Першая расейска-чачэнская вайна: розьніца паміж вэрсіямі
выпраўленьне спасылак |
|||
Радок 20: | Радок 20: | ||
|Дадаткі = |
|Дадаткі = |
||
}} |
}} |
||
'''Першая расейска-чачэнская вайна''' — [[вайна]] паміж [[Расея]]й і [[Ічкерыя]]й, якая пачалая [[11 сьнежня]] [[1994]] |
'''Першая расейска-чачэнская вайна''' — [[вайна]] паміж [[Расея]]й і [[Ічкерыя]]й, якая пачалая [[11 сьнежня]] [[1994]] году й закончылася [[31 жніўня]] [[1996]] году. Баявыя дзеяньні ў асноўным адбываліся ў [[Чачэнія|Чачэніі]]. Вайна пачалася зімой 1994—1995 гадоў з баёў за места [[Грозны]]. Затым перамясьціліся ў горную частку Чачэніі. [[Шаміль Басаеў]] у 1995 годзе ўчыніў наезд у мястэчка [[Будзёнаўск]], дзе захапіў бальніцу й радзільны дом, што прымусіла расейцаў абвясьціць аб перамір’і і пачаць перамовы з чачэнцамі. У 1996 годзе чачэнцы захапілі Грозны й пасьля перамоваў з расейцамі дамагліся вываду расейскіх войскаў з Чачэніі. |
||
[[12 траўня]] [[1997]] г. у Маскве прэзыдэнты Ічкерыі і Расеі Аслан Масхадаў і [[Барыс Ельцын]] адпаведна падпісалі на расейскай мове {{Артыкул у іншым разьдзеле|Расейска-чачэнская дамова аб міры|Дамову аб міры і прынцыпах узаемінаў|en|Russia–Chechen Peace Treaty}}, якая набыла моц у дзень падпісаньня. Дамоўныя бакі ўзялі на сябе абавязкі: 1. «назаўсёды адмовіцца ад прымяненьня і пагрозы прымяненьня сілы пры вырашэньні ўсялякіх спрэчных пытаньняў»; 2. «будаваць свае дачыненьні ў адпаведнасьці з агульнапрызнанымі прынцыпамі і нормамі [[Міжнароднае права|міжнароднага права]]»<ref>{{Навіна|аўтар=Аслан Масхадаў, Барыс Ельцын|загаловак=Дамова аб міры і прынцыпах узаемінаў між Расейскай Фэдэрацыяй і Чачэнскай Рэспублікай Ічкерыя|спасылка=http://www.incore.ulst.ac.uk/services/cds/agreements/pdf/rus2.pdf|выдавец=Інстытут дасьледаваньня міжнародных канфліктаў {{Артыкул у іншым разьдзеле|Унівэрсытэт Ольстэра|Унівэрсытэта Ольстэра|en|University of Ulster}}|мова=en|дата публікацыі=2010|дата доступу=24 ліпеня 2014}}</ref>. |
[[12 траўня]] [[1997]] г. у Маскве прэзыдэнты Ічкерыі і Расеі [[Аслан Масхадаў]] і [[Барыс Ельцын]] адпаведна падпісалі на расейскай мове {{Артыкул у іншым разьдзеле|Расейска-чачэнская дамова аб міры|Дамову аб міры і прынцыпах узаемінаў|en|Russia–Chechen Peace Treaty}}, якая набыла моц у дзень падпісаньня. Дамоўныя бакі ўзялі на сябе абавязкі: 1. «назаўсёды адмовіцца ад прымяненьня і пагрозы прымяненьня сілы пры вырашэньні ўсялякіх спрэчных пытаньняў»; 2. «будаваць свае дачыненьні ў адпаведнасьці з агульнапрызнанымі прынцыпамі і нормамі [[Міжнароднае права|міжнароднага права]]»<ref>{{Навіна|аўтар=Аслан Масхадаў, Барыс Ельцын|загаловак=Дамова аб міры і прынцыпах узаемінаў між Расейскай Фэдэрацыяй і Чачэнскай Рэспублікай Ічкерыя|спасылка=http://www.incore.ulst.ac.uk/services/cds/agreements/pdf/rus2.pdf|выдавец=Інстытут дасьледаваньня міжнародных канфліктаў {{Артыкул у іншым разьдзеле|Унівэрсытэт Ольстэра|Унівэрсытэта Ольстэра|en|University of Ulster}}|мова=en|дата публікацыі=2010|дата доступу=24 ліпеня 2014}}</ref>. |
||
== Асноўныя падзеі == |
== Асноўныя падзеі == |
||
* [[12 сьнежня]]— |
* [[12 сьнежня|12]]—[[22 сьнежня]] [[1994]] — [[Паход на Грозны|бітва]] ў ваколіцах [[Грозны|Грознага]] |
||
* [[28 сьнежня]] [[1994]]— [[ |
* [[28 сьнежня]] [[1994]] — [[бітва за мястэчка Ханкала]], што на ўсход ад Грознага |
||
* [[31 сьнежня]] [[1994]]— [[6 студзеня]] [[1995]]— [[Аблога Грознага| |
* [[31 сьнежня]] [[1994]] — [[6 студзеня]] [[1995]] — [[Аблога Грознага|бітва]] за Грозны |
||
* [[15 лютага]]— |
* [[15 лютага|15]]—[[23 лютага]] [[1995]] — бітва за [[Аргун (горад)|Аргун]] |
||
* [[10 сакавіка]] [[1995]]— [[24 траўня]] [[1996]]— [[Аблога |
* [[10 сакавіка]] [[1995]] — [[24 траўня]] [[1996]] — [[Аблога Бамуту|Аблога]] [[Бамут]]у |
||
* [[7 красавіка]]— |
* [[7 красавіка|7]]—[[8 красавіка]] [[1995]] — [[Бойня ў вёсцы Самашкі|бойня]] ў вёсцы [[Самашкі]] |
||
* [[14 чэрвеня]]— |
* [[14 чэрвеня|14]]—[[19 чэрвеня]] [[1995]] — [[Напад на Будзёнаўск (1995)|напад]] на [[Будзёнаўск]] аддзелу на чале з [[Шаміль Басаеў|Шамілём Басаевым]], дзе было захоплена ў палон шмат матак і народжаных дзяцей у радзільным доме |
||
* [[14 сьнежня]]— |
* [[14 сьнежня|14]]—[[26 сьнежня]] [[1995]] — бітва за [[Гудэрмэс]], [[Шатой]], [[Урус-Мартан]], [[Ачхой-Мартан]]. |
||
* [[9 сакавіка]]— |
* [[9 сакавіка|9]]—[[18 сакавіка]] [[1996]] — [[Напад на Кізьляр (1996)|напад]] на [[Кізьляр]] Салмана Радуева, дзе захапілі ў палон мірных людзей. |
||
* [[22 лютага]]— |
* [[22 лютага|22]]—[[23 лютага]] [[1996]] — баі каля вёскі [[Галашкі]] ў [[Інгушэтыя|Інгушэтыі]] |
||
* [[6 сакавіка]]— |
* [[6 сакавіка|6]]—[[8 сакавіка]] [[1996]] — заняцьце Грознага чачэнскімі ваярамі |
||
* [[14 сакавіка]]— |
* [[14 сакавіка|14]]—[[15 сакавіка]] [[1996]] — бітва ў вёсцы [[Самашкі]] |
||
* [[16 красавіка]] [[1996]]— [[Бітва каля вёскі Ярышмарды| |
* [[16 красавіка]] [[1996]] — [[Бітва каля вёскі Ярышмарды|засада]] каля вёскі [[Ярышмарды]], дзе былі забітыя каля 200 расейцаў. |
||
* [[6 жніўня]]— |
* [[6 жніўня|6]]—[[20 жніўня]] 1996 — [[Летні наступ у Ічкерыі (1996)|напад]] чачэнцаў на Грозны, [[Аргун (горад)|Аргун]] і Гудэрмэс |
||
* [[31 жніўня]] [[1996]]— [[Замірэньне Расеі й Ічкерыі (1996)| |
* [[31 жніўня]] [[1996]] — [[Замірэньне Расеі й Ічкерыі (1996)|угода]] паміж Расеяй і Ічкерыяй |
||
* [[31 сьнежня]] [[1996]]— |
* [[31 сьнежня]] [[1996]] — канчатковы вывад расейскіх войскаў з Чачэніі |
||
== Глядзіце таксама == |
== Глядзіце таксама == |
||
Радок 48: | Радок 48: | ||
{{Крыніцы}} |
{{Крыніцы}} |
||
⚫ | |||
{{Накід:Вайна}} |
|||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Войны за незалежнасьць]] |
[[Катэгорыя:Войны за незалежнасьць]] |
||
[[Катэгорыя:Войны Расеі]] |
[[Катэгорыя:Войны Расеі]] |
Вэрсія ад 12:56, 30 ліпеня 2014
Першая расейска-чачэнская вайна
| |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Чачэнскія ваяры моляцца ля прэзыдэнцкага палацу перад расейскім нападам (Грозны, 1994 г.) | |||||||||||
| |||||||||||
Супернікі | |||||||||||
Расея | Ічкерыя | ||||||||||
Камандуючыя | |||||||||||
Генадзь Трошаў | Аслан Масхадаў | ||||||||||
Колькасьць | |||||||||||
95 тыс. жаўнераў (люты 1995) | 30 тыс. ваяроў | ||||||||||
Страты | |||||||||||
5042 забітых, 16 098 параненых | 2870 забітых | ||||||||||
Агульныя страты | |||||||||||
87 691 забіты цывільны | |||||||||||
Першая расейска-чачэнская вайна — вайна паміж Расеяй і Ічкерыяй, якая пачалая 11 сьнежня 1994 году й закончылася 31 жніўня 1996 году. Баявыя дзеяньні ў асноўным адбываліся ў Чачэніі. Вайна пачалася зімой 1994—1995 гадоў з баёў за места Грозны. Затым перамясьціліся ў горную частку Чачэніі. Шаміль Басаеў у 1995 годзе ўчыніў наезд у мястэчка Будзёнаўск, дзе захапіў бальніцу й радзільны дом, што прымусіла расейцаў абвясьціць аб перамір’і і пачаць перамовы з чачэнцамі. У 1996 годзе чачэнцы захапілі Грозны й пасьля перамоваў з расейцамі дамагліся вываду расейскіх войскаў з Чачэніі.
12 траўня 1997 г. у Маскве прэзыдэнты Ічкерыі і Расеі Аслан Масхадаў і Барыс Ельцын адпаведна падпісалі на расейскай мове Дамову аб міры і прынцыпах узаемінаў(en), якая набыла моц у дзень падпісаньня. Дамоўныя бакі ўзялі на сябе абавязкі: 1. «назаўсёды адмовіцца ад прымяненьня і пагрозы прымяненьня сілы пры вырашэньні ўсялякіх спрэчных пытаньняў»; 2. «будаваць свае дачыненьні ў адпаведнасьці з агульнапрызнанымі прынцыпамі і нормамі міжнароднага права»[1].
Асноўныя падзеі
- 12—22 сьнежня 1994 — бітва ў ваколіцах Грознага
- 28 сьнежня 1994 — бітва за мястэчка Ханкала, што на ўсход ад Грознага
- 31 сьнежня 1994 — 6 студзеня 1995 — бітва за Грозны
- 15—23 лютага 1995 — бітва за Аргун
- 10 сакавіка 1995 — 24 траўня 1996 — Аблога Бамуту
- 7—8 красавіка 1995 — бойня ў вёсцы Самашкі
- 14—19 чэрвеня 1995 — напад на Будзёнаўск аддзелу на чале з Шамілём Басаевым, дзе было захоплена ў палон шмат матак і народжаных дзяцей у радзільным доме
- 14—26 сьнежня 1995 — бітва за Гудэрмэс, Шатой, Урус-Мартан, Ачхой-Мартан.
- 9—18 сакавіка 1996 — напад на Кізьляр Салмана Радуева, дзе захапілі ў палон мірных людзей.
- 22—23 лютага 1996 — баі каля вёскі Галашкі ў Інгушэтыі
- 6—8 сакавіка 1996 — заняцьце Грознага чачэнскімі ваярамі
- 14—15 сакавіка 1996 — бітва ў вёсцы Самашкі
- 16 красавіка 1996 — засада каля вёскі Ярышмарды, дзе былі забітыя каля 200 расейцаў.
- 6—20 жніўня 1996 — напад чачэнцаў на Грозны, Аргун і Гудэрмэс
- 31 жніўня 1996 — угода паміж Расеяй і Ічкерыяй
- 31 сьнежня 1996 — канчатковы вывад расейскіх войскаў з Чачэніі
Глядзіце таксама
Крыніцы
- ^ Аслан Масхадаў, Барыс Ельцын. Дамова аб міры і прынцыпах узаемінаў між Расейскай Фэдэрацыяй і Чачэнскай Рэспублікай Ічкерыя (анг.) // Інстытут дасьледаваньня міжнародных канфліктаў Унівэрсытэта Ольстэра(en), 2010 г. Праверана 24 ліпеня 2014 г.