі Вілья-Дэвота ў Буэнас-Айрэсе. Уступіў у [[ордэн езуітаў]] [[11 сакавіка]] [[1958]]<ref name="vatykan.radio">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Папа Францішак заўсёды вёў вельмі просты лад жыцьця|спасылка=http://be.radiovaticana.va/news/2013/03/13/папа_францішак_заўсёды_вёў_вельмі_просты_лад_жыцця/bie-673097|выдавец=[[Радыё Ватыкана Беларуская служба|Беларуская праграма Ватыканскага радыё]]|дата публікацыі=13 сакавіка 2013|дата доступу=16 сакавіка 2013}}</ref>. Навіцыят праходзіў у [[Чылі]] (гуманітарныя навукі), затым працягнуў сваю адукацыю ў коледжы сьвятога Язэпа ў Буэнас-Айрэсе, дзе атрымаў ліцэнцыят па філязофіі. Выкладаў літаратуру, філязофію і багаслоўе ў трох каталіцкіх коледжах Буэнас-Айрэса.

[[13 сьнежня]] [[1969]] Бэргольлё быў пасьвечаны ў сьвятары [[Рамон Хасэ Кастэльяна|Рамонам Хасэ Кастэльянам]], тытулярным арцыбіскупам {{Не перакладзена|Ёмніюм (дыяцэзія)|Ёмніюму|it|Diocesi di Giomnio}}. Прызначаны прафэсарам тэалягічнага факультэту ў коледжы Сан-Мігель у аргентынскай сталіцы. У 1970-я гады займаў розныя пасады ў езуіцкім ордэне Аргентыны.

Уражанае ягонымі навыкамі лідара кіраўніцтва езуіцкага ордэну ў рэшце рэшт павысіла Бэргольлё, і ён у [[1973]]—[[1979]] зьяўляўся правінцыялам Аргентыны. У 1980 быў прызначаны рэктарам сваёй альма-матэр — сэмінарыі сьвятога Язэпа. Займаў гэтую пасаду да 1986. Затым у Нямеччыне скончыў сваю доктарскую дысэртацыю і вярнуўся на радзіму як спавядальнік і духоўны дырэктар [[Кордава (Аргентына)|Кордаўскага]] арцыбіскупства, дзе ягоным непасрэдным начальнікам быў кардынал [[Раўль Прыматэста]].

Дапаможны біскуп Буэнас-Айрэсу з тытулам [[Тытулярны біскуп|тытулярнага біскупа]] [[Аука (тытулярная дыяцэзія)|Аукі]] ([[20 траўня]] [[1992]] — [[3 чэрвеня]] [[1997]]). 27 чэрвеня 1992 арцыбіскупам Антоніё Кварасіна пасьвечаны ў біскупы ў катэдральным саборы Буэнас-Айрэсу. Каад’ютар (біскуп з правам спадчыны япархіі) арцыбіскуп Буэнас-Айрэса (3 чэрвеня 1997 — 28 лютага 1998). [[Арцыбіскуп]] Буэнас-Айрэсу з [[28 лютага]] [[1998]]. Вялікі канцлер Каталіцкага ўнівэрсытэту Аргентыны. Кардынал-сьвятар (с [[21 лютага]] [[2001]]) з тытулам царквы сьвятога Робэрта Беларміна.

На працягу 15 гадоў быў арцыбіскупам [[Буэнас-Айрэс]]у і прымасам (найвышэйшай духоўнай асобай) Аргентыны. Бэргольлё заклікаў духавенства і паству выступіць супраць абортаў і эўтаназіі. Ён пацьвердзіў царкоўнае вучэньне па асуджэньні [[гомасэксуалізм]]у, хоць і заклікае не зьневажаць гомасэксуалістаў. Ён рашуча выступае супраць заканадаўства, уведзенага ў 2010 годзе ўрадам Аргентыны, якое дазваляе аднаполыя шлюбы.

У [[2005]] годзе супраць кардынала Бэргольлё спрабавалі завесьці крымінальную справу. Яго абвінавачвалі ў дамоўленасьці з хунтай у 1976 годзе падчас «бруднай вайны», каб скрасьці двух сьвятароў-езуітаў. Гэтым сьвятарам Бэргольлё прапанаваў пакінуць службу, каб не нэрваваць улады, у той час як ксяндзы заклікалі да зьвяржэньня ўлады. Але ніякіх доказаў віны Хорхэ Бэргольлё не было.

На канкляве [[13 сакавіка]] [[2013]] году Хорхэ Марыё Бэргольлё быў абраны новым Папам Рымскім. Прыняў імя Францішак у гонар сьвятога [[Францішак з Асізі|Францішка з Асізі]]. Гэта першы папа-лацінаамэрыканец, першы — папа-езуіт.

Акрамя гішпанскай, вольна размаўляе на італьянскай і нямецкай мовах.

== Цікавосткі ==
Любімымі пісьменьнікамі Папа называе [[Хорхэ Луіс Борхес|Хорхэ Луіса Борхеса]], [[Леапольда Марэчаль|Леапольда Марэчаля]], а таксама [[Фёдар Дастаеўскі|Фёдара Дастаеўскага]] і [[Гілберт Кіт Чэстэртан|Гілберта Чэстэртана]]. Аматар [[футбол]]у.

Францішак стаў першым Папам Рымскім, ад імя якога 11 кастрычніка 2013 году ў [[Беларусь]] быў перададзены дакумэнт на [[беларуская мова|беларускай мове]], які ўяўляе сабой падзяку Ядвізе Пастарнак, жыхарцы в. [[Муляры (Вілейскі раён)]], за служэньне Касьцёлу. Дакумэнт быў урачыста перададзены [[Апостальскі нунцый у Беларусі|Апостальскім нунцыем у Беларусі]] [[арцыбіскуп]]ам [[Клаўдзіа Гуджэроці]]<ref>[http://news.belta.by/by/news/society?id=736063 Упершыню ў гісторыі Папа Рымскі перадаў у Беларусь дакумент на беларускай мове] // [[БЕЛТА]]</ref>.


Францішак аддае перавагу сьціпламу ладу жыцьця, адмовіўшыся ад лімузіну з асабістым кіроўцам на карысьць выкарыстаньня грамадзкага транспарту й тулячыся ў маленькай кватэры<ref name="vatykan.radio"/>.
Францішак аддае перавагу сьціпламу ладу жыцьця, адмовіўшыся ад лімузіну з асабістым кіроўцам на карысьць выкарыстаньня грамадзкага транспарту й тулячыся ў маленькай кватэры<ref name="vatykan.radio"/>.
Радок 71: Радок 112:


{{Папы рымскія}}
{{Папы рымскія}}
{{Накід}}
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Бібліяінфармацыя}}



Вэрсія ад 13:58, 1 жніўня 2014


Яго сьвятасьць[d]
Францішак
Franciscus PP.
Рымскі папа
Першы афіцыйны партрэт Папы Францішка
Першы афіцыйны партрэт Папы Францішка
ЦаркваКаталіцкая Царква
АрхідыяцэзіяАрхідыяцэзія Буэнас-Айрэсу
Абраны13 сакавіка 2013
Пачатак папства19 сакавіка 2013
ПапярэднікБэнэдыкт XVI
Пасьвечаньні
Ардынацыя 13 сьнежня 1969
 Рамонам Хасэ Кастэльянам
Кансэкрацыя 28 чэрвеня 1992
 Антоніё Кварасына
Кардынальства 21 лютага 2001
 Янам Паўлам II
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньніХорхэ Марыё Бэргольё
Нарадзіўся 17 студзеня 1936 (88 гадоў)
Буэнас-Айрэс, Аргентына
Дэнамінацыякаталіцтва[1]
Бацькі Марыё Хасэ Бэргольлё[d]
Рэджына Марыя Сывары[d]
Адукацыя
Заняткірыма-каталіцкі ксёндз, хімік, пісьменьнік, тэоляг, прапаведнік, спавядальнік, pastor, рымска-каталіцкі біскуп, каталіцкі біскуп
ДэвізMiserando atque eligendo
Подпісподпіс
Гербгерб

Франці́шак[2] (па-лацінску: Franciscus PP.), сьвецкае імя Хорхэ Марыё Бэргольлё (па-гішпанску: Jorge Mario Bergoglio; нар. 17 сьнежня 1936, Буэнас-Айрэс, Аргентына) — 266-ы папа рымскі з 13 сакавіка 2013 году[3], аргентынскі кардынал. Першы папа ў гісторыі, які нарадзіўся ў Амэрыцы, першы папа з Паўднёвага паўшар’я, і першы папа-езуіт.

Імя для свайго пантыфікату ён абраў у гонар сузаснавальніка Таварыства Ісуса Францішка Ксавэра[a].

Жыцьцяпіс

Хорхэ Марыё Бэргольлё нарадзіўся ў Аргентыне ў сям’і італьянскага эмігранта, чыгуначнага рабочага. Малодшы зь пяці дзяцей. Атрымаў дыплём хіміка-тэхноляга. Вучыўся ў сэмінарыі Вілья-Дэвота ў Буэнас-Айрэсе. Уступіў у ордэн езуітаў 11 сакавіка 1958[4]. Навіцыят праходзіў у Чылі (гуманітарныя навукі), затым працягнуў сваю адукацыю ў коледжы сьвятога Язэпа ў Буэнас-Айрэсе, дзе атрымаў ліцэнцыят па філязофіі. Выкладаў літаратуру, філязофію і багаслоўе ў трох каталіцкіх коледжах Буэнас-Айрэса.

13 сьнежня 1969 Бэргольлё быў пасьвечаны ў сьвятары Рамонам Хасэ Кастэльянам, тытулярным арцыбіскупам Ёмніюму(it). Прызначаны прафэсарам тэалягічнага факультэту ў коледжы Сан-Мігель у аргентынскай сталіцы. У 1970-я гады займаў розныя пасады ў езуіцкім ордэне Аргентыны.

Уражанае ягонымі навыкамі лідара кіраўніцтва езуіцкага ордэну ў рэшце рэшт павысіла Бэргольлё, і ён у 19731979 зьяўляўся правінцыялам Аргентыны. У 1980 быў прызначаны рэктарам сваёй альма-матэр — сэмінарыі сьвятога Язэпа. Займаў гэтую пасаду да 1986. Затым у Нямеччыне скончыў сваю доктарскую дысэртацыю і вярнуўся на радзіму як спавядальнік і духоўны дырэктар Кордаўскага арцыбіскупства, дзе ягоным непасрэдным начальнікам быў кардынал Раўль Прыматэста.

Дапаможны біскуп Буэнас-Айрэсу з тытулам тытулярнага біскупа Аукі (20 траўня 1992 — 3 чэрвеня 1997). 27 чэрвеня 1992 арцыбіскупам Антоніё Кварасіна пасьвечаны ў біскупы ў катэдральным саборы Буэнас-Айрэсу. Каад’ютар (біскуп з правам спадчыны япархіі) арцыбіскуп Буэнас-Айрэса (3 чэрвеня 1997 — 28 лютага 1998). Арцыбіскуп Буэнас-Айрэсу з 28 лютага 1998. Вялікі канцлер Каталіцкага ўнівэрсытэту Аргентыны. Кардынал-сьвятар (с 21 лютага 2001) з тытулам царквы сьвятога Робэрта Беларміна.

На працягу 15 гадоў быў арцыбіскупам Буэнас-Айрэсу і прымасам (найвышэйшай духоўнай асобай) Аргентыны. Бэргольлё заклікаў духавенства і паству выступіць супраць абортаў і эўтаназіі. Ён пацьвердзіў царкоўнае вучэньне па асуджэньні гомасэксуалізму, хоць і заклікае не зьневажаць гомасэксуалістаў. Ён рашуча выступае супраць заканадаўства, уведзенага ў 2010 годзе ўрадам Аргентыны, якое дазваляе аднаполыя шлюбы.

У 2005 годзе супраць кардынала Бэргольлё спрабавалі завесьці крымінальную справу. Яго абвінавачвалі ў дамоўленасьці з хунтай у 1976 годзе падчас «бруднай вайны», каб скрасьці двух сьвятароў-езуітаў. Гэтым сьвятарам Бэргольлё прапанаваў пакінуць службу, каб не нэрваваць улады, у той час як ксяндзы заклікалі да зьвяржэньня ўлады. Але ніякіх доказаў віны Хорхэ Бэргольлё не было.

На канкляве 13 сакавіка 2013 году Хорхэ Марыё Бэргольлё быў абраны новым Папам Рымскім. Прыняў імя Францішак у гонар сьвятога Францішка з Асізі. Гэта першы папа-лацінаамэрыканец, першы — папа-езуіт.

Акрамя гішпанскай, вольна размаўляе на італьянскай і нямецкай мовах.

Цікавосткі

Любімымі пісьменьнікамі Папа называе Хорхэ Луіса Борхеса, Леапольда Марэчаля, а таксама Фёдара Дастаеўскага і Гілберта Чэстэртана. Аматар футболу.

Францішак стаў першым Папам Рымскім, ад імя якога 11 кастрычніка 2013 году ў Беларусь быў перададзены дакумэнт на беларускай мове, які ўяўляе сабой падзяку Ядвізе Пастарнак, жыхарцы в. Муляры (Вілейскі раён), за служэньне Касьцёлу. Дакумэнт быў урачыста перададзены Апостальскім нунцыем у Беларусі арцыбіскупам Клаўдзіа Гуджэроці[5].

Францішак аддае перавагу сьціпламу ладу жыцьця, адмовіўшыся ад лімузіну з асабістым кіроўцам на карысьць выкарыстаньня грамадзкага транспарту й тулячыся ў маленькай кватэры[4].

Крыніцы

Заўвагі
  1. ^ Паводле інфармацыі Ватыканскага радыё

Вонкавыя спасылкі

Францішак (папа рымскі)сховішча мультымэдыйных матэрыялаў